Qarava Nomu iLesilesi
Na Turaga ena dusimaki iko mai na ivakatakila me vaka sara ga na Nona a lesi iko. E dodonu mo kerea ena vakabauta me vakatakilai ka mo kila na ka e dodonu mo cakava.
Ena dua na gauna lekaleka sa oti, e dua na gonetagane ka’u sega ni kilai koya, e a lako mai vei au ena dua na vanua osooso. E a kaya mai vakadomailailai ia e lako vata mai kei na nona igu taucoko, “Elder Eyring, au se qai kacivi sara ga qo me’u peresitedi ni kuoramu ni italatala qase. Na ivakasala cava o ni na solia vei au?” Au vakadeitaka ni veika e gadreva me kila au vakila ni sega ni rawa meu na solia vua e kea. Au sa qai kaya, “Au na qai solia vei iko na noqu ivakasala ena koniferedi raraba.”
E sega ni o koya duadua ga na gonetaga o ya e gadreva na veivuke. E udolu na lewe ni Lotu ena veivanua e vuravura era kacivi e veimacawa me ra veiqaravi e vuqa vei ira oqori era curuvou. Na duidui ni veimataqali veikacivi e sa totoka kei na veimataqali tamata era kacivi e sa totoka cake sara. Kevaka me o kemuni o ni kacivi ira, se o ni veituberi vei ira, se o kauwaitaki ira mada ga, era tu e so na veika mo ni kila me baleta na nodra vukei me ra rawata kina na itavi.
Taumada o ni na vakasamataka ni dodonu me ra yadua na ivoladusidusi, ivola vakarau ni lesoni,se na ivolatukutuku e dodonu me ra maroroya. E rawa mo ni na solia na ivakamacala ni veigauna kei na veivanua ni soqoni e dodonu me ra tiko kina. E rawa mo ni na tukuna vei ira se me na vakarautaki vakacava na nodra cakacaka ena gauna e laurai kina na nuiqawaqawa ena yaloka ni matadra.
O ni na raica, ni o koya sara mada ga na lewe ni Lotu vou e kila ni ilesilesi ni veiqaravi e dodonu me vakabibitaki e dua na ka me da cakava me lako vata sara ga mai ena noda loloma. Mai na noda solia mai na vu ni yaloda vua na iVakavuvuli ka maroroya na Nona ivakaro me rawa ni da kilai Koya kina. Ena yaco mai na gauna, mai na kaukauwa ni Veisorovaki, ena veisau kina na yaloda ka rawa ni yaco me da ucui Koya. O koya gona e sa tiko e dua na sala e vinaka cake me da vukei ira kina o ira era sa kacivi mai na ivakamacala ni veika me ra cakava.
Na veika era na gadreva, e levu cake sara mai na nodra tuberi ena ka e dodonu me ra cakava, sa ikoya me ra raica vata kei na kena ituvaki vakayalo se cava na ibalebale ni veikacivi me da veiqaravi ena kena vakalesui tale mai na Lotu i Jisu Karisito. Sa ikoya oqo na matanitu ni Kalou e vuravura. Ena vuku ni ka oqori, e sa tiko kina e dua na kaukauwa ka ulabaleta na veisasaga cava ga e rawa me ra vakaitavitaki ira kina na tamata. Na kaukauwa oqori e vakatau ena nodra vakabauta o ira era sa kacivi me ra veiqaravi kina.
O koya gona, kivei kemuni vakayadua na turaga se marama, goneyalewa se gonetagane, o ni sa kacivi se sa na qai vakarau, au solia na noqu ivakasala vei kemuni. E vica na ka e dodonu mo ni sa kila ni dina. Au na tovolea meu biuta vakavosa. Na Turaga duadua ga vua na Yalo Tabu e rawa ni solia vei kemuni na kila vakaidina ena lomamuni. Sai ira oqo:
iMatai, o ni lesi mai vua na Kalou. E kilai kemuni na Turaga. E kila se o cei e vinakata o Koya me veiqaravi ena veitutu ena loma ni Nona Lotu. E digitaki kemuni. E a vakarautaka e dua na sala o Koya me rawa kina vua me solia na nomuni ilesilesi. E a vakalesuya tale mai na idola ni matabete vei Josefa Simici. Na idola oqori era a vakadewataki sobu mai ena dua na iyatu ka sega ni cavuka rawa me yaco kivei Peresitedi Hinckley. Mai na idola oqori, e so na vakaitutu ena matabete e sa soli vei ira na idola me ra veiliutaki e na veiiteki kei na veitabanalevu, ena veitikina kei na veitabana. Mai na idola oqori e a lesi kemuni kina na Turaga. Na idola oqori era kauta vata tiko kei ira e dua na dodonu ni ivakatakila. Ia na ivakatakila e lako mai ena isau ni masu. Na tamata e a vakaraitaki vua me vakaturi kemuni ena ilesilesi oqo e a sega ni cakava me baleta ni ra taleitaki kemuni se baleta ni ra gadreva e dua me cakava e dua na cakacaka. Era a masulaka ka ra vakila na kena isau ni o kemuni e dodonu mo ni kacivi.
Na tamata e kacivi kemuni e sega ni solia na ilesilesi baleta walega na nona kila mai na nona a vakatarogi kemuni ena nomuni kilikili ka rawata na veiqaravi. E a masulaka me kila na lewa ni Turaga vei kemuni. Sa ikoya o ya na masu kei na ivakatakila kivei ira na tamata digitaki mai vua na Turaga o koya ka kauti kemuni mai ki ke. Na nomuni ilesilesi e sa ivakaraitaki ni dua na ivurevure ni kaukauwa sega ni vakatautauvatataki ena lotu ni Turaga. Na Kalou e lesia na tamata ena parofisai, kei na veitabaki ni liga, mai vei ira era lesi mai vua na Kalou.
O ni sa lesi mo ni matataka na iVakabula. Na nomuni vosa ena nomuni ivakadinadina sa yaco me tautauvata kei na Nona vosa, na ligamuni mo ni laveta e tautauvata kei na ligana. Na Nona cakacaka sa ikoya me vakalougatataki ira na luvena vakayalo na Tamana vata kei na gaunadonu ni digitaka na Bula Tawamudu. Na nomuni ilesilesi sa ikoya mo ni vakalougatataka na bula. Na ka qori ena ka dina kevaka mada ga e soli vei kemuni e dua na itavi mo ni qarava ena so na gauna o ni cakava tiko kina e dua na ka ka sega ni semati ki na nomu ilesilesi. Ena nomu matadredredre walega se na itovo ni nomuni solia na veivuke vua e dua e sa na rawa me tara cake kina na nodra vakabauta. Kevaka mo ni sa guilecava se o cei o kemuni, na itovo sara talega ni nomuni vosa kei na nomuni ivakarau e rawa me vakarusa na vakabauta.
Na nomuni ilesilesi e tawamudu na kena iyalayala vei ira na tani vata kei kemuni. Ena vuravura sa bera mai,e udolu era na vosa vakalouagatataka na yacamuni, ena levu cake sara mai vei ira na tamata o ni qaravi ira eke. O ira na tamata oqori era na tubudra ka ra nodra kawa na tamata era digitaka na bula tawamudu baleta e dua na ka o ni a kaya, se cakava, se na ivakaraitaki o ni vakaraitaka ena nomuni bula. Kevaka e dua e levea na veisureti ni iVakabula baleta ni o ni sega ni cakava taucoko na veika e rawa mo ni cakava, ena qai nomuni na nodra rarawa. Mo ni raica, e sega ni dua na ilesilesi mo ni matatataka na Turaga me lailai. Na nomuni ilesilesi e colata tiko e dua na icolacola bibi. Ia e sega ni dodonu mo ni rere, baleta ni nomuni ilesilesi e lako vata mai kei na yalayala cecere.
Na ikarua ni ka e dodonu mo ni kila sa ikoya na Turaga ena dusimaki kemuni mai na ivakatakila me vaka sara ga na Nona a lesi kemuni. E dodonu mo ni kerea ena vakabauta me vakatakilai ka mo ni kila na cava e dodonu mo ni cakava. Ena nomuni ilesilesi e lako vata mai kina na yalayala ni kena isau ena lako mai. Ia na veidusimaki oqori ena qai lako ga mai ena nona sa vakadeitaka na Turaga ni ko ni na talairawarawa kina. Ia mo ni kila ni Nona lewa e dodonu mo ni solia kina na nomuni igu ka cakava vakakina. Na vosa, “Me yaco na nomuni lewa,” me volai tu e lomada sa katuba ni ivakatakila.
Na kena isau e lako mai vua na Yalo Tabu. O ni na gadreva wasoma na veidusimaki oqori. Me rawa kina me nomuni itokani na Yalo Tabu e dodonu mo ni bula kilikili, vakasavasavataki mai na Veisorovaki i Jisu Karisito. Ia, na nomuni talairawarawa ki na ivakaro, na nomuni yalodina mo ni veiqaravi ka ciqoma Nona veidusimaki, kei na nomuni kerekere ena vakatau mai na kena matata ni rawa me dusimaki kemuni na iVakavuvuli mai na kena rogoci na nomuni masu.
Vakawasoma na kena isau ena dau lako mai ena nomuni vulica na ivolanikalou. Era tu kina na itukutuku ni veika e cakava na Turaga ena Nona a veiqaravi kei na veidusimaki vakavuravura ka a solia o Koya vei ira na Nona tamata. E sa tu vei ira na ivunau ka na vakayagataki ena veigauna taucoko kei na veidraki ni bula kecega. Vakasamataki na tiki ni ivolatabu ena vukei kemuni mo ni taroga na veitaro dodonu ena masumasu. Ia me vaka na kena a dolavi na lomalagi vei Josefa Simici ni sa oti na nona vakasamataka na ivolanikalou ena vakabauta, na Kalou ena rogoca na nomuni masu ka na tubera na ligamuni o Koya.
iKatolu ni ka e gadrevi mo ni kila: Me vaka ni lesi kemuni na Kalou ka na dusimaki kemuni, ena vakalevulevui kemuni o Koya. O ni na gadreva na veivakalevulevi o ya. Ena kauta mai na veisaqasaqa na nomuni ilesilesi. O ni sa tiko ena loma ni veiqaravi ni iVakavuvuli. O kemuni na Nona mata. Na bula tawamudu e vakatau vei kemuni. E a sotava o Koya na veisaqasaqa, e qai kaya o Koya ni o ira era sotava na veisaqasaqa e rawa me nodra ivotavota o ira na tamata e a lesi ira o Koya. Era sa soqoni vata na veivakasaurarataki me baleti kemuni era na tovolea me ra sega walega ni vakarusa na nomuni cakacaka ia me ra biuti kemuni sobu. E a vakamacalataka vakaoqo o Paula na iApositolo:
“Ni da sa sega ni veivala walega kei ira na tamata, eda veivala talega kei ira era sa liu, kei ira era sa kaukauwa, kei ira era sa veitaliataka na butobuto kei vuravura oqo.”1
Ena tiko e so na gauna nomuni vakila ni o ni vakayalomalumalumutaki. E dua vei ira na sala e rawa mo ni saqati kina sa ikoya na nomuni vakila ni sega ni rauta na nomuni ivakatagedegede. Ia, e sega ni rauta na nomuni ivakatagedegede mo ni ciqoma na kaci ka mo ni matataka na Kalou vata kei na nomuni kaukauwa vakataki kemuni. Ia e rawa vei kemuni mo ni veitaratara me levu cake mai na nomuni igu vakataki kemuni, ka mo ni kakua ni cakacaka duadua.
Ena vakalevutaka na Turaga na veika o ni kaya kei na veika o ni cakava ena matadra na tamata o ni qarava. Ena vakauta na Yalo Tabu me vakraitaka vei ira ni veika o ni kaya ni dina. Na ka o ni kaya ka cakava ena colata na vakanuinui ka solia na veiliutaki vei ira na tamata ka ulubaleta na nomuni kaukauwa vakatamata kei na nomuni kila vakataki kemuni. Na veivakurabuitaki o ya sa dua na ivakarau ni Lotu ni Turaga e na veitaba gauna yadua. E sa iwase levu ni nomuni ilesilesi ka sa kena irairai ni o ni sa tekivu mo ni na taura vakamamada.
Ena vakavulici kemuni e na dua na lesoni cecere na siga o ni sa na vakacegui kina. Ena siga au a vakacegui kina mai na bisopi, e dua vei ira na lewe ni tabana levu e a lako mai ki na noqu vale ka kaya, “au kila ni o ni sa sega ni noqu bisopi, ia e rawa beka ni daru veitalanoa tale mada ga vakadua? E veigauna kece o ni dau tukuna kina na veivosa au dau gadreva ko ni qai dau solia mai vei au na ivakasala totoka. Na bisopi vou e sega ni kilai au me vakataki kemuni. E rawa ni daru veitalanoa tale mada ga vakadua?”
Au a vakadonuya ena vuturi. E a qai mani dabe na lewenilotu ena idabedabe me keirau veibasai. E tautauvata ga ki na drau na gauna au dau veitalanoa kina kei ira na lewe ni tabana levu me vaka e dua na turaga ni lewa ni Isireli. Sa tekivu na veitalanoa. Keirau sa la’ki yacova yani na ucu ni veitalanoa e sa na gadrevi ga kina na ivakasala. Au mai waraka toka yani e so na vakanananu, na veivosa kei na noqu vakila me taladrodro mai ki na noqu vakasama me vaka ga e dau kena ivakarau tudei tu mai liu.
E sega ni dua na ka e basika mai. Sa tu walega na vakadirorogo e lomaqu kei na noqu vakasama. Oti ga vakalailai, au kaya sara, “Vosoti au. Au taleitaka na nomuni dau loloma kei na nomuni yalodina. Ia, sa ka ni rarawa dina ni sa na sega ni rawa me’u vukei kemuni.”
E na nomuni sa vakacegui mai ena nomuni ilesilesi, o ni sa na vulica na veika au a vulica ena gauna o ya. Na Kalou e na vakalevulevui ira era sa kacivi mai vei Koya, me vaka na kena irairai vei iko ni sa dua na veiqaravi lailai se sa rui mani lailai sara. E sa na tu vei kemuni na isolisoli ena nomuni raica na vakalevulevui ni nomuni veiqaravi. Vakavinavinakataka ni o ni sa taukena tu. O ni na taleitaka na kena yaga vakalevu cake mai na nomuni rawa ni raitayaloyalotaka tu ena gauna e sa na yali kina.
Na Turaga ena sega walega ni vakalevulevuya na kaukauwa ni nomuni sasaga. Ena cakacaka vata kei kemuni o Koya. Na rorogo ni domona vei iratou e lewe va na daukaulotu, lesi Josefa Simici ki na dua na itavi dredre e veivakauqeti vei ira vakayadua e kacivi ira o Koya ki na Nona matanitu: “… io au na tuberi iratou ka tiko e na kedratou maliwa; raica e na taqomaki iratou ko Tamaqu ena vukuqu, ka na sega na ka ena rawai iratou.”2
E baleta ni iVakabula sa ikoya e a tucake tale ka kabula lagilagi, e sega ni tiko vakayago o Koya vata kei ira vakayadua na Nona tamata ena veigauna taucoko. E sa kilai ira vakavinaka sara tu ga o Koya kei na kedra ituvaki ka rawa ni na mai vakasosataka na Nona kaukauwa. Sa ikoya gona oqori e a vakavuna na Nona rawa ni yalayala: “Ia ko koya sa vakacegui kemudou sa vakacegui au talega, ni’u sa lako vata ztiko kei kemudou. Au na tiko e yasamudou imatau ka tiko talega e yasamudou imawi; ia na noqu Yalo Tabu ena tiko e yalomudou; era na vakavolivoliti kemudou na noqu agilosi ka laveti kemudou cake.”3
E sa tiko talega e dua na sala me vakalevulevui kemuni o kina na Turaga e na nomni ilesilesi ki na Nona veiqaravi. O ni na vakila e na so na gauna, e rawa ni levu sara ga na gauna, ni sa sega ni rawa mo ni cakava taucoko ena nomu vakila na ka e dodonu mo cakava. Na icolacola bibi ni nomuni itavi e sa na rairai me sa sivia sara ga na kena levu. O ni sa na leqataki ni sa na lailai a gauna mo vakayagataka vata kei iratou na nomu matavuvale. O ni sa na lomatarotaro se me na rawa vakacava mo ni kunea na gauna kei na icegu mo ni qarava rawa kina na itavi taucoko tale e so ni sa oti na nomuni qarava na itavi ni nomuni matavuvale kei na nomni ilesilesi. O ni na rairai kila na veivakayalolailaitaki se na nomuni cala ni oti mai na nomuni cakava na veika kece o ni rawa ni cakava me vakayacori taucoko kina na nomni itavi. Au a sa sotava oti na veisiga kei na veibogi vata vakaoqori. Meu tukuna mada vei kemuni na ka au a vulica.
Sa ikoya oqo: Kevaka meu vakasamataka walega na veika au vakayacora vakataki au, e sa na titobu na noqu rarawa. Ia, na gauna au nanuma kina ni Turaga e a yalataka ni na salavata voli kei au na Nona kaukauwa, au sa tekivu vakasaqara na ivakadinadina ni veika e a sa vakayacora oti ena nodra bula na tamata meu na qaravi ira. Au masulaka meu raica vata kei na mata vakayalo na yaga ni Nona kaukauwa.
Oti o ya, au sa dau tekivu vakananuma lesu tale na matadra na tamata. Au nanuma na serau ni matana na luvequ ni a vakamalumalumutaki na lomana, na wainimata ni marau ena mata ni dua na gone yalewa e na iyatu e muri ni dua na kalasi ni Wilivola ni Sigatabu au a veivakavulici tiko kina, se na kena wali e dua na leqa ni’u se bera mada ga ni cakava kina e dua na ka. Au kila ena gauna o ya ni sa rauta na ka au a cakava ena yalayala nei Josefa Simici me’u vakayacora tale vakadua: “Me da kitaka na veika kecega eda sa rawata ena yalo mamarau; ia me da tudei sara ka nuitaka tu ni da raica na veivakabulai ni Kalou; io me da raica na ligana ni sa vakaraitaka mai.”4
Sa rawa ni nomuni na veivakadeitaki cecere ni Turaga ni na vakalevutaka vakavica vata na nomuni kaukauwa. Na ka wale sara ga e kerea o Koya mo ni solia na nomuni igu taucoko kei na vakatabakidua ni lomamuni taucoko. Mo ni kitaka ena mamarau kei na masumasu ni vakabauta. Na Tamada kei na Luvena Lomani ena vakatala mai na Yalo Tabu me nomuni itokani ka dusimaki kemuni. Na nomuni sasaga ena vakalevutaki ena nodra bula na tamata o ni qarava. Ena nomuni qai vakasamataka e muri na veika rairai me gauna dredre oqo ni veiqaravi kei na solibula, na solibula ena yaco me dua na veivakalougatataki, o ni na qai kila ni o ni sa raica oti na ivakaraitaki ni nona kaukauwa na Turaga na nodra laveti cake o ira o ni qarava ena Vukuna, ka laveti kemuni cake.
Au kila ni bula tiko na Kalou o Tamada. E rogoca ka sauma na noda masu. O ira eda qarava era Luvena vakayalo. Oqo na Lotu dina i Jisu Karisito. Na yacana duadua ga sa ikoya na yaca era vakatabui kina o ira na luvei Tamada ka me ra na rawata na bula tawamudu. Na idola ni matabete e tiko vua na parofita bula ni Turaga, o Gordon B. Hinckley.
Au vakadinadinataka ni bula tiko na iVakabula ka liutaka tiko na Nona Lotu bula. Au kila ni vakakina. O au e dua na Nona ivakadinadina e na Vukuna, vakatalega kina vei Koya. E raica ka vakavinavinakataka na nomu veiqaravi ena vakabauta ena cakacaka e a lesi iko kina o Koya.
Ena yaca i Jisu Karisito, emeni.