“Ang Pamilya: Usa ka Pamahayag ngadto sa Kalibutan” naghulagway sa mga baruganan nga kinahanglang itudlo sa mga ginikanan sa ilang mga anak. Kini nga leksyon maghisgot sa responsibilidad sa mga ginikanan sa pagtudlo sa mga anak bahin sa “pagtahud, … kapuangod, trabaho, ug maayo nga mga kalingawan.” Maghisgot usab kini sa katungdanan sa mga ginikanan sa pagtudlo sa mga anak “sa paghigugma ug pag-alagad sa usag usa, pagsunod sa mga sugo sa Dios, ug kinsa mosunod sa mga balaod sa ilang nasud bisan asa sila magpuyo.” ( Liahona, Nob. 2010, 129). Ang pagtudlo niini nga mga baruganan makatabang sa mga ginikanan nga makamugna og malampusong pamilya.
Background nga Basahunon
Dallin H. Oaks, “Maayo, Mas Maayo, Labing Maayo,” Liahona, Nob. 2007, 104–8.
Susan W. Tanner, “Nasultihan Ko Ba Ikaw … ?”Liahona, Mayo 2003, 73–75.
Mga Sugyot alang sa Pagtudlo
Mga baruganan alang sa malampusong mga pamilya
Andama ang mga estudyante alang niini nga leksyon pinaagi sa pagpakita sa mosunod nga pamahayag gikan ni Presidente David O. McKay (1873–1970):
Imahe
President David O. McKay
“Walay lain nga kalampusan ang makapuli sa kapakyasan sa panimalay” (kinutlo gikan ni J. E. McCulloch, Home: The Savior of Civilization [1924], 42; sa Conference Report, Apr. 1935, 116).
Ikonsiderar unsay inyong nakat-unan niini nga kurso, unsa ang pipila ka mga baruganan nga nakasalmot sa pagmugna og malampusong pamilya?
“Malampuson nga mga kaminyoon ug mga pamilya natukod ug napadayon diha sa mga baruganan sa hugot nga pagtuo, pag-ampo, paghinulsol, pagpasaylo, pagtahud, gugma, kalooy, buhat ug maayong makalingaw nga mga kalihokan.”
Ipasabut ngadto sa mga estudyante nga kadaghanan sa mga baruganan niini nga pamahayag nahisgutan sa nangaging mga leksyon. Aron makatutok sa mga hiyas nga wala pa mahisguti, isulat ang mosunod sa pisara:
Pagtahud
Kalooy
Trabaho
Maayong makalingaw nga mga kalihokan
Bahina ang klase ngadto sa gagmay nga grupo, ug i-assign ang usa sa mga hiyas ngadto sa matag grupo. Hangyoa ang mga grupo sa paghisgot sa mosunod nga mga pangutana:
Pagtahud
Unsa ang pipila ka maayong mga butang ang mahitabo sa mga pamilya kon ang mga ginikanan magpakita og pagtahud sa ilang mga anak? Kanus-a magpakita og pagtahud ang mga anak ngadto sa ilang mga ginikanan? Kanus-a magpakita og pagtahud ang mga ginikanan ngadto sa usag usa?
Unsa nga mga ehemplo sa pagpakita og pagtahud ang inyong ipakigbahin gikan sa mga kasinatian sa inyong pamilya?
Kalooy
Unsa ang pipila ka mga paagi diin ang mga ginikanan makatudlo sa mga anak nga mobati og kalooy alang sa ubang mga sakop sa pamilya?
Unsa ang mga ehemplo sa pagtudlo og kalooy ang mahimo ninyong ipakigbahin gikan sa inyong pamilya o gikan sa mga pamilya nga inyong nailhan?
Trabaho
Ngano nga ang trabaho kabahin sa usa ka malampusong pamilya?
Sa unsa nga paagi nga ang mga ginikanan makatabang sa ilang mga anak nga malipay ug matagbaw sa trabaho?
Unsa nga mga ehemplo sa pagtudlo sa mga anak sa pagtrabaho ang mahimo ninyong ipakigbahin gikan sa inyong pamilya o gikan sa mga pamilya nga inyong nailhan?
Maayong makalingaw nga mga kalihokan
Sultihi kini nga grupo nga kon ang mga pamilya adunay limitado nga panahon nga igahin sa mga kalihokan sa pamilya, maalamon ang pagpili niadtong mga kalihokan nga labing bililhon. Hangyoa kini nga grupo sa pagbasa sa mosunod nga pamahayag ni Elder Dallin H. Oaks sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles ug hisguti ang mga pangutana nga mosunod:
Imahe
Elder Dallin H. Oaks
“Samtang atong hunahunaon ang daghang mga kapilian, kinahanglan atong hinumduman nga kini dili igo nga ang usa ka butang maayo. Ang ubang kapilian mas maayo, ug ang uban pa gayud labing maayo. …
“Pipila sa atong labing importante nga pagpili naglakip sa mga kalihokan sa pamilya. … Sa pagpili unsaon paggamit sa panahon alang sa pamilya, kinahanglan kitang magmatngon nga dili mahurot ang atong oras sa mga butang nga maayo lamang ug mohatag og gamay nga oras alang niana nga mas maayo o labing maayo. Usa ka higala midala sa iyang batan-ong sakop sa pamilya sa daghang mga biyahe sa ting-init nga bakasyon lakip sa pagbisita sa halandumon nga makasaysayanong mga dapit. Sa katapusan sa ting-init gipangutana niya ang iyang tin-edyer nga lalaking anak hain niining maayo nga kalihokan sa ting-init iyang labing nagustohan. Nakakat-on ang amahan sa tubag, ug mao usab kadtong iyang gisultihan kabahin niini. ‘Ang butang nga akong labing nagustohan sa ting-init’ mitubag ang bata, ‘mao ang gabii nga ikaw ug ako naghigda sa nataran ug nanan-aw sa mga bitoon ug nag-istoryahanay.’ Ang super nga mga kalihokan sa pamilya mahimong maayo alang sa mga bata, apan dili kini kanunay nga mas maayo kay sa tinagsa nga oras sa kada bata uban sa mahigugmaong ginikanan” (“Maayo, Mas Maayo, Labing Maayo,” Nob. 2007, 105).
Sa unsa nga paagi nga ang kasinatian niini nga amahan ug anak nga lalaki makatabang nato nga makasabut sa kabililhon sa “maayong makalingaw nga mga kalihokan” sa usa ka pamilya?
Unsaon sa pamilya nga magkatambayayong sa paghimo sa makalingaw nga mga kalihokan nga makahuluganon?
Human sa igong panahon, hangyoa ang mga grupo sa pagpakigbahin sa mga summary sa ilang gihisgutan uban sa tibuok klase.
Tapusa kini nga porsyon sa leksyon pinaagi sa pagpakita sa mosunod nga pamahayag ni Presidente Dieter F. Uchtdorf sa Unang Kapangulohan ug paghangyo og usa ka estudyante sa pagbasa niini og kusog:
Imahe
Presidente Dieter F. Uchtdorf
“Tungod kay ‘walay laing kalampusan ang ikahulip sa kapakyas’ [sa atong mga pamilya], kinahanglan gayud nga hatagan nato og dakong prayoridad ang atong mga pamilya. Magtukod kita og lig-on ug mahigugmaong relasyon sa pamilya pinaagi sa pagtinabangay og himo og yano nga mga butang, sama sa pamilya nga pagpangaon ug family home evening ug manag-uban nga maglingaw-lingaw lang. Sa mga relasyon sa pamilya ang gugma gi-espelling nga o-r-a-s, oras. Ang paggahin og oras sa usag usa mao ang yawe alang sa panag-uyon diha sa panimalay” (“Kabahin sa mga Butang nga Labing Mahinungdanon,” Liahona, Nob. 2010, 22).
Mahimo ba kamong mopakigbahin og kasinatian nga inyong nasinati sa dihang ang ginikanan o ubang mga sakop sa pamilya migahin og makahuluganong panahon kaninyo?
Pangutan-a ang mga estudyante kon aduna bay bisan kinsa nila nga gusto nga mopakigbahin sa ilang mga hunahuna o mga pagpamatuod bahin kon pila ka mga hiyas nga nalista sa pisara ang makapanalangin sa mga pamilya.
Ang katungdanan sa mga ginikanan mao ang pagtudlo sa mga anak
Hangyoa ang mga estudyante sa pagsiksik sa ikaunom nga paragraph sa “Ang Pamilya: Usa ka Pamahayag sa Kalibutan,” mangita alang sa piho nga mga butang nga ang mga ginikanan adunay sagrado nga katungdanan sa pagtudlo sa ilang mga anak. Samtang motubag ang mga estudyante, isulat sa pisara ang mosunod:
Sa paghigugma ug pag-alagad sa usag usa
Sa pagsunod sa mga sugo sa Dios
Sa pagkahimong lumulupyo nga masulundon sa balaod
Hatagi og gibug-aton ang mosunod nga baruganan: Ang mga ginikanan gisugo sa pagtudlo sa ilang mga anak sa paghigugma ug pagserbisyo sa usag usa, sa pagsunod sa mga sugo sa Dios, ug sa pagkahimong lumulupyo nga magmasulundon sa balaod.
Hangyoa ang mga estudyante sa pagpakli ngadto sa Deuteronomio 6. Ipasabut nga kini nga kapitulo nagrekord sa mga instruksyon ni Moises ngadto sa mga anak ni Israel kon unsaon sa pagsunod sa mga sugo. Dapita ang mga estudyante sa pagbasa og hilum sa Deuteronomio 6:4–7 ug ipahisama ang mensahe ngadto sa ilang kaugalingon pinaagi sa pagpuli sa ilang kaugalingong pangalan sa matag higayon ang kasulatan moingon “ikaw.”
Sa unsa nga paagi nga ang pagpuli sa inyong kaugalingong pangalan makaapekto sa inyong pagsabut niini nga mga bersikulo?
Sumala sa bersikulo 7, makapila kinahanglang motudlo ang mga ginikanan sa ilang mga anak?
Itudlo ang pulong “sa paghigugma ug pag-alagad sa usag usa” diha sa pisara. Hisguti ang kahulugan niini nga mga pulong pinaagi sa pagbasa sa mosunod nga pamahayag ni Presidente James E. Faust (1920–2007) sa Unang Kapangulohan ug sa pagpangutana sa mosunod:
Imahe
Presidente James E. Faust
“Hapit ang matag adlaw nagdala og mga kahigayonan aron sa pagpahigayon sa dili hinakog nga buhat alang sa uban. Ang mao nga mga buhat dili limitado ug mahimo nga yano lang kaayo sama sa mabination nga pulong, matinabangon nga kamot, o madanihon nga pahiyum.” (“Unsa may Kaayohan nga Akong Makuha gikan Niini?”Liahona, Nob. 2002, 21).
Pila ka mga oportunidad ang moabut ninyo matag adlaw sa paghigugma ug pag-alagad sa mga sakop sa inyong pamilya?
Unsay imong mahimo nga ang pag-alagad sa mga sakop sa inyong pamilya mahatagan og mas taas nga prayoridad sa inyong kinabuhi?
Hatagi ang mga estudyante og higayon sa pagpamalandong unsay ilang mahimo aron mas makaalagad sa mga sakop sa pamilya ug makapakita og gugma kanila.
Itudlo ang pulong nga “sa pagsunod sa mga sugo sa Dios” diha sa pisara, ug ipangutana:
Ngano nga ang mga ginikanan mao ang dunay unang responsibilidad sa pagtudlo sa ilang mga anak sa mga sugo sa Dios?
Ipakigbahin ang mosunod nga pamahayag ni Sister Susan W. Tanner, kanhi kinatibuk-ang presidente sa Young Women. Ipasabut nga niini nga pakigpulong, si Sister Tanner nahinumdom sa tambag nga iyang gihatag ngadto sa usa sa iyang mga anak nga babaye nga bag-o lang naminyo ug nagsugod sa paghimo og kaugalingong panimalay:
Imahe
Susan W. Tanner
“Tan-awa ang mga ehemplo sa mga panimalay sa imong mga apohan. Ang duha ka mga apohan mipadako sa ilang ‘mga anak diha sa kahayag ug kamatuoran’ (D&P 93:40). [Ang panimalay sa imong amahan] usa ka pamilya diin ang pagkat-on importante kaayo. Ang imong amahan miingon diha sa lubong sa iyang amahan nga wala pa gayud siya makakat-on og baruganan sa ebanghelyo diha sa miting sa simbahan nga wala niya makat-oni nang daan sa iyang kaugalingong pinuy-anan. Ang Simbahan usa ka mahinungdanong kabahin sa iyang pamilya” (“Nasultihan Ko ba Ikaw … ?”Liahona, Mayo 2003, 73).
Unsaon ninyo sa pagpangandam sa paghimo og balay sa pagkat-on—sama sa gihulagway ni Sister Tanner—alang sa inyong pamilya? Unsa kaha ang anaa sa inyong hunahuna kon ang inyong umaabut nga mga anak mosulti niini bahin sa panimalay diin sila nagtubo?
Itudlo ang mga pulong “lumulupyo nga masulundon sa balaod” diha sa pisara. Sultihi ang mga estudyante nga ang Doktrina ug mga Pakigsaad 134 nagrekord sa “Usa ka pahayag sa pagtuo mahitungod sa mga pangagamhanan ug sa mga balaod” (ulohan sa seksyon 134). Tabangi ang mga estudyante nga makasabut sa konteksto niini nga seksyon pinaagi sa pagpabasa og kusog sa usa ka estudyante sa ulohan sa seksyon. Dayon dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Doktrina ug mga Pakigsaad 134:5–6 ug lain sa pagbasa sa ika-dose nga artikulo sa hugot nga pagtuo. Hangyoa ang klase sa pagpangita unsay gitudlo sa Ginoo bahin sa mga balaod sa yuta.
Unsa nga mga pagtulun-an bahin sa gobyerno ug sa mga balaod sa yuta ang nakapaikag kaninyo? (Alang sa dugang nga instruksyon, ikonsiderar ang pagdapit sa mga estudyante sa pagbasa ug pag-cross-reference sa Doktrina ug mga Pakigsaad 58:21 ug 98:4–6.)
Ngano kaha nga importante nga ang panimalay mao ang unang dapit alang sa mga anak nga makat-on sa pagsunod sa mga balaod sa yuta?
Ikonsiderar ang pagpakigbahin sa mosunod nga pamahayag ni Elder Neal A. Maxwell (1926–2004) sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles:
Imahe
Elder Neal A. Maxwell
“Kon mapakyas ang pagkaginikanan, ang panginahanglan sa pulis magkadako. Duna gyuy kakulang sa pulis kon dunay kakulang sa epektibo nga mga ginikanan! Sa samang paagi walay igong prisohan kon walay igong maayo nga panimalay” (“Take Especial Care of Your Family,” Ensign, Mayo 1994, 89).
Unsaon kaha sa mga ginikanan sa pagtudlo sa mga anak sa pagsunod sa balaod sa yuta?
Nakaila ba kamo og tawo nga kugihan nga mosunod ug nagpakita og pagtahud sa mga balaod sa yuta ug sa mga opisyal sa gobyerno? Unsa kahay epekto niini nga kinaiya ngadto sa mga anak nianang tawhana?
Awhaga ang mga estudyante sa paggahin og panahon sa umaabut nga mga adlaw sa pagpamalandong sa mga baruganan nga kinahanglang itudlo sa mga ginikanan aron makamugna og malampusong pamilya. Hangyoa sila sa paghimo og mga plano kon unsaon nila sa pagsunod niini nga mga baruganan sa ilang kinabuhi karon ug iapil kini sa ilang umaabut nga mga pamilya.