Jolomil ch’utub’aj-ib’
Chitz’aqloq eere eeru rik’in a’an
Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2022


Chitz’aqloq eere eeru rik’in a’an

Naru natz’aqlok qe qu ka’ajwi’ xb’aan li rusilal li Dios.

Li qaChoxahil Yuwa’ ut li qaKolonel Jesukristo wankeb’ lix wankil re qakolb’al ut qajalb’al. Neke’ru chiqatenq’ankil chi wulak jo’eb’ a’an.

Wiib’ oxib’ chihab’ chaq anajwan, jun reheb’ li qi, laj Aaron, kiyajer. Kilub’, jwal teninb’il, ut ink’a’ jwal chaab’il li rilb’al. Chirix li tz’ilok-ix, kitawman lix nimal ru anemia aplasica, jun li yajel b’ar wi’ naq lix sulutz’ re lix b’aqel kixkanab’ xyo’ob’tesinkileb’ li celula re lix kik’el, kaq ut saq. Chi maak’a’ xb’anol ut junaq xk’irtesinkil, lix kik’el ink’a’ naru chirisinkil li yajel, jo’kan naq li t’ane’k, tenel, malaj junaq li ch’ina yajel naru na’ok choq’ xiwxiw choq’ re lix yu’am.

Chiru jun hoonal, laj Aaron kixk’ul yal oksinb’il kik’ ut isinb’il kik’ re naq maak’a’aq li xiwxiw. Eb’ laj b’anonel ke’xye naq lix b’anol a’an xjalb’al lix medula bonea, ut re xb’aanunkil a’an jwal us wi wan junaq li ras re xk’eeb’al re. Wi jun reheb’ li ras us wan, li jalok naru tixkol xyu’am. Kaahib’eb’ li riitz’in ke’tz’ile’ rix ut jun reheb’ a’an, a’ laj Maxwell, kisik’e’ ru.

Us ta chaab’il laj k’ehol medula, jun jalok medula bonea xiwxiw ajwi’. Lix raqalil naxpatz’ naq eb’ lix celula laj Aaron sa’ lix medula bonea te’sachmanq rik’in quimioterapia ut radiacion re naq taaruuq chixk’ulb’al lix medula li riitz’in, laj Maxwell. Xb’aan lix xiwxiwil lix wanjik laj Aaron, tento naq kiwan sa’ li b’anleb’aal chiru naab’al xamaan ut chirix a’an sa’ ochoch chiru naab’al po chi ilb’il ut rik’in b’an.

Li oyb’eninb’il rik’in li trasplante a’an naq tixk’ul lix tib’el laj Aaron li celula ke’oksiman ut naq eb’ lix celula laj Maxwell te’xyo’ob’tesiheb’ li kaq ut saqi celula, jo’ li wan sa’ xtib’el laj Aaron. Jun li trasplante chaab’il naxjal tz’aqal lix wanjik jun li kristiaan. Jun laj b’anonel kixye naq wi laj Aaron naxb’aanu jun li maak ut naxkanab’ xkik’el aran, laj ilol tenamit naru neke’xchap laj Maxwell. A’in xb’aan naq lix kik’el laj Aaron nachal xb’aan li celula k’eeb’il xb’aan laj Maxwell ut naq junaqikaqeb’ lix ADN chixjunil lix yu’ameb’.

Lix kolb’al laj Aaron xb’aan xkik’el li riitz’in naxk’am chaq naab’al li na’leb’ chirix lix kik’el li Jesukristo ut li naxb’aanu lix tojb’al rix li maak choq’ qe. Nawaj aatinak chirix li jalaak nawan chi junelik li nak’ehok yu’am li nak’ulman naq naqakanab’ li Qaawa’ chixb’aanunkil li sachb’a-ch’oolej sa’ qayu’am.1

Laj Aaron moko wan ta xwankil xjunes rib’ re numtaak sa’ xb’een li yajel. Lix tib’el ink’a’ naru chixyo’ob’tesinkileb’ li celula re naq wanq xyu’am. Maak’a’ naxye k’a’ru tixb’aanu xjunes rib’, ink’a’ naru chixb’anb’al lix medula. Jo’ laj Aaron ink’a’ kiru chixb’anb’al rib’ xjunes, jo’kan ajwi’ naq ink’a’ nokoru chixkolb’al qib’ qajunes. Maak’a’ naxye ma wan qana’leb’, tzolb’ilo, malaj kaw qib’, ink’a’ naru naqisi li qamaak, naqajal li qatib’el re wank chi junelik, chi moko naru naq taqataqsi qaloq’al qajunes qib’. Ka’ajwi’ naru rik’in li Kolonel Jesukristo ut lix tojb’al rix li maak. “Maajun chik bʼe chi moko kʼabʼaʼej wan chi kʼeebʼil rubʼel choxa li taaruuq taakoleʼq wiʼ li winq saʼ li rawaʼbʼejihom li Dios.”2 A’an lix kik’el aj tojol-ix a’an li nakolok ut nasantob’resink qe.3

Us ta laj Aaron ink’a’ nak’ira xjunes rib’, re naq us taa’elq li trasplante, tento naq tixb’aanu li neke’xye laj b’anonel—us ta ch’a’ajkil k’a’aq re ru. Us ta ink’a’ nokoru chixkolb’al qib’ qajunes, naq naqak’e qib’ rub’el lix taql li Qaawa’ ut naqayu’amiheb’ li qasumwank, teeto li b’e re li qakolb’al.4 Jo’ lix raqalil li jalok ADN re lix kik’el laj Aaron, naru ajwi’ naq naqajal li qach’ool,5 naq wanq lix jalam-uuch xnaq’ qu,6 ut nokowulak jo’ ak’ aamej rik’in li Kristo.7

Laj Alma kixjultika chiru li tenamit Tzarahemla eb’ lix na’ xyuwa’ li ke’xjal xk’a’uxl. Sa’ aatinak chirix lix yuwa’, laj Alma kixch’olob’ naq “rik’in lix paab’aal, kiwan jun li nimla jalaak sa’ xch’ool.”8 Chirix a’an kixpatz’, “Ma xeyal li nimla jalaak a’in sa’ lee ch’ool?”9 Moko eb’ li kristiaan ta ke’xjal lix ch’ooleb’. Li Qaawa’ xb’aanunk re li tz’aqal jalaak. Laj Alma kixch’olob’ chi chaab’il. A’an kixye, “K’ehomaq reetal a’an kijalok re li raameb’.”10 “Ke’xtuulanob’resi rib’ ut ke’xk’e lix paab’aaleb’ rik’in li yaal ut li yo’yookil Dios … [ut] tiikeb’ ke’wan toj sa’ roso’jik [ut] ke’kole’.”11 Eb’ li kristiaan ke’raj xteeb’al lix ch’ooleb’ ut xk’anjelankil lix paab’aaleb’, ut chirix a’an li Qaawa’ kixjal lix ch’ooleb’. Ut k’a’jo’ xnimal ru li jalok a’an! K’oxlahomaq li jalanil wan sa’eb’ lix yu’am li wiib’ chi winq a’an li neke’k’ab’a’iman laj Alma rub’elaj ut chirix lix jalajik lix ch’ool.12

Laa’o li ralal xk’ajol li Dios rik’in jun qoyb’enihom ch’ina-us. Naru toojalaaq re wulak jo’ a’an ut taawanq “xnimal xsahil ch’oolej.”13 Laj tza naraj naq toowanq sa’ rahilal jo’ chanru a’an.14 Wan li qawankil re xsik’b’al ru ani taqataaqe.15 Naq naqataaqe laj tza naqak’e xwankil a’an.16 Naq naqataaqe li Dios, a’an naxk’e qawankil.

Li Kolonel kixk’ut naq “tento naq tiikaqo.”17 Wan naq jwal ch’a’aj xk’oxlankil a’an. Nink’e reetal lin majelal ut naweek’a naq najt wankin rik’in li tz’aqlok we wu. Maare naqak’oxla naq tento naq taatz’aqloq qe qu, a’b’an a’an moko naru ta. Xtaaqenkil chixjunil li naxye li hu re li ruchich’och’ moko tixb’aanu ta. Jun ajwi’ li na’leb’ wan ut jun k’ab’a’ej li nachal wi’ li tz’aqalil. Laa’o “tz’aqal qe qu saʼ xkʼabʼaʼ li Jesus, aj bʼaanunel uuchil re li akʼ sumwank, li kikʼanjelank re li xtojbʼal rix maak aʼin li tzʼaqal re ru, rikʼin lix hoyonik tzʼaqal lix kikʼel.”18 Naru natz’aqlok qe qu ka’ajwi’ xb’aan li rusilal li Dios.

Ma naru nekek’oxla li ch’a’ajkilal tixk’ul raj li qi laj Aaron wi ta tento tixtaw ru ut tixb’aanu xjunes rib’ chixjunil li k’anjel taab’aanumanq rik’in lix trasplante? Miqak’oxla naq tooruuq chixb’aanunkil li k’a’ru ka’ajwi’ li Kolonel naru chi b’aanunk re sa’ li sachb’a-ch’oolejil k’anjel re xtz’aqob’resinkil qe qu.

Naq laj Moroni kixchoy li raatin, kixk’ut, “Relik chi yaal, chalqex rik’in li Kristo ut chi tz’aqloq eere eeru, … ut wi neketz’eqtaana choq’ eere chixjunil li moko us ta, ut nekera li Dios chi anchal eemetz’ew, eek’a’uxl, ut eekawilal, rik’in a’an tz’aqal li rusilal choq’ eere, re naq rik’in li rusilal taaruuq texwanq chi tz’aqal eere eeru rik’in li Kristo.”19 Tz’aqal natuqub’an ch’oolej li xnimal ru yaal a’in! Li rusilal tz’aqal choq’ we laa’in. Li rusilal tz’aqal choq’ eere laa’ex. Li rusilal tz’aqal choq’ reheb’ li “lub’luukeb’ ut wankeb’ li riiq.”20

Rik’in b’ane’k jo’ lix yajel laj Aaron, rajlal wan li qaxiw chirix li te’xye. Chi yaal naq laj Aaron kiraj jun xkab’ li trasplante, xb’aan naq moko us ta ki’el li xb’eenil. Rik’in li musiq’ejil jalaak sa’ li qach’ool, moko tento ta taqapatz’ qib’ ma taak’ulmanq. Naq naqayu’ami li rajom, “chi kanab’anb’il qib’ chiru lix k’ulub’ejil a’an li kaw xmetz’ew chi kolok,”21 wan tz’aqal qoyb’enihom naq took’irtesiiq xb’aan lix kik’el li Kolonel, ut rik’in xnumik li hoonal taatz’aqloq qe qu rik’in. A’an “jun Dios re li yaal, ut ink’a’ naru chi tik’ti’ik.”22

Yaal tz’aqal naq li jalaak a’in naraj hoonal ut ink’a’ taatz’aqloq ru toj chirix li yu’am a’in, a’b’anan li yeechi’ink wan tz’aqal. Naq lix tz’aqlojik ru lix yeechi’ihom li Dios chanchan naq najt wan, toj yooko chixpaab’ankileb’ li yeechi’ihom a’an, naqanaw naq taatz’aqloq ru.23

Lix sachb’a-ch’oolejil k’irtesiik laj Aaron kixk’am chaq xnimal xsahil qach’ool sa’ li qajunkab’al. K’oxlahomaq li xnimal sahil ch’oolej sa’ choxa naq nawan li jalaak sa’ li qaam.

Li qaChoxahil Yuwa’ ut li qaKolonel Jesukristo nokohe’xra ut ke’xyeechi’i qajalb’al ut xtz’aqob’resinkil qu. Neke’raj xb’aanunkil a’an. A’an tz’aqal xjayal lix k’anjel ut xloq’al.24 Ninch’olob’ xyaalal naq wankeb’ xwankil re xb’aanunkil a’in wi nokonach’ok rik’ineb’ chi wan qapaab’aal. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.

Isi reetalil