Leksyon 28

Nahuman sa mga Santos ang Templo sa Nauvoo, ug Daghang mga Santos ang Natugahan ug Nasilyo

Pasiuna ug Han-ay sa mga Panghitabo [Timeline]

Wala madugay human sa pagkamartir ni Joseph Smith, ang mga Santos mipadayon sa pagtukod sa Templo sa Nauvoo. Misakripisyo sila ug makugihong mitrabaho aron mahuman ang templo. Pagka-Disyembre 1845, ang mga lider ug mga miyembro sa Simbahan misugod sa pagpahigayon og mga pagtuga sa templo ngadto sa ubang mga Santos didto sa lawting [attic] sa wala pa mahuman nga templo. Walay kaluya sila nga mitrabaho sa pagtabang sa sobra sa 5,500 ka indibidwal aron makadawat sa ilang tuga [endowment] sa wala pa ang nagkagrabe nga oposisyon ug pagpanglutos mipugos sa mga Santos sa pagbiya sa Nauvoo. Ang mga Apostoles mipahigayon usab og mga ordinansa sa pagsilyo aron sa paghiusa sa mga bana, mga asawa, ug mga anak alang sa kahangturan. Niadtong Pebrero 4, 1846, ang unang grupo sa mga Santos mibiya sa Nauvoo aron moadto sa Walog sa Salt Lake.

Hulyo 8, 1844Ang mga Santos mipadayon sa pagtrabaho sa Templo sa Nauvoo.

Nobyembre 30, 1845Gipahinungod ni Brigham Young ang lawting nga andana sa Templo sa Nauvoo.

Disyembre 10, 1845Ang mga Santos misugod sa buhat sa ordinansa sa pagtuga didto sa lawting sa Templo sa Nauvoo.

Pebrero 4, 1846Ang unang grupo sa mga Santos misugod sa ilang paglalin gikan sa Nauvoo.

Abril 30–Mayo 1, 1846Ang nahuman nga Templo sa Nauvoo gipahinungod.

Mga Basahunon sa Estudyante

Mga Santos: Ang Istorya sa Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, Volume 1, Ang Sumbanan sa Kamatuoran, 1815–1846 (2018), kapitulo 46

Mga Sugyot alang sa Pagtudlo

I-follow up ang mga estudyante sa pagtabang kanila nga matuman ang mga ekspektasyon sa kurso

Aron makadawat og grado niini nga kurso, ang estudyante kinahanglan nga motambong og dili mominos 75 porsyento sa mga klase, mokompleto sa gisangun nga basahunon, ug mokompleto og Kasinatian sa Pagpalambo sa Pagkat-on. Pagtanyag og tabang ug pagdasig aron sa pagtabang sa mga estudyante nga makompleto ang rekisito sa kurso. Paghimo og angay nga mga pagpahaum alang niadtong adunay piho nga mga panginahanglan, mga kakulangan, o ubang mga kondisyon kalabut sa panglawas.

Ang mga Santos mipadayon sa ilang mga paningkamot sa paghuman sa Templo sa Nauvoo

Sa dili pa magklase, isulat diha sa pisara ang mosunod nga pangutana: Sama sa unsa kaha ang inyong kinabuhi kon wala ang mga panalangin sa templo?

Dapita ang mga estudyante sa pagpamalandong sa ilang mga tubag niini nga pangutana. Ikonsiderar ang paghangyo sa usa o duha ka estudyante sa pagpaambit sa ilang mga hunahuna ngadto sa klase.

Ipasabut nga dihang gipatay si Propeta Joseph Smith, kadaghanan sa mga Santos wala makadawat sa ilang mga ordinansa sa templo tungod kay ang Templo sa Nauvoo wala pa mahuman. Sa pagka-Oktubre 1844, ang Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mimantala og sulat ngadto sa mga Santos kalabut sa kaayohan sa Simbahan ug sa kaimportante sa paghuman sa templo.

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa mosunod nga kinutlo gikan sa sulat. Hangyoa ang klase sa pagpaminaw kon unsa ang gisulti sa mga Apostoles ngadto sa mga Santos.

“Ang templo, isip usa ka dako ug mahimayaong pangpubliko nga buhat, nga adunay mahinungdanon kayong bahin sa pagkahuman sa atong mga pagpangandam, ug ang mga ordinansa, kalabut sa atong kaluwasan ug kahimayaan, ug sa atong mga patay, kinahanglan nga maoy una natong prayoridad. …

“Ipadala karon sa mga santos ang ilang batan-ong mga lalaki kinsa lig-on nga motrabaho, dala ang kwarta, mga pagkaon, sinina, mga himan, mga mananap, ug tanang gikinahanglan nga mga butang, ingon nga ilang nahibaloan nga ilang kinahanglanon sa ilang pag-abut, sa tuyo nga mapadayon kini nga buhat” (“An Epistle of the Twelve,” Times and Seasons, Okt. 1, 1844, 668).

• Ngano kaha nga ang pagtrabaho sa templo ingon ka taas og prayoridad alang sa mga Santos nianang higayona?

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa laing kinutlo gikan sa samang sulat:

“Oo, mga kaigsoonan, tinud-anay kitang nasayud ug mopamatuod, nga ang usa ka panganod sa panalangin, ug ang pagtuga, ug ang mga yawe sa kahingpitan sa pagkapari, ug sa mga butang kalabut sa kinabuhing dayon, andam na nga ihatag kanato kon andam kitang modawat niini; o ngadto sa daghan nga nagpakabuhi nga takus niini, diha-diha dayon kon aduna nay usa ka dapit nga makit-an sa yuta nga modawat niini. … Himoa nga [walay] … makapalinga sa inyong mga hunahuna gikan niining labing importante nga buhat” (“An Epistle of the Twelve,” Times and Seasons, Okt. 1, 1844, 668).

• Unsa nga mga panalangin gikan sa Dios ang anaa lamang sa mga templo? (Human makatubag ang mga estudyante, isulat diha sa pisara ang mosunod nga kamatuoran: Ang kinatas-ang mga panalangin nga gikan sa Dios, lakip ang kinabuhing dayon, maanaa lamang pinaagi sa mga ordinansa sa templo.)

• Sa unsang paagi ang pagsabut niini nga kamatuoran makaimpluwensya sa inyong pagtan-aw sa kaimportante sa templo diha sa inyong kinabuhi?

Misakripisyo ang mga Santos aron mahuman ang Templo sa Nauvoo ug aron makadawat sa ilang mga tuga, bisan pa sa nagkagrabe nga pagpanglutos

Ipakita ang giandam nga hulagway sa Templo sa Nauvoo, ug ipangutana:

• Base sa inyong pagbasa sa kapitulo 46 sa Mga Santos: Volume 1, unsa ang pipila ka mga hagit nga giatubang sa mga Santos sa pagtukod sa Templo sa Nauvoo? (Ang mga Santos miatubang og mga hulga ug pagpanglutos gikan sa lokal nga mga manggugubot, ug ang panahon ug mga kapanguhaan nihit.)

Ipasabut nga sa tinglarag sa 1845, misugod sa pagdaghan ang mga pagpang-ataki sa lokal nga mga mangugubot sa mga miyembro sa Simbahan. Si Levi Williams, usa sa mga tawo nga gihukmang walay sala sa pagpatay kang Propeta Joseph Smith, nangulo og duha ka gatus ka mga manggugubot sa masistemahong pagsunog sa Mormon nga mga umahan ug mga panimalay sa hilit nga mga dapit. Ang mga lider sa Simbahan mihangyo og mga boluntaryo aron motabang sa pagpamakwit sa mga Santos ug sa pagdala kanila ngadto sa Nauvoo.

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa mosunod nga pamahayag ni Perrigrine Sessions, usa ka miyembro sa Simbahan nga nagpuyo sa Nauvoo nianang panahona:

“Ang mga bulan sa Septyembre ug Oktubre mao ang panahon sa nagpadayong Gubat ug kasamok, ug ang pagtrabaho sa Templo hapit gayud mahunong, ug ang mga trabahante, daghan kanila, midala og gagmay nga mga armas kanunay ug ang tanan mipahimutang sa ilang mga pusil diin dali nila kining makuha sa usa lang ka pagpasidaan” (Perrigrine Sessions, sa Exemplary Elder: The Life and Mission Diaries of Perrigrine Sessions, 1814–1893, ed. Donna Toland Smart [2002], 88–89).

• Unsa kaha ang nakapadasig sa mga Santos nga mopadayon sa pagtukod sa templo bisan pa niini nga mga pagpanglutos?

Ipasabut nga pagka-Oktubre 1845 ang mga Santos nakigsabut sa lokal nga mga opisyal sa gobyerno ug miuyon nga mobiya sa Nauvoo sulod sa unom ka bulan. Sa usa ka komperensya sa Simbahan niadtong Oktubre 6, gipahibalo ni Brigham Young nga ang mga Santos mobiya sa Nauvoo ug mopadulong sa kasadpan. Bisan pa sa desisyon sa mga Santos nga mobalhin sa kasadpan, makugihon silang mitrabaho sa paghuman sa templo aron matugahan sila sa dili pa sila mobiya.

Bahina ang klase ngadto sa mga grupo nga magtinagurha o tinagutlo. Hatagi ang matag grupo og usa sa giandam nga mga handout. Hangyoa ang mga grupo sa pagbasa og dungan sa ilang handout ug sa paghisgot sa ilang mga tubag sa mga pangutana nga anaa sa handout.

Handout 1: Ang mga Santos Misakripisyo aron sa Pagtukod sa Templo

Ang mga Santos sa Nauvoo mipili sa paghimo og dagkong mga pagsakripisyo aron mahuman ang Templo sa Nauvoo.

Ang miyembro sa Simbahan nga si Louisa Barnes Pratt nahinumdom:

“Mitrabaho ug miampo kami aron mapadali ang pagkahuman sa Templo. Nakadesisyon pa gani ang mga igsoong babaye nga mobayad ang matag usa og singkwenta sentimos aron ikapalit sa mga lansang ug mga bildo. Pinaagi sa higpit nga pagdumala sa kapanguhaan natigum nako ang kantidad. Uban sa maayong katuyoan misugod ko sa pag-adto sa buhatan sa Templo aron mahatag ang akong halad. Sa kalit lang samtang naglakaw ko padulong didto, adunay miabut kanako nga tintasyon. Mihunong ko kadiyot. Naghunahuna ko, unsa ka daghan ang mga butang nga gikinahanglan nako aron magamit sa pamilya, ug nga kadtong kwartaha makasulbad sa kasamtangan nakong pinansyal nga mga utang. Human sa mubong higayon misukol ko. Misulti ko sa akong kaugalingon, ‘bisan kon usa lang ka gamayng piraso sa pan ang anaa kanako matag adlaw sulod sa usa ka semana, akong ibayad kining kwartaha ngadto sa panudlanan.’

“Akong gipaspasan ang akong mga lakang, gibayad ang kwarta ug mipauli nga dunay gibati nga sekretong katagbawan. Pagkasunod buntag samtang naglingkod ko duol sa akong atubangang pultahan, usa ka igsoong lalaki ang milabay ug miitsa og usa ka dolyar nga sinsilyo sa akong carpet. … Tinud-anay ko nga mibati og kamapasalamaton. Miadto ko sa tindahan ug mipalit sa mga butang nga gikinahanglan nako pag-ayo” (Louisa Barnes Pratt, sa The History of Louisa Barnes Pratt, ed. S. George Ellsworth [1998], 72–73).

Ang miyembro sa Simbahan nga si Elizabeth Kirby Heward misulat sa mosunod:

“Wala koy mahunahunaang butang nga ikaguol nako nga mawala sa akong posisyon, gawas sa relo [sa akong bana nga namatay]. “Busa, ako kadtong gihatag aron sa pagtabang nga matukod ang Templo sa Nauvoo ug ang bisan unsa pa nga mahimo nakong mahatag ug ang akong katapusang pipila ka mga dolyar, nga ang tanan nagkantidad og dul-an $50” (Elizabeth Kirby Heward, sa Carol Cornwall Madsen, In Their Own Words: Women and the Story of Nauvoo [1994], 180).

Ang mga lider sa Simbahan ug ang komitiba sa templo kanunay nga nabalaka nga ang buhat sa templo mapugngan tungod sa kakulang sa pundo. Si Presidente Brigham Young (1801–77) sa wala madugay nahinumdom sa mosunod nga kasinatian mahitungod ni Joseph Toronto, usa ka kanhi marinero gikan sa Italy kinsa nabunyagan niadtong 1843:

“Dako na kami og nabuhat nga trabaho sa templo nianang higayuna, ug lisud nga makakuha og pan aron mapakaon sa mga trabahante. Gisultihan nako ang … komitiba nga dunay responsibilidad sa mga kapanguhaan sa templo nga iapud-apod ang tanan nilang harina ug ang Dios mohatag kanila og dugang pa, ug gibuhat nila kini, ug sa mubo lang nga panahon miabut si Brother Toronto ug mihatag kanako og dos mil kinyentos dolyares nga bulawan. … Miingon ko [sa Bishop], ‘Karon, lakaw ug pamalit og harina alang sa mga trabahante sa templo, ug ayaw na gayud pagduha-duha sa Ginoo, kay maangkon ra nato ang unsay atong gikinahanglan’” (Brigham Young, sa Wilford Woodruff, Wilford Woodruff’s Journal, ed. Scott G. Kenney [1984], 5:19–20).

• Ngano kaha nga kini nga mga indibidwal andam nga mosakripisyo pag-ayo aron matukod ang Templo sa Nauvoo?

• Unsa ang atong makat-unan mahitungod sa sakripisyo gikan niini nga mga istorya?

Handout 2: Ang mga Santos Misakripisyo sa Pagtabang sa Usag Usa nga Makadawat sa Pagtuga

Niadtong Nobyembre 30, 1845, gipahinungod ni Brigham Young ang lawting sa Templo sa Nauvoo, ug niadtong Disyembre 10, 1845, ang mga pagtuga sa templo gisugdan sa pagpahigayon.

Nahinumdom si Erastus Snow: “Sa ika-dose sa Disyembre, ako ug ang [akong] asawa, si Artimesia, midawat sa unang ordinansa sa pagtuga, ug gitawag nga motrabaho ug mangalagad sa templo gikan nianang panahona; ug wala ako mopahawa sa templo, adlaw o gabii, apan mipadayon sa mga trabahoon ug mga katungdanan niini—uban sa napulog duha ug sa uban nga gipili alang niini nga katuyoan—sulod sa mga unom ka semana. Si Mrs Snow mipadayon … og mga usa ka bulan” (“From Nauvoo to Salt Lake in the Van of the Pioneers: The Original Diary of Erastus Snow,” ed. Moroni Snow, Improvement Era, Peb. 1911, 285).

Si Elizabeth Ann Whitney misulat: “Akong gitugyan ang akong kaugalingon, akong panahon ug atensyon niana nga misyon. Mitrabaho ko sa templo matag adlaw nga walay paghunong hangtud nga gisirado kini” (“A Leaf from an Autobiography,” Woman’s Exponent, Peb. 15, 1879, 191).

Si Mercy Fielding Thompson misulat nga siya “gitawag ni Presidente Young nga mopuyo [diha sa templo] aron sa pagtabang diha sa departamento sa mga babaye, ug ako kadtong gibuhat, naghago gabii ug adlaw, midala sa akong anak uban kanako” (sa Matthew S. McBride, A House for the Most High: The Story of the Original Nauvoo Temple [2007], 285).

Si Presidente Brigham Young nahinumdom: “Hilabihan ang tinguha nga gipakita sa mga Santos nga modawat sa mga ordinansa sa pagtuga, ug susama usab ang among gibati nga ilang [madawat kini], nga hingpit nakong gitugyan ang akong kaugalingon ngadto sa buhat sa Ginoo diha sa Templo. Hapit tibuok gabii ug Adlaw ang akong gigahin [diha sa templo], kasagarang dili mogahin og sobra sa upat ka oras nga pagkatulog gikan sa 24—ug panagsa ra gayud nga tugutan ang akong kaugalingon og panahon ug oportunidad nga makapauli kausa sa usa ka semana” (Brigham Young office files, Journal, Sept. 28, 1844–Peb. 3, 1846, 101–2, Church History Library, Siyudad sa Salt Lake).

• Ngano kaha nga andam man kini nga mga indibidwal nga mosakripisyo og maayo aron sa pagtabang sa uban nga madawat ang ilang tuga?

• Unsa ang atong makat-unan mahitungod sa sakripisyo gikan niini nga mga istorya?

Human sa igong panahon, hangyoa ang duha ka mga estudyante nga mibasa sa handout 1 ug ang duha ka mga estudyante nga mibasa sa handout 2 sa pag-summarize alang sa klase sa mga istorya nga ilang nabasa sa ilang handout.

• Unsa nga mga kamatuoran mahitungod sa pagsakripisyo ang atong maila gikan niini nga mga ehemplo? (Ang mga estudyante mahimong mohatag og pipila ka husto nga mga tubag. Human sila makatubag, isulat diha sa pisara ang mosunod nga mga kamatuoran: Kon atong makita ang kaimportante sa mga ordinansa sa templo, atong buhaton ang bisan unsang sakripisyo nga gikinahanglan aron maangkon kini. Ang Ginoo mopanalangin kanato samtang mohimo kita og mga sakripisyo sa pagbuhat sa Iyang kabubut-on.)

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa mosunod nga pamahayag ni Presidente Thomas S. Monson (1927–2018):

“Kadtong nakasabut sa mahangturong mga panalangin nga magagikan sa templo nasayud nga walay sakripisyo nga dako kaayo, walay kantidad nga bug-at kaayo, walay paningkamot nga lisud kaayo, aron makadawat niana nga mga panalangin. Walay daghang mga milya nga biyahion, daghang mga babag nga buntugon, o daghang pagkadili komportable ang ilahutay. Nakasabut sila nga ang makaluwas nga mga ordinansa nga madawat sa templo nga magtugot kanato nga makabalik sa atong Langitnong Amahan diha sa mahangturong relasyon sa pamilya ug aron matugahan sa mga panalangin ug gahum gikan sa kahitas-an bililhon sa tanang sakripisyo ug tanang paningkamot” (Thomas S. Monson, “Ang Balaan nga Templo—ang Suga sa Kalibutan,” Liahona, Mayo 2011, 92).

• Unsa ang pipila ka sakripisyo nga kinahanglang himoon sa mga tawo karon aron makadawat sa mga panalangin sa templo?

• Sa unsang paagi kamo napanalanginan samtang mihimo kamo og mga sakripisyo aron makadawat sa mga ordinansa sa templo ug sa pagsimba sa Ginoo diha sa templo?

Pagdapit sa mga estudyante sa pagsulat

Samtang ang mga estudyante moorganisar sa ilang mga hunahuna ug mga impresyon ug morekord niini, maandam sila sa pag-apil diha sa klase, mopalambo sa ilang pagsabut sa ebanghelyo, ug modawat ug molihok sumala sa personal nga pagpadayag.

Dapita ang mga estudyante sa pagsulat diha sa ilang study journal sa usa ka butang nga ilang isakripisyo aron mas hingpit nga maangkon ug matagamtam ang mahangturon nga mga panalangin sa templo. Awhaga ang mga estudyante sa pagbuhat sa unsay ilang gisulat.

Ang mga Santos mibiya sa Nauvoo

Hangyoa ang mga estudyante sa pagpakli ngadto sa kapitulo 46 sa Mga Santos: Volume 1. Dapita ang pipila ka estudyante nga magpuli-puli sa pagbasa og kusog gikan sa pahina 662, sugod sa parapo nga nagsugod og “Niadtong Pebrero 2 …” ug matapos sa parapo sa pahina 664 nga nagsugod og “Sa milabay nga mga adlaw ug mga semana …”

• Unsa ang labing mahinungdanon alang kaninyo niini nga istorya?

• Sa unsang mga paagi kaha ang mga pakigsaad nga gihimo sa mga Santos sa Nauvoo miandam kanila alang sa ilang taas nga panaw padulong sa Kasadpan?

Ipasabut nga niadtong Pebrero 4, 1846, ang unang mga karwahe sa mga Santos mibiya sa Nauvoo. Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa mosunod nga istorya sa miyembro sa Simbahan nga si Sarah DeArmon Pea Rich. Hangyoa ang klase sa pagpaminaw kon unsa ang nahimo niya tungod sa mga panalangin sa templo.

“Daghang panalangin ang among nadawat sa balay sa Ginoo nga nakahatag kanamo og kalipay ug kahupayan taliwala sa tanan namong kasub-anan ug nakahatag kanamo og hugot nga pagtuo sa Dios, nahibalo nga Siya mogiya kanamo ug mosuporta kanamo sa wala pa mahibaloi nga biyahe nga nagpaabut kanamo sa unahan” (Sarah P. Rich, Autobiography and journal, 1885–1890, 66, Church History Library, Siyudad sa Salt Lake).

• Base sa istorya ni Sarah, sa unsang paagi ang mga panalangin sa templo miandam sa mga Santos sa ilang panaw padulong sa kasadpan?

• Unsa nga kamatuoran mahitungod sa mga ordinansa ug mga pakigsaad sa templo ang atong maila gikan sa pamahayag ni Sarah? (Bisan kon magkalain-lain ang mga pulong sa mga estudyante, kinahanglang moila sila og kamatuoran nga susama sa mosunod: Ang mga ordinansa ug mga pakigsaad sa templo makatabang kanato sa pagsinati sa kalipay, kahupayan, ug dugang nga pagtuo sa Dios panahon sa lisud nga mga kahimtang.)

• Sa unsang paagi ang pagsimba diha sa templo mihatag kaninyo og kalipay, kahupayan, ug dugang nga pagtuo aron malahutay ang inyong mga pagsulay?

Ipamatuod nga ang mga ordinansa ug mga pakigsaad sa templo makatabang kanato nga mosinati og kalipay, kahupayan, ug dugang nga pagtuo panahon sa atong mga pagsulay. Ribyuha ang mga kamatuoran nga inyong gihisgutan niini nga leksyon, ug awhaga ang mga estudyante nga molihok sumala niini nga mga kamatuoran.