Na Gonelailai Mada Ga e Rawa ni Kila
Na Kalou … sa vakadeitaka ni dina vakalou oqo era kila vakavinaka o ira kece na luvena, ena itagede cava ga ni vuli se na rawa ka cava ga ni vuku.

E vakawasoma nodra dau suka imuri na itubutubu mai na nodra saumi taro na luvedra ena taro ka dau tarogi mai vei ira era qase cake. Ena dua na yakavi, ena neirau lako tu vakaveiwatini, o koya na daumeimei vei ira na luvei keirau, e kidroataka na masu e rogoca ni ratou cavuta, a tarogi iratou ena taro oqo : “Ia na cava na kedrau duidui na nomudou vakabauta vakalotu vata kei na noqu?” E totolo sara nona sauma na luvequ goneyalewa yabaki walu, “E via tautauvata ga, vakavo ga ni keimami vulica e levu cake sara na ka mai vei kemuni!” E sega sara ni vinakata me vakacudruya na neitou dauveiqaravi, e vinakata ga na luvequ goneyalewa lailai me vakabibitaka ena nona gaunisala vakaikoya na kena bibi na isema ni Yalododonu Edaidai ena kena vakasaqarai na vuku.
E tukuna o Josefa Simici, “Raica sa ka dredre me vakabulai na tamata e lecaika” (V&V 131:6). E tomana, “Na ivakavuvuli ni vuku sa ikoya na ivakavuvuli ni veivakabulai … kei ira vakayadua era sega ni rawata na vuku me ganita nodra vakabulai era na vakacalai.” (iTukutuku Makawa ni Lotu, 5:387). Na ka e kilai oqo e yavutaki mai na kila na bula ni Kalou kei Jisu Karisito kei na yavu ni veivakabulai ka Rau sa vakarautaki tu me rawa kina vei keda me da lesu yani ki na Nodrau iserau, “Ia sa ikoya oqo na bula tawamudu, me ra kilai kemuni na Kalou dina duadua ga, kei Jisu Karisito ko koya ko ni a tala mai.” (Joni 17:3)
Na ivakavuvuli ni vuku e wasoma na kena dau vakadewataki cala mai vei ira na turaga. “Na lagilagi ni Kalou na vuku” (V&V 93:36). E uasivita kece na veika e rawa me da kila vata kei na kena levu ni noda vuku. O ira na tamata era dau tovolea me ra kunea na Kalou ena so na gauna era nanuma ni dodonu me ra vakasaqarai Koya ena nanuma dredre vakavuku.
Ia, na Tamada Vakalomalagi e rawarawa tu ga na noda kunei koya e veigauna. E veisautaki koya me mai tautauvata kei na itagede ni noda kila. “Kevaka e lako mai o Koya kivua e dua na gonelailai, ena veisautaki Koya ki na ivosavosa kei na itovo ni dua na gonelailai.” ( Josefa Smici, ena iTukutuku Makawa ni Lotu, 3:392).
Ena sega ni dodonu vakaidina vua na Kalou kevaka me ra vakayagataka walega na kosipeli o ira era vuku cake mai vei ira na kena vo. Ena Nona yalovinaka, e vakadeitaka o Koya ni dina vakalou oqo me ra na kila vakavinaka o ira kece na luvena, ena itagede cava ga ni vuli se na rawa ka cava ga ni vuku.
Na kena dina, ni rawa me kilai e dua na ivakavuvuli mai vua e dua mada ga na gonelailai ena vakadinadinataka na kena kaukauwa. E kaya o Peresitedi John Taylor, “Sa vuku dina na tamata ena taura e dua na ulutaga sega ni matata vinaka, ia sa ulutaga cecere sara, me qai tasereka ka vakarawarawataka me rawa ni kila e dua na gonelailai.” (“Discourse.” Deseret News, 30 ni Sepi. 1857, 238). Me sosomitaka na yalani ni veivakayarayarataki, na ivakaraitaki ni savasava kei na kena vakarawarawataki e rawa kina vua na Yalo Tabu me vakadinadinataka ena veivakadeitaki e cecere cake ki na yalodra na tamata.
Ena gauna ni Nona a veiqaravi tiko kina e vuravura, e vakatautauvatana vagauna o Jisu na rawarawa kei na dina ni Nona veivakavulici kivei ira na Farisi yalo dredre kei ira na vu-ni-vunau tale eso. E vakavuqa nodra tovolea me ra vakatovolei Koya ena veitaro ka tiko sara e cake na kena itagede, ia na Nona isau ni taro e matata vinaka tu ka vagonegonea na kena rawarawa.
Ena dua na siga, era tarogi Jisu na Nona tisaipeli ena veitaro oqo, “Ko cei sa levu cake ena matanitu vakalomalagi?”
A kaciva mai e dua na gonelailai ko Jisu, ka vakatura ena kedra maliwa ka kaya, “Au sa kaya vakaidina vei kemudou, Kevaka dou sa sega ni saumaki mai, ka yaco me vaka na gonelailai, dou na sega ni curu ki na matanitu vakalomalagi.
“Ia ko koya sa vakamalumalumutaki koya me vaka na gonelailai oqo, ko koya ga sa levu cake ena matanitu vakalomalagi.” (Maciu 18:1, 2–4).
Ena dua tale na gauna, a kaya o Jisu, “Au sa vakavinavinaka vei kemuni Tamaqu, na Turaga kei lomalagi kei vuravura, ni ko sa vunia na veika kece oqo vei ira na vuku kei na yalomatua, ko ni sa vakatakila ga vei ira na gonelalai.” (Luke 10:21)
Na iVola Tabu e sa rairai ulutaga tu ni levu cake ni kena ivakadewa kei na mataveivosaki ni ivakarau ni bula mai na ivola tale eso. Ia, ni dua na gonelailai me wilika na ivola oqo ena imatai ni gauna e sa na rairai levu cake, ke sega ni levu cake sara, nona kila vakalevu cake kina na ivunau mai vei ira na tamata era vuli ivolanikalou. Na ivakavuvuli ni iVakabula era sa vakarautaki kivei keda yadua. Ni sa yabaki walu e dua na gonelailai sa rawa ni tu vua na kila e gadrevi me yacova na wai ni papitaiso ka cakava e dua na veiyalayalati vata kei na Kalou vata kei na taucoko ni nona kila.
Na cava e rawa me kila e dua na gonelailai mai na nona wilika na italanoa ni nona papitaiso o Jisu? O Jisu a papitaiso ena uciwai na Joritani mai vei Joni na Dauveipapitaiso. Na Yalo Tabu sa lako sobu mai Vua “a sa lako sobu mai vua vakayago me vaka na ruve”. A sa rogo e dua na domo, “O iko na noqu Gone ni toko, au sa dauvinakati iko vakalevu.” (Luke 3:21–22). E sa na raica vakamatata sara tu ga na gonelailai se cava na Lewetolu Vakalou: e tolu na tamata kilai tani ka taucoko ena duavata— Kalou na Tamana; Na Luvena o Jisu Karisito; kei na Yalo Tabu.
Na kena sega ni vakadonui na ivakavuvuli ni vakarawarawataki ka vakamatatataki e sa vakavuna na levu ni vukitani, vakaisoqosoqo ka vakayadua. Ena iVola i Momani, o Jekope na Parofita e vakacalai ira ena gauna e liu ni ra, “beca na ivakavuvuli matata ka ra vinakata na ka era na sega ni kila ka vakamatei ira na parofita. Ia ena nodra mataboko ka sega ni raica na ka dina era na lutu kina, ni sa kauta tani mai vei ira na Kalou na nona vunau ka solia vei ira na veika era sa sega ni kila rawa, me vaka na ka era gadreva tiko.” (Jekope 4:14)
Ena so na gauna e rawa ni da vakatovolei me da vakasamataka, “E sa rui rawarawa,” vakataki Nemani, na kavetani ni Siria, ka vakataotaki koya na nona qaciqacia, lomalomarua nona muria na ivakasala nei Ilaisa, ka sa rui rawarawa sara, mai na nona rai, me vakabulai koya mai na nona vukavuka. E vakaraitaka vua na nona dauveiqaravi me raica na nona yalowai,
“Na tamaqu, kevaka ka vakarota vei kemuni e dua na ka levu na parofita, ko na sega li ni cakava? Ia sa dodonu vakalevu cake, ni sa kaya ko koya vei kemuni, Mo sili, ka ko na savasava?
“Sa qai lako sobu ko koya, ka silimi koya vakavitu ena Joritani, me vaka na nona vosa na tamata ni Kalou: a sa bula tale na lewena me vaka na lewe ni gone lailai, a sa savasava mai ko koya.” (2 Tui 5:13–1:14).
Na nona savasava e sega walega ni vakayago: e savasava talega na yagona vakayalo ena nona ciqoma na lesoni totoka oqo ni yaloraramusumusu.
O ira na gonelalai e dau vakurabuitaki na nodra ivakarau ni vuli. Era vakabauta vakalevu na nodra qasenivuli, e dua na yalo savasava kei na yaloraramusumusu cecere—e dua tale na kena ivosavosataki, na itagede vata ga e dolava na katuba kivua na Yalo Tabu. E sa iKoya na gaunisala e rawa me da rawata kina na kila ka ni veika Vakayalo. E vola o Paula kivei ira na kai Koronica, “Sa vaka talega kina na veika ni Kalou sa sega e dua sa kila, sa kila ga na Yalo ni Kalou.” (1 Korinica 2:11).
A tomana tale, “Ia na tamata sa vakayago sa sega ni vakabauta na veika ni Yalo ni Kalou: ni sa ka lialia vua: a sa sega ni kila rawa ko koya, ni ra sa kilai vakayalo ga” (1Korinica 2:14).
Eda kila ni vakayago se tamata sa vakayago sa ikoya “e veimecaki kei na Kalou … kevaka eda sa sega ni vakarorogo ki na domo ni Yalo Tabu.” Ena vuku ni ka oqori e dodonu, “me da vaka e dua na gonelailai, me da talairawarawa, yalomalua, yalomalumalumu, dauvosota, dauloloma, ka talairawarawa ki na veika kece sa lewa vua na Turaga, me vaka na gone sa talairawarawa vua na tamana.” (Mosaia 3:19).
Ena nona italanoa momona lekaleka “Na Ravouvou Lailai”, e vakamacalataka o Antoine de Saint-Exupéry na nona veilecayaki e dua na gonetagane lailai, ena nona raica e dua na loga ni rosi, e kila ni senikau e tu vua, ka sa dau qarava tu ena loloma, e sega ni duatani ia e dua ga na kena mataqali. Sa qai yaco mai vua na vakasama ni ka e duatani kina na nona rosi sa ikoya e sega ni baleta na kena irairai e tautuba ia na gauna kei na loloma e vakayagataka ena nona qarauna tiko. E kaya,
“Na tamata … era vakatubura e lima na udolu na rosi ena dua vata ga na logana … ka ra sega ni kunea kina na veika era vakasaqara tiko… .
“Ia na veika era vakasaqara tiko era rawa ni kunea ena dua walega na rosi, se ena dua na wai lailai… .
“Ia na mata e boko . E dodonu me vakasaqara na yalo” ([1943], 79).
Ena gaunisala vata ga, na noda kila ka me baleta na Kalou e sega ni vakatau mai na levu ni itukutuku eda vakasoqona vata. Na kena ilutua, na kila ka taucoko ni kosipeli e vakaibalebale me baleta na noda vakabulai e rawa me vakalelekataki ena vica na idusidusi ni vunau, ivakavuvuli kei na ivakaro e veiganiti, ka ra sa tu oti tu ena veilesoni ni daukaulotu eda ciqoma ni se bera noda papitaiso. Na noda kila na Kalou sa ikoya e dua na ka me dolava na lomada me da rawata e dua na kila vakayalo kei na dua na ivakadinadina kaukauwa ena kena dina e vica na yavu ni idusidusi ni ivunau. Na noda kila na Kalou sa ikoya e dua na ivakadinadina ni bula tiko o Koya ka da vakila e lomada ni lomani keda o Koya. E sa ikoya noda ciqomi Jisu Kairsito me noda iVakabula kei na kaukauwa ni vakasama me da muria Nona ivakaraitaki. Ena noda qarava na Kalou kei ira na wekada, eda vakadinadinataka na Karisito ka da laivi ira era tu volekati keda me ra kilai Koya vakavinaka cake sara.
Na ivakavuvuli oqo e vakaraitaka na taucoko ni kena dau vakayagataki ena veivakavulici ka dau vakayacori ena noda veitabanalevu kei na veitabana. Kivei kemuni na qasenivuli ena Lotu, na inaki levu duadua ni nomu lesoni sa ikoya na saumaki ni loma. Na totoka ni dua na lesoni e sega ni vakarautaki mai na iwiliwili ni tikina vovou ni itukutuku o solia vei ira nomu lewenikalasi. E lako mai na nomu rawata mo sureta me tiko na Yalotabu ka vakarautaki ira nomu lewenikalasi me ra vakaitavitaki ira kina. Sa ikoya nodra vakayagataka na nodra vakabauta mai na nodra vakaitovotaki ira ena veilesoni e vakavulici ni rawa me ra vakalevutaka na nodra kila ka vakayalo.
Sa noqu masu me da kila na kena dolavi na lomada me vaka e dua na gone lailai ka marautaka na rogoca ka vakatovotovotaka na vosa ni Kalou ena kaukauwa taucoko ni kena vakarawarawataki. Au vakadinadinataka ni kevaka eda cakava oqo, eda na rawata na vuku ni “veika vuni [ni Kalou], kei na vakacegu— io na veika me yaco kina na marau, kei na sala me rawati kina na bula tawamudu.” (V & V 42:61). Ena yaca i Jisu Karisito, Emeni.