Mborayhu: Pe evangelio esencia.
Presidente Thomas S. Monson rupive
Ndaikatúi jahayhu añete Tupãme ndajahayhúi ramo ñane irũnguérape ko je’óipe tekove rapére.
Che hermano ha hermana-kuéra ahayhuetéva, Ñande Salvador oministrarõguare yvypóra apytépe, peteĩ abogado oporandu chupe: “ Mbo’ehára, Mávapa ha’e pe mandamiento tuichavéva pe léipe?
Mateo ohai Jesús ombohovái hague:
“Ehayhu Tupã Ñandejárape opa ne korasõ, opa ne ánga, ha opa ne apytu’ũ reheve.
“Kóva ha’e peteĩha ha tuichavéva mandamiento.
“Ha pe mokõiha ojogua chupe: Ehayhu nde rapichápe nde rejehayhuháicha” 1 .
Marcos ombopaha iñemombe’u pe Salvador ñe’ẽ reheve: “ Ndaipori ambue mandamiento tuichavéva ko’ãvagui” 2 .
Ndaikatúi jahayhu añete Tupãme ndajahayhúiramo ñane irũnguérape ko je’óipe tekove rapére. Upeichaite, ndaikatúi jahayhupa ñande rapichápe ndajahayhúiramo Tupã, ñande Rúpe. Pe apóstol Juan he’i ñandéve: “Ha ñande jaguereko ko mandamiento chugui: Upe ohayhúva Tupãme, tohayhu avei iñermánope” 3 . Ñande ha’e ñande Ru Yvagagua ra’y ha tajyrakuéra, ñanereñói chugui espírituicha, ha upévare ñande ha’e hermano ha hermana-kuéra. Jaguerekórõ presente ko añetéva, ndahasymo’ãi jahayhu opa Tupã ra’y ha tajyrakuérape.
Upévare, mborayhu ha’e pe evangelio esenciaite, ha Jesucristo ha’e ñane ejemplo. Hekove ha’ékuri peteĩ mborayhu legado: omonguera hasývape, omopu’ä ojejopyvaívape ha osalva pecador-pe. Ipahápe, pe aty pochyvai ojuka chupe; upevére, pe Golgota-gui oñehendu umi ñe’ë: “Tuva, eperdona chupekuéra, ndoikuaáigui hikuái mba’épa pe ojapóva” 4 , pe mborayhu ha compasion jehechauka tuichavéva ko yvy ári.
Oĩ heta atributo ohechaukáva pe mborayhu: py’aporã, paciencia, abnegación, techakuaa ha perdón-icha. Opa ñande asociación-pe, ko’ãva ha ambue atributo-kuéra ohechaukáta ambuévape oĩha mborayhu ñane korasõme.
Ñande mborayhu ojehechaukáta jepi ñaime aja oñondive. Iñimportantevéva ha’éta jaguereko capacidad jahechakuaa haĝua ambuéva oikotevẽva ha upéi jajapo upéva. Añongatu tapiaite pe sentimiento oĩva pe poema mbykymíme:
Heta jey cherasë
ndahechaporäi haguére
ambue rekotevë ndahechai haguére;
ha katu araka’eve che ánga noñandúi
ni michïmi vy’a’ÿ
Ohechaukahaguére tuicha py’aporã 5 .
Nda’aréi oñemombe’u chéve peteĩ ejemplo opokóva ñande py’áre mborayhu kyrÿire, peteĩ oguerekova’ekue resultado noñeha’ãrõiva. Ohasa año 1933, ndaiporihápe mba’aporã, pe tuicha Depresión rupi. Oiko Estados Unidos -pe. Arlene Biesecker ojegradua ramoite escuela secundaria-gui ha heta oheka rire otopa ipahápe peteĩ empleo omboyvy hag̃ua ao peteĩ fabrica-pe. Obrera-kuérape ojehepyme’ẽhápe cada diez ao omboyvypaporãva rehénte, omboyvy aja oñondive hikuái. Hetave ojapórö, hetave ojepaga chupekuéra.
Peteĩ ára, Arlene oguereko henondépe peteĩ tembiapo oconfundíva ha oipy’apýva chupe; oguapy máquina renondépe odescoce hag̃ua omboyvy jey hag̃ua oñeha’ävo otermina. Ndaiporivaicha maãve oipytyvõva’erã chupe, umi ambue costurera ojapura otermina haĝua hetave ikatúva hikuái. Arlene oñeñandu ndaikatumo’äiha ha ha’eño; oñepyrü hasë kirirĩháme.
Henondépe oguapy Bernice Rock, peteĩ kuñakarai kakuaa oguerekovéva experiencia costuréraicha. Oñeme’ëvo en cuenta Arlene jepy’apýgui, oheja ojapóva hína ha oho ijykére, ome’ëvo chupe instrucción ha pytyvõ. Opyta upépe Arlene oñeñandu segura-ve peve ha oterminakuaa pe hembiapo. Bernice upéramo oho jey imáquinape, operdévo oprtunida otermina hetavévo prenda, ndohói rire oipytyvõ chupe.
Upe acto py’aporãgui, Bernice ha Arlene oñemoirü opa hekove aja; ára ohasa ha cada peteïva omenda ha imemby. 1950 rupi Bernice, ha’eva’ekue tupao miembro, ome’ë Arlene ha ifamilia-pe peteĩ Libro de Mormon. 1960-pe Arlene ha iména ha imembykuéra oñemongarai tupaópe. Upéi ojesella hikuái Tupä santo templope.
Bernice py’aporã rupi ohechaukava’ekue oipytyvõvo pe ndoikuaáivape ha katu ojepy’apýva ha oikotevëva hína pytyvõ, heta yvypóra, oikovéva ha omanómava avei, ko’ág̃a odisfruta umi evangelio ordenanza salvadora-gui.
Cada ñande rekove árape oñepresenta oportunida jahechauka hag̃ua mborayhu ha py’aporã opa umi oĩvape ñande jerére. Pte Spencer W. Kimball he’i: “Ñanemandu’ava’erã umi yvypóra jatopáva estacionamiento-kuérape, oficina-kuérape, asensor ha ambue tendápe ha’eha pe humanida parte rehegua Tupã ome’ëva ñandéve jahayhu ha jaservi hag̃ua. Sa’ípe ñanebeneficiáta ñañe’ë pe humanida hermandad rehe nañamañáirõ opavave oikóva ñandejere rehe ñande hermanokuéraicha” 6 .
Py’ỹi umi oportunida jahechauka hag̃ua mborayhu og̃uahẽ sapy’a. Peteï ejemplo upe oportunidágui o’aparece peteĩ artículo periódico octubre 1981 peguápe. Tuicha añeimpresiona pe mborayhu ha poriahuvereko oñemombe’úvare pe artículo-pe, ha upévare añongatu che archivo-pe 30 áño rupi.
Pe artículo he’i peteï Aerolineas Alaska vuelo directo, ohóva Anchorage, Alaska-gui Seattle, Washington pe, ogueraháva 150 pasajero-kuéra-, ojedesvia peteï pueblo mombyry Alaska-pe otransporta hag̃ua peteï mitã oïva gravemente herido. Pe mitã dos áño orekóva oikytĩ peteï ijyva arteria ho’ávo vidrio pedazo ári oñembosarái aja hóga ypýpe. Pe pueblo opyta 700 km Anchorage sur gotyo, ha katuete noĩri pe vuelo itinerario-pe. Upevére, umi paramédico oĩva oikohápe pe accidente omondo peteï jerure’asy pytyvõre, ha upévare pe vuelo ojedesvia ohupi hag̃ua pe mitãme ha ogueraha Seattle-pe, ikatuhápe oñeñatende hese peteĩ hospital-pe.
O’aterrizávo pe pueblo mombyryváva ypýpe, umi paramédico omombe’u piloto-pe pe mitã huguyetereiha, ha ndoikoveicheneha Seattle peve: ojedecidi upémarö ojeho ambue 300 Km Juneau, Alaska peve, táva opyta ag̃uivévape peteï hospital-gui.
Ogueraha rire mitãme Juneau-pe, pe vuelo ocontinua Seattle peve, heta hora atrasado. Ni peteĩ pasajero ndojequejai, jepe heta ijapytépe operde icita ha ivuelo de conección. Upevére, ohasa aja minuto ha hora, ojapo hikuái peteĩ colecta, ombyatývo heta suma oipytyvõ hag̃ua pe mitã ha ifamilia-pe
O’aterrizapotávo pe avión Seattle-pe, pasajero-kuéra osapukái henyhëgui hikuái vy’águi piloto he’ívo oñemomaranduha chupe radio rupive, pe mitã oĩporãtaha 7 .
Ou che akãme pe Escritura ñe’ë “...carida ha’e pe Cristo mborayhu potĩ….ha oguerekóvape, oho porãta ára pahápe” 8 .
Che hermano ha che hermana-kuéra umi oportunida tuichavéva jahechauka hag̃ua ñande mborayhu oĩta ñande rogapypeite. Mborayhu ha’eva’erã pe ñande familia apytu’ũ, ha katu heta jey ndaha’éi; oĩne heta impaciencia, joavy, ñorairõ ha tesay. Ñembyasy reheve pte. Gordon B. Hinckley he’i: “Mba’ére piko umi jahayhuvéva, py’ÿi ha’e umi ñañe’ë hatãvévape.? Mba’ére piko sapy’ánte ñaneñe’ëvai ha ñañe’ëpohýi?” 9 . Mbohovái ko porandúpe ikatu idiferente opavavépe g̃uarä, ha katu upéva noimportái. Jakumpliséramo pe mandamiento jajohayhuva’erãha, jajetratava’erã py’aporã ha respeto reheve.
Oiméne oĩtante voi ocasión ja’aplicava’erãháme disciplina. Upevére, ñanemandu’áke pe momarandu oĩva Doctrina ha convenio-pe, térã, jarreprendeva’erãramo ambuévape, jahechaukava’erã tuichave mborayhu uperire 10 .
Aipota jajeforza tapiaite ha’e hag̃ua considerado ha sensible ambue oĩva ñande jerere idea, sentimiento ha situacion-kuéra rehe g̃uarã; ani ñañe’ëvai ni japuka avavére; ha katu ñandepy’aporã ha ñambokyre’ỹkuaava’erã. Ñañangarekova’erã ani ñahundi ambue jerovia ñañe’ë ha jajapovai haguére.
Pe perdón ohova’erã ojopógui mborayhu ndive. Ñane familia, ha avei ñane irünguéra ndive oiméne oĩ sentimientos hasýva ha ndajaperdonaséiva. Ha’e jey, añete noimportái mba’érepa, ndaikatúi jaheja upéva oñeconverti peteĩ llágape oñeinfectáva ha ipahápe ñanerundíva. Reproche omantene pe herida abierta; perdón añónte omonguera.
Peteĩ kuñakarai, yma omanova’ekue, oñe’ë chendive peteĩ ára ha omombe’u sapy’a chéve remordimiento-kuéra oguerekova’ekue.; omombe’u peteĩ oikova’ekuére yma, ha ojehu peteĩ hogaykepegua ndive ha’e’akue iñangirü, ha katu oguerekókuri hikuái joavy jey jey. Peteĩ árape pe hoga ykeregua oporandu chupe ikatúpa ohasa ikorapýre oho hag̃ua hógape. Upe momentope ha’e ñe’ë’asy reheve he’i: “Hno Monson, ndahejái ohasa, upe jave ni araka’eve, ha katu ambojereka opa upe jerére oho hag̃ua hógape. Ajapo vai ha ambyasyeterei; ha’e ohóma, ha katu mba’eichaite piko ha’ese chupe ambyasyha! Mba’eichaitépa arekose ambue oportunida cheamable hag̃ua hendive”.
Ahendu aja chupe, ou che akãme pe triste ñe’ë Jhon Greeneaf Whittier he’iva’ekue: Opavave ñe’ë apytépe,, oñeñe’ëva terã ojehaíva, itristevéva ha’e: Ikatunga’ura’e” 11 . Che hermano ha hermana-kuéra, jatratáramo ambuévape mborayhu ha py’aporã reheve, ndajaguerekomo’äi upéichagua remordimiento.
Pe mborayhu ojehechauka heta forma ojekuaávape: peteĩ pukavy, peteĩ saludo, peteĩ ñe’ë rory. Oĩ ambue expresiones ojekuaa’ÿvéva, ojehechaukaháicha interés ambue rembiapo rehe, oñembo’évove peteĩ principio py’aporã ha paciencia reheve, ojevisita umi hasývape ha oĩva confinado hógape. Umi ñe’ë ha acciones, ha heta ambue mba’e ikatu ohechauka mborayhu.
Dale Carnegie, peteĩ autor ha catedrático norteamericano, opensa opavave yvypóra oguerahaha ipype “pu’aka ombotuichave hag̃ua [pe] vy’a paha oĩva ko mundo -pe… ome’ëvo aguyje ñe’ë umi oñeñandu vaíva térã ha’eñóva” Ha’e he’i: “ Ikatu peë penderesaráima ko’ërõ umi ñe’ë kyrÿi pejéva ko árape, ha katu umi orrecibiva oñongatúta umíva opa hekove aja” 12 .
Ajerure’asy peẽme tañañepyrü ko’ag̃aite jahechauka mborayhu opavave Tupã ra’ykuérare, taha’e ñande familia, angirü, ambue jaikuaáva térã ndajaikuaáiva. Ñapu’ãvo cada pyhareve, tañaime dispuesto ñambohovaívo mborayhu ha py’aporã reheve oimeraë mba’e osẽva ñande rapépe.
Che hermano ha hermana-kuéra, pe Tupã mborayhu ñanderehe tuichave ikatúvagui avave oñeimagina. Upe mborayhúre, Ha’e ombou ita’ýrape, ñanderayhuetereíva ome’ë hag̃uáicha hekove ñanderehe, ikatu hag̃uáicha jaguereko tekove opave’ÿva. Ñacomprendevévo jahávo pe don ndaijojaháiva, ñane korasõ henyhëta mborayhúgui Ñande Ru opave’ÿva rehe, ñande Salvador rehe ha opa yvypóra rehe. Taupéicha, añembo’e asy, Jesucristo réra marangatúpe. Amén.