‘Inisititiuti
Talateu ki he Ko Sīsū Kalaisi mo ʻEne Ongoongolelei Taʻengatá – Naunau ʻa e Faiakó (Lēsoni Fakalotu 250)


“Talateu ki he Ko Sīsū Kalaisi mo ʻEne Ongoongolelei Taʻengatá – Naunau ʻa e Faiakó (Lēsoni Fakalotu 250),” Ko Sīsū Kalaisi mo ʻEne Ongoongolelei Taʻengatá – Naunau ʻa e Faiakó (2023)

“Talateú,” Ko Sīsū Kalaisi mo ʻEne Ongoongolelei Taʻengatá – Naunau ʻa e Faiakó

Talateu ki he Ko Sīsū Kalaisi mo ʻEne Ongoongolelei Taʻengatá – Naunau ʻa e Faiakó (Lēsoni Fakalotu 250)

Talitali Lelei Koe ki he Ko Sīsū Kalaisi mo ʻEne Ongoongolelei Taʻengatá! Naʻe pehē ʻe Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni, “Kuo teʻeki ai ha taimi ʻi he hisitōlia ʻo māmaní ʻe mātuʻaki mahuʻinga fakataautaha lahi ange ai mo kaunga ʻa e ʻilo hotau Fakamoʻuí ki he laumālie ʻo e taha kotoa” (“Moʻoni Haohaoa, Tokāteline Haohaoa, mo e Fakahā Haohaoa,” Liahona, Nōvema 2021, 6). ʻE ʻoange ki he kau akó ʻi he kalasi ko ʻení ha faingamālie makehe ke fakatupulaki ʻenau tui kia Sīsū Kalaisí, fakaloloto ʻenau mahino ki Heʻene ongoongolelei taʻengatá, mo fakatupulaki ʻenau loto-falala ke maʻu Hono mālohí mo e Fakaleleí ʻi heʻenau moʻui fakafoʻituituí.

Ko e hā ʻa e ngaahi taumuʻa ʻo e kalasi ko ʻení?

Ko e Kaveinga ʻo e Seminelí mo e ʻInisititiuti Fakalotú ke “tokoni ke mahino mo falala ʻa e toʻu tupú mo e kakai lalahi kei talavoú ki he ngaahi akonaki mo e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí, fakafeʻungaʻi kinautolu ke maʻu ʻa e ngaahi tāpuaki ʻo e temipalé, pea teuteuʻi kinautolu, honau fāmilí, mo e niʻihi kehé ki he moʻui taʻengata mo ʻenau Tamai Hēvaní” (Ko Hono Akoʻi mo Ako ʻo e Ongoongoleleí: Ko ha Tohi Tuʻutuʻuni maʻá e Kau Faiako mo e Kau Taki ʻi he Seminelí mo e ʻInisititiuti Fakalotú [2012], xii).

ʻOku fakataumuʻa e kalasi ko ʻení ke tokoniʻi koe mo hoʻo kau akó ke fakakakato ʻa e taumuʻa ko ʻení ʻaki e:

  • kau atu ki he ngaahi aʻusia fakaako ʻoku fakatupulaki ai e tui kia Sīsū Kalaisí mo Hono mālohi ke fakamālohia, fakamaʻa, mo fakahaohaoaʻi koe ʻo fakafou ʻi Heʻene Fakaleleí;

  • fakatupulaki hoʻo malava ke maʻu ha fakahaá;

  • ʻiloʻi, fakamatalaʻi, mo fakamoʻoniʻi e ngaahi fatongia fakalangi ʻoku fakahoko ʻe Sīsū Kalaisi ʻi he palani ʻo e huhuʻi ʻa e Tamai Hēvaní;

  • fakamālohia ʻa e tukupā ke hoko ko e kau ākonga faivelenga ʻa Sīsū Kalaisí ʻaki hono tauhi ʻEne ngaahi fekaú mo tauhi ho vā fetuʻutaki ʻo e fuakava mo Iá; mo

  • fakaloloto hoʻo ʻofa ki he Fakamoʻuí mo kumi ha ngaahi founga ke fakahaaʻi ai hoʻo houngaʻiá kiate Ia mo hoʻo Tamai Hēvaní.

ʻOku fokotuʻutuʻu fēfē nai ʻa e kalasi ko ʻení?

ʻOku vahevahe ʻa e kalasi ko ʻení ki ha ngaahi ʻiuniti ʻe ono, mo ha ngaahi lēsoni ʻe 28. ʻOku fakamatalaʻi ʻe he ʻiuniti takitaha ha konga mahuʻinga ʻo e misiona ʻa e ʻEikí ʻi he maama fakalaumālié, moʻui fakamatelié, pe hili ʻEne pekiá.

ʻOku faʻu ʻa e lēsoni takitaha ki ha kalasi miniti ʻe 50. Ki he ngaahi kalasi ʻoku fakahoko tuʻo taha miniti ʻe 90 ʻi ha uiké, ʻe lava ke fakatahaʻi ʻe he kau faiakó ha ongo lēsoni, he ʻoku fekauʻaki vāofi e tefito ʻo e ngaahi lēsoni ʻi he ʻiuniti takitaha.

ʻOku kau ʻi he lēsoni takitaha ha naunau teuteu ki he kalasí mo e naunau ʻa e faiakó. ʻOku faʻu ʻa e lēsoni ko ʻení ke fakaafeʻi ʻa e teuteu mohu fakakaukaú, fakaʻaiʻai ʻa e kau akó ke kau ʻi ha ako ʻoku loloto angé, pea fai ʻa e ngaahi meʻa ʻe tokoniʻi ai e kau akó ke hoko ʻo tatau ange mo e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí.

ʻI hoʻo ako ʻa e naunau fakalēsoní, lotua e tokoni ʻa e ʻEikí ke ke ʻiloʻi e founga lelei taha ke feau ai e ngaahi fiemaʻu hoʻo kau akó. Naʻe akoʻi ʻe ʻEletā Sefilī R. Hōlani ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻo pehē:

ʻĪmisi
ʻEletā Jeffrey R. Holland

ʻAi ke ke ongoʻingofua maʻu pē e Laumālié. Fakaʻatā ha kiʻi taimi ʻi hoʻo lēsoní ki ha meʻa kehe ʻe tānaki atu. Kapau ʻe fie maʻu ke fakanounouʻi ha lēsoni kae lava ke fakahoko hoʻo fakamoʻoní mo kamataʻi ha alēlea ʻi ha meʻa ʻoku hāhāmolofia, kātaki ʻo fai muʻa ia ʻi he taimi ʻoku ueʻi ai koe ʻe he Laumālié ʻoku lelei ke fakahoko iá. …

… Manatuʻi ko e tokotaha akó ʻoku ʻikai ko ha faʻoʻanga meʻa ke fakafonu; ka ko ha afi ke tafunaki. (“Angels and Astonishment” [lea naʻe fakahoko ʻi he fakamafola ako ʻa e Seminelí mo e ʻInisititiuti Fakalotú, June 12, 2019], broadcasts.ChurchofJesusChrist.org)

Naunau Teuteu ki he Kalasí

ʻOku fakataumuʻa e naunau teuteu ki he kalasí ke ke ako ia mo hoʻo kau akó ʻi hoʻomou teuteu ki he kalasí. ʻOku kau ai ha ngaahi akonaki mei he folofolá mo e kau taki ʻo e Siasí, ngaahi vitiō, mo ha konga “Fie Ako Lahi Ange?” ʻoku ʻoatu ai ha toe ngaahi maʻuʻanga tokoni kehe ʻoku fekauʻaki mo e tefito ʻo e lēsoní.

ʻOku kau foki ʻi he naunau teuteu ki he kalasí e ngaahi fehuʻi mo e ngaahi ʻekitivitī ʻoku fakaʻaiʻai ai ʻa e kau akó ke fakaloloto ʻenau akó mo teuteu ke kau atu ki he ngaahi fealēleaʻaki fakakalasí. Hangē ko ʻení, ʻi he naunau teuteu ki he kalasí ki he lēsoni 4, “Ko Hono Maʻu ha Taumuʻa mo e Fiefia ʻi he Ngaahi Fakatupu ʻa e ʻEikí,” ʻoku fakaafeʻi e kau akó ke fakahoko e ʻekitivitī ko ʻení:

ʻĪmisi
lēsoni 4 ʻekitivitī ngāue

ʻE tokoniʻi e kau akó ʻi hono fakaʻaongaʻi e naunau teuteú ke “fekumi ki he ʻiló, ʻio, ʻi he ako pea ʻi he tui foki” (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 88:118). Naʻe akoʻi ʻe ʻEletā Tēvita A. Petinā ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá:

ʻĪmisi
ʻEletā David A. Bednar

ʻOku fie maʻu ki he ako ʻi he tuí ha ivi fakalaumālie, fakaʻatamai, pea mo fakaesino ka ʻoku ʻikai ke tali fakafiemālie pē. …

… Kuo pau ke ngāue ʻaki ʻe he tokotaha akó ʻa e tuí mo e ngāué kae lava ke ne maʻu maʻana ʻa e ʻiló. (“Seek Learning by Faith,” Ensign, Sept. 2007, 64)

Te ke lava ʻo kumi ha ngaahi faingamālie ke fakamamafaʻi ai ki he kau akó e talaʻofa ʻa e ʻEikí ko kinautolu ko ia ʻoku fekumi fakamātoato ki he ako fakalaumālié te nau maʻu ia (vakai, Mātiu 7:7; Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 42:61; 88:63).

Naunau ʻa e Faiakó

ʻI he talateu ʻo e tohi lēsoni ʻa e faiakó ki he lēsoni takitaha, te ke maʻu ai ha fakamatala ʻo e ngaahi ola naʻe fakataumuʻa ki ai e lēsoní. ʻOku muimui atu ʻi he talateu ko ʻení ha ngaahi fakakaukau ʻoku fokotuʻu atu ki hono akoʻí ʻoku ʻomi ai e faʻunga ʻo e lēsoní, ngaahi akonaki mei he folofolá mo e kau taki ʻo e Siasí, ngaahi moʻoni ke fakamamafaʻí, ngaahi tokoni ki he fealēleaʻakí, mo e ngaahi fakakaukau ki hono fakaʻaongaʻí.

ʻI hoʻo ako ʻa e naunau ʻa e faiakó, tokanga ki he meʻa ʻokú ne ʻomi mei he teuteu ʻa e kau akó. ʻE tokoni hoʻo falala maʻu pē ki he teuteu ʻa e kau akó ke nau ongoʻi e mahuʻinga ʻo e mateuteu ki he kalasi kotoa pē. (Fakatokangaʻi ange: Manatuʻi kapau te ke fakafeʻiloaki ha toe fakamatala lahi ange lolotonga e kalasí, ʻe mole ʻa e taimi ko ia ʻokú ke fakaʻaongaʻi ki aí pea ʻe ʻikai lava e kau akó ʻo vahevahe e meʻa ne nau ako mo ongoʻí ʻi heʻenau ako e naunau teuteú.)

Ko e ʻuluaki fehuʻi ʻi laló mei he lēsoni 4, ko ha sīpinga ia ʻo e founga ʻoku fakaʻaongaʻi ai ʻe he naunau ʻa e faiakó e teuteu ʻa e kau akó:

ʻĪmisi
fehuʻi ne kosi mei he lēsoni 4
ʻĪmisi
fakaʻilonga, fakalaulauloto

Fakalaulauloto ʻi Hoʻo Teuteu ke Akoʻi e Kalasi Ko ʻEní

Hangē ko e meʻa ʻe fakahoko ʻe hoʻo kau akó kimuʻa ʻi he kalasí, tuku ha taimi ke fakalaulauloto ai ʻi hoʻo teuteu ke akoʻi ʻa e kalasi ko ʻení. ʻUluakí, vakaiʻi ha lēsoni ʻe taha pe ua ke ke maheni mo e naunau teuteu ki he kalasí mo e naunau ʻa e faiakó. Fakatokangaʻi ʻa e founga ʻoku fokotuʻutuʻu ai e naunau ko ʻení ke fakaʻaongaʻi fakataha ʻi hoʻo teuteu ke faiakó. Fakakaukauʻi leva ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení:

  • Ko e hā ha ngaahi tōʻonga fakakaukau pe ngaahi founga te ke lava ʻo ohi mai ke fakaʻaongaʻi lelei ai ʻa e ngaahi naunau ko ʻení mo hoʻo kau akó?

  • Ko e hā ha ngaahi founga te ke ala poupouʻi ai e kau akó ke nau teuteu koeʻuhí ke nau lava ʻo maʻu ha aʻusia maʻongoʻonga ange ʻi he kalasí?

  • Ko e hā te ke lava ʻo fai ke fakakau e kau ako naʻe ʻikai ke nau ako e naunau teuteú?

ʻE founga fēfē nai haʻaku teuteu lelei ke faiakó?

ʻE tokoniʻi koe ʻe he Tamai Hēvaní ʻi hoʻo teuteu mo akoʻi ʻEne fānaú. ʻE tokoni atu hoʻo ngaahi feinga fakamātoato ke ako e folofolá mo moʻui ʻaki e ongoongoleleí ke fakafeʻungaʻi koe ki he tataki ʻa e Laumālié (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 11:21).

Mahalo te ke fakatokangaʻi ʻoku ʻaonga ke fai ha taha pe lahi ange ʻo e ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi hoʻo teuteu ke ako mo akoʻi hoʻo kau akó:

  • Kuó u lotu nai ke maʻu ʻa e fakahinohino ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ke mahino ʻa e ngaahi fiemaʻu ʻeku fānau akó? Te u ʻilo fēfē nai ʻa e meʻa ʻoku ʻaonga lahi taha kiate kinautolú?

  • ʻOku ou ongoʻi nai kuó u mateuteu feʻunga ʻi he folofolá, naunau teuteu ki he kalasí, mo e naunau ʻa e faiakó? ʻOku ʻi ai nai ha meʻa ʻoku fie maʻu ke u liliu ke feau ai e ngaahi fie maʻu ʻeku kau akó?

  • Te u tokoni fēfē nai ki heʻeku kau akó ke nau tokanga taha ki he Fakamoʻuí mo ako mei he Laumālie Māʻoniʻoní ʻi he lēsoni ko ʻení?

  • Te u tokoniʻi fēfē nai ʻeku kau akó takitaha ke nau tokanga kakató? Te u fakapapauʻi fēfē nai ʻoku nau maʻu e taimi ʻoku nau fie maʻu lolotonga e kalasí ke faʻu ha ngaahi palani fakataautaha ke fakaʻaongaʻi e meʻa ʻoku nau akó?

  • Te u faʻu fēfē nai ha ʻātakai ako ʻe ongoʻi ai ʻe he fānau akó ʻoku nau mahuʻinga, talitali lelei, mo malu ke fevahevaheʻaki mo feakoʻaki? (Vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 88:78, 122.)

Te u liliu fēfē ʻa e ngaahi lēsoní maʻanautolu ʻoku faingataʻaʻia fakaesinó?

ʻI hoʻo teuteu ke faiakó, manatuʻi ʻa e kau ako ʻoku ʻi ai haʻanau ngaahi fie maʻu makehé. Fulifulihi ʻa e ngaahi ʻekitivitií mo e ngaahi fiemaʻú ke fakakau atu e kau ako ko ʻení mo tokoniʻi ke nau lavameʻa. Ki ha fakamatala lahi ange, vakaiʻi ʻa e ngaahi maʻuʻanga tokoni ʻi he peesi Disabilities ʻi he disabilities.ChurchofJesusChrist.org.

Ko e hā ʻoku fie maʻu mei he kau akó ke nau maʻu ha māká?

Ke maʻu ha maaka ki he ʻosi mei he ʻinisititiutí, ʻoku fie maʻu e kau akó ke nau

  1. ako e naunau teuteú ki ha peseti ʻe 75 pe lahi ange ʻo e ngaahi lēsoní,

  2. maʻu kalasi ke peseti ʻe 75, pea

  3. fakakakato ha taha ʻo e ngaahi aʻusia fakaako ko ʻení: tauhi ha tohinoa ako; hiki e ngaahi tali ki ha ngaahi fehuʻi fakamatala ʻe tolu; faʻu mo fakakakato haʻanau ngāue fakaako (kuo fakaʻatā ʻe he faiakó) ʻoku felāveʻi mo e taumuʻa ʻo e kalasí; pe lekooti ha ngaahi tali ki he ngaahi fehuʻi mo e ngaahi ʻekitivitī kotoa ʻi he naunau teuteú. (Fakatokangaʻi ange: ʻOku ʻikai fie maʻu ke fakahū atu ʻe he kau akó ʻenau ngaahi talí kiate koe; ʻi he fakaʻosinga ʻo e semesitaá; ʻoku fie maʻu pē ke nau fakahaaʻi atu e meʻa kuo nau fakakakató.) Maʻu ha fakaikiiki lahi ange ʻi he peesi Hikiʻi Hake Aʻusia ʻi he Ako ʻInisititiutí.

ʻĪmisi
fakaʻilonga, lekooti

Lekooti Hoʻo Ngaahi Fakakaukaú

Fakakaukau ki he faʻahinga aʻusia fakaako ʻokú ke ʻamanaki atu ke maʻu ʻe hoʻo kau akó ʻi he kalasi ko ʻení. Hiki ha niʻihi ʻo hoʻo ngaahi fakakaukau fekauʻaki mo e founga ʻokú ke palani ke tokoniʻi ai e kau akó ke nau maʻu ha aʻusia fakaako ʻoku mahuʻingamālié.

Paaki