Laipelí
Palani ʻo e Fakamoʻuí


“Palani ʻo e Fakamoʻuí,” Ngaahi Tefitó mo e Ngaahi Fehuʻí (2023)

ʻĪmisi
tokotaha ʻoku ʻeveʻeva ʻi he ngaahi peau ʻo e matātahí

Fakahinohino ki hono Ako ʻo e Ongoongoleleí

Palani ʻo e Fakamoʻuí

Ko e palani ʻa e Tamai Hēvaní ki heʻetau foki malu mo fiefia kiate Iá

Kuó ke fifili nai ki he ʻuhinga ʻokú ke ʻi he māmaní aí pe ko e hā hoʻo taumuʻa ʻi he moʻuí? ʻOkú ke fifili ʻi ha taimi pe ko e hā ʻoku fuʻu faingataʻa ai ʻa e moʻuí? ʻOkú ke hohaʻa nai ki he meʻa ʻe hoko ʻi he taimi te ke pekia ai pe ko ha taha ʻokú ke ʻofa ai? ʻI hoʻo fehangahangai mo e ngaahi fehuʻi faingataʻa hangē ko ʻení—pea ʻoku tau fai kotoa ia—ʻoku tokoni ia ke ʻilo ʻoku ʻi ai ha palani ʻa e Tamai Hēvaní maʻau, maʻatautolu hono kotoa. ʻE lava ke tokoniʻi koe ʻe he mahino ʻo e palani ko iá ke maʻu ʻa e tali ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení mo maʻu ʻa e fiefia moʻoní, ʻo tatau ai pē pe ko e hā ʻe hoko ʻi hoʻo moʻuí.

Ko e hā ʻa e Palani ʻo e Fakamoʻuí?

Ko e palani ʻo e fakamoʻuí pe palani ʻo e fiefiá, ko e palani ia ʻa e Tamai Hēvaní ke tokoniʻi kitautolu ke tau hoko ʻo hangē ko Iá pea foki kiate Ia. Ko e Fakatupu ʻo e māmaní, Hinga ʻa ʻĀtama mo ʻIví, ʻa hotau fanauʻí mo e maté, ko e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí, ko ʻetau toetuʻú mo e Fakamaau Fakaʻosí, pea mo e ngaahi fono, ngaahi fekau, mo e ngaahi meʻafoaki kotoa pē ʻa e ʻOtuá ko e konga ia ʻo ʻEne palaní. ʻOku ʻi ai ʻa e tefitoʻi fatongia ʻo Sīsū Kalaisi ʻi hono fakahoko ʻa e fakamoʻui ʻo e fānau ʻa e Tamai Hēvaní. ʻI Heʻene Fakaleleí, naʻá Ne ʻai ke malava ai ʻa e palaní, ʻo malava ai ke tau fakahoko ʻa e taumuʻa ʻo e palaní—ke maʻu ʻa e moʻui taʻengata mo e ʻOtuá.

Vakai fakalūkufua ki he Tefitó: Palani ʻo e Fakamoʻuí

Ngaahi fakahinohino ki hono ako ʻo e ongoongoleleí: Moʻui ʻi he Maama Fakalaumālié, Moʻui Fakamatelié, Moʻui Taʻengatá

Konga 1

Naʻe Teuteu ʻe he Tamai Hēvaní ʻa ʻEne Palaní Koeʻuhí ke Ke Hoko ʻo Hangē ko Iá

Ko kitautolú kotoa—ʻa e tokotaha kotoa pē kuo moʻui pe ʻe moʻui ʻi he māmaní—naʻa tau nofo mo ʻetau mātuʻa fakalangí kimuʻa pea toki fanauʻi mai kitautolú. Ko Hona ngaahi foha mo e ngaahi ʻofefine fakalaumālie kitautolu, ka naʻe lahi fau ʻa e meʻa naʻe fiemaʻu ke tau aʻusia ke tau hoko ai ʻo hangē ko Kinauá. ʻOku ʻofa ʻa e Tamai Hēvaní ʻiate kitautolu pea ʻokú Ne finangalo ke tau moʻui ʻo hangē ko Iá: ʻi he nāunau taʻengatá fakataha mo hotau ngaahi ʻofaʻangá. Ko e ʻuhinga ia naʻá Ne teuteuʻi ai ʻa e palani ʻo e fakamoʻuí.

ʻĪmisi
ko ha fefine ʻoku lotu

Ko e ngāue mo e nāunau ʻo e ʻOtuá ke “fakahoko ʻa e moʻui taʻe-faʻa-mate mo e moʻui taʻengata ʻa e tangatá” (Mōsese 1:39). ʻI hono fakalea ʻe tahá, ko e taumuʻa kakato ʻo e palaní ke tau hoko ʻo hangē ko e ʻOtuá pea nofo mo Ia ʻo taʻengata. ʻE lava ke tokoni hono ʻilo ʻa e palaní ke mahino kiate koe ho tuʻunga fakalangí mo e meʻa te ke malava taʻengatá.

Ngaahi meʻa ke fakakaukau ki ai

  • Lau pe mamataʻi e lea ʻa Palesiteni Tieta F. ʻUkitofa “ʻOkú ke Mahuʻinga Kiate Iá.”1 Ko e hā ʻene ʻuhinga kiate koe ke ʻiloʻi ʻoku “ʻafioʻi ʻe he [ʻOtuá] ko ha taha koe ʻokú ke malava ʻa e meʻa naʻe fakataumuʻa ke ke lavaʻí”? ʻE liliu fēfē ʻe he ʻilo ko iá hoʻo fakakaukau kiate koé pea ki he niʻihi kehé?

ʻEkitivitī ki he ako mo e niʻihi kehé

  • Naʻe fakahaaʻi mai ʻe Sīsū Kalaisi ʻi Heʻene sīpingá, ʻa e founga te tau lava ai ʻo hangē ko e ʻOtuá. Hiki ha lisi ʻo e ngaahi ʻulungaanga ʻe niʻihi ʻoku haʻu ki ho ʻatamaí ʻi he taimi ʻokú ke fakakaukau ai kiate Iá. (Te ke lava ʻo vakai ki he vahe 6 ʻo e Malangaʻaki ʻEku Ongoongoleleí ki ha ngaahi fakakaukau.) Vahevahe ʻa e anga hoʻo vakai ki ha niʻihi ʻo e ngaahi ʻulungaanga lelei ko ʻení ʻiate kimoutolú. Fakaafeʻi ʻa e tokotaha takitaha ke ne fili ha taha ʻo e ngaahi ʻulungaanga ko ia ʻokú ne fie fakatupulakí pea faʻu ha palani ke fakamālohia ʻa e ʻulungaanga ko iá. Fevahevaheʻaki hoʻomou ngaahi palaní, pea fepoupouʻaki ʻi hoʻomou fāifeinga ke ikunaʻi hoʻomou ngaahi taumuʻá.

Ako lahi ange

Konga 2

ʻE Tokoniʻi Koe ʻe he Mahino ʻa e Palaní ʻi he Ngaahi Tūkunga Faingataʻá

Ko e taimi ʻe mahino ai kiate koe ko e moʻuí ni ko ha konga siʻi pē ia ʻo hoʻo moʻuí, te ke lava ʻo tuʻu maʻu ʻi he ʻamanaki leleí ʻi he taimi te ke foua ai ʻa e faingataʻá. ʻOku ʻikai ʻuhinga ia te ke lava maʻu pē ʻo tali e ngaahi fehuʻi hangē ko e “Ko e hā naʻe hoko ai ʻení?” Ka neongo ʻe fakangatangata hoʻo mahinó, te ke lava pē ʻo fakapapauʻi ʻoku ʻofa ʻa e ʻOtuá ʻiate koe (vakai, 1 Nīfai 11:17) pea he ʻikai tolonga ho ngaahi faingataʻaʻiá ʻo taʻengata. Te ke lava foki ʻo ʻilo koeʻuhí ko Sīsū Kalaisi, ʻoku ʻikai ko e ngataʻangá ʻa e maté; ko ha sitepu pē ia ʻi he hala ki he hoko ʻo hangē ko e ʻOtuá.

ʻĪmisi
fefine ʻoku tūʻulutui ʻi he maka fakamanatu he faʻitoká

Ngaahi meʻa ke fakakaukau ki ai

  • Mamataʻi ʻa e “Plan of Salvation—We’re Still a Family” (4:47). ʻOku fehuʻi ʻe he talavou ʻi he vitioó, “ʻOku ʻuhinga ki he hā ke maʻu ha fakakaukau ʻoku taʻengatá?” Fakakaukauʻi pe te ke tali fēfeeʻi ʻa e fehuʻi ko ʻení. Mahalo te ke fie vahevahe hoʻo ngaahi fakakaukaú mo ha mēmipa ʻo e fāmilí pe kaungāmeʻa pe hiki ia ʻi ha tohinoa.

  • Lau e ngaahi potufolofola ko ʻení, ʻo kumi e ngaahi hingoa kehekehe ki he palani ʻo e fakamoʻuí: 2 Nīfai 9:6, 13; 11:5; ʻAlamā 34:16; 41:2; 42:8, 31. Ko e hā ʻoku akoʻi atu ʻe he ngaahi hingoá ni fekauʻaki mo e palani ʻa e ʻOtuá?

ʻEkitivitī ki he ako mo e niʻihi kehé

  • Te ke tokanga fēfē ki he palani ʻa e Tamai Hēvaní ʻi hoʻo vilitaki atu kimuʻa ʻi he moʻuí? Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Lāsolo M. Nalesoní, “ʻI hono tukutaha ʻetau tokangá ki he palani ʻa e ʻOtuá ki he fakamoʻuí … mo Sīsū Kalaisi mo ʻEne ongoongoleleí, te tau lava ʻo ongoʻi fiefia ʻo tatau ai pē ko e hā e meʻa ʻoku hoko—pe ʻikai ke hoko—ʻi heʻetau moʻuí.”2 Talanoa fakataha fekauʻaki mo e founga te ke lava ai ʻo ʻai ʻa Kalaisi mo ʻEne ongoongoleleí ke mahuʻinga taha ʻi hoʻo moʻuí. Te mou lava ʻo taufetongi ʻi hono faitaaʻi ha loki. Pea tuku leva ke fili ʻe he tokotaha takitaha pe ko e fē ʻa e konga ʻo e lokí ʻe tokanga ki aí. Vakaiʻi fakataha ʻa e ʻū taá, pea talanoa fekauʻaki mo e fōtunga kehe ʻo e lokí mei he ngaahi fakakaukau kehekehé. Talanoa fekauʻaki mo e founga ʻe lava ke tokoniʻi ai kitautolu ʻe he tokanga taha kia Kalaisí ke tau vakai ki heʻetau moʻuí mei ha fakakaukau ʻoku taʻengatá.

Ako lahi ange

Konga 3

ʻOku ʻAi ʻe Sīsū Kalaisi ke Malava ʻa e Palaní maʻá e Tokotaha Kotoa Pē

Mahalo ʻokú ke ongoʻi kuo fuʻu lahi hoʻo ngaahi fehalaākí pea he ʻikai pē ke ke teitei lelei feʻunga koe ke maʻu kotoa e ngaahi tāpuaki ʻa e ʻOtuá kuo talaʻofa maí. Kapau naʻe makatuʻunga ʻa e ola lelei ʻo e palani ʻa e ʻOtuá ʻi hoʻo ngaahi feinga fakatāutahá, ʻe moʻoni ia. Ka ʻoku ʻai ʻe Sīsū Kalaisi ke malava ʻa e palani taʻengata ʻa e ʻOtuá maʻá e tokotaha kotoa pē. Koeʻuhí ko ʻEne feilaulau fakaleleí, ʻoku ʻikai ko ha meʻa ke tau fai kotoa ia ʻiate kitautolu pē. ʻOkú Ne fakaafeʻi ʻa e taha kotoa ke ako ki he palaní, fakatomala, fakahoko mo tauhi ʻa e ngaahi fuakava mo Iá, mo maʻu ʻa e ngaahi tāpuaki ʻo e palaní kuo talaʻofa maí. Ko e taimi ʻoku tau fai ai ʻa e meʻa kotoa pē ʻoku tau lavá ke fakahaaʻi ʻetau tui kiate Iá, fakatomala, mo tauhi ʻetau ngaahi fuakavá, te Ne toʻo ʻa e faikehekehé pea fakamālohia kitautolu ʻi heʻetau fonongá. Te tau lava ʻo maʻu ʻa e fiefiá ʻi he palaní, he ʻoku tau ʻilo ko ʻEne ngaahi talaʻofá ʻoku pau.

Ngaahi meʻa ke fakakaukau ki ai

  • Lau pe mamataʻi ʻa e lea ʻa ʻEletā ʻAteliani ʻŌkoa mei he konifelenisi lahi ʻo ʻEpeleli 2022, “ʻOku Ngāue Nai ʻa e Palaní?3 ʻOku fakamatalaʻi ʻe ʻEletā ʻŌkoa ha ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻe tolu ʻe ala tokoni kapau ʻokú ke ongoʻi ʻoku ʻikai ngāue ʻa e palani ʻo e fakamoʻuí ʻi hoʻo moʻuí. Fakatokangaʻi ʻa e founga ʻoku mahuʻinga ai ʻa Sīsū Kalaisi ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni takitaha ko iá. Fokotuʻu ha taumuʻa ke tokanga lahi ange kiate Ia. ʻI hoʻo ngāueʻi hoʻo taumuʻá, lekooti hoʻo ngaahi ongo fekauʻaki mo e anga hoʻo vakai ki he founga ʻo e ngāue ʻa e palani ʻo e fiefiá ʻi hoʻo moʻuí.

Ako lahi ange

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehe fekauʻaki mo e Palani ʻo e Fakamoʻuí