‘Inisititiuti
Lēsoni 11 Naunau ʻa e Faiakó: Ko e Fiefia ʻi he Ngaahi Tāpuaki ʻo e Siasi ʻo e ʻEikí


“Lēsoni 11 Naunau ʻa e Faiakó: Ko e Fiefia ʻi he Ngaahi Tāpuaki ʻo e Siasi ʻo e ʻEikí,” Ko Sīsū Kalaisi mo ʻEne Ongoongolelei Taʻengatá - Naunau ʻa e Faiakó (2023)

“Lēsoni 11 Naunau ʻa e Faiakó,” Ko Sīsū Kalaisi mo ʻEne Ongoongolelei Taʻengatá – Naunau ʻa e Faiakó

Lēsoni 11 Naunau ʻa e Faiakó

Ko e Fiefia ʻi he Ngaahi Tāpuaki ʻo e Siasi ʻo e ʻEikí

Lolotonga e ngāue fakafaifekau ʻa Sīsū Kalaisi ʻi he māmaní pea ʻi he ngaahi ʻaho kimui ní, naʻá Ne ui ha kau ʻAposetolo pea fokotuʻu Hono Siasí. ʻE maʻu ʻe he kau akó ʻi he lēsoni ko ʻení ʻa e faingamālie ke fakakaukau ki he ngaahi tāpuaki te nau lava ʻo maʻu ʻo fakafou ʻi he Siasi ʻo e ʻEikí. Te nau fakakaukau foki ki he meʻa te nau lava ʻo fai ke fakatupulaki ai ʻenau aʻusia mo e niʻihi kehé ʻi he Siasí.

Ngaahi Fokotuʻu ki Hono Akoʻí

Te tau lava ʻo maʻu ha taumuʻa ʻi he Siasi ʻo e ʻEikí.

Ko Hono Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí mo e Akó

Fakaʻapaʻapaʻi e ngaahi tui fakalotu kehé. ʻI hoʻomou aleaʻi e ngaahi tāpuaki makehe ʻo e Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní, fakapapauʻi ʻoku fakaʻapaʻapaʻi e ngaahi tui fakalotu kehé ʻi hoʻomou fealēleaʻakí. Mahalo ʻe mahuʻinga ke fakamamafaʻi ʻa e ngaahi tokoni mahuʻinga mo lelei kuo fai ʻe he ngaahi tui fakalotu kehé ʻi he kotoa ʻo e hisitōliá pea hokohoko atu ʻi hotau kuongá.

Te ke lava ʻo kamata e kalasí ʻaki hono vahevahe ʻa e tūkunga ko ʻení:

Ne ʻikai toe ʻalu ʻa ʻIsapela ki he lotú kimuí ni. ʻOkú ne tui ʻe lava pē ke ne fakalaumālie kae ʻikai ʻalu ki he lotú. Hili haʻane fakamatalaʻi atu ha ngaahi momeniti fakalaumālie naʻá ne maʻu, ʻokú ne fehuʻi atu e ʻuhinga ʻokú ke pehē ai ʻoku mahuʻinga e ʻalu ki he lotú.

  • ʻOku fēfē nai hono angamaheni ʻaki ʻa e fakakaukau ko ʻení ki he kakai lalahi kei talavou ʻokú ke ʻiló?

  • Te ke tali fēfē nai ki he fehuʻi ‘a ʻIsapelá?

Hili e vahevahe ʻa e kau akó, te ke lava ʻo hiki e ʻuluʻi tohi ko ʻení ʻi he palakipoé: Ngaahi Tāpuaki ʻo e Kau ki he Siasi ʻo e ʻEikí. Fakaafeʻi leva e kau akó ke hiki ʻenau ngaahi fakakaukaú ʻi lalo ʻi he ʻuluʻi tohi ko ʻení.

ʻE lava ke lisi ʻe he kau akó ha niʻihi ʻo e ngaahi tāpuaki ko ʻení: ko hono maʻu mo fakaʻaongaʻi e mafai mo e ngaahi kī ʻo e lakanga fakataulaʻeikí, maʻu e ngaahi ouaú mo hono fakahoko e ngaahi fuakavá, ako e tokāteline haohaoa mo mahinó, maʻu e tokoni ke fakatomalá, kumi e ngaahi faingamālie ke tānaki ʻa ʻIsilelí, tokoni ki he masivá mo feau e ngaahi fiemaʻu tokoni ʻofa fakaetangatá, kau ki he ngāue fakatemipale maʻá e kau pekiá, maʻu ha faingamālie ke tokoni mo feohi mo e niʻihi kehé, mo hono fakamālohia ʻo e ngaahi fāmilí.

  • ʻOkú ke pehē ko e fē ʻi he ngaahi tāpuakí ni ʻoku makehe ai e Siasi ʻo e ʻEikí?

ʻI hoʻomou fai ʻa e fealēleaʻaki ko ʻení, fakakaukau pe ko e fē ʻi he ngaahi ʻekitivitī mo e ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻe tokoni ke fakamamafaʻi ai e ngaahi tāpuaki makehe ʻo e Siasí. (Mahalo he ʻikai te mou maʻu ha taimi feʻunga ke aleaʻi kotoa ai e ngaahi tefito ko ʻení. Te ke lava foki ʻo fili ke fakaloloto ʻi ha ngaahi konga kehekehe ʻo e fealeaʻakí.)

Mafai mo e Ngaahi Kī ʻo e Lakanga Fakataulaʻeikí

Te ke lava ʻo kole ki he kau akó ke nau fakatātaaʻi tautau toko ua ʻa e tūkunga ko ʻení:

ʻOku pehē ʻe hoʻo kaungāmeʻa, ʻa ia ʻoku fie ʻilo ki he Siasí, “ʻOku mahino kiate au ʻoku tataki homou siasí ʻe ha kau ʻAposetolo. ʻOku nau kehe fēfē nai mei he kau taki ʻi he ngaahi siasi kehé?”

ʻE lava ʻe he kau akó ʻo lau fakataha e ʻEfesō 2:19–20; Mātiu 10:1, 7–8; 16:19; Ngāue 1:21–22; mo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 107:23 ke kamata e ʻekitivitī ko ʻení. (Mahalo te ke fie vakaiʻi ʻa e mahino ʻoku maʻu ʻe he kau akó ki he ngaahi kī ʻo e lakanga fakataulaʻeikí pea tānaki atu ki heʻenau mahinó ʻo ka fie maʻu.  

  • Ko e hā ha ngaahi tāpuaki ʻe toki lava pē ʻo maʻu ʻi he mālohi mo e mafai ʻo e lakanga fakataulaʻeiki māʻoniʻoní? (Fakakaukau ke toe vakaiʻi e ngaahi fakamatala ʻa Palesiteni Tāleni H. ʻOakesi mo ʻEletā Lōpeti D. Heili ʻi he konga 1 ʻo e naunau teuteú.) Ko e fē ha taimi naʻá ke aʻusia ai e ngaahi tāpuakí ni?

Ngaahi Ouau mo e Ngaahi Fuakava ʻo e Lakanga Fakataulaʻeikí

  • Ko e hā hoʻo ongo fekauʻaki mo hono maʻu ʻo e ngaahi ouau toputapú mo hono fakahoko e ngaahi fuakava toputapu mo e ʻOtuá? (Te ke lava ʻo fakaafeʻi e kau akó ke nau fakalaulauloto ki he ngaahi tāpuaki ʻoku fakatatali mai kiate kinautolu ʻi he hokohoko atu ʻenau laka ki muʻa ʻi he hala ʻo e fuakavá.)

Fakamahino fekauʻaki mo e Tokāteline ʻa e ʻEikí

  • ʻOku maluʻi fēfē nai kitautolu mei he “matangi ʻo e akonaki kotoa pē” (ʻEfesō 4:14) ʻi heʻetau kau ki he Siasí? (Toe vakaiʻi fakataha ʻa e ʻEfesō 4:11–14.) Kuo tokoniʻi fēfē nai koe ʻe he konifelenisi lahí ke ke ako pea maʻu ha mahino ki he tokāteline ʻa Kalaisí?

Ngāue Fakatemipalé

  • Kuo tāpuekina fakataautaha fēfē nai koe ʻe he ngāue fakatemipalé mo e hisitōlia fakafāmilí?

Ko Hono Tānaki ʻo ʻIsilelí

  • Ko e hā ha ngaahi founga kuo tokoniʻi ai koe ʻe he Siasi ʻo e ʻEikí ke tānaki ʻa ʻIsileli ʻi he ongo tafaʻaki fakatouʻosi ʻo e veilí? Kuo tāpuekina fēfē nai hoʻo moʻuí ʻe he ngaahi ngāué ni?

Kole ki he kau akó ke nau fili ha taha ʻo e ngaahi tāpuaki ʻoku hiki ʻi he palakipoé ʻa ia te nau fie maʻu kakato ange ʻi heʻenau moʻuí. ʻOange ha taimi ki he kau akó ke nau faʻu ha palani, kau ai hono lisi e ngaahi sitepu te nau lava ʻo fakahoko ke maʻu ai e tāpuaki ne nau ʻiló.

Te tau lava ʻo ngaohi hotau ngaahi uōtí mo e ngaahi koló ko ha feituʻu fakalata.

Te ke lava ʻo fehuʻi ki he kau akó pe ko e hā te nau fai kapau ʻe kole ange ke nau ngāue mo ha taha ʻi honau uōtí pe koló ʻa ia naʻe kehe ʻaupito ʻene ngaahi fakakaukaú pe faingataʻa ke ngāue mo iá.

Fakakaukau ke toe vakaiʻi fakataha ʻa e Molonai 6:4–5 pea fehuʻi ange ki he kau akó pe kuo nau maʻu nai ha ngaahi aʻusia ʻi he lotú ne nau ongoʻi ai naʻe manatua, faipoupoua, pe fakamālohia kinautolu ʻe ha taha. Mahalo te nau fakakaukau foki ki ha ngaahi taimi ne nau ongoʻi tuenoa ai ʻi he lotú.

  • ʻOkú ke pehē ko e hā nai ʻoku ʻikai ongoʻi ai ʻe ha kakai ʻe niʻihi ʻoku nau kau ki he siasí? Ko e hā te tau lava ʻo fai ke tokoniʻi e niʻihi kehé ke nau ongoʻi ʻoku ʻofaʻi mo fakakau mai kinautolu ʻi he lotú? (Mahalo te ke toe fie vakaiʻi e sīpinga ʻoku vahevahe ʻe Sisitā Kalo M. Setefano ʻi he konga 3 ʻo e naunau teuteú.)  

Fakamanatu ange ki he kau akó naʻe fakaafeʻi kinautolu ʻi heʻenau teuteu ki he kalasí ke fakakaukau ki ha taha ʻe lava ke faitāpuekina ʻi heʻenau feohí. ʻOange ha taimi ki he kau akó ke nau fakalaulauloto ai ki he meʻa te nau lava ʻo fai ke tokoni ke ongoʻi ʻe he tokotahá ni ʻoku ʻofaʻi mo talitali lelei ia ʻi he lotú.

Ki he Kalasi Hokó

Ke ueʻi e kau akó ke nau teuteu ki he kalasi hokó, fakakaukau ke ʻave ʻa e pōpoaki ko ʻení lolotonga e uiké: Naʻe mei fēfē nai ke tangutu ʻi he vaʻe ʻo e Fakamoʻuí ʻo fanongo ki Heʻene akonakí? ʻI hoʻo lau e naunau teuteu ki he lēsoni 12, fakakaukau ki he ivi tākiekina ʻo e ngaahi akonaki ʻa Kalaisí ʻi hoʻo moʻuí.

Paaki