‘Inisititiuti
Lēsoni 9 Naunau ʻa e Faiakó: Ko e Fiefia ʻi he ʻAloʻi Fakalangi ʻo Sīsū Kalaisí


“Lēsoni 9 Naunau ʻa e Faiakó: Ko e Fiefia ʻi he ʻAloʻi Fakalangi ʻo Sīsū Kalaisí,” Ko Sīsū Kalaisi mo ʻEne Ongoongolelei Taʻengatá – Naunau ʻa e Faiakó (2023)

“Lēsoni 9 Naunau ʻa e Faiakó,” Ko Sīsū Kalaisi mo ʻEne Ongoongolelei Taʻengatá – Naunau ʻa e Faiakó

Lēsoni 9 Naunau ʻa e Faiakó

Ko e Fiefia ʻi he ʻAloʻi Fakalangi ʻo Sīsū Kalaisí

Hangē ko ia ne fakahā ʻe ha ʻāngeló, ko e ʻaloʻi ʻo Sīsū Kalaisí ko e ʻuhinga ia ʻo e “fiefia lahí” (Luke 2:10). Lolotonga e kalasi ko ʻení, ʻe maʻu ʻe he kau akó ʻa e faingamālie ke fakamatalaʻi e ʻuhinga naʻe mahuʻinga ai ʻa e tuʻunga makehe ʻo e mātuʻa ʻa Sīsū Kalaisí ki Heʻene hoko ko hotau Fakamoʻuí. ʻE fakaafeʻi foki e kau akó ke vahevahe ʻenau ngaahi ongo fekauʻaki mo e ʻofa fakalangi naʻe fakahaaʻi ʻe he afeitaulalo ʻa e ʻOtuá mo e founga ʻe lava ke tākiekina ai ʻe he ʻofa ko iá ʻa e ngaahi fili ʻoku nau fakahokó.

Ngaahi Fokotuʻu ki Hono Akoʻí

ʻOku ʻilo ʻe Mele te ne hoko ko e faʻē ʻa e ʻAlo ʻo e ʻOtuá.

Tā ʻa e fakatātā ko ʻení ʻi he palakipoé, pea fakaafeʻi ha niʻihi ʻo e kau akó ke vahevahe ʻa e ngaahi ʻulungaanga naʻa nau maʻu mei heʻenau mātuʻá.

ʻĪmisi
fakatātā ʻo e mātuʻa

Fakaafeʻi e kau akó ke toe vakaiʻi e Luke 1:30–35 pea kumi e founga naʻe fakamatalaʻi ʻaki ʻe he ʻāngelo ko Kepalelí ʻa e foha ʻe fanauʻi ʻe Melé.

Ko Hono Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí mo e Akó

Fakaʻehiʻehi mei he fakamahamahaló. Fakaʻehiʻehi mei hono aleaʻi mo e kau akó ʻa e ngaahi tefito fakatokāteline kuo teʻeki fili ʻe he kau palōfitá mo e kau ʻaposetoló ke akoʻí pe ko ia kuo teʻeki ke nau fakahoko ki ai ha fakamatala fakaʻofisialé. Hangē ko ʻení, kuo fakatokanga mai ʻa e kau taki ʻo e Siasí fekauʻaki mo e fakamahamahalo ki he founga naʻe faʻu ai ʻa e Fakamoʻuí (vakai The Teachings of Harold B. Lee, ed. Clyde J. Williams [1996], 14). ʻI he ngaahi tūkunga peheé, ʻoku SAI PĒ ke fakahaaʻi ʻoku ʻikai ke tau ʻiloʻi pe kuo teʻeki ke fakahā mai ʻa e fakamatala ko iá. Tokanga taha ki he meʻa ʻoku tau ʻiló mo e meʻa ʻe lava ke fakamoʻoniʻi ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ʻoku moʻoni ʻi he loto ʻo e kau akó.

Tā ʻa e fakatātā fekauʻakí ʻi he palakipoé.

ʻĪmisi
fakatātā ʻo e ongomātuʻa ʻa Sīsū Kalaisí

Ke tokoni ki he kau akó ke nau fakakaukau ki he mahuʻinga ʻo e makehe ʻa e mātuʻa ʻa Sīsū Kalaisí, fakakaukau ke fai ha niʻihi ʻo e ngaahi fehuʻi ko ʻení:

  • Ko e hā ha ngaahi ʻulungaanga makehe naʻe maʻu ʻe Sīsū Kalaisi meia Mele? mei he Tamai Hēvaní?

  • ʻOku felāveʻi fēfē ʻa e makehe ʻo e mātuʻa ʻa Sīsū Kalaisí ki Heʻene Fakaleleí mo e Toetuʻú? (Te ke lava ʻo toe vakaiʻi mo e kau akó ko ha konga ʻo e fealeaʻakí ʻa e Sione 10:17–18 pea mo e fakamatala ʻa Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni ʻi he konga 1 ʻo e naunau teuteú. Tokoni ke ʻiloʻi ʻe he kau akó ha moʻoni hangē ko ʻení: Koeʻuhí ko e makehe ʻa e mātuʻa ʻa Sīsū Kalaisí, naʻá Ne maʻu ai ʻa e mālohi ke fakalelei maʻa ʻetau ngaahi angahalá pea tuku hifo ʻEne moʻuí pea toe maʻu ia.)

Ke tokoniʻi e kau akó ke nau fakakaukau lahi ange ki he tokāteline ko ʻení, te ke lava ʻo fakaafeʻi kinautolu ke lekooti ʻenau ngaahi fakakaukau mo e ongo fekauʻaki mo e ngaahi fehuʻi ko ʻení:

  • Ko e hā ʻe lava ke akoʻi atu ʻe he natula ʻe ua ko ʻeni ʻo Sīsū Kalaisí fekauʻaki mo ʻEne malava ‘o fakafelāveʻi mo koe ʻi he moʻui fakamatelié?

  • ʻOku fekauʻaki fēfē ʻa e ngaahi kupuʻi lea ʻi he sētesi ko ʻeni mei he “Ko e Kalaisi Moʻuí: Ko e Fakamoʻoni ʻa e Kau ʻAposetoló” (ʻoku maʻu ʻi he ChurchofJesusChrist.org) kiate koé: “[Ko Sīsū Kalaisi] ko e ʻAlo Lahi Taha ia ʻo e Tamaí, ko e ʻAlo pē Taha ne Fakatupu ʻi he kakanó, ko e Huhuʻi ʻo e māmaní”?

Naʻe mamata ʻa Nīfai ʻi ha meʻa-hā-mai ki he afeitaulalo ʻa e ʻOtuá.

Fakakaukau ke fakaʻaliʻali ʻa e ngaahi fakatātā ko ʻeni ʻo Sīsū ko e Tupuʻanga ʻo e māmaní, ko ha kiʻi pēpē valevale, pea mo ha tokotaha tuenoa ʻi he kolosí. Fehuʻi ki he kau akó pe ko e hā ʻoku akoʻi mai ʻe he ngaahi ʻīmisi ko ʻení fekauʻaki mo e afeitaulalo ʻa Sīsū Kalaisí. Kapau ʻe fie maʻu, lau ʻa e ʻuhinga ʻo e afeitaulaló ʻoku maʻu ʻi he konga 2 ʻo e naunau teuteú.

ʻĪmisi
Ko Kalaisi mo e Fakatupú, tā ʻe Robert T. Barrett
ʻĪmisi
pēpē valevale ko Sīsuú ʻoku tokoto ʻi he ʻaiʻangakai ʻo e manú
ʻĪmisi
Ko e Tutukí, tā ʻe Harry Anderson

Ke hoko atu e fealeaʻaki ko ʻení, te ke lava ʻo fakakulupu iiki ʻa e kau akó pea ʻoange ki he kulupu takitaha ha tatau ʻo e laʻipepa tufa ko ʻení.

Ko e Afeitaulalo ʻa e ʻOtuá

Ko Sīsū Kalaisi mo ʻEne Ongoongolelei Taʻengatá - Naunau ʻa e Faiakó—Lēsoni 9

Vahevahe ʻa e ngaahi laukonga ko ʻení ʻi hoʻo kulupú. ʻI hoʻo laú, kumi e founga naʻe hifo loto fiemālie ai ʻa e ʻEikí mei ha tuʻunga māʻolunga ange ki ha tuʻunga māʻulalo angé.

  1. ʻĒpalahame 3:24–25, 27; Filipai 2:7–8

  2. 1 Nīfai 11:14–22

  3. 1 Nīfai 11: 26–27, 31–33

  4. Ko e ngaahi fakamatala ʻa Palesiteni Teti R. Kalisitā mo ʻEletā D. Toti Kulisitofāsoni ʻi he konga 2 ʻo e naunau teuteú mo e fakamatala ko ʻeni ʻa Sisitā Uenitī ʻIliki, ko ha mēmipa kimuʻa ʻo e fakataha alēlea faleʻi lahi ʻa e Fineʻofá:

Naʻe ʻaloʻi [ʻa e Fakamoʻuí] ko ha valevale ngāvaivai ʻi ha sino fakamatelie pea ohi hake ʻe ha [mātuʻa] naʻe ʻikai haohaoa. Naʻe pau ke akoako ʻalu, ako talanoa, ako ngāue, pea vālelei mo e niʻihi kehé. Naʻá Ne fiekaia mo helaʻia, maʻu ʻa e ngaahi ongo ʻa e tangatá, mo malava ke puke, faingataʻaʻia, tautaʻa toto, pea pekia. (“ʻOku ʻIkai ko ha Angahala ke Vaivaí,” Liahona, ʻEpeleli 2015, 23)

Hili iá pea aleaʻi fakataha leva e ngaahi fehuʻi ko ʻení:

  • Ko e hā ʻoku akoʻi mai ʻe he ngaahi laukonga ko ʻení fekauʻaki mo e afeitaulalo ʻa Sīsū Kalaisí?

  • Ko e hā ʻoku akoʻi mai ʻe he afeitaulalo ʻa Sīsū Kalaisí fekauʻaki mo e ʻofa ʻa hotau Fakamoʻuí mo ʻetau Tamai Hēvaní ʻiate kitautolú? ʻOku tākiekina fēfē ʻe Heʻena ʻofa kiate koé hoʻo ʻofa kiate Kinauá?

Ko e Afeitaulalo ʻa e ʻOtuá

Ko Sīsū Kalaisi mo ʻEne Ongoongolelei Taʻengatá - Naunau ʻa e Faiakó—Lēsoni 9

ʻĪmisi
laʻipepa tufa ʻa e faiakó

Hili ha taimi feʻunga ki he fealeaʻakí, te ke lava ʻo fakaʻaliʻali mo vahevahe hoʻo ongo fekauʻaki mo e fakamatala ko ʻení: ʻOku fakahaaʻi ʻe he afeitaulalo ʻa Sīsū Kalaisí ʻa e ʻofa ʻa e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ʻiate kitautolu takitaha.

  • Ko e hā te tau lava ʻo ako mei he Fakamoʻuí ʻo fakafou ʻi Heʻene sīpingá ʻi he afeitaulalo ke tokoniʻi ʻa e maʻulalo taha ʻiate kitautolú? (Kapau ʻe fie maʻu, ʻe lava ke toe vakaiʻi ʻe he kau akó e fakamatala ʻa Pīsope Lisiate C. ʻEtisilī ʻi he konga 2 ʻo e naunau teuteú. ʻE lava foki ke fakalaulauloto ʻa e kau akó ʻi ha miniti ki he founga te nau lava ai ʻo muimui ki he sīpinga ʻa e Fakamoʻuí ʻi heʻenau feinga ke ngāue fakaetauhi mo tokoniʻi e fānau kotoa ʻa e Tamai Hēvaní.)

Fakamanatu ange ki he kau akó naʻe fakaafeʻi kinautolu ʻi he konga 2 ʻo e naunau teuteú ke nau lau pe fanongo ki he fakalea ʻo e ngaahi himi fekauʻaki mo e afeitaulalo ʻa e Fakamoʻuí. ʻE lava ke toe vakaiʻi ʻe he kau akó ha taha ʻo e ngaahi himí pea vahevahe mo e kalasí ʻa e ngaahi lea mo e kupuʻi lea mei he himí naʻe ongo taha kiate kinautolú. Kapau ʻoku toe lahi e taimí, mahalo te mou fie hivaʻi fakataha ha veesi ʻe taha pe ua mei he ngaahi himi ko ʻení.

Ke tokoniʻi e kau akó ke nau fakaʻaongaʻi e meʻa kuo nau ako mo ongoʻi lolotonga e kalasí, fakaafeʻi kinautolu ke fakalaulauloto mo lekooti ʻenau tali ki he fehuʻi ko ʻení pe ko ha [fehuʻi] te ke fili:

  • Ko e hā te ke lava ʻo fai ke fakahaaʻi ki he Fakamoʻuí hoʻo houngaʻia ʻi Heʻene finangalo lelei ke afeitaulalo kae lava ke Ne huhuʻi mo fakahaofi koé?

Ki he Kalasi Hokó

Ke fakamanatu ki he kau akó ke nau ako ʻa e naunau teuteu ki he kalasi hokó, fakakaukau ke ʻoange ʻa e pōpoaki ko ʻení pe ko haʻo pōpoaki pē ʻaʻau: Ko e hā ha meʻa kuo fakamuʻomuʻa ai ʻa e Fakamoʻuí ʻi hoʻo moʻuí ʻi he uiké ni? Fakakaukau ki he founga ʻe lava ke tokoni atu ai e naunau teuteu ki he lēsoni 10 ke ke tali ʻa e fehuʻi ko ʻení.

Paaki