Era Cakacaka na Goneyalewa
Mai vei Bonnie L. Oscarson
Peresitedi Raraba ni Goneyalewa Se Qai Vagalalataki Walega
O ira na goneyalewa yadua ena Lotu me ra vakila ni ra sa vakamareqeti, ka nodra na madigi me ra veiqaravi, ka vakila ni sa tiko na kena yaga me cau ki na cakacaka oqo.
Ena yabaki sa oti, ena soqoni raraba ni matabete ni koniferedi, a vosa kina o Bisopi Gérald Caussé kivei ira na tagane ena Lotu me vakamacalataka ni lewe ni Matabete i Eroni kei na Melikiseteki e rau veitokani duavata ena cakacaka ni veivakabulai.1 Na itukutuku o ya sa veivakalougatataki cecere ni nodra vukei na cauravou ni Matabete i Eroni me ra raica na nodra itavi ena kena tarai cake na matanitu ni Kalou e vuravura. Na cokovata ni nodra veiqaravi e qaqaco kina na Lotu ka yaco na saumaki titobu sara ka ra yalayala e yalodra na noda cauravou ni ra raica ni sa yaga sara na nodra cau kei na totoka ni cakacaka oqo.
Au gadreva na noqu itukutuku nikua me tokona na itukutuku o ya niu mai tukuni ira tiko na goneyalewa ena Lotu, era sa gadrevi talega vakatautauvata ka tiki bibi ni vakayacori na cakacaka ni Turaga ki na nodra matavuvale kei na Nona Lotu.
Me vakataki Bisopi Caussé, au vakaitikotiko ena dua na tabana lailai ni Lotu niu sa tubu cake tiko mai, kau dau kerei vakawasoma meu cakava na ilesilesi eso kei na veikacivi ka ra dau cakava ga na qase. Me ivakaraitaki, o keda ena parokaramu ni itabagone eda dau liutaka na vukei ni tuvai kei na cicivaki ni noda itaviqaravi kei na soqo bibi eso. Keimami a vola vakaituvatuva na vakatasuasua, tauyavutaka e dua na matasere ka veivakamarautaki ena itaviqaravi ni tabana, ka vakaitavi vakataucoko ena soqoni kece. Au a kacivi meu iliuliu ni sere ena tabana ka liutaka na lagasere ena soqoni ni sakaramede ena veimacawa. Sa dua na gauna cecere niu se yabaki 16 meu tu e matadra kece ena tabana ena Siga Tabu yadua meu liutaki ira ena serenilotu. Au vakila niu gadrevi kau kila ni tu na ka meu cau kina. Era nuitaki au na tamata meu tu e kea, kau taleitaka meu vakayagataki. Na veigauna o ya a vukea me tarai cake na noqu ivakadinadina baleti Jisu Karisito, me vaka ga a yaco vei Bishop Caussé, sa vakaiyaqataki kina na noqu bula veiqaravi ena kosipeli.
Me ra kila na lewenilotu yadua ni ra sa gadrevi dina sara. Na tamata yadua sa tiko vua e dua na ka bibi me cau kina ka vakataledi cecere ka gugumatua me vukea me tosoi na cakacaka bibi oqo. Sa tiko na nodra itavi na cauravou ena Matabete i Eroni e tiko ena Vunau kei na Veiyalayalati ka sa laurai vinaka tiko. Sa rairai sega beka ni bibi vei ira na goneyalewa ena Lotu, nodra itubutubu, kei na nodra iliuliu, ni gauna era a papitaiso kina, era sa yalataka na goneyalewa ena ilesilesi me ra “rarawa vata kei ira sa rarawa; io, ka vakacegui ira sa gadreva na veivakacegui, ka mo dou tu ka vakadinadinataka na Kalou ena veigauna kecega, kei na veika kecega, kei na veivanua kecega dou sa tiko kina, me yacova na mate.”2 Sa nodra na madigi na goneyalewa me ra cakava na ilesilesi oqo ni ra veiqaravi ena nodra tabana ena mataveiliutaki ni kalasi, ena matabose ni itabagone, kei na veikacivi tale eso. O ira na goneyalewa yadua ena Lotu me ra vakila ni ra sa vakamareqeti, ka nodra na madigi me ra veiqaravi, ka vakila ni sa tiko na kena yaga me cau ki na cakacaka oqo.
Ena iVoladusidusi 2, eda vulica kina ni cakacaka ni veivakabulai ena noda tabanalevu e oka kina na “cakacaka ni kaulotu, nodra maroroi na saumaki mai, nodra vakabulabulataki na lewenilotu luluqa, na cakacaka ni valetabu kei na tuva kawa, kei na vakavuvulitaki ni kosipeli.”3 Na cakacaka oqo era veidusimaki kina na noda bisopi yalodina, sa tu vei ira na idola ni matabete ni nodra tabanalevu. Sa vuqa na yabaki na nodra sa taroga tiko na noda mataveiliutaki, “Na vanua cava vei ira oqo me ra kakua ni vakaitavi kina na noda goneyalewa?” Na kena isau ni sa tu e dua na ka vei ira me ra cau kina ki na cakacaka kecega oqo.
Me ivakaraitaki, au a sotava e vica na goneyalewa mai Las Vegas era a kacivi me ra daunivakasala ni valetabu kei na tuva kawa ena tabanalevu. Era a maqusa ena gugumatua me ra na veivakavulici ka vukei ira na lewenilotu ni nodra tabanalevu me ra kunea nodra qase eliu. Era kila vinaka tu na cakacaka ni kompiuta, ka ra sa vulica na vakayagataki ni FamiliySearch, ka ra marau me ra wasea na kila sa tu vei ira. E laurai vinaka ni tiko na nodra ivakadinadina ka kila vinaka na bibi ni vakasaqarai na yaca ni noda qase e liu me vakayacori rawa na cakacaka vakalotu bibi me baleti ira ena valetabu.
Ena vica na vula sa oti, au a vakatovolea e dua na vakasama ki na rua na goneyalewa yabaki 14. Au a taura mai e rua na ilavelave dina ni lewenibose ni matabose ni tabanalevu ka solia vei Emma kei Maggie me rau yadua na ilavelave. Au a kerea me rau wilika na lewenibose ka raica ke tiko e dua na cakacaka mai na matabose ni tabanalevu ena rawa me rau na veiqaravi kina. A raica o Emma ni dua na matavuvale vou sa toki mai ki na tabanalevu, ka kaya ni rawa me veivuke ena tokitoki ka sere iyaya. A vakasamataka me sa vakaitokanitaki iratou na gone ni matavuvale o ya ka vakasarasarataki iratou na nodratou koronivuli vou. A raica ni vakarau yaco tiko na vakayakavi ni tabanalevu ka nanuma ni vuqa sara na sala me na veiqaravi kina.
A raica o Maggie ni ra tiko eso na qase sara ena tabanalevu me ra na sikovi ka vakaitokanitaki. A kaya ni na taleitaka me veisiko ka veivuke yani vei ira na lewenilotu qase totoka oqo. A nanuma talega me vakavulici ira na lewe ni tabanalevu ena kena caka ka vakayagataki na akaude ni mataveilawa ni itukutuku. A sega sara ga ni dua na ka ena lewenibose o ya me sega ni rau veivuke rawa kina na goneyalewa oqo!
O ira era dabe ena matabose ni tabanalevu, se kacivi ena tabanalevu, era raica beka na goneyalewa me ra ivurevure yaga ni vakayaco veivuke ena gagadre ni tabanalevu? Sa dau tu ga e levu na ituvaki me veiqaravi kina e dua, ka da daunanuma ni o ira ga na uabula ena tabanalevu me ra qarava na gagadre oqo. Me vakataki ira na lewe ni Matabete i Eroni sa sureti tu me ra cakacaka vata kei tamadra kei na tagane eso ni Matabete i Melikiseteki, sa rawa vei ira noda goneyalewa me ra kacivi ki na veiqaravi eso vei ira na lewe ni tabanalevu tiko leqa vata kei tinadra se so na marama vakaraitaki vinaka. Era na rawata, nanamaki kina, ka lomasoli me ra veiqaravi vakalevu cake ka sega walega ni lotu ena Siga Tabu!
Ni da vakasamataka na nodra ilesilesi na goneyalewa e namaki me ra taura ena siga ni mataka, eda na tarogi keda ena mataqali cakacaka cava eda na vakarautaka vei ira nikua me vukea nodra vakarau yani me ra na kaulotu, vulica na kosipeli, iliulu ni mataisoqosoqo ni Lotu, cakacaka e valetabu, marama vakawati, tina, dauveituberi, ivakaraitaki ka itokani. Sa rawa me ra tekivu cakava oqo e vuqa na ilesilesi oqori. Era sa dau kerei na itabagone me ra vukea na vakavulici ni lesoni ena nodra kalasi ena Siga Tabu. Sa tu oqo na madigi vei ira na noda goneyalewa me ra qarava na cakacaka vakalotu era a qarava taumada tu na vakailesilesi ni cakacaka vakalotu se volodia ni ra gole ki valetabu kei ira na ilawalawa ni itabagone me ra papitaisotaki baleti ira na mate. Era sa sureti tiko na noda goneyalewa ni Lalai me ra tiko ena soqoni ni Vakavakarau ki na Valetabu kei na Matabete, ka na vukea nodra kila vinaka ni ra tiki bibi talega me vakaitavi ena cakacaka dusimaki vaka-matabete. Era vulica ni turaga, marama, itabagone, kei ira na gone era na ciqoma na veivakalougatataki ni matabete ka rawa me ra vakaitavi vagumatua kece ena tosoi ni cakacaka ni Turaga.
Kemuni na bisopi, keimami kila ni dau bibi na nomuni itavi, ia me vaka ga ni dua vei ira o ni vakaliuca o ya na vakatulewa ena kuoramu ni Matabete i Eroni, e tukuni tiko ena iVoladusidusi 2 ni o “bisopi kei rau na nona daunivakasala e ratou solia na veiliutaki vakamatabete ki na isoqosoqo ni Goneyalewa. Era yadravi ka vakaqaqacotaki ira na goneyalewa yadua, ka ra cakacaka vata vakavoleka kei ira na tubutubu kei ira na iliuliu ni goneyalewa ena sasaga oqo.” E kaya talega ni “na bisopi kei rau na nona daunivakasala e dau vakaitavi ena veigauna eso ena soqoni, veiqaravi, kei na itaviqaravi ni Goneyalewa.”4 Eda vakavinavinakataki ira na bisopi era dau sikova na kalasi ni Goneyalewa ka solia na madigi vei ira na goneyalewa me ra vakaitavi vakalevu cake ka sega ni wanonova wale tu ga na cakacaka. Vinaka vakalevu na nomuni raica me ra vakaitavi yaga na goneyalewa ena sotavi ni nodra leqa na lewe ni tabanalevu! Na veimadigi ni veiqaravi oqo e vakaibalebale, ka ra kunea na kalougata levu cake mai na itaviqaravi era vakamarautaki kina.
Kivei kemuni, na goneyalewa ena Lotu, na nomuni gauna ni goneyalewa ena rawa me osooso ka veibolei. Keimami raica ni vuqa tale vei kemuni ko ni sasaga bula mo ni bula yaga, mai na lomaleqa, lomaocaoca vakalevu, kei na oca ni vakasama. Na vakanananu yani ki tautuba, ka sega ni via raica na nomu leqa, ena sega beka ni walia na leqa kece oqo, ia na veiqaravi ena vakamamadataka na nomuni icolacola ka na sega ni dredre na nomuni ibolebole. Dua na sala vinaka duadua me toroya cake na yalo ni bula yaga o ya me vakaraitaki ena noda veikauwaitaki ka qaravi ira na tamata, ni da sa yaga vakalevu meda cau kina.5 Au vakauqeti kemuni mo ni laveliga ka bole mo ni cakacaka vakavolodia ka vakayagataka na ligamuni ena gauna o ni raica na veigagadre e tu wavoliti kemuni. Ni ko cakava na nomu ilesilesi ni veiyalayalati ka vakaitavi ena tarai cake ni matanitu ni Kalou, ena sovaraki mai na veivakalougatataki ki na nomuni bula ka kunea na reki titobu tawayalani vakatisaipeli.
Kemuni na taciqu kei na ganequ, era sa totoka na noda goneyalewa. E tiko na nodra taledi, gugumatua tawayalani, kaukauwa, ka ra sa yalololoma ka veikauwaitaki. Era sa vinakata me ra veiqaravi. Me ra kila tiko ni ra sa vakamareqeti ka bibi sara ena cakacaka ni veivakabulai. Me vaka ga na Matabete i Eroni sa vakarautaki ki na veiqaravi cecere ni ra toso yani na cauravou ki na Matabete i Melikiseteki, sa ra vakavakarau tiko na goneyalewa me ra lewe ni isoqosoqo ni marama levu duadua e vuravura—na iSoqosoqo ni Veivukei. O ira na goneyalewa kei na cauravou totoka, kaukauwa, yalodina oqo era sa vakarau tiko me ra na yaco me yalewa ka tagane vakawati, tina ka tama era na susuga nodra matavuvale kilikili ki na matanitu vakasilesitieli ni Kalou.
Au vakadinadinataka ni cakacaka nei Tamada Vakalomalagi o ya me vakarautaka na tawamate rawa kei na bula tawamudu vei ira na Luvena.6 O ira na noda goneyalewa mareqeti sa nodra na ilesilesi bibi me ra vukea na kena caka na cakacaka cecere oqo. Ena yaca i Jisu Karisito, emeni.