Lēsoni 18 Naunau ʻa e Faiakó

Ko Hono Maʻu e Meʻaʻofa Fakalangi ʻo e ʻAloʻofa ʻa e Fakamoʻuí

ʻOku akoʻi ʻe he folofolá ʻoku fakafou pē ʻi he “ngaahi ngāue māʻoniʻoni, mo e ʻaloʻofa, mo e manavaʻofa ʻa e Mīsaia Māʻoniʻoní” te tau lava ai ʻo maʻu ʻa e moʻui taʻengatá (2 Nīfai 2:8). Lolotonga e lēsoni ko ʻení, ʻe fakamatalaʻi ʻe he kau akó ʻenau fiemaʻu e ʻaloʻofa ʻa e Fakamoʻuí, vahevahe e ngaahi founga kuo nau aʻusia ai ʻEne ʻaloʻofá, mo fakapapauʻi e meʻa te nau lava ʻo fai ke falala lahi ange ai kiate Iá.

Ngaahi Fokotuʻu ki Hono Akoʻí

ʻOku akoʻi ʻe he ʻEikí mo ʻEne kau tamaioʻeikí ʻa e fie maʻu e ʻaloʻofá.

Fakaafeʻi e kau akó ke nau lisi fakataautaha ha niʻihi ʻo ʻenau ngaahi fiemaʻu mo e holi lahi taha ki he tokoni ʻa e ʻOtuá. Hangē ko ʻení, mahalo te nau hiki ha ngaahi ʻahiʻahi pe angahala ʻoku nau loto ke ikunaʻi, ngaahi vaivai ʻoku nau fefaʻuhi mo ia, faingataʻa pe fili ʻoku nau fehangahangai mo ia, ko ha ngāue lahi ʻoku nau fiemaʻu tokoni ke fakakakato, pe ngaahi ʻulungaanga faka-Kalaisi ʻoku nau fie fakatupulaki. Poupouʻi e kau akó ke fakakaukau ki he ngaahi holi ko ʻení ʻi heʻenau aleaʻi e ʻaloʻofa ʻa Sīsū Kalaisí lolotonga e lēsoní.

Ke fakafuofuaʻi e mahino ʻa e kau akó ki he ʻaloʻofá, te ke lava ʻo fakaafeʻi kinautolu ke fakamatalaʻi ʻa e mahino ʻoku nau maʻu ki he ʻaloʻofa ʻa Sīsū Kalaisí pea ʻiloʻi pe ʻoku ʻi ai haʻanau ngaahi fehuʻi. Fakaʻaliʻali e fakaʻuhinga ko ʻení kapau ʻe fiemaʻu:

Ko e ʻaloʻofá ko e tokoni pe ivi ʻoku foaki tuʻunga ʻi he Fakalelei ʻa e ʻEiki ko Sīsū Kalaisí. … Ko e tefitoʻi ʻuhinga ʻo e foʻi lea ʻaloʻofá, ʻo hangē ko hono fakaʻaongaʻi ʻi he folofolá, ʻoku fakatautefito ia ki he mālohi ke fakahoko mo e faitoʻo fakalaumālie ʻoku ʻomi ʻi he ʻaloʻofa mo e ʻofa ʻa Sīsū Kalaisí. (Ngaahi Tefito ʻo e Ongoongoleleí, “ʻAloʻofá,” topics.ChurchofJesusChrist.org)

Fakakaukau ke fakaʻaliʻali ʻa e fakatātā ko ʻeni ʻo ha ngoue kālepi. Fakamatalaʻi ange naʻe akoʻi ʻe Sīsū Kalaisi ʻa e talanoa fakatātā ʻo e vaine moʻoní kimuʻa siʻi pē pea ʻalu ki he Ngoue ko Ketisemaní ke fakahoko ʻEne Fakaleleí.

ngoue vainé

Fakaafeʻi e kau akó ke nau toe vakaiʻi e Sione 15:1–8, ʻo kumi e meʻa ʻe lava ke akoʻi mai ʻe he ngaahi fakataipe ʻo e vainé, vaʻá, mo e fuá fekauʻaki mo e meʻaʻofa ʻo e ʻaloʻofa fakalangí ʻa e Fakamoʻuí.

Fakakaukau ke fai ange ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení ke tokoni ki he kau akó ke nau sio ki he fehokotaki ʻa e talanoa fakatātā ʻo e vaine moʻoní mo e ʻaloʻofá:

• Ko e hā nai ʻoku fakafofongaʻi ʻe he ngaahi fakataipe ʻo e vainé, vaʻá, mo e fuá? Ko e hā te nau lava ʻo akoʻi mai fekauʻaki mo ʻetau fie maʻu e ʻaloʻofa ʻa e Fakamoʻuí? (Te ke lava ʻo tokoni ke ʻiloʻi ʻe he kau akó ha tefitoʻi moʻoni hangē ko ʻení: ʻI heʻetau nofo maʻu ʻia Sīsū Kalaisí, te tau lava ʻo maʻu ʻEne ʻaloʻofá ke tokoni ke tau fakahoko ha ngaahi ngāue lelei.)

• ʻE fēfē nai ʻa e nofo maʻu ʻia Kalaisí? (Te ke lava ʻo toe vakaiʻi ʻa e fakamatala ʻa ʻEletā Sefilī R. Hōlani ʻi he konga 1 ʻo e naunau teuteú.) Ko e hā kuó ne tokoniʻi koe ke ke fehokotaki mo e Fakamoʻuí? Ko e hā ʻe lava ke fai ʻe ha taha ʻokú ne ongoʻi ʻoku fakamavaheʻi meia Sīsū Kalaisi mo ʻEne meʻaʻofa ʻo e ʻaloʻofá?

Te ke lava ʻo fakaafeʻi ha toko taha pe toko ua ʻi he kau akó ke vahevahe ʻena ngaahi ongo fekauʻaki mo e meʻaʻofa ʻo e ʻaloʻofa ʻa e Fakamoʻuí. Fakakaukau ke ke vahevahe hoʻo fakamoʻoní.

Te tau lava ʻo maʻu e ʻaloʻofa ʻa e ʻEikí ʻi heʻetau moʻuí.

Fakakaukau ke fakaʻaliʻali e ngaahi fakatātā ʻo ha meʻaʻofa mo ha totongi ʻoku maʻu ʻi he konga 2 ʻo e naunau teuteú. Fakaafeʻi e kau akó ke fakamatalaʻi ʻa e meʻa ʻoku nau ʻilo fekauʻaki mo e ʻaloʻofa ʻa Kalaisí ko ha meʻaʻofa pe ko ha meʻa ʻoku ngāueʻi. (ʻE lava ke fakaʻaongaʻi ʻe he kau akó ha ngaahi lau miniti ke toe vakaiʻi ʻa e konga 2 pe niʻihi ʻo e naunau “Fie Maʻu Lahi Angé?” ʻo ka fie maʻu. Kapau naʻa nau ʻosi fakamatalaʻi ʻa e ngaahi fakakaukau ko ʻení ʻi he kamataʻanga ʻo e lēsoní, te ke lava ʻo hoko atu pē mo e ngaahi tūkunga ko ʻení.)

Fakaʻaliʻali mo lau leʻolahi ʻa e ngaahi tūkunga ko ʻení.

ʻOku ongoʻi ʻe Sakula ʻokú ne tōnounou maʻu pē pea ʻoku ʻikai ke ne taau mo e tokoni ʻa e ʻEikí.

ʻOku tui ʻa Topiesi kimuʻa peá ne lava ʻo maʻu e tokoni ʻa e ʻEikí ke ikunaʻi hono maʻunimā ia ʻe he ponokalafí, kuo pau ke ne tomuʻa fai e meʻa kotoa te ne lavá ke ikunaʻi ia.

ʻOku tui ʻa ʻElina ʻoku ʻikai mahuʻinga ʻene ngaahi feinga pē ʻaʻaná pea ʻoku ʻikai fuʻu mahuʻinga ia ʻi hono fakafehoanaki ki he ʻaloʻofa huhuʻi ʻa Sīsū Kalaisí.

Fakaafeʻi e kau akó ke vahevahe e founga te nau ala tali ʻaki kia Sakula, Topiesi, mo ʻEliná. Fakakaukau pe ko e fē ʻi he ngaahi fehuʻi ko ʻení te ke ala fai ke tokoni ki he kau akó ke fakaloloto ʻenau akó:

• Ko e hā ha maʻuhala ʻe ala maʻu ʻe he tokotahá ni fekauʻaki mo e meʻaʻofa ʻo e ʻaloʻofa ʻa e Fakamoʻuí?

• ʻE taʻofi fēfē ʻe ha faʻahinga maʻuhala pehē ʻa ʻene malava ke maʻu pe fakafalala ki he ʻaloʻofa ʻa e Fakamoʻuí?

• Ko e hā ha akonaki pe tefitoʻi moʻoni fekauʻaki mo e ʻaloʻofa ʻa e Fakamoʻuí te ke lava ʻo vahevahe mo e tokotahá ni?

Fakakaukau ke hiki ʻi he palakipoé e ngaahi moʻoni ʻoku ʻilo ʻe he kau akó. ʻE lava ke ʻiloʻi ʻe he kau akó ha ngaahi moʻoni tatau mo ʻení: Ko e ʻaloʻofá ko ha meʻaʻofa ia ʻoku ʻikai ke tau ngāueʻi ka ʻoku tau maʻu ia ʻi heʻetau ngāue ʻaki e tui kia Sīsū Kalaisí mo fāifeinga ke moʻui ʻaki e ongoongoleleí. Te tau lava ʻo maʻu e ʻaloʻofa ʻa e ʻEikí kimuʻa, lolotonga, pea mo e hili ʻetau fai hotau lelei tahá.

Fakamanatu ki he kau akó naʻe fakaafeʻi kinautolu ʻi he konga 3 ʻo e naunau teuteú ke ako ha fakamatala fakafolofola ʻoku fakahaaʻi ai e founga ʻe lava ke ngāue ʻa e ʻaloʻofa ʻa e ʻEikí ʻi heʻetau moʻuí. (Te ke lava ʻo ʻoange ha taimi ki he kau akó ke nau toe vakaiʻi ʻa e fakamatala fakafolofola naʻa nau filí.) Vahevahe ʻa e kau akó ki ha ngaahi kulupu iiki. Fakaafeʻi e kau akó ke fakamatalaʻi ʻenau potufolofolá pea vahevahe ʻenau tali ki he ngaahi fehuʻi ʻe tolu ʻi he konga 3 ʻo e naunau teuteú.

Ko Hono Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí mo e Akó

ʻOange ki he kau akó ha taimi ke nau fakalaulauloto ai. Ko e founga ʻe taha te tau lava ai ʻo tokoniʻi e kau akó ke fakatō lelei ange e mahinó ki honau lotó, ko hono ʻoange ha taimi ʻi he kalasí ke nau fakalaulauloto ai pe tohi fekauʻaki mo e meʻa kuo mahino mo nau ongoʻí. Te tau lava leva ʻo fakaafeʻi kinautolu ke fakakaukau ki he ngaahi ngāue pau ʻoku totonu ke nau fai ke fakaʻaongaʻi ai e meʻa kuo nau akó ʻi heʻenau moʻuí.

Te ke lava ʻo fakaʻosi e kalasí ʻaki hono fakaafeʻi e kau akó ke toe vakaiʻi e ngaahi fie maʻu mo e ngaahi holi fakataautaha ne nau hiki ʻi he kamataʻanga ʻo e kalasí. ʻOange ha taimi ke nau fakakaukau ai ʻi he faʻa lotu pea lekooti e meʻa te nau lava ʻo fai ke fakaafeʻi lahi ange ai e ʻaloʻofa ʻa e ʻEikí ki heʻenau moʻuí, laka atu ʻi he tuí, pea falala kakato ange ki Hono mālohi fakalangí.

Ki he Kalasi Hokó

Fakakaukau ke vahevahe ʻa e pōpoaki ko ʻení, pe ko haʻo pōpoaki pē ʻaʻau, ki hoʻo kau akó kimuʻa ʻi he kalasi hokó: ʻI hoʻo ako ʻa e naunau teuteu ki he lēsoni 19, fakakaukau ki ha taha ʻokú ke ʻiloʻi ʻe tāpuekina ʻene moʻuí ʻi hono maʻu ha mahino lahi ange ki he ngāue fakafaifekau ʻa Sīsū Kalaisi kiate kinautolu ʻi he maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié.