2008
Qaqa Tiko ni Valuti ko Vu-ni-Ca
Noveba 2008


Qaqa Tiko ni Valuti ko Vu-ni-Ca

Ko ni sa lesi mo ni lako mai ki vuravura ena iotioti ni gauna oqo mo ni cakava tale na veika ko ni sa cakava oti—mo ni digitaka tale na vinaka ka sega ni ca.

iVakatakilakila
Elder James J. Hamula

Au na vosa tiko ena bogi nikua vei ira na taciqu ena Matabete i Eroni. Au gadreva dina meu vukea mo ni taleitaki kemuni vakalevu cake, ni sa inaki ni nomuni bula oqo, kei na nomuni rawata na kena cakacakataki.

O ni tadu mai ki na vuravura oqo ena dua na gauna cecere sara. Eda sa mai curuma tu oqo na iotioti ni veiraravui ni dua na ivalu levu. Na ivalu oqo a tekivutaki ni bera ni buli na vuravura, ka sa yaco tikoga mai kina na kena revurevu ca ena ivolatukutuku ni veigauna kei vuravura. Au tukuna tiko oqo na ivalu baleti ira na muri Karisito kei ira era cati Koya me nodra Kalou.1

A vola vakaoqo o Joni na Daunivakatakila me baleta na ivalu oqo:

“A sa tubu na ivalu mai lomalagi: o Maikeli kei ira na nona agilosi era sa veivala kei na gata levu; a sa ia vata na ivalu na gata levu kei ira na nona agilosi,

“A ra sa sega ni gumatua; a sa sega tale ni kune e dua na nodra tikina mai lomalagi.

“A sa biu tani na gata levu, na gata makawa, a yacana na Tevoro, kei Setani, o koya sa temaki ira kecega na kai vuravura: a sa biu ki vuravura, a ra sa biu vata kaya na nona agilosi.”2

E a vakavuna o Setani na ivalu oqo mai lomalagi. A cakava me saqata kina na yavu ni veivakabulai nei Tamada Vakalomalagi me baleti ira na Luvena ka cata na nona a digitaki o Karisito me mai vakavotukanataka na yavu o ya. E ka ni rarawa, e dua na ikatolu vei ira na Luvei Tamada era a muri Setani.3 Ia e rua na ikatolu era sega ni cakava. O ikemuni, na noqu itokani cauravou, ko ni tiko ena kedra maliwa o ira era a gole mai ki vuravura me da mai vakayacora na ituvatuva ni marau nei Tamada.

E ka ni rarawa, e a sega ni oti na ivalu nei Setani ena gauna a biu sobu mai kina ki vuravura. Me vaka e kaya o Joni, ni o Setani kei ira na nona ito era “sa biu ki vuravura”4 ka ra sa tu oqo ena “cudru levu.”5 Na ivakadinadina ni nodra cudru e vakatakilaitaki ena vakadave dra kei na veika rerevaki sa yaco tiko vei ira na tamata mai na ivakatekivu ni gauna.

E bibi ka vakaitamera na mavoa era sotava na tamata ka tagi kina na Kalou ena nona raica na ituvaki ni tamata.6

Eda sa mai tu oqo ena iotioti ni gauna ena itukutuku ni veigauna ni bula e vuravura. Ena yaco mai na siga, me lesu mai kina na Luvei Tamana ki vuravura oqo ka a cati Koya taumada ka taura tale me Nona.7 Ena siga o ya, ena vakamalumalumutaki Setani kei ira na nona ilawalawa ka yaco kina e dua na udolu na yabaki ni bula vakacegu kei na bula savasava.8 Ena kena namaki tiko na siga o ya, sa vakalesuya mai kina na Kalou na Nona matanitu e vuravura oqo ena iotioti ni gauna. Na matanitu o ya sa ikoya Na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai.9

Ni a sa tauyavutaki oti e vuravura ena veigauna sa oti na matanitu ni Kalou, ia ko ira na tamata a soli vei ira na matanitu ena gauna ko ya era a sega ni rawa ni taqomaka tiko. Na gauna oqo, sa duatani. Na yalayala vakaparofita sa ikoya, ena gauna oqo, ena sega tale ni yali na matanitu ni Kalou, ia ena vakamalumalumutaka na vuravura.10

Ena kena gadrevi me qaqa tikoga, sa mai yaco kina na iotioti ni vakalesui mai ni matanitu ni Kalou ena kaukauwa vakayalo ka se bera mada ni yaco e liu,11 ka sa tokoni tiko mai na kaukauwa vakayalo oqori kei na dua tale na ka. Sa vakadeitaki me tadu mai ena iotioti ni gauna oqo me ra cakacaka kina ena vukuna na Tamana kei na Luvena eso na luvena tagane kei na yalewa na Tamana era yaloqaqa ka dokai. Na nodra yaloqaqa kei na dokai e a vakaraitaki ena ivalu vata kei Setani ena bula taumada. E kea, me ra “lewa me ra digitaka na ka vinaka se na ka ca,” era a “[digitaka] na vinaka” ka ra vakaraitaka na nodra “gugumatua sara ena vakabauta” kei na “cakacaka vinaka.”12 Sa vakatu oqo na ituvaki era sa gadrevi ena gauna oqo me tokona cake na cakacaka ni Kalou e vuravura ka vakabulai na yalo ni tamata mai na veivakarusai ni meca.

Ia oqo, kemuni na noqu itokani cauravou ena Matabete i Eroni, sa ikemuni sara ga oqo na luvena dokai ka yaloloqaqa ni Tamada! Sa ikemuni na kaukauwa ni Nona vale na Turaga, na Nona mataivalu!13 Sa ikemuni ko ni sa digitaka na vinaka ka sega ni ca, ka vakaraitaka na “gugumatua sara ena vakabauta” kei na “cakacaka vinaka.” Ena vuku ga ni kemuni ivolatukutuku yadua, ko ni sa lesi mo ni lako mai ki vuravura ena iotioti ni gauna oqo mo ni cakava tale na veika ko ni sa cakava oti—mo ni digitaka tale na vinaka ka sega ni ca, cakacaka ka gugumatua sara ena vakabauta, ka vakayacora na cakacaka vinaka—ena vuku ga ni matanitu ni Kalou ena vuravura oqo kei ira na wekamuni!

Ena kena vakalesui mai na matanitu ni Kalou ki na vuravura kei na nomuni curu mai ki na vuravura oqo, e kila tu o Setani ni “na sega ni dede na nona gauna.”14 O koya gona, sa vakayagataka kece sara tiko o Setani na nona ivurevure kece me temaki kemuni ki na ivalavala ca. E kila o koya ni kevaka ena temaki kemuni ki na caka cala, sa rawa vua me tarovi kemuni mai na nomuni lako ki na kaulotu tudei, vakamau ena valetabu, kei na tarovi o ira na luvemuni mai na lotu, na veika kece oqo ena sega walega ni vakamalumalumutaki kemuni, ia na Lotu talega. E kila tu o koya ni sega ni rawa ni dua na ka e rawa ni vakamalumalumutaka na matanitu ni Kalou ia “na nodra ivalavala ca ga na [nona] tamata.”15 Mo ni kakua ni vakacalai ena ka oqo—o ni sa valuti sara tikoga ena gauna oqo—sa ikemuni ko ni sa vakasaqara tiko mo ni “maroroya na vunau ni Kalou, ka taukena tiko na ivakadinadina kei Jisu Karisito.”16

Kemuni na noqu itokani cauravou, sa gadrevi mo ni marautaka tiko na veisiga oqo, kei na veisiga ni mataka, era sa ka “veivakararawataki.”17 Ena vuku ni ka oqo, e vakaraitaka kina vakaoqo o Peresitedi Boyd K. Packer:

“Au sega ni kila e dua na itukutuku ni Lotu se itukutuku kei vuravura me na vakatauvatataki kei na veika eda sa sotava tiko oqo. Na veika a yaco e Sotoma kei Komora sa vaka ga na veika ca kei na butobuto sa vakayacori vakavolivoliti keda tu oqo.”18

Ni da raica na veika dredre ni noda gauna oqo, au sega ni veivakarerei, ia mo ni yalomatua. Na yalomatua o ya na yalodina kei na dodonu tiko ena veika kece ko ni cakava, vakaraica matua ka vakadikeva na veika ko ni cakava. Na yalomatua o ya mo ni vakatulewa vinaka, kei na ivakarau e kilikili. Sa ikoya gona e veivakaroti kina na parofita vei ira na cauravou me ra yalomatua.19 Nanuma na ivakasala nei Momani ka ra qaqa kina na 2,000 na cauravou yaloqaqa nei Ilamani ena ivalu, ni a sega walega ni nodra yaloqaqa, kaukauwa se yalodina, ia na nodra “yalomatua.”20 E rokova tu o Momani na ituvaki vakaoqo baleta ni kalougata ni tu vua. Sai Momani a soli vua na kedra itukutuku tabu na matanitu ni Nifai ni se qai yabaki 10 tiko kina baleta ni o koya e dua na “gone yalomatua” ka “dauvakarorogo.”21 A yaco kina vei Momani ni sa yabaki 15 me “rairai vua na Turaga” ka “kila kina na loloma i Jisu” baleta ni sa dau “yalomatua.”22

Ia, ni da sa mai yacova oqo na iotioti ni veiraravui kei Setani, mo ni yalomatua, na noqu itokani gone. Mo ni kila ni sega ni rawa ni ko ni taurivaka tiko na waigaga, alakaolo, se tavako. E sega ni rawa mo ni sara iyaloyalo vakasisila se veika vakasisila tale eso. E sega ni rawa mo ni cavuta na veivosa lasu, beci, se vakasisila. E sega ni rawa mo ni lasu, lawaki se butako. E sega ni rawa mo ni vakayagataka na ivosavosa veivakalolovirataki, se voca ca. E sega ni rawa mo ni veisautaka na irairai ni yagomuni ena samuqawe se vakalamuki tu na tikini yago tale eso. E sega ni rawa mo ni cakava na veika oqo ka mo ni qai qaqa ena ivalu ni yalomuni, se mo ni dua na yaloqaqa vakaivalu ena cakacaka levu ni nodra vakabulai na vo ni luvedra na Tamada.23

Mo ni kila, na noqu itokani gone, ni dua ga na sala me da qaqa kina ena ivalu vata kei Setani sa ikoya me da qaqa kina ena sala vata ga a rawati kina ena ivakatekivu. Ena gauna sa yaco kina na qaqa ena iValu mai Lomalagi, a voqa levu mai e dua na domo ka kaya:

“Ia oqo sa yaco mai na veivakabulai, kei na kaukauwa, kei na matanitu ni Kalou, kei na kaukauwa kei Karisito; …

“Ni ko ira [o ya o Maikeli kei ira na nona tisaipeli] era sa vakamalumalumutaki koya [o ya na tevoro] ena dra ni Lami, kei na nodra vosa ni ivakadinadina; ni ra sa sega ni lomana ga na nodra bula, ia era sa maroroya na nodra ivakadinadina me yacova na nodra mate. ”24 Kakua ni calata na tikina bibi ni ivakaro oqo. Sa vakamalumalumutaki o Setani ena ivakatekivu ena (1) vakabauta na Turaga o Jisu Karisito kei na Nona solibula ni veisorovaki, (2) na veivakadinadina me baleti Koya ka sa maroroi tu me yacova na ivakataotioti, kei na (3) vakatabui ni tamata yadua vua na Turaga kei na Nona cakacaka. Kevaka sa ikoya oqo na ivakarau a vakadrukai kina ena ivakatekivu, sa rawa ni da vakadeitaka ni sa ikoya ga oqo na sala e rawa ni vakadeitaki kina na nona vakadrukai ena gauna oqo. 25

Ena gauna oqo, ko ni na taroga se rawa beka vakacava na mataqali vakabauta, na ivakadinadina kei na vakatabui ni yalo e gadrevi me vakadrukai kina na meca. Meu vakadeitaka mada vei kemuni ni veika yaga oqo sa tu rawa vei kemuni. O ni gadreva walega mo ni kauti ira lesu mai. Ena vuku ni ka oqori ni vakatara meu vakatura e tolu na ka.

iMatai, kitaka me vaka a vakayacora na cauravou gone o Josefa Simici. Raica e dua na vanua vakanomodi mo masu kina vua na Tamamu mai Lomalagi.26 Vakayacora vakakina e veigauna ena yalodina kei na cikecike. Na masu e gadrevi me vakavotui kina na ivakatakila. Na kena wasoma ga kei na kena cikecike na masu, na kena wasoma talega na basika ni ivakatakila. Ni sa ciqomi, sa na vakarautaki ena ivakatakila na ivakadinadina se na vakadeitaki ni veika e sega ni rairai ka yavu ni vakabauta. 27

iKarua, vulica mo dau rogoca na domo ni Turaga. Na nona vosa e malua, lailai ka domo ni vakasolokakana. 28 Oqo e dua na domo ka dau vakilai vakalevu cake, mai na kena rogoci. E dau yaco mai ena vakanananu, ena veika e vakilai kei na veivakauqeti. Me rogoci e dua na domo vakaoqo, sa dodonu me vakamalua ka vakarorogo na yalomu, biuta vakatikitiki na nomu dau dredre vakasivia kei na vakasama wale. 29 Ena dredre beka mo vakaivakarautaka vakaoqo na nomu bula, na nomu rogoca na domo talei, dauloloma ni Turaga ena tokoni iko ena veidraki ni bula kecega ka sa ganita kina na igu kecega ni sasaga e rawa.

iKatolu, muria na vosa ni Turaga me vaka a soli vei iko. Na nona vosa ena sega walega ni loloma ka veivakacegui ia ena veidusimaki ka veivakadodonutaki. Cakava me vaka e kerea vei iko o Koya veitalia na kena dredre, ka cakava sara ena gauna oqo. Na kena caka na loma ni Turaga ena vakavurea ki yalomu na Nona kilai kei na Nona lomani ka na vakavuna na nomu lomasoli tikoga e veigauna mo solia na nomu bula ka muri Koya. 30

Kemuni na noqu itokani lomani ena Matabete i Eroni, oqo na nomuni veisiga! Ni kakua ni vakacacana! Ni yalomatua! Kauta na “vakabauta mei sasabai dou na bokoca … na gasau vidi kece ga ni tevoro.”31 Vala kina ena “ivalu vinaka ni vakabauta.”32 Ia ni ko sa vakayacora na ka kecega, ka mo “tu rawa”33 vakadua ka “raica na veivakabulai i Jiova.”34 Au vakadeitaka vei kemuni ni na yaco mai na Nona veivakabulai ka vueti kemuni kei na veika e nomuni mai na ca kecega. Au vakadinadinataka vakakina ena yaca ni Turaga ko Jisu Karisito, emeni.

Ivakamacala

  1. Raica 1 Nifai 14:10, 13 (“Sa rua walega na lotu; e dua na nona lotu na Lami ni Kalou, ka dua e nona na tevoro … [ni sa] vakasoqoni ira vata na lewe vuqa e dela i vuravura … me ra valuta na Lami ni Kalou”).

  2. iVakatakila 12:7–9.

  3. Raica V&V 29:36.

  4. iVakatakila 12:9.

  5. iVakatakila 12:12.

  6. Raica Mosese 7:29,36–37.

  7. Raica Maciu 21:33–44.

  8. Raica V&V 88:110; Mosese 7:64.

  9. Raica Bruce R. McConkie, “The Caravan Moves On,” Ensign, Nov. 1984, 84.

  10. Raica Taniela 2:44–45; V&V 38:9–15; 82:24.

  11. Raica Josefa Simici–Ai Tukutuku 1:17–19 (na rairai ni Tamana kei na Luvena vei Josefa Simici e a imatai ni rairai vakaoqo kivua na tamata ni oti na kena a yaco mai na Were e Iteni); 1:30–49 (Moronai); V&V 27:7–8, 12–13 (Joni na Dauveipapitaiso, Pita, Jemesa kei Joni); 110:11–16 (Mosese, Ilaisa, kei Ilaija); 128:19–21 (“vuqa tale na agilosi mai vei Maikeli se ko Atama ka yacova mai na gauna oqo”).

  12. Alama 13:3.

  13. Raica V&V 101:55; 105:16.

  14. iVakatakila 12:12.

  15. Mosaia 27:13.

  16. iVakatakila 12:17.

  17. 2 Timoci 3:1.

  18. Boyd K. Packer, “The One Pure Defense,” (address to CES Religious Educators, Feb. 6, 2004), 4.

  19. A vakasala o Alama vei iratou yadua na luvena tagane—o Ilamani, Sipiloni, kei Korianitoni—me ratou “yalomatua” (raica Alama 37:47; 38:15; 42:31). Sa veivakasalataki talega o Paula vei ira na cauravou me ra dau “yalomatua” (Taito 2:6). Kena ikuri, a veivakasalataki o Paula vei ira na tani me ra dau yalomatua, vakabibi o ira na bisopi. (raica Roma 12:3; 1 Cesalonaika. 5:6, 8; 1 Timoci 3:2, 11; Taito 1:8; 2:2, 4, 12).

  20. Raica Alama 53:20–21.

  21. Momani 1:2.

  22. Momani 1:15.

  23. Raica Gordon B. Hinckley, “An Unending Conflict, a Victory Assured,” Liahona, June 2007, 2–7.

  24. Vakadewa i Josefa Simici, iVakatakila 12:9, 11.

  25. Raica V&V 76:53 (o ira me ra na rawata na matanitu vakasilesitieli era sa “rawa na ka kecega ena vakabauta”); 1 Joni 5:4–5 (“oqo na qaqa eda sa rawai vuravura kina, a noda vakabauta,” ka “o cei sa rawai vuravura” “o koya duadua ga sa vakadinata ni sa Luve ni Kalou ko Jisu”).

  26. Raica Josefa Simici —Ai Tukutuku 1:11–15.

  27. Raica Iperiu 11:1; Alama 32:21; Ica 12:6.

  28. E vakamacalataki tiko ni domo ni Yalotabu sa ikoya e dua na domo lailai vinaka, me vaka na vakasolokakana. Raica 1 Tui 19:12; Ilamani 5:30; V&V 85:6.

  29. Raica V&V 88:69, 121.

  30. Raica Maciu 16:24–25; Joni 7:17.

  31. Efeso 6:16.

  32. 1 Timoci 6:12

  33. Raica Malakai 3:2. “Ia ko cei me na tu rawa?” (iVakatakila 6:17). Sai ira ga era sa vakaiyaragi ena “iyaragi kecega ni Kalou” ka ra sa “kitaka kece” sara (Efeso 6:13).

  34. Lako Yani 14:13.

Tabaka