‘Inisititiuti
Lēsoni 19 Naunau ʻa e Faiakó: Ko e Tokoni ki he ʻEikí ʻi he Huhuʻi ʻo e Kau Pekiá


“Lēsoni 19 Naunau ʻa e Faiakó: Ko e Tokoni ki he ʻEikí ʻi he Huhuʻi ʻo e Kau Pekiá,” Ko Sīsū Kalaisi mo ʻEne Ongoongolelei Taʻengatá – Naunau ʻa e Faiakó (2023)

“Lēsoni 19 Naunau ʻa e Faiakó,” Ko Sīsū Kalaisi mo ʻEne Ongoongolelei Taʻengatá – Naunau ʻa e Faiakó

Lēsoni 19 Naunau ʻa e Faiakó

Ko e Tokoni ki he ʻEikí ʻi he Huhuʻi ʻo e Kau Pekiá

ʻOku fakapapauʻi ʻe he ngāue fakafaifekau ʻa e Fakamoʻuí ʻi he maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié ko e kakai kotoa pē kuo moʻui pea ʻe moʻui ʻi he māmaní te nau maʻu ʻa e faingamālie ke fanongo ki he ongoongolelei ʻa e ʻEikí mo maʻu ʻa e ngaahi ouau ʻo e fakamoʻuí. ʻI he lēsoni ko ʻení, ʻe vahevahe ʻe he kau akó ʻa e meʻa te nau lava ʻo ako fekauʻaki mo e Fakamoʻuí mei Heʻene ngāue fakafaifekau ʻi he maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié. ʻE fakaafeʻi foki kinautolu ke nau kau ʻi he ngāue fakatemipalé mo e hisitōlia fakafāmilí ke tokoni ki he ʻEikí ʻi Heʻene ngāue fakahaofi maʻá e kau pekiá.

Ngaahi Fokotuʻu ki Hono Akoʻí

Ko e ngāue fakafaifekau ʻa Sīsū Kalaisi ki he kau pekiá ʻi he tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié.

Ke kamata e kalasí, te ke lava ʻo fakaʻaliʻali e ngaahi ʻīmisi ko ʻení pea fakaafeʻi e kau akó ke nau fakamatalaʻi e meʻa naʻe hoko ʻi he vahaʻa ʻo e pekia mo e Toetuʻu ʻa e Fakamoʻuí. (Pe te ke lava ʻo toe vakaiʻi e fakamatala ʻa ʻEletā Sipenisā J. Konitī ʻi he kamataʻanga ʻo e naunau teuteú pea ʻai ke tali ʻe he kau akó e fehuʻi tatau.)

ʻĪmisi
Ko hono Telio ʻo Kalaisí, tā ʻe Carl Heinrich Bloch
ʻĪmisi
fakaʻilonga fehuʻi
ʻĪmisi
Ko Mele mo e ʻEiki Kuo Toetuʻú, tā ʻe Harry Anderson

Ko Hono Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí mo e Akó

ʻOange ki he kau akó ha ngaahi faingamālie ke akoako hono vahevahe ʻo e ongoongoleleí. ʻE lava ke ʻomi ʻe he ngaahi kalasi ʻinisititiutí ha feituʻu malu ke akoako fakamatalaʻi ai ʻe he kau akó e ngaahi akonaki ʻa e Siasi ʻo e ʻEikí. Hangē ko ʻení, ʻe lava ʻi he tulamaʻí ke fakaleleiʻi ʻe he kau akó ʻenau malava ke talanoa fekauʻaki mo e ongoongoleleí ʻo fakaʻaongaʻi ha lea faingofua mo mahino.

Fakaafeʻi e kau akó ke fakakaukau ʻoku nau maʻu ha faingamālie ke fakamatalaʻi e ngāue fakafaifekau ʻa e Fakamoʻuí ʻi he maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié ki ha taha ʻoku ʻikai ke tau tui tatau. Fakaʻaliʻali ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení, pea ʻai ke fili ʻe he kau akó ha fehuʻi te nau fie tali:

  • Kuó u fanongo ki hono akoʻi homou siasí ʻoku ʻalu e kakaí ki palataisi pe fale fakapōpula ʻo e ngaahi laumālié ʻi heʻenau maté. ʻOku tatau pē ia mo hēvani mo helí?

  • Naʻe talamai kiate au ʻi heʻeku tupu haké ko e kakai ʻoku mate ʻo ʻikai te nau tali ʻa Sīsū Kalaisi ko honau Fakamoʻuí ʻoku nau hē ʻo taʻengata pea he ʻikai ke nau lava ʻo ʻalu ki hēvani. Ko e meʻa nai ia ʻoku akoʻi ʻi homou siasí?

  • Ne u toki fanongo ki hono fakahoko ʻi homou siasí ha meʻa naʻe ui ko e papitaiso maʻá e pekiá. ʻOku ngali kehe ia. Ko e hā hono ʻuhingá?

ʻOange ha taimi ki he kau akó ke toe vakaiʻi ʻa e ngaahi potufolofola ʻoku maʻu ʻi he konga 1 ʻo e naunau teuteú pea ke teuteuʻi ha tali faingofua, mahino, mo tonu fakatokāteline ki he fehuʻi naʻa nau filí.

Fakaafeʻi leva e kau akó ke nau fakatātaaʻi mo ha hoa pea tali e ngaahi fehuʻi ne nau filí. ʻI heʻene ʻosí, te ke lava ʻo fakaafeʻi ha niʻihi ʻo e kau akó ke nau vahevahe e meʻa ne nau feakoʻakí.

Ke tokoni ke fakamamafaʻi ʻa e mahuʻinga ʻo e ngāue fakafaifekau ʻa e ʻEikí ʻi he maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié, te ke lava ʻo fai ha taha pe lahi ange ʻi he ngaahi fehuʻi ko ʻení:

  • Ko e hā kuó ke ako fekauʻaki mo Sīsū Kalaisí mo Hono fatongia ʻi he ngāue fakaetauhi kiate kinautolu ʻi he maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié? Toe vakaiʻi ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 138:12–19, 23–24, pea kumi ʻa e ngaahi foʻi lea ʻoku nau fakamatalaʻi ʻa e founga naʻe tali ʻaki ʻe he kau angatonú e ʻaʻahi ʻa e Fakamoʻuí. Vahevahe mo ha hoa ʻa e ongo naʻá ke mei maʻu kapau naʻá ke ʻi ai ʻi he meʻa ko ʻení.

  • Ko e hā kuó ke ako fekauʻaki mo e ngaahi finangalo mo e ʻulungaanga ʻo Sīsū Kalaisí ʻo fakafou ʻi Heʻene ngāue fakafaifekau ki he maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié? (Te ke lava ʻo toe vakaiʻi e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 138:29–35. ʻE lava ke kau ʻi he ngaahi talí ʻa e ngaahi moʻoni hangē ko ʻení: ʻOku fakahaaʻi ʻe he ngāue fakafaifekau ʻa Sīsū Kalaisi ki he maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié ʻa ʻEne ʻofá mo ʻEne finangalo ke foaki ʻa e fakamoʻuí ki he kakai kotoa pē. ʻOku fakaʻatā ʻe he Fakamoʻuí ke tau tokoni kotoa ʻi Heʻene ngāue maʻongoʻonga maʻá e kau pekiá.)

  • Ko e hā ha ngaahi fakakaukau pe ongo ʻokú ke maʻu ki he Fakamoʻuí ʻi hoʻo fakakaukau ʻoku aʻu ʻEne ngāue fakafaifekaú ki he kakai kotoa pē—kau ai hoʻo ngaahi kui kuo pekia teʻeki ke nau maʻu ʻa e ongoongoleleí?

Te tau lava ʻo tokoni ki he Fakamoʻuí ʻi hono huhuʻi ʻo e kau pekiá.

Fakakaukau ke fakaʻaliʻali e fakatātā ko ʻeni ʻo e Fakamoʻuí mo e fakamatala ko ʻeni mei he “Ko e Kalaisi Moʻuí”: “[Naʻá] Ne foaki ʻEne moʻuí ko ha fakalelei ki he ngaahi angahala ʻa e faʻahinga ʻo e tangatá kotoa. Ne hoko ia ko ha meʻaʻofa maʻongoʻonga ko e fakafofonga ʻo e kakai kotoa pē ʻe faifaiangé pea moʻui ʻi he funga māmaní” (“Ko e Kalaisi Moʻuí: Ko e Fakamoʻoni ʻa e Kau ʻAposetoló,” ChurchofJesusChrist.org). Fakapapauʻi ʻoku mahino ki he kau akó ʻoku ʻuhinga ʻa e fakafofongá ki he ngāue pe fetongi ha taha kehe.

ʻĪmisi
Ko e Lotu ʻa Kalaisi ʻi he Ngoue Ketisemaní, tā ʻe Hermann Clementz

Fakaʻaliʻali ange leva ʻa e fakatātā ko ʻení, pea fehuʻi ange:

  • Ko e hā ha ngaahi founga ʻe lava ke faʻifaʻitaki ai ʻetau ngāue maʻá e kau pekiá ki he sīpinga ʻa e Fakamoʻuí? (Toe vakaiʻi mo e kau akó e fakamatala ʻa Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni ʻi he konga 2 ʻo e naunau teuteú.)

ʻĪmisi
papitaiso ʻoku fakahoko ʻi he temipalé

Makatuʻunga ʻi he ngaahi tali ʻa e kau akó, te ke lava ʻo fakaʻaliʻali ha tefitoʻi moʻoni hangē ko ʻení: ʻI heʻetau kau ki he hisitōlia fakafāmilí mo e ngāue fakatemipalé, ʻoku tau faʻifaʻitaki ai ki he sīpinga ʻa e Fakamoʻuí ʻaki ʻetau fakahoko maʻá e niʻihi kehé ha meʻa he ʻikai ke nau lava ʻo fakahoko maʻanautolu.

  • Kuo fakamālohia fēfē hoʻo fakamoʻoni ki he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí ʻi hono fakahoko e ngāue fakatemipalé mo e hisitōlia fakafāmilí, pe ʻe founga fēfē?

Fakaafeʻi e kau akó ke toe vakaiʻi e fakamatala ʻa ʻEletā Teili G. Lenilani ʻi he konga 2 ʻo e naunau teuteú pea feinga ke ʻiloʻi e ngaahi tāpuaki kuo nau aʻusia pe te nau fie aʻusiá ʻi hono fakahoko e ngāue fakatemipalé mo e hisitōlia fakafāmilí. ʻOange leva ki he kau akó ha faingamālie ke vahevahe fakakalasi pe fakakulupu iiki ʻa e founga kuo tāpuekina ai kinautolu pe ko ha taha ʻoku nau ʻiloʻi ʻi heʻenau fai e ngāue maʻá e kau pekiá.

Fakaʻaliʻali e fakamatala ko ʻeni ʻa Palesiteni Nalesoní:

ʻĪmisi
Palesiteni Russell M. Nelson

ʻOku ou fakaafeʻi kimoutolu ke mou fakakaukau ʻi he faʻa lotu ki he faʻahinga feilaulau—pea ko e lelei tahá ko ha feilaulau ʻo e taimí—te ke lava ʻo fai ke fakahoko ha ngāue lahi ange ʻi he hisitōlia fakafāmilí mo e temipalé ʻi he taʻú ni. (Russell M. Nelson, ʻi he “Make Sacrifices for Family History, President Russell M. Nelson Challenges,” Feb. 12, 2017, ChurchofJesusChrist.org)

ʻOange ha taimi ki he kau akó ke nau fakakaukau mo tohi ai e tali ki he fakaafe ʻa Palesiteni Nalesoní. Te nau lava ʻo fakaʻaongaʻi ha toenga taimi ke vakai ai ki he FamilySearch pea kumi ha hingoa te nau lava ʻo ʻave ki he temipalé. Poupouʻi e kau ako kuo nau fakaʻaongaʻi ʻa e FamilySearch ke tokoniʻi ʻa kinautolu ʻoku ʻikai maheni mo iá.

 

Ki he Kalasi Hokó

Ke poupouʻi e teuteu ʻa e kau akó ki he kalasi hokó, fakakaukau ke vahevahe ʻa e pōpoaki ko ʻení pe ko haʻo pōpoaki pē ʻaʻau: ʻI hoʻo ako ʻa e lēsoni 20, fakakaukau pe ko e hā ha ngaahi ʻilo fakalaumālie te ke lava ʻo maʻu mei he ngaahi lea ko e tauhisipi, unga, loto ʻā sipi, fanga sipi kehe, ngoue lau maʻuiʻui, mo e fanga sipi hē.

Paaki