Leksyon 19: Pagpanalipud sa Kagawasan sa Relihiyon
19
Pagpanalipud sa Kagawasan sa Relihiyon
Pasiuna
Ang kagawasan sa relihiyon mao ang sagradong prebilihiyo nga motuo ug mobuhat samtang magpili kita—sa paghulagway sa atong kaugalingon ug pagpakabuhi sumala sa idiktar sa atong mga konsensya—samtang sa samang higayon motahud sa katungod sa uban (tan-awa sa D&P 134:4). Niini nga leksyon, susihon sa mga estudyante ang mga istorya nga naa sa Basahon ni Mormon diin ang mga indibidwal ug mga grupo nagtinguha sa pagbungkag sa Simbahan sa Dios ug pagdaot sa mga katungod sa relihiyon ug kagawasan. Mapahinumduman ang mga estudyante nga ang kagawasan sa relihiyon nagkinahanglang mapanalipdan ug mapreserbar karon.
Background nga Basahunon
Robert D. Hales, “Pagpreserbar sa Kabubut-on, Pagpanalipud sa Kagawasan sa Relihiyon,”Liahona, Mayo 2015, 111–13.
Dallin H. Oaks, “Pagbalanse sa Kamatuoran ug Pagkamatugtanon,” Liahona, Peb. 2013, 29-35.
“Nganong Nagkinahanglan Kita og Kagawasan sa Relihiyon,” mormonnewsroom.org/article/why-religious-freedom.
“Usa ka Pasiuna sa Kagawasan sa Relihiyon,” mormonnewsroom.org/article/pasiuna-religious-freedom.
Pahinumdumi ang mga estudyante nga sa wala pa ta moanhi sa yuta, miapil kita sa Konseho sa Langit. Hangyoa ang mga estudyante sa pagpaambit og pipila ka nag-unang mga katuyoan ug sa mga gisangputan niini nga konseho. Dayon i-display ug basaha og kusog ang mosunod nga mga pamahayag ni Presidente Ezra Taft Benson (1899–1994):
Imahe
Presidente Ezra Taft Benson
“Ang importanting hilisgutan bahin nianang premortal nga konseho mao: Mahimo ba nga ang mga anak sa Dios dili pinugngan sa pagpili sa dalan nga ilang kinahanglan nga sundon, maayo o dautan, o sila ba gihulga ug gipugos sa pagkamasulundon? Si Kristo ug ang tanan kinsa misunod Kaniya mibarug alang sa unang tanyag—ang kagawasan sa pagpili; si Satanas mibarug alang sa naulahi—hulgaay ug pinugsanay” (Mga Pagtulun-an sa mga Presidente sa Simbahan: Ezra Taft Benson [2014], 72).
“Giklaro sa mga kasulatan nga dihay dakong gubat sa langit, usa ka gubat kalabut sa baruganan sa kagawasan, ang katungod sa pagpili” (Mga Pagtulun-an: Ezra Taft Benson,72).
“Ang gubat nga nagsugod sa langit kalabut niini nga hilisgutan wala pa mahuman. Ang away nagpadayon diha sa natad sa panggubatan sa mortalidad” (Mga Pagtulun-an: Ezra Taft Benson,72).
Unsa ang nakita ninyong ebidensya diin ang premortal nga kasungian bahin sa kagawasan ug pagpili nagpadayon sa mortalidad?
Ngano kaha nga nagtinguha man si Satanas sa pagguba sa atong kagawasan?
Kon makatubag na ang mga estudyante, ikonsiderar ang pagpaambit sa mosunod nga pamahayag ni Presidente David O. McKay (1873–1970):
Imahe
President David O. McKay
“Human sa pagtugyan sa kinabuhi mismo, ang katungod sa paggiya niana nga kinabuhi mao ang pinakaimportante nga gasa ngadto sa tawo” (Mga Pagtulun-an sa mga Presidente sa Simbahan: David O. McKay [2003], 252).
Pahinumdumi ang mga estudyante nga sulod sa mga siglo human sa pag-abut ni Lehi sa yutang saad, ang mga hari ang nagmando sa mga Nephite. Si Haring Mosiah, bisan pa, misugyot nga pasiugdahan ang bag-ong porma sa gobyerno. Ipabasa sa mga estudyante ang Mosiah 29:10–11, 16–18, 25–26 ug ipapangita kon nganong misugyot og bag-ong porma sa gobyerno si Mosiah.
Unsa ang gihatag ni Mosiah nga mga rason sa tinguha nga maimplementar ang bag-ong porma sa gobyerno?
Ipasabut sa mga estudyante nga ang sistema sa mga maghuhukom tukma ug gikinahanglan aron mapreserbar ang kagawasan sa Nephite nga katilingban. Sa samang paagi tinguha sa ubang katilingban nga maestablisar ug mapreserbar ang kagawasan, bisan og ang ilang mga sistema sa panggobyerno lahi ra ang pagkaorganisar. Ipabasa og kusog sa usa ka estudyante ang Mosiah 29:32 samtang mangita ang klase kon nganong gusto ni Mosiah nga mapreserbar ang kalingkawasan sa iyang katawhan.
Nganong gikinahanglan man nga mapreserbar ang kalingkawasan sa mga Nephite?
Kinsang responsibilidad ang pagtabang aron mapreserbar ang atong mga katungod ug mga pribilehiyo? Sa unsang paagi matuman kini nga preserbasyon?
Ipasabut nga ang paggamit og indibidwal nga mga kagawasan dili angay nga mopuli sa baruganan sa pagsunod sa mga balaod sa yuta.
Dapita ang mga estudyante sa pagsiksik sa Alma 30:7–9 ug pag-ila sa usa sa mga katungod nga gipaniguro sa bag-ong Nephite nga gobyerno.
Mahimo nimong ipasabut nga kini nga tudling nagpakita nga gidili sa Ginoo ang diskriminasyon batok sa uban kon unsa man ang ilang gituohan o kon kawala nilay pagtuo sa Dios (tan-awa usab sa D&P 134:4).
Sa unsang paagi ang pagpanalipod sa kagawasan sa relihiyon makaayo sa katilingban?
Aron matabangan ang mga estudyante nga masabtan kini nga pangutana, dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa sa mosunod:
“Ang kagawasan sa relihiyon, o kagawasan sa pagpili sa sakto og sayop, gikinahanglan kaayo sa kalig-on sa katilingban nga may sagul-sagol nga katawhan. Magtugot kini nga molambo ang pagtuo ug ang mga gituohan. Ang kagawasan sa relihiyon mopanalipod sa katungod sa tanang grupo ug mga indibidwal, lakip niadtong mga kulang sa kalig-on, marelihiyon man o dili” (“Religious Freedom,” mormonnewsroom.org/official-statement/religious-freedom).
Aron matabangan ang mga estudyante sa pagsabut sa mahinungdanong mga elemento sa relihiyusong kagawasan, i-display ang mosunod nga pamahayag ni Elder Robert D. Hales sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles, ug ipabasa kini sa usa ka estudyante:
Imahe
Elder Robert D. Hales
“Dunay upat ka nag-unang aspeto ang kagawasan sa relihiyon nga kinahanglan natong masandigan ug protektahan isip mga Santos sa Ulahing mga Adlaw.
“Una mao ang kagawasan nga motuo. …
“Ang ikaduhang aspeto sa kagawasan sa relihiyon mao ang kagawasan sa pagpakigbahin sa atong pagtuo ug gituohan ngadto sa uban. …
“Ang ikatulong aspeto sa kagawasan sa relihiyon mao ang kagawasan sa pagporma og mga relihiyusong organisasyon, simbahan, ug sa malinawong pagsimba kuyog sa uban. …
“Ang ikaupat nga aspeto sa kagawasan sa relihiyon mao ang kagawasan sa pagsunod sa atong gituohan—gawasnong paggamit sa atong gituohan dili lang sa panimalay ug sa simbahan apan sa publikong mga dapit usab” (“Pagpreserbar sa Kabubut-on, Pagpanalipod sa Kagawasan sa Relihiyon,”Liahona, May 2015, 112).
I-summarize kining upat ka aspeto pinaagi sa pagsulat sa mosunod diha sa pisara:
Kagawasan sa pagtuo, pagpaambit, pag-organisar, ug pagpakabuhi.
Sa unsang paagi ang pagdili sa bisan asa niining upat ka aspeto mopugong sa mga oportunidad sa espiritwal nga paglambo?
Sa unsang paagi naapektuhan ang inyong kinabuhi gumikan niining mga elemento sa kagawasan sa relihiyon?
I-assign ang katunga sa klase nga tun-an ang unang tudling ug tun-an sa laing katunga ang ikaduhang tudling. Ipapangita sa mga estudyante ang katuyoan niadtong mihulga sa kagawasan sa relihiyon.
Sumala niini nga mga tudling, unsa ang mga katuyoan ni Amlici ug ni Amalickiah?
Dinhi niini nga mga istorya, sa unsang paagi ang pagkawala sa kagawasan sa relihiyon nakaapekto sa mga katilingban?
Idugang ang gipabaga nga pulong ngadto sa mga pakisayran diha sa pisara:
Dapita ang mga estudyante sa pagbasa sa mga bersikulo nga gidugang diha sa tudling nga ilang gibasa, ug hangyoa sila sa pagpapangita kon unsay gihimo sa matarung nga mga tawo aron mapanalipdan ang ilang kagawasan sa relihiyon.
Unsa nga mga kamatuoran ang atong makat-unan gikan niini nga mga tudling mahitungod sa kaimportante sa pagpreserbar sa kagawasan sa relihiyon? (Kinahanglang mahibaloan sa mga estudyante ang mosunod nga mga kamatuoran: Atong katungdanan ang pagpanalipod sa mga pamilya, atong relihiyon, ug sa atong kagawasan. Kon motawag kita sa Dios ug makigsaad sa pagtuman sa Iyang mga sugo, Iya kitang lig-unon aron sa pagpanalipod sa atong katungod ug sa relihiyon.)
Kon itugot pa sa oras, mahimo usab nimong basahon uban sa klase ang Alma 44:1–5 ug hisgutan sa unsang paagi ang pagtuo sa mga Nephite milig-on kanila batok ni Zerahemnah ug sa mga Lamanite.
Diha sa Basahon ni Mormon, kanunay nga nahulga ang relihiyusong kagawasan pinaagi sa pangpanglutos ug sa gubat. Sa unsang paagi ang mga indibidwal ug mga pundok mihulga sa kagawasan sa relihiyon karon?
Kon gikinahanglan isip tabang sa pagtubag niini nga pangutana, basaha ang mosunod nga pamahayag mahitungod sa nagkadako nga mga hulga sa kagawasan sa relihiyon sa Estados Unidos. Ipasabut nga samtang kini nga pamahayag nagtangag og mga problema sulod sa Estados Unidos gayud, daghan usab sa ubang nasud ang nag-atubang og susamang mga hagit sa relihiyusong kagawasan. (Pahinumdom: Gamita lamang kini nga pamahayag sa paghatag og mga sanglitanan kon sa unsang paagi gisulayan ang mga kagawasan sa relihiyon. Ayaw itugot nga mahimo kining usa ka diskusyon bahin sa katungod sa mga bayot o ubang isyu sa politika.)
“Ang mga hagit sa kagawasan sa relihiyon mitumaw gikan sa daghang tinubdan. Ang paglaban sa katungod sa mga bayot nga mitumaw naghulga nga mous-os sa daghang paagi ang kagawasan sa relihiyon. Ang mga kausaban sa pag-atiman sa panglawas naghulga sa mga katungod niadtong dunay gihuptang moral nga mga kombiksyon mahitungod sa tawhanong kinabuhi. Kini ug ang uban pang mga kalamboan nagbunga og mga kasungian ug nagsugod sa paghatag og problema sa relihiyusong mga organisasyon ug sa mga tawo nga dunay konsensya. Makahulga kini … maghatag kini og limit sa unsang paagi madumala sa relihiyusong mga organisasyon ang ilang panarbaho ug ilang kabtangan. Gipatumaw nila ang praktis sa pagpamugos diha sa mga unibersidad nga konektado sa relihiyon, mga eskwelahan ug mga social-service nga organisasyon. … Gumikan niini ug sa daghan pang mga kahimtang, makita nato sa unsang paagi gigusbat sa maliputon ug sa kusganong paagi ang kagawasan sa relihiyon ug kagawasan sa pagpili sa sakto o sayop” (“An Introduction to Religious Freedom,” mormonnewsroom.org/article/introduction-religious-freedom).
Ipasabut nga ang Simbahan nagpasiugda og pagkapatas para sa tanan. Sigun sa anaa sa Mga Artikulo sa Hugot nga Pagtuo 1:11, kinahanglan nga mangangkon kita sa atong katungod sa kagawasan sa relihiyon sa patas ug balanse nga paagi nga motahud usab sa mga katungod ug interes sa uban (tan-awa sa “Mormon Leaders Call for Laws That Protect Religious Freedom,” mormonnewsroom.org/article/church-news-conference-on-religious-freedom-and-nondiscrimination).
Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa mosunod nga pamahayag ni Propeta Joseph Smith (1805–44):
Imahe
Prophet Joseph Smith
“Kon kini gikapakita nga ako andam nga mamatay alang sa usa ka ‘Mormon,’ ako prangka nga mopahayag sa atubangan sa Langit nga ako ingon ka andam nga mamatay aron pagdepensa sa mga katungod sa Presbyterian, sa Baptist, o sa maayong tawo bisan unsa nga denominasyon; tungod sa samang baruganan nga motamak sa mga katungod sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nga motamak sa mga katungod sa mga Romano Katoliko, o bisan unsa nga relihiyusong grupo nga dili kaayo inila o sobra ka huyang sa pagdepensa sa ilang kaugalingon.
“Kini mao ang gugma sa kagawasan nga nagdasig sa akong kalag—sibil ug relihiyusong kagawasan sa tibuok katawhan” (Mga Pagtulun-an sa mga Presidente sa Simbahan: Joseph Smith [2007], 417).
Nganong importante nga mapanalipdan ang kagawasan sa relihiyon para sa tanang katawhan ug dili lang para sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw? (Ang sama niana ang mga pagpanalipod maghimo nga ang uban makagamit sa ilang kagawasan sumala sa plano sa Dios ug makapasiugda og malinawon ug makiangayon nga katilingban. Kon gusto natong mapanalipdan ug marespetuhan ang atong mga relihiyusong gituohan, nan kinahanglan nga atong panalipdan ug respetuhan ang mga gituohan sa uban.)
Unsa ang pipila ka tukma nga buhat ang tingali angay natong buhaton sa pagpreserbar ug paglig-on sa atong kagawasan sa relihiyon?
Sa pagtabang nga matubag kini nga pangutana, dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa mosunod nga pamahayag ni Elder Robert D. Hales:
Imahe
Elder Robert D. Hales
“Mga kaigsoonan, responsable kita sa pagpanalipod niining sagrado nga mga kagawasan ug katungod alang sa atong kaugalingon ug sa atong kaliwatan. Unsay mahimo ninyo ug nako?
“Una, mahimo kita nga mapahibalo. Hibaloi ang mga problema sa inyong komunidad nga makaapekto sa kagawasan sa relihiyon.
“Ikaduha, sa indibidwal ninyong kapasidad, apil kamo sa uban kinsa pareho nato og pasalig [commitment] sa kagawasan sa relihiyon. Pakigtambayayong sa pagpanalipod sa kagawasan sa relihiyon.
“Ikatulo, pagpakabuhi nga usa ka maayong ehemplo sa unsay inyong gituohan—sa pulong ug sa buhat. Ang pagsunod sa atong relihiyon mas importante kay sa unsay atong isulti bahin sa atong relihiyon” (“Pagpreserbar sa Kabubut-on,” 113).
Unsaon ninyo sa pagkahibalo sa mga isyu nga nakaapektar sa relihiyusong kagawasan sa inyong komunidad?
Unsa ang ubang pundok sa inyong dapit ang kaparehas ninyo og pasalig sa kagawasan sa relihiyon?
Unsa ang inyong nahimo o nakita nga gihimo sa uban aron mapasiugdahan ang kagawasan sa relihiyon?
Pahibaloa ang mga estudyante bahin sa mga kapanguhaan nga anaa sa mormonnewsroom.org. Awhaga ang mga estudyante sa pagkonsiderar kon unsa kaha ang ilang buhaton aron mapasiugdahan ang pagpanalipod sa kagawasan sa relihiyon, ug ipaambit ang imong pagpamatuod nga ang Langitnong Amahan mogiya sa ilang paningkamot.