2018
Me Yacova Me Vakavitusagavulu Na Vitu
May 2018


Me Yacova Me Vakavitusagavulu Na Vitu

Ena maliwa ni bula e sinai kina na tatarabe kei na bula sega ni taucoko, eda vakavinavinakataka na kena rawa ni soli tu vei keda na ikarua ni madigi.

Na cala e dua na ka e tiki ni bula. Noda vulica vakavinaka na qiri piano ena sega ni rawa ni da sega ni na vakayacora e udolu na cala—se milioni sara. Noda vulica e dua na vosa vulagi eda na sotava na madua ni noda na vakayacora e udolu se milioni na cala. O ira madaga na dau qito e vuravura era sega ni na tarova rawa na nodra vakayacora na cala.

“Na rawa-ka,” e kainaki, “e sega ni na yali kina na druka, ia na toso mai na druka ki na druka ka sega ni na yali kina na maqusataka.”1

Ena nona bulia na matanicina, a kaya o Thomas Edison “Au a sega ni druka vaka 1,000 na gauna. Na matanicina e dua na ka e buli e 1,000 na kena kabakaba.”2 O C. S. Lewis a kaciva na druka me “duru ni iqaqalo ni liga ena salatu ki na rawa-ka.”3 Eda nuitaka, ni cala kece eda sa cakava e dua na lesoni ni yalomatua, me vukica kina na veivakataotaki me vatu ni kalawa ki liu.

Na kaukauwa ni vakabauta nei Nifai e vukei koya me toso mai na druka ki na druka me yacova ni nona taura na peleti parasa. A tauri Mosese e 10 na sasaga ni bera ni kunea o koya na rawa ka ni nodra dro na kai Isireli mai Ijipita.

Eda na vakananuma beka—kevaka o Nifai kei Mosese rau a cakacaka tiko vakatalai ni Turaga, na cava na vuna a sega ni curu mai kina na Turaga me vukei rau ena nodrau rawata na nodrau sasaga ena matai ni gauna? Na cava na vuna e vakatara kina o Koya—kei na vuna e sa vakatara kina o Koya vei keda—meda lutu ka rawai ena druka ena noda sasaga meda rawa ka? Ena maliwa ni sau ni taro bibi oqori, oqo e vica:

  • iMatai, e kila na Turaga ni “veika oqo ena solia vei [keda], ka [meda] vinaka kina.”4

  • Kena ikarua, me rawa kina vei keda me da “tovolea na kena gaga, ka me [da] kila ka rawata na veika vinaka.”5

  • Na kenai katolu, meda vakadinadinataka ni “valu oqo e nona na Turaga,”6 ka nona loloma duadua ga eda na rawa ni rawata kina na Nona cakacaka ka yaco me vakataki Koya.7

  • Na kenai kava, me vukei keda meda tara cakenaiTovo ni bula Vakarisito ka na sega ni rawa ni da “vakavouya” me yacova ni sotavi na veisaqa8 kei na “lovo bukawaqa ni veivakararawataki.”9

Ena maliwa ni bula e sinai kina na tatarabe kei na bula sega ni taucoko, eda vakavinavinakataka na kena rawa ni soli tu vei keda na ikarua ni madigi.

Niu se gonevuli vou e BYU, ena 1970, au a curu ki na dua na kalasi ni tekivu vuliphysics ka vakavulica o Jae Ballif, e dua na parofesa vakasakiti sara. Ni oti e dua na tabana ni vuli e dau solia o koya e dua na veitarogi. Kevaka e dua na gonevuli e ciqoma na C ka vinakata me vakavinataka na nona itutu ena kalasi, e vakatara o Parofesa Ballif e dua na veitarogi vakavoutaki ka tara tiko ga yani na ulutaga vata eliu. Kevaka e dua na gonevuli e ciqoma na B ka vinakata me tovolea tale baleta ni sega ni ciqoma na kena maka ena rawa ni taura vakatolu se vakava ka lako yani. Ena nona solia tiko na galala ni madigi vaka oqo, e vukei au meu toso ka rawata na A ena kalasi oqo.

Parofesa Jae Ballif

O koya e dua na parofesa yalomatua ka dau loloma ka vakauqeti ira na nona gonevuli me ra dau sasaga—me dauveivakavulici me nanuma na druka ni sega ni vakacalaka, ka mera kua ni dau rerevaka na druka ia mera na vuli mai kina.

Wale tikoga oqo au a qirita na Turaga qaqa oqo ni oti na noqu taura nona vuli ni physics ena 47 na yabaki sa oti. Au tarogi koya na cava na vuna e solia kina na galala vei ira na nona gonevuli e vuqa na sasaga mera vaka vinakataka na nodra itutu ena lomani kalasi. Qai kaya o Koya: “Au vinakata meu tiko ena yasana vata ga kei ira na gonevuli.”

E dina ni da tarai ka vakavinavinataka ena kena dau soli na ikarua ni madigi ka muria toka mai na cala se druka ni vakasama, eda duavata ena kurabui vua na iVakabula ena kena rawa ni soli tu vei keda na ikarua ni madigi meda vorata kina nai valavala ca se druka ni yaloda.

E sega ni dua e sivia me tikovata kei keda e yasada me vaka na iVakabula duadua ga. O Koya e solia tu vei keda na galala meda dabeca ka vuki dabeca na Nona veitarogi. Meda vakai Koya eda na gadreva me levu na karua ni madigi ena veisiga ena noda sasaga vakatamata, sa ikoya na noda rawa ni vorata na gagadre ni lomada, ka vulica na vosota vakadede kei na veivosoti, vorata na vucesa, ka levei nai valavala ca ni kila, ka sega ni vakayacora, meu cavuta ga e vica. Kevaka e vakarau vakatamata me cala, ena vicavata na druka meda vakayacora me yacova ni sega sega ni vakatamata na keda ituvaki ka sa vakalou? Udolu? E rawarawa cake me milioni.

Ni kila tu ena vakasinaitu tu na veivakatovolei kei na druka ena sala qiqo ka rabailailai, ka yaco tiko ena veisiga vei keda, e sauma na iVakabula e dua na isau tawayalani rawa me rawa ni levu sara kina na madigi me rawa ni da rawata sara kina vakavinaka na noda veitarogi ni bula oqo. Na dredre e vakatara o Koya ena vuqa na gauna ena dredre ka ena so na gauna dredre na kena colati, ia e sega ni biuti keda ka solia vei keda o Koya na inuinui.

Meda maroroya na noda inuinui ena mata ni vei dredre, na loloma ni noda iVakabula e vakarau tu ka tu vata kei keda. Nona loloma e “dua na ivure ni veivuke se kaukauwa vakalomalagi, … ka dua na kaukauwaka soli vei keda na tagane kei na yalewa meda tautauri voli kina ena bula tawamudu kei na veivakacerecerei ni oti na nodra soli igu kaukauwa.”10 Nona loloma soliwale kei na Matana dauloloma e tu vei keda ena noda bula taucoko ena lakolako oqo, o Koya e vakauqeti, vakamamadataka na noda icolacola, vakaukauwataka, ka maroroi, ka vakabulai keda kevaka e sega, “vakabulai ira na nona tamata,” me vaka ga na nodra tarabe ena sala qiqo ka rabailailai.11

Na veivutuni e isolisoli ni Kalou sega ni mudu ka vakatara vei keda meda lako curuma na druka ki na druka ka sega ni yali na noda maqusa. Na veivutuni e sega ni nona ituvatuva tu vakawawa ena gauna e yaco kina vei keda na druka. Na veivutuni e Nona ituvatuva ena nona kila ni da na druka. Oqo e kosipeli ni veivutuni, ka vakadikeva o Peresitedi Russell M. Nelson “ena yaco me dua na lewe ni vuli ni noda bula taucoko.”12

Ena lavetaki ni vuli ni veivutuni, na sakaremede e nona sala digitaki na Turaga me rawa ni vakarautaka na Nona veivosoti. Kevaka eda vakaivotavota ena yalo raramusumusu kei na yalo bibivoro, ena solia o Koya vei keda ena veimacawa na veivosoti ena noda toso mai na druka ki na druka ena salatu ni veiyalayalati. Ni “e dina era sa ivalavala ca, ia sa vuabale sara na lomaqu ena yalololoma vei ira.”13

Ia ena vosoti keda vakavica o Koya? Na vakacava na dede ni Nona vosota tu mai vakadede? Ena dua na gauna e a taroga kina o Pita vua na iVakabula, “Turaga, me na valavala ca vakavica mada vei au na wekaqu, kau kakua ga ni cudruva?, me vakavitu?”14

Pita kei Jisu

Rairai, o Pita e nanuma ni vitu e dua na iwiliwili levu vinaka me vakabibitaka na nodra yalowai ni nodra vosoti ena vuqa na gauna ka sa lomasoli me kena iyalayala. Na kenai sau mai vua na iVakabula ka tukuna vei Pita mo kua madaga ni wilika—ka mo kua madaga ni tauyavutaka na iyalayala ni veivosoti.

“Sa kaya vua ko Jisu, Au sa sega ni kaya vei iko, Me vakavitu walega, Me vakavitusagavulu na vitu.”15

E kena irairai, na iVakabula a sega ni tauyavutaki e dua na yalayala me 490. Ni tautauvata kei nakena tukuni ni me vakayagataki na sakaramede ena yalani ga ena 490, ia ena 491 ni gauna e dua na daudikevi fika vaka lomalagiena qai kaya mai, “vosota na nomu kadi ni veivutuni e sa oti—mai na tikini gauna oqo o sa tiko saraga vakai iko.”

E vakayagataka na Turaga na fika vakavitusagavulu na vitu me dusia na Nona Veisorovaki sega ni vakaiyalayala, Nona loloma tawayalani kei na Nona loloma sega ni vakaiyalayala. “Io, ena veigauna kece era veivutuni kina na noqu tamata au na vosoti ira kei ira na lako sese vei au.”16

E sega ni kena ibalebale ni sakaremede e laiseni ni valavala ca. Oqo e dua na vuna e okata kina na Turaga na malanivosa oqo mai na ivola i Moronai: “Ia era na vosoti ena veigauna kecega era sa veivutuni kina ena yalodina.”17

Na yalodina na kena ibalebale ena kenai igu kei na veisau dina. Na “veisau” vosa iDusidusi tiko ena ivolanikalou ka vakayagataki vakamacalataka na ibalebale ni veivutuni: “E dua na veisau ni vakasama kei na yaloda, ka kauta mai na vakanananu vou me baleta na Kalou, kivei keda kei ira na tamata raraba.”18 O ya na veisau e kauta mai na tubu vakayalo. Na noda rawa ka e sa sega ni lako mai na druka kei na druka, ia sa tubu mai na druka ki na druka ka sega ni na yali kina na maqusataka.

Me baleta na veisau, vakasamataka mada na rai oqo: “Na ka e sega ni na veisau ena dua tu ga.” Na tiki ni rai oqori e sega ni kena inaki me beci kina na nomu kila ka ia na vuku levu nei Peresitedi Boyd K. Packer, era a kuria ka kaya, “Ia ni da sa curuma mai na veisau—eda sa curu.19

Baleta ni da sega ni vinakata me yaco me yacova na gauna eda yaco kina me vaka na noda iVakabula,20 e gadrevi meda me da vuki tu ena veigauna eda lutu kina, ka me tiko vei keda na gagadre meda vuki tubu ka toso dina ga ni tu na malumalumu. Ena noda malumalumu, o Koya e vakadeitaka vei keda, “Sa rauti iko na noqu loloma ni sa vakalevui na noqu kaukauwa ni sa malumalumu e dua.”21

Ena ivakarau ni vei taba e vakaleka taka gauna se ivola ni tubu eda na rawa ni kila kina na tubu ni yagoda. E vaka talega kina na bula vakayalo e dau vaka tale ni da raica lesu na iloilo ni rai lesu ni gauna. E ka vinaka meda na raica vakawasoma ka vakamatua na vei tiki ni noda bula meda kila na noda tubu ka vakauqeti keda meda “toso ki liu ka tudei vei Karisito, ena nomudou rai na rarama ni nuinui.”22

Au vakavinavinakataka na loloma kei na yalovinaka, na vosota, kei na vosota vakadede vei rau na nodai itubutubu Vakalomalagi kei na iVakabula, era vakatara vei keda na iwiliwili sega ni wili rawa ni ikarua ni madigi ena noda ilakolako lesu ki na Nodrau iserau. Ena yaca i Jisu Karisito, emeni.