Tarai cake ni Matanitu ni Kalou e Niu Kaledonia

Mai vei Mindy Selu

Mekasini ni Lotu

O ira na itabagone qase cake e Niu Kaledonia kei na vuravura raraba era sa tucake tiko ki na kaci ni veiqaravi ka iliuliu ena Lotu.

“Na madigi ni veiqaravi e sa dua na veivakalougatataki levu ni noda lewena na Lotu.”¹ Na vakaitavi vakaitabagone qase cake ena Lotu sa dua na madigi vakasakiti ni tubu, veiliutaki, kei na vaqaqacotaki ni nomu masela vakayalo. Ia ena itavi kece eso ka kauta mai na gauna vei ira na gone sa qase cake, na veiqaravi e rawa ni veibolei ena so na gauna—vakabibi ena veivanua e lewe lailai kina na Lotu. Me kena ivakaraitaki, na cava o na cakava kevaka o sa kacivi mo peresitedi ni Goneyalewa ena iteki, o saga tiko mo vakavakarau mo laki kaulotu ka tiko talega ena koliji ka veivuke ena vakacokotaki ni inisitute, io oqo, o se qai 21 walega?

Me baleta e levu na veivanua ni Lotu, oqo e sega ni dua na ituvaki vou. E Niu Kaledonia, e dua na vanua lailai ni kovukovu nei Varanise tiko kina e rauta ni 2,400 na lewe ni Lotu, o ira na itabagone qase cake e vakavuqa ni dau soli vei ira na itavi lelevu dina ni kena tarai cake na matanitu ni Turaga. Ea tukuna ena dua na gauna o Peresitedi Russell M. Nelson vei ira na itabagone qase cake,: “Sai kemuni na iliuliu ni Lotu ni Turaga ni mataka! Ko ni sa vakarau tu li mo ni taura na dali ni veiliutaki?”² Mai na gagadre kei na nodra loloma vua na iVakabula, era sa tu vakarau me ra veiqaravi ka veiliutaki ena Lotu na itabagone qase cake e vuravura raraba.

Tu Ena Nona Veiqaravi ena Bula Taucoko

Vei ira e vuqa na itabagone qase cake e New Caledonia, na nodra kaulotu e vukea na nodra vakarautaki ira ki na bula taucoko ni veiqaravi ena Lotu. Ea ciqoma o Syoelanne (Syo) Ulivaka na veikacivi me veiqaravi vaka ikarua ni daunivakasala ena matabisopi ni oti ga e dua na macawa nona vagalalataki mai na kaulotu tudei. “Au se qai vakacavara ga noqu kaulotu,” e kaya o Syo. “Au sa oca vakalevu ka kau a tukuna vei au na gauna oqo au na laki vakacegu.” Ia ea ciqoma ga na veikacivi. “Au kila niu na lako ki na vanua e vinakata na Turaga meu lako kina. Au tu ena Nona veiqaravi—sega walega ena rua na yabaki, ia ena bula taucoko.”

Mai na nona veiqaravi ena matabisopi, e sa mai vakawati o Syo, dua na luvena, ka sa toki ki na dua tale na tabanalevu. Ia a tomana tikoga na nona veiqaravi ka cakava nona veikacivi ena Lotu.

E tukuna o Elder Earl C. Tingey, Vitusagavulu Vakaitutu Raraba vakacegu, vei ira na itabagone qasecake: “Na veikacivi ni Lotu e sa dua na veivakalougatataki vakasakiti duadua o rawa ni taleitaka ena nomu yabaki ni bula. E levu na ka ko rawa ni cau kina ki na tabanalevu se tabana o tiko kina. Na nomu taledi kei na kila ka e gadrevi ena dua na Lotu ka tubu tiko.”³ E sega ni o Syo duadua na uabula ena yanuyanu ka sa vakayagataki na nona maqosa me vukea na Lotu ka tubu cake tiko—eso tale na itabagone qase cake era sa veiqaravi ena itavi duidui ena tabanalevu kei na iteki. E kaya o Syo, “Keimami tovolea me kauta lesu mai na veika keimami vulica mai na neimami kaulotu me mai vaqaqacotaka na neimami iteki kei na neimami tabanalevu.” Era cakava e vuqa na solibula na itabagone qase cake oqo me vaqaqacotaki kina na matanitu ena nodra vanua, ia me vaka e kaya o Syo, “na ka levu ga keimami solibula kina oya na neimami gauna.”

Eso na itabagone qase cake e rua se tolu na nona veikacivi. “Oya e rawa ni veivakalougatataki se icolacola vei ira,” e kaya o Syo, ka ni levu e oga me veidutaitaka na kaci ni bula vakauabula kei na nodra itavi vaka Lotu. “E dredre me ra cakava na veika kece ena dua ga na gauna.” Ia e kunea o Syo ni vakaliuca na Turaga, na vo ni ka sa rawarawa ni vakayacori. E kaya o koya, “Na Turaga e sa veivuke ena veika kece tale—na vuli, na kune ni watina—sa tu kece ena liga ni Turaga.”

Na Gauna Murimai ni Lotu

E tu vei ira na parofita kei na iapositolo na ile kaukauwa me baleta na rawa ka kei na veiqaravi e rawa ni vakarautaka na itabagone qase cake ena Lotu: “Eda gadreva taucoko na yalomuni kei na lomamuni. Eda gadreva na yavavala, na vakasama, na yalogu ni itabagone qase cake ka rawa ni vakarorogo ka yavala ki na vakasolokakana ni Yalo Tabu.”⁴

Na itabagone qase cake e New Caledonia kei na vuravura raraba era sa tucake tiko ki na kaci vakaiapositolo oqo. Era sa kila tiko ni ra sa gauna murimai ni Lotu, ka ra sa digitaka mera veiqaravi ena sala cava ga era rawata. Era veivakayaloqaqataki vakai ira ena nodra ilesilesi. Era cakacaka vata kei ira na daukaulotu. Era wasea na kosipeli ka sureti ira na nodra itokani ki lotu. Era na soli ivakasala vei ira na itabagone ena nodra dui tabanalevu ka vakauqeti ira me ra laki kaulotu. Era lako sara vakayawa me ra laki tiko e valetabu. Era vakavulici ira na sega ni lewenilotu ena nodra matavuvale. Ia ena sasaga oqo era sa tara cake tiko kina na matanitu.

E sa kidava o Syo ni ena veiqaravi vua na Turaga, “Eda sa nona iyaya ni cakacaka.” Ena gauna ni tubu oqo ni Lotu, ena kacivi ira na Yalododonu na Turaga mai na veitabayabaki kece sara, ena veivanua, me ra ciqoma na itavi ni tarai cake ka vaqaqacotaki ni Nona matanitu. Eda sa tu vakarau li meda ciqoma na kaci oya?