Jolomil ch’utub’aj-ib’
Li Jesukristo a’an lix kawilaleb’ li saaj
Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2022


14:11

Li Jesukristo a’an lix kawilaleb’ li saaj

Kanab’ aawib’ sa’ ruq’ li Jesukristo. A’an tatxb’eresi sa’ li chaab’il b’e. A’an laa kawilal.

Naq xin-ok chixkawresinkil li aatin tinye anajwan, xweek’a chi kaw naq tento tin’aatinaq rik’ineb’ li saaj ixq ut li saaj winq.

Tin’aatinaq ajwi’ rik’ineb’ li saajeb’ chaq junxil, jo’eb’ ajwi’ li ink’a’ chik najultiko’ reheb’ lix saajileb’.

Ut tin’aatinaq ajwi’ rik’ineb’ li neke’xra li qasaaj ut neke’raj naq chaab’il te’elq sa’ xyu’ameb’.

Ex saaj, tink’ut cheru jun li na’leb’ nachal rik’in li qaKolonel, Jesukristo choq’ eere.

Li raatin li Kolonel choq’ aawe

Ex saaj amiiw, wi ta taawanq li Kolonel arin anajwan, k’a’ raj ru tixye aawe?

Nink’oxla naq xb’een wa tixk’ut lix nimla rahom choq’ aawe. Maare tixk’ut raj rik’in aatin, a’b’an taa’eek’amanq ajwi’ chi kaw—yal rik’in lix k’ulunik—jo’kan naq tz’aqal taak’e raj reetal toj sa’ xchamal laa ch’ool, ut tixnujob’resi raj chixjunil laa waam!

A’ut, xmaak lix q’unal li qametz’ew ut li qamajelal, maare taa’ok laa k’a’uxl. Maare taajultiko’q aawe li ink’a’ us aab’aanuhom, li aaleek xatt’ane’ wi’, li k’a’ru aab’aanuhom li ink’a’ xawaj raj—malaj li k’a’ru xab’aanu raj chi chaab’il wi’chik.

Li Kolonel tixk’e raj reetal a’an, ut nink’oxla naq tixk’ojob’ raj laa ch’ool rik’in li aatin kixye sa’ li loq’laj hu:

“Matxuwak.”1

“Miwiibʼan aachʼool.”2

“Chiwanq xsahil aach’ool.”3

“Misach aachʼool chi kʼoxlak.”4

Nink’oxla naq ink’a’ tixsik’ raj xk’oxlankil naq maak’a’eb’ laa majelel. Ink’a’ tixka’ch’inob’resiheb’. Tixpatz’ b’an aawe naq taajal aak’a’uxl—naq taakanab’ laa maak, naq taajal aawib’, re naq a’an taaruuq tixkuy laa maak. A’an tixye raj aawe naq 2000 mil chihab’ chaq a’an kixk’ul sa’ xb’een laa maak re naq tatruuq chixjalb’al aak’a’uxl. A’an a’in xcha’al li k’uub’anb’il na’leb’ re sahil ch’oolejil li k’eeb’il qe xb’aan li qaChoxahil Yuwa’ li nokoxra.

Li Jesus maare tixye raj aawe naq eb’ laa sumwank rik’in—li xat-ok wi’ naq xkub’e aaha’ ut li ak’ob’resinb’ileb’ naq nakak’ul li loq’laj wa’ak—nakate’xb’ak’ rik’in a’an. Nach’olob’aman sa’ li loq’laj hu naq li b’ak’e’k a’in, a’an xk’ulb’al li iiqleb’ sa’ komonil re naq, rik’in lix tenq’, naru taawiiqa yalaq paay chi iiqleb’.5

Nink’oxla naq li Kolonel taaraj raj naq taawil, taaweek’a, ut taanaw naq a’an laa kawilal. Naq rik’in lix tenq’, maak’a’ k’a’ru ink’a’ nakatru chixb’aanunkil. Naq maak’a’ xnub’aal laa wankilal. Taaraj raj naq taawil aawib’ jo’ nakatril a’an. Ut jwal jalan a’an rik’in chan ru nakatril li ruchich’och’.

Li Kolonel tixye raj chi yaal naq laa’at jun xrab’in malaj ralal li Nimajwal Dios. Laa Choxahil Yuwa’ a’an li ani q’axal nim xloq’al sa’ choxa ch’och’, nujenaq rik’in rahok, sahil ch’oolejil, saqal ru, loq’alil, saqen, usilal, ut yaal. Ut a’an naraj naq sa’ junaq kutan laa’at taaweech’ani chixjunil li wan re.6

A’an li rajom laa wanjik sa’ ruchich’och’—tzolok, k’iik, ut xik chi uub’ej ut wulak jo’ chanru kiraj laa Yuwa’ sa’ Choxa naq xatxyo’ob’tesi.

Re naq taa’uxq a’in, kixtaqla li Jesukristo re aakolb’al. A’an li rajom lix nimla k’uub’anb’il na’leb’ re sahil ch’oolejil, lix Iglees, lix tijonelil, eb’ li loq’laj hu—chixjunil.

A’an laa weech’anihom. A’an li taak’ul chalel. Laa’at naru taasik’ xk’ulb’al!

Li yaal ut xsik’b’al ru laa b’e

Jo’ xcha’al lix k’uub’anb’il na’leb’ li Dios re sahil ch’oolejil wan lix taql aach’ool chixsik’b’al ru laa b’e.7 Relik chi yaal, laa Choxahil Yuwa’ naraj naq taasik’ ru li sahil ch’oolejil maak’a’ roso’jik rochb’een a’an, ut a’an tatxtenq’a chixk’ulb’al, a’b’an maajun wa tixmin aawu chixk’ulb’al.

Chi jo’kan naq nakatxkanab’ chixsik’b’al ru laa b’e: Li saqen malaj li q’ojyin? Li us malaj li ink’a’ us? Li sahilal malaj li rahilal? Li junelikil yu’am malaj li kamk sa’ musiq’ej?8

Chanchan naq moko ch’a’aj ta b’ar wan li taasik’ ru, pe’ yaal? A’b’an chi yaal, arin sa’ ruchich’och’, chanchan naq jwal ch’a’aj xnawb’al li b’e taqasik’ ru.

Ch’a’aj a’an xb’aan naq wan naq ink’a’ naqil li qab’e chi saqen ru jo’ naqaj raj rilb’al. Li apostol aj Pablo kixjuntaq’eeta a’an rik’in li ilok “jo’ sa’ junaq lem moymoy ru.”9 Wan naab’al li sachenaqil na’leb’ sa’ ruchich’och’ chirix k’a’ru li us ut k’a’ru li ink’a’ us. Li yaal napo’e’ toj reetal naq us nayeeman re li ink’a’ us, ut moko us ta re li chaab’il.10

A’b’an, naq nakasik’ chi anchal aach’ool li yaal—li junelikil yaal li ink’a’ najala—saqenaq wi’chik li b’e. Yaal, toj taachalq li aaleek ut li yalok-ix. Toj taachalq li rahilal. Toj taachalq li k’a’ru ch’a’aj xtawb’al ru. Toj taachalq li rahil toch’e’k. A’b’an naru taakuy chixjunil a’an wi nakanaw anihat laa’at, k’a’ut naq wankat arin, ut wi wan aapaab’aal chirix li Dios.

Jo’kan ut, b’ar naqataw li yaal?

Naqataw sa’ lix evangelio li Jesukristo. Ut lix tz’aqalil lix evangelio nak’utman sa’ Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan.

Li Jesukristo kixye, “Laa’in li b’e, li yaal ut li yu’am. Maa’ani naxik rik’in li Yuwa’b’ej, wi ink’a’ ta sa’ ink’ab’a’.”11

Naq wan li b’e aajel ru tento taasik’ ru, li Jesukristo ut lix evangelio a’an li b’e jwal chaab’il. Naq wankeb’ laa patz’om, li Jesukristo ut lix evangelio a’an lix sumenkil jwal chaab’il. Naq nalaj laa metz’ew, li Jesukristo a’an laa kawilal.

A’an naxk’e xkawilal li lub’lub’ wan; ut li nareek’a naq maak’a’ xkawilal, naxkawob’resi.

Eb’ li neke’royb’eni li Qaawa’ te’ak’ob’resiiq rik’in lix kawilal a’an.12

Choq’ re Xkawilaleb’ li Saaj

Re aatenq’ankil chixtawb’al li b’e ut chixk’eeb’al lix tzol’leb’ li Kristo jo’ aj k’amol aab’e sa’ laa yu’am, Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan xkawob’resi jun li ak’ hu, jun ak’ob’resinb’il xk’uub’lajik li hu Choq’ re Xkawilaleb’ li Saaj.

Lix k’uub’lajik re 2011 li hu Choq’ re Xkawilaleb’ li Saaj

Chalen chaq 50 chihab’, li hu Choq’ re Xkawilaleb’ li Saaj naxk’am xb’eheb’ k’iila saaj aj Santil Paab’anel. Junelik wan li hu a’an sa’ inb’oox, ut ninwotz rik’ineb’ li neke’patz’ok chirixeb’ li qana’leb’. Ak’ob’resinb’il chik re naq chaab’il wi’chik taatenq’anq rik’ineb’ li ch’a’ajkilal ut li aaleek re li qakutankil. Li ak’ob’resinb’il hu Choq’ re Xkawilaleb’ li Saaj wan sa’ internet sa’ 50 chi aatinob’aal, ut wan ajwi’ sa’ tz’aqal hu. K’a’jo’ naq tatxtenq’a chixsik’b’al ru laa b’e. Chachapaq a’an choq’ aawe, ut wotz ajwi’ a’an rik’ineb’ laa wamiiw.

Lix k’uub’lajik re 2022 li hu Choq’ re Xkawilaleb’ li Saaj

Li ak’ob’resinb’il hu Choq’ re Xkawilaleb’ li Saaj, yeeb’il ajwi’ re Jun tenq’ re xsik’b’al ru laa b’e.

Ninye chi ch’olch’o ru naq li Jesukristo a’an aj k’amol b’e q’axal chaab’il sa’ xsik’b’al ru laa b’e. Li Jesukristo a’an xkawilaleb’ li saaj.

Chi jo’kan, li hu Choq’ re Xkawilaleb’ li Saaj naxsik’ aajayalinkil rik’in a’an. Naxk’ut chawu li junelikil yaal re lix evangelio li k’ojob’anb’il wi’chik—li yaal chirix anihat laa’at, ani a’an, ut k’a’ru naru taab’aanu rik’in lix kawilal. Naxk’ut chawu chan ru taasik’ ru li us a’ yaaleb’ li junelikil yaal a’an.13

Aajel ajwi’ ru xtawb’al ru k’a’ru ink’a’ naxb’aanu li hu Choq’ re Xkawilaleb’ li Saaj. Ink’a’ naxsik’ ru laa b’e choq’ aawe. Ink’a’ naxye “us” malaj “moko us ta” chirix chixjunil li taak’ul sa’ laa b’e. Li hu Choq’ re Xkawilaleb’ li Saaj na’aatinak chirix lix k’ojleb’aal li taasik’ ru. Na’aatinak chirixeb’ li chaab’ilal, li na’leb’, ut li tzol’leb’, ut ink’a’ chirix chixjunil li naru nab’aanuman.

Li Qaawa’, rik’in xtz’uumaleb’ re lix profeet, junelik nokoxb’eresi chi jo’kan. Naxtz’aama chiqu naq “taqakawresi li qawankilal chixk’ulb’al li k’utb’esinb’il na’leb’.”14 Nokoxb’oq “chirab’inkil a’an.”15 Nokoxb’oq chixtaaqenkil a’an sa’ jun b’e q’axal taqenaq ut loq’ wi’chik.16 Ut a’an li yooko ajwi’ chixtzolb’al sa’ li hu Kim, Taaqehin rajlal xamaan.

Li hu taaruuq raj chixyeeb’al aawe k’a’ru li aq’ej ink’a’ taatiqib’ wi’ aawib’, li aatin ink’a’ taaye, ut li kaxmu ink’a’ taawil. A’b’an ma us a’an choq’ re jun li Iglees li wan sa’ chixjunil li ruchich’och’? Ma tatxtenq’a chixkawresinkil aawib’ chi wank jo’ li Kristo chiru laa yu’am?

Laj Jose Smith kixye, “Nink’ut chiruheb’ li yaal, ut eb’ a’an xjuneseb’ rib’ neke’xjolomi rib’.”17

Ut li rey aj Benjamin kixye re lix tenamit sa’ lix Hu laj Mormon, “Moko naru ta tinye eere chixjunil li kʼaʼaq re ru taaruuq teebʼaanu wiʼ li maak, xbʼaan naq jalan jalanq li bʼe ut paay wan, qʼaxal kʼihebʼ, joʼkan naq inkʼaʼ naru ninkʼehebʼ saʼ ajl.”18

Li rey aj Benjamin kixye ajwi’, “Aʼbʼanan aʼin naru tinye eere … cheril eeribʼ, ut lee kʼaʼuxl, ut lee raatin, ut lee bʼaanuhom, ut chexʼabʼinq chiru lix taqlahom li Dios, ut chexkanaaq saʼ li paabʼaal chirix … li Qaawaʼ, toj saʼ rosoʼjik lee yuʼam.”19

Li Kolonel Jesukristo

Ma moko us ta naq wankeb’ li qachaq’rab’? Us b’i’ naq wankeb’. Neke’qaj ru wulaj wulaj. A’b’an moko us ta naq yal taqak’oxlaheb’ li chaq’rab’ sa’ xna’aj xk’oxlankil li Kolonel. Tento taanaw li k’a’ut ut li chan ru, toja’ naq taak’oxla li taachalq rik’in li b’e taasik’ ru. Tento taakanab’ aawib’ sa’ ruq’ li Jesukristo. A’an tatxb’eresi sa’ li chaab’il b’e. A’an laa kawilal.20

Lix wankil li yaalil tzol’leb’

Li hu Choq’ re Xkawilaleb’ li Saaj naxk’ut lix tzol’leb’ li Jesukristo rik’in kawil ch’oolej. Nakatxb’oq rik’in kawil ch’oolej chixsik’b’al ru laa b’e a’ yaal lix tzol’leb’ li Kristo. Ut naxk’ut rik’in kawil ch’oolej li osob’tesiik naxyeechi’i li Jesukristo reheb’ li neke’xtaaqe lix b’e.21

Li Awa’b’ej Russell M. Nelson kixye: “Naq li k’a’ru q’axal ajb’il aab’aan a’an naq taanumtaaq li Dios [sa’ laa yu’am], … moko ch’a’aj ta chik xsik’b’al ru k’a’ru taab’aanu. … Naab’aleb’ li ch’a’ajkilal te’wanq chi moko ch’a’ajeb’ ta chik! Taanaw chik chan ru us xtiqib’ankil aawib’. Taanaw k’a’ru us rilb’al, k’a’ru li hu us xtzolb’al, b’ar us xnumsinkil laa hoonal, ut ani aj-ik’in us li wank. Taanaw k’a’ru taawaj xb’aanunkil sa’ laa yu’am. Taanaw chan ru naq taawaj wank.”22

Jun taqenaqil na’leb’

Jwal taqenaq lix na’leb’ li Jesukristo choq’ reheb’ li neke’taaqenk re. Ut lix b’oqom chixsik’b’al ru li rajom ut chixyu’aminkil lix yaalil na’leb’ chi anchal li qach’ool, a’an li na’leb’ q’axal taqenaq!

Eb’ li na’leb’ jwal aajel ru sa’ tib’elej ut sa’ musiq’ej ink’a’ raj te’sik’e’q ru a’ yaal li naqaj laa’o malaj li nasahilan wi’ rib’ li ruchich’och’.23 Li Qaawa’ moko naxye ta, “B’aanu li taawaj laa’at.”

Naxye b’an, “Chinumtaaq li Dios.”

Naxye, “Kim, taaqehin.”24

Naxye, “Taqenaqaq ut loq’aq chik xb’ehil laa yu’am.”

Naxye, “Paab’eb’ lin chaq’rab’.”

Li Jesukristo a’an li tz’aqal eetalil, ut naqayal qaq’e chi anchal qach’ool chixtaaqenkil.

Ex wamiiw, tinye wi’chik, naq wi ta taaxaqliiq li Kolonel arin anajwan, a’an tixk’ut raj lix rahom maak’a’ roso’jik choq’ eere, lix kawilal xch’ool cherix. Tixye raj naq nekexru chixb’aanunkil a’in. Nekexru chixtawb’al xsahil eech’ool sa’ li yu’am a’in xb’aan naq li Jesukristo a’an lee kawilal. Nekexru chixtawb’al xkawil eech’ool, eetuqtuukilal, xkolb’al eerix, xsahil eech’ool, ut li k’ulub’aak anajwan ut chi junelik q’e kutan, xb’aan naq teetaw chixjunil a’an rik’in li Jesukristo, lix evangelio, ut lix Iglees.

Ninch’olob’ xyaalal a’in jo’ lix apostol li Qaawa’ Jesukristo, ut nekexwosob’tesi chi wan inb’antioxihom ut lin rahom choq’ eere, sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.

Eb’ li raqalil

  1. Lukas 5:10; 8:50; 12:7; Tzol’leb’ ut Sumwank 38:15; 50:41; 98:1.

  2. Tzol’leb’ ut Sumwank 6:36.

  3. Mateo 14:27; Jwan 16:33; Tzol’leb’ ut Sumwank 61:36; 68:6; 78:18.

  4. Jwan 14:1, 27.

  5. Chi’ilmanq Mateo 11:28–30.

  6. Chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 84:38.

  7. Naru xyeeb’al naq li Yuwa’b’ej kixk’uub’ naq taak’ut laa wajom rik’in laa b’aanuhom, re naq taak’ul lix q’ajkamunkil li taawaj. Jo’ kixye li Elder Dale G. Renlund, “Li rajom li qaChoxahil Yuwa’ maawa’ naq eb’ li ralal xk’ajol te’xb’aanu li k’a’ru us, a’an naq eb’ li ralal xk’ajol te’xsik’ ru xb’aanunkil li us, ut sa’ roso’jik te’wulaq jo’ a’an” (“Sik’omaq ru anajwan,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2018).

  8. Chi’ilmanq 2 Nefi 2:26–27.

  9. 1 Korintios 13:12.

  10. Chi’ilmanq Isaias 5:20.

  11. Jwan 14:6.

  12. Chi’ilmanq Isaias 40:29–31.

  13. Jo’ aj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan, nawb’il qu xb’aan li naqab’aanu ut li ink’a’ naqab’aanu—li qab’aanuhom. Us a’an, a’b’an us wi’chik naq nawb’ilaq qu xb’aan li naqanaw (li yaal li naxb’eresi li naqab’aanu) ut xb’aan li ani naqanaw ru (li Kolonel—ut chan ru naq lix rahom nokoxmusiq’a sa’ li naqab’aanu).

  14. Russell M. Nelson, “Li k’utb’esinb’il na’leb’ choq’ re li Iglees ut choq’ re qayu’am,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2018.

  15. Chi’ilmanq Russell M. Nelson, “Chawab’i A’an,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2020.

  16. Li na’leb’ sa’ li ak’ob’resinb’il hu Choq’ re Xkawilaleb’ li Saaj tz’aqal naxk’am rib’ rik’in li jun ch’ol chik chi na’leb’ yookeb’ chi k’utmank toje’ sa’ lix Iglees li Kolonel, jo’ Predicad Mi Evangelio, li ilok komon, li tzolok sa’ ochoch sa’ Kim, Taaqehin, li k’anjeleb’aal choq’ reheb’ li kok’al ut li saaj, Li K’utuk jo’ li Kolonel, ut li ak’ K’anjenel Hu. Naqak’e reetal naq li Qaawa’ yoo chixwaklesinkil li qamusiq’ejil seeb’al. Naxk’ut xkawil xch’ool chirix lix tenamit re li sumwank sa’ roso’jikeb’ li kutan.

  17. Enseñanzas de los Presidentes de la Iglesia: José Smith (2007), 300.

  18. Mosiah 4:29. A’an a’in chanchan li ke’xyal xb’aanunkileb’ laj Fariseo sa’ xkutankil li Jesus. Sa’ lix anchalileb’ xch’ool chixyalb’al xramb’aleb’ li kristiaan re naq ink’a’ te’xq’et li chaq’rab’, ke’xtz’iib’a k’iila mil li chaq’rab’ a’ yaal lix nawomeb’ chirix li loq’laj hu. Li ke’paalto’ wi’ laj Fariseo, a’an naq neke’xk’oxla naq kolb’ilaqeb’ xb’aaneb’ lix chaq’rab’. Naq li Kolonel kik’ulun, moko ke’xnaw ta ru.

  19. Mosiah 4:30; tiqb’il xkawil li aatin.

  20. Aajel ru ajwi’ naq te’qoksi jolomil na’leb’ xb’aan naq jalan jalanqeb’ li kristiaan li yookeb’ chi ok sa’ lix Iglees li Qaawa’. Eb’ li jolomil na’leb’ neke’kana chi junelik ut wankeb’ choq’ qe chiqajunil. Xyeeb’al tz’aqal chan ru xk’anjelankileb’ a’an maare us sa’ junaq na’ajej, a’ut ink’a’ us sa’ jalan chik. Li k’a’ru nokoxjunaji, a’an li Jesukristo ut li junelikil yaal kixk’ut, us ta najala chi jo’q’ehaq lix k’anjelankileb’ sa’eb’ li jar na’ajej. Jo’kan naq ch’a’aj xyeeb’al chixjunil li k’a’aq re ru us ut ink’a’ us; moko naru ta xb’aanunkil. Li xb’aanunkil a’an naxchap li hoonal taqoksi raj chixjayalinkil qib’ rik’in lix yo’leb’aal li qakawilal, laj Kolol qe, Jesukristo.

  21. K’iila chihab’ chaq, li Awa’b’ej Boyd K. Packer kixye li nimla aatin a’in: “Li tz’aqal yaal tzol’leb’, tawb’il ru, naxjal li k’oxlahom ut li b’aanuhom. Lix tzolb’al lix tzol’leb’ li evangelio tixchaab’ilob’resi b’aanuhom q’axal sa’ junpaat wi’chik chiru jun tzolok chirix li b’aanuhom tixchaab’ilob’resi b’aanuhom” (“No temáis,” Liahona, mayo 2004, 79).

    Li Awa’b’ej Ezra Taft Benson kixk’ut ajwi’ li yaal a’an: “Li Qaawa’ nak’anjelak chalen li wan chi sa’ toj rik’in li wan chirix. Li ruchich’och’ natikla rik’in li wan chirix. … Li ruchich’och’ naraj xjalb’al lix b’aanuhomeb’ li winq, a’b’an li Qaawa’ naru tixyal rajom xch’ooleb’ li winq” (“Born of God,” Ensign, noviembre 1985, 6).

    Naq li profeet aj Alma sa’ lix Hu laj Mormon kiril li maa’usilal wan wi’, kixsik’ li raatin li Qaawa’ xb’aan naq naxnaw naq “kʼaʼjoʼ wiʼchik xwankil saʼ xbʼeen xkʼaʼuxlebʼ li tenamit chiru li yokʼlebʼ chʼiichʼ, malaj kʼaʼaq chik ru li naʼuxman rehebʼ—joʼkan naq laj Alma kixkʼoxla naq aajel ru naq teʼxyal xchaabʼilal li raatin li Dios” (Alma 31:5).

  22. Russell M. Nelson, “Chinumtaaq li Dios,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2020. Li Awa’b’ej Nelson kixk’ut li na’leb’ a’in naq kixk’ut chiqu chan ru xk’eeb’al xloq’al li hilob’aak kutan: “Naq saajin chaq, xink’e reetaleb’ li komon li xe’xtz’iib’a chi tzoltzol li k’a’ru us xb’aanunkil ut li k’a’ru ink’a’ us xb’aanunkil sa’ li hilob’aal kutan. Toj moqon xintaw sa’ li loq’laj hu naq lin b’aanuhom ut lin ch’ool sa’ li hilob’aal kutan wan choq’ jun eetalil wik’in laa’in ut rik’in inChoxahil Yuwa’. Rik’in xtawb’al ru a’in, ink’a’ chik na’ajman xtz’iib’ankil chi tzoltzol li us ut ink’a’ us xb’aanunkil. Naq nink’oxla ma us xb’aanunkil k’a’ruhaq sa’ li hilob’aal kutan, ninpatz’ wib’, “K’a’ru li eetalil li nawaj xk’eeb’al re li Dios?” Rik’in a’an, saqen chik ru li k’a’ru us tinb’aanu sa’ li hilob’aal kutan” (“Li hilob’aal a’an sahil kutan,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2015).

  23. Li Elder David A. Bednar kixye naq “li jar raqal chi na’leb’ re tiikilal nokohe’xtenq’a chixq’axb’al ru li rajom qach’ool, rik’in xk’eeb’al qana’leb’ chirix li yaal li wan chi junelik naq yooqo chixnumsinkileb’ li ch’a’ajkilal ut chixsik’b’al qab’e sa’ ruchich’och’” (“Li jar raqal chi na’leb’ re lin evangelio,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2021).

  24. Lukas 18:22.