Ang Pagkamatinud-anon nga mga Lumulupyo

Kinahanglan kitang mosunod sa mga balaod sa Dios ug sa katawhan, motahud sa atong pagkamiyembro sa Simbahan ug sa atong pagka-lumulupyo sa nasud diin kita nagpuyo.

Gikan sa Kinabuhi ni Joseph F. Smith

Ang personal nga kinabuhi ni Presidente Joseph F. Smith usa ka ehemplo sa maayong pagka-lumulupyo ug pagserbisyo sa iyang komunidad. Nagserbisyo siya isip usa ka magbabalaod sa Territorial Legislature sa Utah sulod sa pipila ka nagkalainlaing mga panahon gikan sa 1865 ngadto sa 1882; nagserbisyo siya sa konseho sa siyudad pagka 1867; ug usa siya ka sakop sa 1895 konbensyon nga mihimo sa konstitusyon sa estado sa Utah.

Si Presidente Smith, kinsa nakasaksi sa pagkamapintas sa manggugubot nga panon didto sa Nauvoo, kanunay nga mamulong kabahin sa kaimportante sa lagda sa balaod sa usa ka sibilisado nga katilingban. Siya ug ang iyang mga Magtatambag sa Unang Kapangulohan miawhag sa mga Santos nga mahimong masulundon sa balaod ug matinud-anon nga mga lumulupyo bisan asa sila nagpuyo ug magmatinud-anon sa ilang panumpa sa pagdapig ngadto sa ilang mga gobyerno.¹ Sa usa ka okasyon sa dihang ang usa ka opisyal sa gobyerno mipadayag og pagtamay sa Konstitusyon sa Estados Unidos, si Presidente Smith misupak: “Ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw dili makatugot sa ingon niini nga kinaiya. Usa kini ka anarkiya. Nagpasabut kini og kalaglagan. Mao kini ang diwa sa paghari sa mga manggugubot, ug ang Ginoo nasayud nga nag-antus na kita og igo gikan sa paghari sa mga manggugubot, ug dili na kita ganahan pa og dugang niini.… Dili kita makatugot sa pagnunot ngadto niana nga diwa o motampo ngadto niini bisan gamay. Kinahanglan kitang mobarug nga lig-on batok sa matag diwa o mga matang sa pagtamay o dili pagtahud sa konstitusyon sa atong nasud ug sa konstitusyonal nga mga balaod sa atong yuta.”²

Mga Pagtulun-an ni Joseph F. Smith

Ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw matinud-anon ngadto sa ilang nasud.

Buhaton nato ang husto, motuman sa mga balaod sa Dios, ug sa mga balaod sa tawo, motahud sa atong pagkamiyembro sa gingharian sa Dios, sa atong pagka-lumulupyo … sa nasud diin kita kabahin, ug dayon ang Dios mopaluyo ug mopreserbar kanato, ug mopadayon kita sa pagtubo sama sa atong nabuhat gikan pa sa sinugdanan, ang ato lamang umaabut nga pagtubo ang mas mopaspas pa ug mas modako kaysa unsa kini sa nangagi.³

Tudloi ang inyong mga anak sa pagtahud sa balaod sa Dios ug sa balaod sa estado, ug sa balaod sa nasud. Tudloi sila sa pagrespeto ug sa pagtahud niadtong kinsa gipili sa mga tawo nga mobarug sa pagpangulo kanila ug sa pagpatuman og kaangayan ug pagdumala sa balaod. Tudloi sila nga mahimong matinud-anon sa ilang nasud, matinud-anon sa pagkamatarung ug kaligdong ug dungog, ug sa ingon sila motubo nga mahimong mga kalalakin-an ug kababayen-an nga pinili labaw sa tanang mga lalaki ug mga babaye sa kalibutan.⁴

Ang mahimong usa ka Santos sa Ulahing mga Adlaw sa mismong buhat mao ang mahimong usa sa pinakamaayo nga mga tawo o mga anak sa Dios diha sa kalibutan…. Ang maayong Santos sa Ulahing mga Adlaw mahimong maayo nga lumulupyo, dili magsapayan kon siya ubos ba sa Great Britain, sa Estados Unidos, Holland, Germany o bisan unsa nga nasud sa kalibutan. Kon siya usa ka maayong Santos sa Ulahing mga Adlaw siya gitakda nga mahimong usa ka maayong lumulupyo sa yuta nga iyang natawhan o nga iyang gihangup isip iyang panimalay…. Ang lumulupyo sa gingharian sa Dios kinahanglang magbarug nga una sa pinakamaayong mga tawo sa Dios sa tibuok kalibutan.⁵

Ako nag-ampo dili lamang alang sa pag-uswag sa Zion, apan alang sa pag-uswag sa atong nasud. Kinahanglan natong hunahunaon nga dili lamang kita mga lumulupyo sa Gingharian sa Dios, apan mga lumulupyo kita sa … mga estado diin kita nagpuyo. Kita nahimong matinud-anon gayud sa atong Estado ug Nasud, ingon man usab ngadto sa Simbahan sa Dios.… Kita nahimo nang andam sa pagpakig-away sa mga gubat sa atong nasud, sa pagpanalipod sa iyang dungog, sa pagtuman ug pagpanalipod sa iyang maayong pangalan, ug kita mosugyot sa pagpadayon niini nga pagkamatinud-anon ngadto sa atong nasud ug sa atong katawhan hangtud sa katapusan.⁶

Kon ang paghigugma sa nasud ug ang pagkamatinud-anon mga kinaiya nga gipakita sa mga panahon sa kalinaw, pinaagi sa makiangayon, mapugnganon, manggihatagon, makugihon ug hiyasnon nga pagpakabuhi; sa mga panahon sa pagsulay, pinaagi sa pailub, mobatok lamang sa paagi nga nahisubay sa balaod sa tinuod o sa hinanduraw nga mga sayop, ug pinaagi sa pagpaubos ngadto sa mga balaod sa yuta sa katapusan, bisan tuod nga naglangkob og kalisdanan ug kasub-anan; ug sa panahon sa gubat, pinaagi sa pagkaandam nga makig-away sa gubat sa nasud,—dayon, dili ikapangutana, ang “Mormon” nga katawhan mahigugmaon sa nasud ug mga matinud-anon.⁷

Ang Ginoong Dios nga Labawng Makagagahum mopanalangin kaninyo. Ang akong kasingkasing puno sa panalangin alang sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw. Gihigugma ko ang tawo, sa tibuok nakong kasingkasing, kinsa ako nasayud nga usa ka matinuoron, ligdong, tinuod, matinud-anon nga Santos sa Ulahing mga Adlaw. Ang tawo nga gihulagway niini mao ang usa sa pinakamaayo nga mga lumulupyo sa bisan unsa nga nasud; usa siya ka maayong lumulupyo sa bisan unsa nga siyudad, sa bisan unsa nga nasud, sa bisan unsa nga estado, o sa bisan unsa nga nasud diin siya nahimutang; ug usa siya sa pinakamaayo. Ang tinuod nga Santos sa Ulahing mga Adlaw, usa ka maayo nga bana, usa siya ka maayo nga amahan, usa siya ka maayo nga silingan, usa siya ka maayo nga lumulupyo, ug usa ka maayo nga tawo sa tanang aspeto sa kinabuhi.⁸

Ang pagkamatarung makapabayaw sa usa ka nasud.

Ang kasarangan nga “Mormon” nga panimalay mao ang templo sa pamilya.… Dinhi gitudlo ug malumong gipatuman, ang moral nga mga lagda ug relihiyusong mga kamatuoran diin, kon tipunon, makapahimo nianang pagkamatarung nga mopahimaya sa usa ka nasud, ug manalipod batok nianang sala nga usa ka hinungdan sa kaulawan sa bisan unsa nga katawhan.… Dinhi ang atong anak nga mga lalaki ug anak nga mga babaye, mopaubos kanila sa bisan unsa nga pagsulay sa pagtandi nga inyong buhaton; pagtagad alang sa kamatuoran, pagtahud sa edaran, balaang pagtahud sa Dios, gugma sa tawo, pagkamatinud-anon ngadto sa nasud, pagrespeto sa balaod, paghimo nga dalisay sa mga kinaiya, ug sa katapusan, … kalimpyo sa hunahuna ug kaputli sa kinaiya. Dili kini pagpatuyang sa pagdayeg sa kaugalingon ang pagsulti kabahin sa mga henerasyon sa atong katawhan, natawo ug nagdako sa “Mormon” nga mga panimalay, nga sila angayan nga matandi, sa Kristohanong mga hiyas, ug sa tanan nianang makapahimo nga maayong lumulupyo, sa bisan unsa nga komunidad dinhi niini o bisan unsa nga nasud.⁹

Ang “Mormonismo” ania sa kalibutan alang sa kaayohan sa kalibutan. Magtudlo sa kamatuoran, kanunay nga motudlo og moralidad, mobantay sa kaputli sa panimalay, pagtahud sa awtoridad ug gobyerno, mopalambo sa edukasyon, ug mobayaw sa lalaki ug babaye, ang atong relihiyon mosaway sa krimen, ug kaaway sa pagpanglupig sa tanang matang. Ang “Mormonismo” nagtinguha sa pagbayaw, dili sa pagguba sa katilingban.¹⁰

Ang maayong Santos sa Ulahing mga Adlaw usa ka maayong lumulupyo sa tanang paagi. Nagtinguha ako nga moingon ngadto sa mga batan-ong kalalakin-an sa atong komunidad: magmahimong panig-ingnan nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, ug ayaw tugoti nga adunay mopugong kaninyo sa pagtinguha sa pinakadakong mga posisyon nga gitanyag sa atong nasud. Kon makaangkon man, himoa nga ang inyong hiyas, ang inyong kaligdong, ang inyong pagkamatinuoron, ang inyong abilidad, ang inyong relihiyusong mga pagtulun-an, nga natisok diha sa inyong mga kasingkasing sa dihang mga bata pa kamo sa mapahinunguron nga “Mormon” nga mga inahan, “mosiga sa atubangan sa mga tawo, aron makita nila ang inyong mga maayong buhat, ug dayegon nila ang inyong Amahan nga anaa sa langit.” [Mateo 5:16.]¹¹

Unta ang Ginoo mopanalangin sa atong gobyerno ug mogiya niadtong naghupot sa gahum diha sa ilang mga kamot aron mobuhat nianang unsay matarung, makapahimuot ug madawat sa Dios.¹²

Atong gihuptan ang doktrina sa panagbulag sa Simbahan ug estado.

Ang mga miyembro sa Simbahan gimandoan pinaagi sa Balaang pinadayag … : “Ayaw itugot nga ang usa ka tawo molapas sa mga balaod sa yuta, kay siya nga nagsunod sa mga balaod sa Dios dili na kinahanglan nga molapas sa mga balaod sa yuta.” [D&P 58:21.]¹³

Kalabut sa mga balaod sa Simbahan, mapahayagon kining nagingon: …

“Tan-awa, ang mga balaod nga inyong nadawat gikan sa akong mga kamot mao ang mga balaod sa Simbahan, ug diha niini nga kahayag kamo modawat kanila.” [D&P 58:23.]

Kana maingon, nga walay balaod o lagda nga gipatuman, o pinadayag nga nadawat sa Simbahan, nga gipahibalo alang sa Estado. Ang ingon nga mga balaod ug mga pinadayag ingon nga nahatag alang lamang sa panggobyerno sa Simbahan.

Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw naghupot sa doktrina sa panagbulag sa simbahan ug estado; ang dili pag-apil-apil sa awtoridad sa simbahan sa politikanhong mga butang; ug ang hingpit nga kagawasan ug pagkagawasnon sa indibidwal sa pagpahigayon sa iyang politikanhong mga katungdanan. Kon adunay panahon nga may paghimo og kalainan niini nga doktrina, nahisupak kini sa maayong pagkatakda nga mga baruganan ug lagda sa Simbahan.

Kita namahayag nga gikan sa baruganan ug lagda, kita mopabor: Sa hingpit nga panagbulag sa simbahan ug estado; Walay pagdominar sa estado pinaagi sa simbahan; Walay pag-apil-apil sa simbahan sa mga gimbuhaton sa estado; Walay pag-apil-apil sa mga gimbuhaton sa simbahan, o sa gawasnon nga pagpadayag sa relihiyon; Ang hingpit nga kagawasan sa indibidwal gikan sa pagdominar sa eklesyastikanhong awtoridad sa politikanhong mga butang; Ang pagkapareho sa tanang mga simbahan atubangan sa balaod.¹⁴

Ang Simbahan wala moapil sa politika; ang mga miyembro niini nahisakop sa politikanhong mga partido sa ilang kaugalingong kagustuhan.… Wala sila hangyoa, labi na nga gikinahanglan, nga mobotar niini nga paagi o niana.… Apan dili sila sa makiangayong paagi hikawan sa ilang mga katungod isip mga lumulupyo, ug walay rason nganong sila kinahanglang buhatan sa ingon, kay, sa kasagaran, sila sama ka matinud-anon, sama ka kalma, sama ka edukado, sama ka matinuoron, sama ka kugihan, sama ka hiyasnon, sama ka moral, sama ka madaginuton, ug sama ka takus sa uban pang mga aspeto sama sa bisan unsa nga tawo sa nasud, o dinhi sa yuta.¹⁵

Kita ubos sa mga gahum nga anaa karon hangtud sa pag-abut sa gingharian sa Dios.

Ang Biblia, nga usa sa gisulat nga mga sumbanan sa “Mormon” nga Simbahan, puno sa mga panagna ug mga saad sa pag-establisar sa Balaang paghari dinhi sa yuta; sa pag-abut sa paghari sa pagkamatarung nga mokanap sa tibuok kalibutan. Si Kristo mao ang mahimong Hari ug ang tanang mga kanasuran ug mga katawhan moserbisyo ug mosunod Kaniya. Mao kana ang Gingharian sa Dios sa tinuod gayud. Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw gitukod agig pagpangandam niana nga Gingharian. Ang ebanghelyo niini mao “ang ebanghelyo sa gingharian.” Ang mga baruganan, mga ordinansa, awtoridad ug mga gasa niini adunay langitnong gigikanan. Busa kini ang espirituhanong “gingharian sa langit,” nga nagdala diha sa sulod niini sa impluwensya ug gahum nga mobukas sa agianan alang sa katumanan sa mga panagna kalabut sa kinatibuk-ang pagdumala sa Anak sa Dios.¹⁶

Kini gipasabut usahay, nga ang mga miyembro sa Simbahan nangita alang sa aktwal nga pag-abut sa Gingharian sa Dios dinhi sa yuta, nga mopundok sa tanang mga gingharian sa kalibutan ngadto sa usa ka makita, balaang kagamhanan, diin ang nabanhaw nga Mesiyas maghari.

Kining tanan, gituohan, nga makapahimo niining imposible alang sa usa ka “Mormon” nga mohatag og tinuod nga pagpanumpa og pagdapig sa iyang nasud, o sa bisan unsa nga yutanong panggobyerno.

… Dili tinuod nga ang atong pagtuo sa balaang pagpadayag, o ang atong paghulat sa pag-abut sa gingharian sa Dios nakapahuyang sa bisan unsa nga matang sa katinuod sa atong pagpanumpa og pagdapig sa atong nasud. Kon ang balaang kagamhanan maestablisar, mahimong dili kita masayud labaw pa kaysa laing mga Kristiyano kinsa nag-ampo, “Paanhia ang Imong gingharian, pagabuhaton unta ang Imong kabubut-on, dinhi sa yuta maingon sa langit;” [Mateo 6:10] apan kita nasayud nga ang atong pagpanumpa og pagdapig ug pagkamatinud-anon sa atong nasud gipalig-on sa kamatuoran nga samtang naghulat sa pag-abut sa gingharian sa Mesiyas, kita ubos sa usa ka sugo gikan sa Dios nga mahimong ubos sa mga gahum nga anaa karon, hangtud nga Siya moabut “kansang katungod mao ang paghari.” [D&P 58:22.]¹⁷

Mga Sugyot alang sa Pagtuon

Nganong magmatinud-anon man ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw ngadto sa nasud diin sila nagpuyo? (Tan-awa usab sa D&P 134:5.) Unsaon man nato sa pagpakita og pagkamatinudanon ug pagtahud sa atong nasud bisan tuod nga mahimo kitang dili mouyon sa pipila sa mga polisiya niini?
Unsaon man nato sa pagtudlo ang atong mga anak nga mahimong maayong mga lumulupyo?
Unsa man ang atong mga responsibilidad isip mga lumulupyo? Nganong ang usa ka matinud-anong Santos sa Ulahing mga Adlaw mahimong “usa sa pinakamaayo nga mga lumulupyo sa bisan unsa nga nasud”?
Sa unsang paagi nga ang personal nga pagkamatarung makapabayaw sa usa ka nasud? Ngano nga ang personal nga pagkamatarung usa man ka importante nga elemento sa maayong pagka-lumulupyo? Unsang bahina ang tahas sa personal nga pagkamatarung diha sa mga kinabuhi niadtong nagtinguha o naghupot og katungdanan sa publiko?
Sa unsang paagi nga ang panagbulag sa simbahan ug estado makatabang sa mga tawo sa pagbuhat sa ilang relihiyusong mga gituohan? (Tan-awa usab sa D&P 134:7, 9.) Nganong importante man ang pagbaton og indibidwal nga kagawasan gikan sa eklesyastikanhong awtoridad sa politikanhong mga butang?
Unsa nga gingharian sa Dios ang moabut pa, ug kinsa man ang mapaubos niini nga gingharian?