Qlub Magħqudin Flimkien fis-Sewwa u l-Għaqda
F’dan il-200 sena anniversarju mill-aktar avveniment importanti fl-istorja tal-Knisja tagħna, ejjew nikkommettu rwieħna biex ngħixu sewwa u nkunu magħqudin aktar minn qatt qabel.
Is-sewwa u l-għaqda huma profondament sinifikanti.1 Meta n-nies iħobbu lil Alla b’qalbhom kollha u bis-sewwa jagħmlu l-almu tagħhom biex isiru bħalu, ikun hemm anqas tilwim fis-soċjetà. Ikun hemm aktar għaqda. Jogħġobni ferm rakkont veru li jagħtina eżempju ta’ dan.
Meta kien għadu żagħżugħ mhux tat-twemmin tagħna, il-Ġeneral Thomas L. Kane għen u ddefenda lill-Qaddisin hekk kif kienu mitlubin jitilqu minn Nauvoo. Hu kien avukat tal-Knisja għal ħafna snin.2
Fl-1872, il-Ġeneral Kane, il-mara brava tiegħu, Elizabeth Wood Kane, u ż-żewġ uliedhom subien telqu mid-dar tagħhom f’Pennsylvania fuq vjaġġ lejn il-Belt ta’ Salt Lake. Huma akkumpanjaw lil Brigham Young u lil sħabu fi triqithom lejn in-naħa t’isfel ta’ Utah sa St. George. Elizabeth, li kienet sejra l-ewwel darba f’Utah, bdiet tħossha xi ftit inċerta dwar in-nisa t’hemmhekk. Hi ħassitha sorpriża b’uħud mill-ħwejjeġ li tgħallmet. Per eżempju, hi sabet li kwalunkwe karriera li permezz tagħha mara setgħet taqla’ l-għixien tagħha kienet possibbli f’Utah.3 Sabet ukoll li l-membri tal-Knisja kienu twajbin u jippruvaw jifhmu lill-Amerikani Nattivi.4
Waqt il-vjaġġ huma qagħdu ġewwa Fillmore fid-dar ta’ Thomas R. u Matilda Robison King.5
Elizabeth kitbet li hekk kif Matilda kienet qed tħejji ikla għall-President Young u sħabu, daħlu fil-kamra ħames Indjani Amerikani. Minkejja li ma kenux mistednin, kien jidher ċar li huma stennew li jingħaqdu man-nies li kien hemm ġewwa. Sister King kellmithom “bid-djalett tagħhom.” Huma poġġew bilqiegħda bil-kutri tagħhom b’ħarsa pjaċevoli fuq ħaddejhom. Elizabeth staqsiet lil wieħed mit-tfal tal-koppja King, “Ommok x’qaltilhom lil dawk l-irġiel?”
Iben Matilda wieġeb, “Hi qalet ‘Dawn l-istranġieri ġew qabilkom, u jien sajjart biss b’kemm jieklu huma; iżda l-ikla tagħkom tinsab fuq in-nar bħalissa, u nsejħilkom hekk kif tkun lesta.’”
Elizabeth staqsiet, “Allura hi verament se tagħmel hekk, jew sempliċiment se tagħtihom milli jkun baqa’ u tħallihom barra il-bieb tal-kċina?”6
Iben Matilda wieġeb, “Ommi se sservihom bl-istess mod li qed isservi lilkom u se tistedinhom jiġu madwar il-mejda.”
U hekk għamlet, u “huma kielu bl-aktar mod xieraq.” Elizabeth spjegat li skont hi din l-omm kienet aġixxiet b’mod mill-aktar professjonali.7 L-għaqda tissaħħah meta n-nies jiġu ttrattati b’dinjità u b’rispett anke jekk minn barra jidhru li għandhom karatteristiċi differenti.
Bħala mexxejja, aħna ma nemmnux li fil-passat kull relazzjoni kienet perfetta, li kollox mexa kif irid Kristu, jew kull deċiżjoni kienet ġusta. Madankollu, il-fidi tagħna tgħallem li aħna kollha wlied Missierna fis-Smewwiet, u aħna nqimu lilu u lil Ibnu, Ġesù Kristu, li hu s-Salvatur tagħna. Ix-xewqa tagħna hi li qlubna u moħħna jkunu magħqudin flimkien fis-sewwa u l-għaqda, u li aħna nkunu ħaġa waħda magħhom.8
Is-sewwa hija terminu mill-aktar wiesa’ u komprensiv iżda bla dubju jinkludi fih li ngħixu l-kmandamenti ta’ Alla.9 Tikkwalifikana għall-ordinanzi sagri li jikkonstitwixxu t-triq tal-patt u tberikna biex ikollna l-Ispirtu li jagħti direzzjoni għal ħajjitna.10
Li tkun fis-sewwa ma jiddependix li bħalissa kull wieħed u waħda minna jkollna kull barka f’ħajjitna. Jista’ jkun li għalissa aħna m’aħniex miżżewġin jew imberkin bit-tfal jew għadna ma qlajniex xi barka li tant ilna nixtiequ. Iżda l-Mulej wiegħed li l-ġusti fidili “jistgħu jgħammru ma’ Alla fi stat ta’ ferħ bla tmiem.”11
L-għaqda hi wkoll terminu mill-aktar wiesa’ u komprensiv, iżda bla dubju hi eżempju ċar tal-ewwel u t-tieni l-akbar kmandamenti li nħobbu lil Alla u nħobbu lil għajrna.12 Tagħtina l-idea tan-nies ta’ Sijon li qlubhom u moħħhom jinsabu magħqudin flimkien f’għaqda.13
Il-kuntest għall-messaġġ tiegħi hu l-kuntrast u l-lezzjonijiet mill-iskrittura mqaddsa.
Għaddew 200 sena minn meta l-Missier u Ibnu dehru għall-ewwel darba u taw bidu għar-Restawrazzjoni tal-Evanġelju ta’ Ġesù Kristu fl-1820. Ir-rakkont fir-4 Nephi fil-Ktieb ta’ Mormon jinkludi perjodu simili ta’ 200 sena wara li s-Salvatur deher u waqqaf il-Knisja tiegħu fl-Amerka tal-qedem.
Il-kitba storika li naqraw f’4 Nefi tiddeskrivi nies li fosthom ma kien hemm l-ebda għira, ġlied, tixwix, gideb, qtil, jew xi tip ta’ żina. Minħabba din is-sewwa kollha, l-iskrittura tiddikjara, “verament ma setax kien hemm nies aktar henjin fost il-popli kollha li qatt ġew maħluqa minn id Alla.”14
B’referenza għall-għaqda, f’4 Nefi naqraw, “Ma kien hemm l-ebda tilwim fil-pajjiż, minħabba l-imħabba ta’ Alla li kienet tgħammar f’qlub il-poplu.”15
Sfortunatament, 4 Nefi mbagħad jiddeskrivi bidla drammatika li bdiet “fis-sena mitejn u wieħed,”16 meta l-ħażen u l-firda qerdu s-sewwa u l-għaqda. Il-ħażen li seħħ wara kien tant kbir li ultimament il-profeta kbir Mormon mimli niket qal lil ibnu Moroni:
“Iżda ibni, kif jista’ poplu jkun hekk, li jieħu gost b’daqstant ħażen—
“Kif nistgħu qatt nistennew li Alla ma jurix il-ġudizzju tiegħu kontrina?”17
F’din id-dispensazzjoni, minkejja li qed ngħixu fi żmien speċjali, id-dinja ma ġietx imbierka bis-sewwa u l-għaqda deskritti f’4 Nefi. Fil-fatt, aħna ngħixu fi żmien fejn partikolarment hawn firda kbira. Madankollu, il-miljuni li aċċettaw l-evanġelju ta’ Ġesù Kristu ddedikaw lilhom infushom biex jiksbu kemm is-sewwa u l-għaqda. Aħna lkoll konxji li nistgħu nagħmlu aħjar, u din hi l-isfida ta’ żmienna. Aħna nistgħu nkunu forza li nelevaw u nbierku s-soċjetà inġenerali. F’dan il-200 sena anniversarju mill-aktar avveniment importanti fl-istorja tal-Knisja tagħna, ejjew nikkommettu rwieħna bħala membri tal-Knisja tal-Mulej biex ngħixu sewwa u nkunu magħqudin aktar minn qatt qabel. Il-President Russell M. Nelson talabna biex “nuru aktar ċivilità, aktar armonija razzjali u etnika u rispett reċiproku.”18 Dan ifisser li nħobbu lil xulxin u lil Alla u naċċettaw lil kulħadd bħal aħwa u nkunu verament poplu ta’ Sijon.
Bid-duttrina mill-aktar inklussiva tagħna, aħna nistgħu nkunu oasi ta’ għaqda u niċċelebraw id-diversità. L-għaqda u d-diversità mhumiex opposti ta’ xulxin. Nistgħu niksbu aktar għaqda hekk kif inrawmu atmosfera ta’ inklużjoni u rispett lejn id-diversità. Waqt iż-żmien li fih servejt fil-presidenza tal-Wited ta’ San Francisco, f’California, aħna kellna kongregazzjonijiet jitkellmu bl-Ispanjol, bit-Tongan, bis-Samoan, bit-Tagalog, u bil-Mandarin. L-oqsma tagħna bl-Ingliż kienu magħmulin minn nies minn sfond razzjali u kulturali mill-aktar divers. Kien hemm l-imħabba, is-sewwa, u l-għaqda.
L-oqsma u l-fergħat fil-Knisja ta’ Ġesù Kristu tal-Qaddisin tal-Aħħar Żmien jiġu determinati skont il-ġeografija jew il-lingwa,19 mhux skont ir-razza jew il-kultura. Ir-razza ma tiġix identifikata fuq ir-reġistri ta’ sħubija.
Fl-ewwel parti tal-Ktieb ta’ Mormon, madwar 550 sena qabel it-twelid ta’ Kristu, aħna mgħallmin kmandament fundamentali dwar ir-relazzjoni bejn ulied Missierna fis-Smewwiet. Ilkoll jeħtieġu jżommu l-kmandamenti tal-Mulej, u lkoll huma mistednin biex igawdu mit-tjubija tal-Mulej, “u hu ma jirrifjuta lill-ebda bniedem li jmur għandu, iswed u abjad, skjav u ħieles, raġel u mara; u hu jiftakar il-ġnus; u kulħadd l-istess għal Alla, kemm il-Lhudi kif ukoll il-Ġentil.”20
Il-ministeru u l-messaġġ tas-Salvatur jiddikjaraw konsistentement li r-razez u l-kuluri kollha huma wlied Alla. Aħna lkoll aħwa. Fid-duttrina tagħna aħna nemmnu li fil-pajjiż li ospita r-Restawrazzjoni, l-Istati Uniti, il-Kostituzzjoni tal-Istati Uniti21 u d-dokumenti relatati,22 miktubin minn nies imperfetti, ġew ispirati minn Alla biex ibierek lin-nies kollha. Kif naqraw fid-Duttrina u Patti, dawn id-dokumenti ġew “stabbiliti u għandhom jinżammu għad-drittijiet u l-protezzjoni tal-bnedmin kollha, skont prinċipji ġusti u qaddisa.”23 Tnejn minn dawn il-prinċipji kienu l-volontà u l-kontabilità għad-dnubiet ta’ dak li jkun. Il-Mulej iddikjara:
“Għalhekk, mhux sew li xi bniedem ikun ilsir ta’ bniedem ieħor.
“U għal dan il-għan jien waqqaft il-Kostituzzjoni ta’ dan il-pajjiż, permezz ta’ nies għorrief li jien ħejjejt għal dan il-għan, u fdejt din l-art permezz tat-tixrid tad-demm.”24
Din ir-rivelazzjoni ngħatat fl-1833 meta l-Qaddisin f’Missouri kienu qed isofru persekuzzjoni kbira. Parti mit-titlu tal-paġna tad- Duttrina u Patti sezzjoni 101 jgħid: “Il-marmalja keċċiethom ’il barra minn djarhom ġewwa l-Kontea ta’ Jackson. … Kien hemm ħafna theddid li kienu se joqtlu lill-membri tal-Knisja.”25
Dan kien żmien ta’ tensjoni b’diversi modi. Bosta min-nies ta’ Missouri kienu jikkunsidraw lill-Amerikani Nattivi bħala għadu permanenti u riduhom jitilqu mill-post. Barra minn hekk, ħafna minn dawk li ssetiljaw f’Missouri kienu sidien tal-iskjavi u ħassewhom mhedda minn dawk li kienu jopponu l-iskjavitù.
B’kuntrast għal dan, id-duttrina tagħna kienet tirrispetta lill-Amerikani Nattivi u x-xewqa tagħna kienet li ngħallmuhom l-evanġelju ta’ Ġesù Kristu. B’rispett għall-iskjavitù, l-iskrittura tagħna għamlitha ċara li l-ebda bniedem m’għandu jkun skjav ta’ bniedem ieħor.26
Ultimament, il-Qaddisin ġew imkeċċija b’mod vjolenti minn Missouri27 u mbagħad sfurzati biex jitilqu lejn il-Punent.28 Il-Qaddisin kibru fil-prosperità u sabu l-paċi li takkumpanja s-sewwa, l-għaqda, u lil min jgħix l-evanġelju ta’ Ġesù Kristu.
Inħossni veru ferħan meta naqra t-Talba ta’ Interċessjoni tas-Salvatur kif miktuba fl-Evanġelju ta’ Ġwanni. Is-Salvatur għaraf li l-Missier bagħtu u li Hu, is-Salvatur, kien temm il-ħidma li Hu kien bagħtu biex iwettaq. Hu talab għad-dixxipli tiegħu u għal dawk li kienu se jemmnu fi Kristu: “Li jkunu lkoll ħaġa waħda; kif inti fija, Missier, u jiena fik, ħa jkunu huma wkoll ħaġa waħda fina.”29 L-għaqda hi dik il-ħaġa li Kristu talab għaliha qabel it-tradiment u l-Kruċifissjoni tiegħu.
Fl-ewwel sena wara r-Restawrazzjoni tal-evanġelju ta’ Ġesù Kristu, kif hemm miktub f’sezzjoni 38 tad-Duttrina u Patti, il-Mulej jitkellem dwar il-gwerer u l-ħażen u jiddikjara, “Jien ngħidilkom, kunu ħaġa waħda; u jekk m’intomx ħaġa waħda m’intomx tiegħi.”30
Il-kultura tal-Knisja tagħna ġejja mill-evanġelju ta’ Ġesù Kristu. L-Ittra tal-Appostlu Pawlu lir-Rumani hi waħda profonda.31 Il-knisja tal-ewwel żminijiet f’Ruma kienet magħmula minn Lhud u Ġentili. Dawn il-Lhud tal-ewwel żminijiet kellhom kultura Ġudajka u “kisbu l-ħelsien tagħhom u bdew joktru u jiffjorixxu.”32
Il-Ġentili f’Ruma kellhom kultura b’influwenza Ellenistika sinifikanti, li l-Appostlu Pawlu kien jaf sew minħabba l-esperjenzi tiegħu f’Ateni u Korintu.
Pawlu introduċa l-evanġelju ta’ Ġesù Kristu b’mod mill-aktar komprensiv. Hu kiteb dwar aspetti pertinenti kemm tal-kultura Ġudajka kif ukoll tal-Ġentil33 li kienu f’kunflitt mal-evanġelju veru ta’ Ġesù Kristu. Hu essenzjalment talab lil kull wieħed minnhom biex iwarrbu dawk l-impedimenti kulturali mit-twemmin u l-kultura tagħhom li ma kenux konsistenti mal-evanġelju ta’ Ġesù Kristu. Pawlu jwissi lil-Lhud u lill-Ġentili biex iżommu l-kmandamenti, u jħobbu lil xulxin, u jiddikjara li s-sewwa twassal għas-salvazzjoni.34
Il-kultura tal-evanġelju ta’ Ġesù Kristu mhijiex kultura Ġentil jew kultura Ġudajka. Mhux determinata mill-kulur tal-ġilda ta’ dak li jkun jew fejn wieħed joqgħod. Filwaqt li nifirħu permezz ta’ kulturi distintivi, aħna għandna nwarrbu kull aspett ta’ dawk il-kulturi li huma f’kunflitt mal-evanġelju ta’ Ġesù Kristu. Il-membri u l-ikkonvertiti ġodda tagħna ħafna drabi jiġu minn sfond razzjali u kulturali mill-aktar divers. Jekk aħna nimxu wara t-twissija tal-President Nelson li niġbru lil Iżrael imferrex ma’ kullimkien, aħna nsibu li aħna differenti daqs kemm kienu l-Lhud u l-Ġentili fi żmien Pawlu. Madankollu nistgħu nkunu magħqudin fl-imħabba u fil-fidi tagħna f’Ġesù Kristu. L-Ittra ta’ Pawlu lir-Rumani tistabbilixxi l-prinċipju li aħna nimxu wara l-kultura u d-duttrina tal-evanġelju ta’ Ġesù Kristu. Hi l-mudell għalina anke llum.35 L-ordinanzi tat-tempju jgħaqqduna b’modi speċjali u jagħtuna ċ-ċans li nkunu ħaġa waħda f’kull mod eternament sinifikanti.
Aħna nonoraw lill-membri pijunieri tagħna madwar id-dinja, mhux għaliex huma kienu perfetti iżda għax għelbu d-diffikultajiet, għamlu s-sagrifiċċji, ippruvaw ikunu bħal Kristu, u għamlu l-almu tagħhom biex jibnu l-fidi u jkunu ħaġa waħda mas-Salvatur. Li kienu ħaġa waħda mas-Salvatur wassalhom biex ikunu ħaġa waħda bejniethom. Dan il-prinċipju għadu jgħodd illum għalikom u għalija.
Is-sejħa mill-aktar ċara lill-membri tal-Knisja ta’ Ġesù Kristu tal-Qaddisin tal-Aħħar Żmien hi biex nagħmlu li nistgħu ħalli nkunu poplu ta’ Sijon ta’ qalb waħda u moħħ wieħed u ngħammru fis-sewwa.36
Hi t-talba tiegħi li aħna nkunu ġusti u magħqudin u kompletament iffokati fuq li nservu u nqimu lis-Salvatur tagħna, Ġesù Kristu, li dwaru jiena nixhed. F’isem Ġesù Kristu, amen.