‘Inisititiuti
Lēsoni 1 Naunau ʻa e Faiakó: Ko Hono Tali e Fakaafe ʻa e Fakamoʻuí ke Ako ʻIate Iá


“Lēsoni 1 Naunau ʻa e Faiakó: Ko Hono Tali e Fakaafe ʻa e Fakamoʻuí ke Ako ʻIate Iá,” Ko Sīsū Kalaisi mo ʻEne Ongoongolelei Taʻengatá – Naunau ʻa e Faiakó (2023)

“Lēsoni 1 Naunau ʻa e Faiakó,” Ko Sīsū Kalaisi mo ʻEne Ongoongolelei Taʻengatá – Naunau ʻa e Faiakó

Lēsoni 1 Naunau ʻa e Faiakó

Ko Hono Tali e Fakaafe ʻa e Fakamoʻuí ke Ako ʻIate Iá

ʻOku ʻomi ʻe he kalasi ko ʻení ha faingamālie fakaʻofoʻofa kiate koe mo hoʻo kau akó ke fakatupulaki hoʻomou tui kia Sīsū Kalaisí mo ʻEne ongoongolelei taʻengatá. ʻE fakakaukauʻi ʻe he kau akó ʻi he lēsoni ko ʻení ʻa e meʻa te nau lava ʻo fai ke tali fakaʻaufuli ange ai ʻa e fakaafe ʻa e Fakamoʻuí ke ako ʻiate Iá. Te nau fakakaukau foki ki he mahuʻinga ʻo hono ako ʻo e moʻoni fakalaumālié fakafou ʻi he akó mo e tuí.

Ko Hono Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí mo e Akó

Fakaʻaongaʻi lelei ʻa e naunau teuteú ke tanumaki ʻaki ʻa e akó. ʻOku fakataumuʻa ʻa e naunau teuteú ke tokoni ki he kau faiakó mo e kau akó fakatouʻosi ke nau teuteu ke maʻu ha ngaahi aʻusia fakaako ʻoku fakamaama fakatahá. Fakakaukau ki he fanga kiʻi tokoni ko ʻení:

  • Kapau ʻe lava, fetuʻutaki ki he kau ako ʻoku nau lesisita ki he kalasi ko ʻení, kimuʻa ʻi honau fuofua ʻaho ʻi he kalasí pea fakaafeʻi kinautolu ke lau e naunau teuteú kimuʻa pea nau haʻu ki he kalasí.

  • Koeʻuhí ʻoku ʻi ai ha kau ako ʻe niʻihi he ʻikai te nau maʻu kimuʻa ʻa e naunaú, fakaʻaliʻali ange ʻa e founga ke nau maʻu ai ʻa e tatau fakaʻilekitulōniká pe ʻoange ha tatau ʻo e naunaú kuo ʻosi paaki kimuʻa pea kamata hoʻomou fealēleaʻaki fakakalasí. ʻOange ʻa e tokoni tatau ko ʻení ki he kau ako fakafoʻituitui ʻoku kau atu ki hoʻo kalasí ʻamui angé.

  • Lolotonga e fealēleaʻaki fakakalasí, fakaʻaongaʻi e ngaahi aʻusia ʻa e kau akó ʻi he naunau teuteú. Kumi foki ha ngaahi founga ke fakaʻaongaʻi ai e naunau teuteú lolotonga e kalasí maʻanautolu naʻe ʻikai ke nau teuteu kimuʻá.

  • Fakaafeʻi e kau akó he taimi ʻe niʻihi ke vahevahe ʻa e founga ʻoku tāpuekina ai kinautolu ʻi hono ako e naunau teuteú.

Ngaahi Fokotuʻu ki Hono Akoʻí

ʻOku fakaafeʻi ʻe Sīsū Kalaisi ʻa e kakai kotoa pē ke ako ʻiate Ia.

Fakatokangaʻi ange: ʻOku mahuʻinga ki he misiona ʻo e ʻinisititiutí hono tanumaki ha ʻātakai ʻoku ongoʻi malu, poupouʻi, mo fakamahuʻingaʻi ai e taha kotoa. Ke tokoni ki hono fokotuʻu ha ongo ʻo e kau maí, fakakaukau ke tuku ha taimi ʻi he kamataʻanga ʻo e kalasí ke nau maheni ai. Mahalo te ke fie fakasio ha ngaahi founga ʻi he kalasí ke tokoniʻi e kau akó kotoa ke nau ongoʻi ʻoku talitali lelei mo ʻofaʻi kinautolu ʻi hoʻo kalasí.

Ke kamata e kalasí, fakakaukau ke fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻo Sīsū Kalaisi pea vahevahe nounou hoʻo ngaahi ongo fekauʻaki mo Iá. Te ke lava foki ʻo fakaafeʻi ha kau ako ʻe niʻihi ke vahevahe ʻenau ongo fekauʻaki mo e Fakamoʻuí.

Lau mo e kalasí ʻa e Mātiu 11:28–30 mo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 19:23, pea fehuʻi ki he kau akó e meʻa ʻoku makehe kiate kinautolu fekauʻaki mo e ngaahi fakaafe ko ʻení mo e ngaahi tāpuaki kuo talaʻofa maí. Te ke lava ʻo fakamamafaʻi ʻa e natula fakatāutaha mo ʻofa ʻo e ngaahi fakaafe ko ʻení ʻi hono ʻiloʻi ʻe he kau akó ha moʻoni hangē ko ʻení: ʻOku fakaafeʻi kitautolu takitaha ʻe Sīsū Kalaisi ke tau ako ʻiate Ia mo aʻusia ʻEne melinó.

  • ʻOkú ke pehē ʻoku ʻuhinga ki he hā ke ako ʻia Kalaisí? (Kapau ʻe fie maʻu, fakaafeʻi e kau akó ke nau toe vakaiʻi e fakamatala ʻa ʻEletā Kimi B. Kalake ʻi he konga 1 ʻo e naunau teuteú.)

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku fehokotaki ai e ngaahi talaʻofa ʻo e melinó, mālōloó, mo e fakamaʻamaʻa ʻo e kavengá ki he ako kia Sīsū Kalaisí? Ko e hā ha ngaahi founga kuó ke aʻusia ai e ngaahi tāpuakí ni?

Te ke lava ʻo tohi e kupuʻi lea Ongoongoleleí = Ongoongo Lelei ʻi he palakipoé. Fakaafeʻi leva e kau akó ke nau lau ʻa e 3 Nīfai 27:13–16, 20–21 pea aleaʻi ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení mo hanau hoa pe ʻi ha fanga kiʻi kulupu iiki.

  • Fakatatau ki he Fakamoʻuí, ko e hā e ngaahi moʻoni tefito ʻo ʻEne ongoongoleleí? Ko e hā ʻoku hoko ai e ngaahi moʻoni ko ʻení ko ha ongoongo lelei peheé? (Te ke lava ʻo toe vakaiʻi e fakamatala ʻa ʻEletā Sefilī R. Hōlani ʻi he konga 1 ʻo e naunau teuteú.)

  • Ko e hā ha ngaahi founga kuo tokoniʻi ai koe ʻi hono ako mo moʻui ʻaki e ongoongoleleí ke ke ako ʻi he Fakamoʻuí pea hoko ʻo hangē ange ko Iá?

Naʻe akoʻi mai ʻe he ʻEikí e founga ke ako ai ʻa e moʻoni fakalaumālié.

Ke tokoni ki he kau akó ke nau fakalaulauloto ki he mahuʻinga ʻo e founga te tau lava ai ʻo ako ʻa e moʻoni fakalaumālie fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi mo ʻEne ongoongoleleí, te ke lava ʻo fakamatalaʻi ʻa e tūkunga ko ʻení:

ʻOku fakakaukau fakasaienisi ʻa Kaloi, ko ho kaungāmeʻá. Hangē ʻoku fie maʻu ke ne fakamoʻoniʻi ha ngaahi meʻa kimuʻa peá ne toki tui ki aí. Koeʻuhí ʻokú ne ʻiloʻi ʻokú ke tui kia Sīsū Kalaisi, ʻokú ne fehuʻi pe te ne ʻiloʻi fēfē nai ʻokú Ne moʻoní. Ko e hā haʻo tali?

Te ke lava ʻo fakaafeʻi e kau akó ke vahevahe ʻenau talí mo ha hoa pea aleaʻi fakakalasi leva ʻa e ngaahi fakangatangata ʻo e fakafalala ki ha founga fakasaienisi ke ako ai ki he Fakamoʻuí. (Te ke lava ʻo vahevahe ʻa e fakamatala ʻa ʻEletā Paula V. Sionisoni ʻi he konga 2 ʻo e naunau teuteú.) Ke fakaloloto hoʻomou fealēleaʻakí, fakakaukau ke fai ange ha fehuʻi ʻe taha pe lahi ange mei he ngaahi fehuʻí ni:

  • Ko e hā e founga ʻa e ʻEikí ke ako ai e moʻoni fakalaumālié? (Fakakaukau ke lau e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 88:118.)

  • ʻOku ʻuhinga nai ki he hā ke ako ʻi he tuí? (ʻE ala tokoni ke toe vakaiʻi e fakamatala ʻa Palesiteni Lāsolo M. Nalesoní ʻi he konga 2 ʻo e naunau teuteú. Te ke lava foki ʻo tokoni ke ʻiloʻi ʻe he kau akó ha moʻoni ʻoku faitatau mo ʻení: ʻI heʻetau feinga ke ako ʻa e ongoongoleleí ʻaki e ngāue ʻi he tuí, ʻe tupulaki ʻetau tui kia Sīsū Kalaisí.)

  • Ko e hā ha ngaahi sīpinga ʻe niʻihi ʻo e kakai ʻi he folofolá pe kakai ʻokú ke ʻilo naʻa nau ako ʻi he ngāue ʻi he tuí? Tuku ha kiʻi taimi ke fakakaukau ai ki ha taimi naʻá ke ako ai ha meʻa fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi koeʻuhí naʻá ke ngāue ʻi he tuí. Ko e hā naʻá ke ako fekauʻaki mo Iá?

Te ke lava ʻo ʻoange ki he kau akó ha ngaahi miniti siʻi ke nau fakalaulauloto mo lekooti e meʻa ʻoku nau fie ako lahi taha kau ki he Fakamoʻuí lolotonga e kalasi ko ʻení mo e founga te nau lava ai ʻo fakatupulaki ʻenau malava ke ako ʻiate Iá. Poupouʻi kinautolu ke tohi ʻenau ngaahi taumuʻá. Kumi ha ngaahi faingamālie ke toe vakaiʻi ai ʻe he kau akó ʻenau ngaahi taumuʻá ʻi he ngaahi uike ka hoko maí.

Ko Hono Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí mo e Akó

Fetuʻutaki mo e kau akó ʻi ha taimi mavahe mei he kalasí. Ke fakafuofuaʻi e ngaahi fiemaʻu ʻa e kau akó mo ueʻi kinautolu ke ako ʻa e naunau teuteú, te ke lava ʻo kumi ha ngaahi founga ke fetuʻutaki ai mo kinautolu fakafou ʻi he fetohiʻakí. Te ke lava ʻo fakaʻaongaʻi e ngaahi fokotuʻu ʻi he konga ko e “Ki he Kalasi Hokó” pe faʻu haʻo pōpoaki pē ʻaʻau.

Ki he Kalasi Hokó

Poupouʻi e kau akó ʻi heʻenau ako ki he kalasi hokó ke kumi e meʻa ʻoku akoʻi mai ʻe he ngaahi huafa mo e fatongia kehekehe ʻo Sīsū Kalaisí ʻo kau kiate Iá. Pe te ke lava ʻo fakaafeʻi e kau akó ke nau fakalaulauloto ki he ʻuhinga ʻoku tau ui ai ʻa e Fakamoʻuí ko e “Kalaisi moʻuí.”

Paaki