Kaputli ug Kalimpyo

Ang Ginoo mimando kanato nga mahimong limpyo ug motahud sa kasagrado sa pakigsaad sa kaminyoon.

Gikan sa Kinabuhi ni Joseph F. Smith

Si Presidente Joseph F. Smith naguol sa dihang pagka 1875, isip presidente sa European Mission, kinahanglan niyang i-release ang usa ka misyonaryo kinsa nakalapas sa balaod sa kaputli. Samtang namalandong siya sa pagmahay ug kaguol nga gisagubang sa batan-ong lalaki, siya misulat, “Sa ingon ang usa ka lalaki hapit na unta mahuman sa usa ka misyon o magpuyo sa tibuok kinabuhi sa madungganon ug matinud-anong paagi, ug sa katapusang gutlo, ingon nga kini pinaagi sa usa ka buhat o krimen, o kabuang, o sayop, mobalintuwad ug modaut niining tanan sa usa ka gutlo, mohimo sa tanang katam-is sa kopa sa kinabuhi ngadto sa apdo ug kapait.”

Si Presidente Smith unya mipadayon sa pagpamalandong sa iyang pasalamat alang sa mapanalipdon nga kamot sa Ginoo sa pagtabang kaniya nga magpabilin nga matinuoron sa iyang mga pakigsaad. “O, unsa ako kamapasalamaton sa akong Dios alang sa Iyang mapanalipdon, mabinantayon nga pag-amuma, … nanalipod kanako gikan sa makamatay nga mga sala sa kalibutan, ug daghang liboan ka mga higayon gikan sa akong kaugalingon nga mga kahuyang ug kalagmitan nga masayop.” Determinado siya nga mahimong matang sa tawo kinsa “makatan-aw sa iyang mga isigkatawo sa nawong, ug uban sa limpyo nga konsiyensya sa atubangan sa Dios mobarug nga ligdong diha sa pagkamatinuoron nga pasigarbo kabahin sa kamatuoran, nga limpyo sa moral ug sekswal nga paagi.” Nagmaya siya nga siya nagpuyo “sa limpyo nga walay buling nga gugma” sa iyang pamilya ug miingon, “Dili nako abusohan ang ilang gugma ug pagsalig sa tanan nga ania kanako o unsa ako.”¹

Mga Pagtulun-an ni Joseph F. Smith

Ang kaputli nagdala og kalig-on ug gahum sa mga katawhan sa yuta.

Kita nagtuo nga ang Dios buhi, ug nga siya usa ka maghuhukom sa mga buhi ug sa mga patay. Kita nagtuo nga siya nagtanaw sa kalibutan, ug nga siya nakakita sa iyang nahapla, nasayop ug huyang nga mga anak dinhi sa yuta. Kita nagtuo nga ania kita dinhi tungod sa iyang plano … ; nga kita ania dinhi aron sa pagtuman og usa ka kapalaran, ug dili sa pagtuman og kapritso, o alang sa katagbawan sa mortal nga mga kaibog.²

Ang personal nga kalimpyo ug tukma nga mga hunahuna … mao ang mga basihan sa tanang tukma nga lihok. Ako naglaum nga ang tanang mga batan-on [nga katawhan] makadayeg sa bili nga anaa niini nga buhat, ug sa paghatag sa ilang mga panahon sa kabatan-on ngadto sa pagserbisyo sa Ginoo. Ang pagtubo, paglambo, pag-uswag, pagrespeto sa kaugalingon, ang pagtamud ug pagdayeg sa katawhan natural nga mosunod sa ingon nga dalan diha sa pagkabatan-on. Ang Manluluwas mipakita og makapahibulong nga ehemplo niini nga butang, ug sayo nga naghimo sa buluhaton sa iyang Amahan… Si Samuel, ang propeta, miandam gayud sa iyang kaugalingon pinaagi sa usa ka limpyo, makaparespeto sa kaugalingon nga pagkabata nga siya nahiangay sa hingpit ngadto sa mga paghunghong sa Dios.³

Adunay makita nga butang nga lapas ug labaw pa sa mga rason nga tataw sa hunahuna sa tawo nganong ang kaputli nagdala og kalig-on ug gahum ngadto sa mga katawhan sa yuta, apan ingon niini gayud kini.⁴

Kita nagtuo sa usa ka sumbanan sa moralidad alang sa mga lalaki ug sa mga babaye. Kon ang kalimpyo sa kinabuhi mapasagdan, ang tanang lain nga mga kapeligro mohampak kanato sama sa mga suba sa katubigan kon ang mga agianan sa baha maablihan.⁵

Nagtinguha kita uban sa balaang kadasig sa pagpasabut og maayo sa hilabihan nga kadautan sa sekswal nga mga sala. Bisan tuod nga kasagarang giisip ingon nga dili mahinungdanon niadtong wala masayud sa kabubut-on sa Dios, kini, diha sa iyang panan-aw usa ka salawayon, ug kon kita magpabilin nga iyang pinalabi nga katawhan kini kinahanglang isalikway sama sa mga ganghaan sa impyerno. Ang dautang mga resulta niining mga sala klaro gayud kaayo diha sa bisyo, krimen, kagul-anan ug sakit nga kini makita nga ang tanan, batan-on ug tigulang, makasabut gayud ug makabantay niini. Nagguba kini sa kalibutan. Kon kita angayan nga panalipdan kinahanglan nato kining kasilagan, isalikway kini, dili magbuhat sa kinaminusan niini, kay kini nagpahuyang ug nagpaus-us sa moral nga kalig-on, mopatay kini sa tawo sa espirituhanong paagi, mohimo kini kaniya nga dili angayan alang sa pakig-uban sa mga matarung ug sa presensya sa Dios.⁶

Atong giisip nga ang sekswal nga sala ikaduha lamang sa pagpaagas og inosente nga dugo diha sa kategorya sa personal nga mga krimen.… Atong gisangyaw ang pulong sa Ginoo: “Dili ka manapaw.” [Exodo 20:14.] “Siya nga motan-aw diha sa usa ka babaye nga may kahigal kaniya, o kon si kinsa nga makahimo sa pagpanapaw diha sa ilang mga kasingkasing, sila dili makabaton sa Espiritu, apan molimud sa hugot nga pagtuo.” [D&P 63:16.]⁷

Sama sa daghang mga balatian sa lawas, ang sekswal nga krimen mobira uban niini sa usa ka nagkutay nga lain pang mga sakit. Ingon nga ang pisikal nga mga epekto sa pagkapalahubog magdala sa pagkadaut sa tisyu, ug sa pagkadisturbo sa mahinungdanong mga kagamitan niini, ug busa mopahimo sa lawas nga daling modawat sa bisan unsa nga balatian diin kini mahimong mapabantang, ug sa samang higayon mopaubos sa mga gahum sa pagbatok gani ngadto na sa makamatay nga kakulangan, mao usab ang pagkadili putli nga mopabantang sa kalag ngadto sa nagkadaiya nga espirituhanong mga balatian, ug mohikaw niini sa abilidad sa pagbatok ug pagkaayo. Ang mananapaw nga henerasyon sa panahon ni Kristo wala makadungog sa tingog sa kamatuoran, ug pinaagi sa ilang masakiton nga kahimtang sa hunahuna ug kasingkasing, nangita sa mga ilhanan ug mas gigusto pa ang walay kahulugan nga tinumu-tumo nga mensahe kabahin sa kaluwasan [tan-awa sa Mateo 16:4].⁸

Ang pagkadili putli, dugang pa, dili lamang piho nga mipahimutang sa silot niini diha sa tawo kinsa nakalapas, apan mopalungtad pa sa dili masaypan nga silot ngadto sa ikatulo ug ikaupat nga henerasyon, mohimo og kadaut dili lamang ngadto sa nagbuhat og kalapasan, apan tingali maglakip sa daghan pang mga tawo diha sa iyang direkta nga linya sa pakigrelasyon, mobalda sa mga relasyon sa pamilya, mopasubo sa mga kasingkasing sa mga ginikanan, ug makahimo og hilabihan nga kagul-anan nga mopuno sa ilang mga kinabuhi.⁹

Ang balaod sa kaputli hilabihan gayud ka importante ngadto sa kalalakin-an, kababayen-an, ug kabataan.

Ang balaod sa kaputli mao ang usa sa hilabihan gayud ka importante, ngadto sa kabataan, ug sa kalalakin-an ug kababayen-an. Usa kini ka hilabihan gayud ka importante nga baruganan ngadto sa mga anak sa Dios diha sa tibuok nilang mga kinabuhi, gikan sa duyan ngadto sa lubnganan. Ang Dios mitakda na sa makalilisang nga mga silot batok sa paglapas sa iyang balaod sa kaputli, sa hiyas, sa kalimpyo. Kon ang balaod sa Dios ipatuman diha sa katawhan, sila isalikway kinsa dili hingpit nga limpyo ug walay buling ug walay lama—ang kalalakin-an ug kababayen-an. Atong gilauman ang kababayen-an nga mahimong limpyo, ato silang gilauman nga mahimong walay lama ug walay buling, ug kini ingon usab ka gikinahanglan ug ka importante alang sa lalaki nga mahimong limpyo ug hiyasnon sama sa babaye.¹⁰

Ang paghulat nga moserbisyo sa Ginoo human mabuhat ang mga kabuang sa kabatan-on, dili gayud madawat.… Mas maayo pa alang sa usa ka tawo nga ulahi na nga mipahilayo sa dautan, kaysa pagpadayon diha sa sala sa tibuok niyang panahon, apan … adunay mga pagmahay ug mga kagul-anan diha sa paghinulsol nga ulahi na sa kinabuhi gikan sa mga kabuang ug mga sala sa kabatan-on.¹¹

Usa kini ka dili gayud madawat nga kamatuoran nga ang katilingban nagpadayon sa mapintas nga paghusga sa kababayen-an kaysa kalalakin-an sa butang nga may kalabutan sa sekswal nga sala. Unsa man nga matang sa katarungan, nga dili maghisgut kabahin sa kapasikaran, ang makita alang niining tampalasan ug tinalawan nga diskriminasyon? …

Hangtud ang babaye makasala kini dili gayud kapugngan nga siya mag-antus, kay ang gaba sigurado, mahinanali man kini o madugay. Apan hangtud nga ang pagkadili makiangayon sa lalaki mopahamtang ngadto sa babaye sa sangputanan sa iyang mga sala, magbarug siya nga sad-an sa daghang mga sala. Ug ang lalaki sa kinadak-an mao ang responsable alang sa mga sala batok sa kaligdong ug hiyas, ang kabug-aton niini sa kasagaran ipahamtang ngadto sa mas huyang nga partisipante sa krimen.…

Kita midawat sa walay pagduhaduha o kinutuban sa panghimatuod sa Dios, pinaagi sa karaang propeta nga Nephite: “Kay Ako, ang Ginoong Dios, nahimuot sa kaputli sa mga babaye. Ug ang malaw-ay nga mga buhat mga salawayon sa akong atubangan; sa ingon miingon ang Ginoo sa mga Panon.” (Jacob 2:28.)¹²

Atong gipalanog ang atong mga tingog batok sa prostitusyon, ug batok sa tanang mga matang sa pagka-imoral. Wala kita dinhi aron magbuhat og pagka-imoral sa bisan unsa nga matang. Labaw sa tanang mga butang, ang sekswal nga pagka-imoral mao ang labing dautan diha sa atubangan sa Dios.… Busa, atong gipalanog ang atong mga tingog batok sa sekswal nga pagka-imoral, ug batok sa tanang matang sa kalaw-ay.¹³

Ang atong mga panumpa sa kaminyoon labihan gayud ka sagrado.

Ang nahisubay sa balaod nga pakig-uban sa mga sekso gi-orden sa Dios, dili lamang isip ang bugtong paagi sa pagpasanay sa kaliwatan, apan alang sa kalamboan sa mas taas nga mga salabutan ug mas halangdon nga mga kinaiya sa tawo, diin bugtong ang dinasig sa gugma nga panag-uban sa lalaki ug babaye lamang ang makapanigurado. Ang pulong sa Kasulatan dayag ngadto sa Balaang katuyoan ug mando kalabut sa mga sekso. Dili maayo alang sa lalaki nga mag-inusara; ug busa kini gipasiugdahan nga “ang lalaki magabiya sa iyang amahan ug sa iyang inahan ug moipon siya sa iyang asawa; ug sila mahimong usa ka unod.” [Tan-awa sa Genesis 2:18, 24.]

Ang lagda nga ang kaminyoon madungganon ingon ka tinuod karon sama nga kini gipamulong sa mga Apostoles sa karaan [tan-awa sa Mga Hebreohanon 13:4].…

Ang panag-uban sa sekso nahisubay sa balaod diha sa panagminyo, ug, kon gibuhat diha sa husto nga tinguha kini madungganon ug makapabalaan. Apan kon wala ang pagkabugkos sa kaminyoon, ang sekswal nga pagpatuyang makapaut-ut nga sala, salawayon diha sa atubangan sa Dios.¹⁴

Karon ang lunop sa pagkadautan hilabihan gayud diha sa sibilisado nga kalibutan. Busa usa ka dakong hinungdan mao ang pagbaliwala sa kaminyoon; nawad-an na kini sa kabalaan niini diha sa panan-aw sa kinabag-an sa katawhan. Ang labing kapuslanan niini mao nga kini usa lamang ka sibil nga kontrata sa pananaw sa kinabag-an sa katawhan, apan sa kasagaran gayud usa kini ka wala damha nga hitabo o hinanali nga tinguha, o usa ka paagi sa pagtagbaw sa mga kagana. Ug kon ang pagkasagrado sa pakigsaad gibaliwala o gikalimtan, dayon ang dili pagtagad sa mga panumpa sa kaminyoon, ubos sa karon nga moral nga pagbansay sa kinabag-an sa katawhan, usa lamang ka butang nga walay hinungdan, usa ka walay pulos nga kadanghag.¹⁵

Ang pagkadili matinud-anon ngadto sa mga panumpa sa kaminyoon nga mao ang hinungdan sa daghang mga diborsyo, uban sa daghang kuyog nga mga kadautan niini, dili mominus niini mao ang kaulaw ug pagkawala sa dungog nga napahamtang diha sa walay swerte bisan tuod inosente nga mga bata. Ang makalilisang nga mga epekto sa pagpanapaw dili lamang maangkon sa nasayop nga mga nagbuhat. Nasayran man sa kadaghanan o gisulayan sa pagtago sa sekreto nga pagpakasala, ang mga resulta kusganon diha sa impluwensya sa dautan. Ang imortal nga mga espiritu nga moanhi sa yuta aron makadawat og mga lawas nga unod adunay katungod nga matawo sa maayong kahimtang, pinaagi sa mga ginikanan kinsa gawasnon gikan sa kahugaw sa sekswal nga bisyo.¹⁶

Ang sala batok sa kaputli mas mosamut pa pinaagi sa paglapas sa sagrado nga mga pakigsaad.

Ang balaod ingon nga gihatag, kita nagtuo nga kini alang sa kinatibuk-an, magamit sa tanang mga Santos. Apan walay duhaduha nga sa higayon, agig dugang sa aktwal nga sala batok sa mga balaod sa kaputli, malapas ang mga pakigsaad, nan ang silot alang sa duha ka sala, dinhi man niini nga kinabuhi o nianang sa umaabut, mahimong tukma nga mas dako ug mas grabe.¹⁷

Ginaingon nga adunay daghang mga kolor nga berde kaysa laing mga kolor, maingon usab nga kita aduna sa opinyon nga adunay daghang mga matang o mga ang-ang sa sala nga adunay kalabutan sa dili tukma nga pakigrelasyon sa mga sekso kaysa bisan unsa nga sayop nga binuhatan nga atong nahibaloan. Kining tanan naglangkob og grabe nga sala—ang sala batok sa kaputli, apan sa daghang mga kahimtang kini nga sala mosamut pa pinaagi sa paglapas sa sagrado nga mga pakigsaad, diin usahay dugangan og pagpanglingla, pagpanghulga o aktwal nga pagkabayolente.

Ingon nga ang tanan niining mga sala kinahanglang sawayon ug kayugutan, kita mismo sa atong mga kaugalingon makakita sa kalainan sa katuyoan ug sangputanan tali sa sala sa batan-ong managtrato kinsa, gisayuran na nga magminyo, sa usa ka wala mabantayi nga gutlo, nga walay paghunahuna daan nga masugamak ngadto sa pagpakasala, ug nianang lalaki, kinsa nakasulod na sa balaang mga dapit ug nakahimo na og sagradong mga pakigsaad, nagplano sa pagkuha sa hiyas sa asawa sa iyang silingan pinaagi sa pagpanglingla o pwersa ug milampus sa iyang yawanong tinguha.

Dili lamang ingon nga adunay kalainan niining sayop nga mga binuhatan, maghukom gikan sa punto sa tinguha, apan gikan usab nianang mga sangputanan.… Diha sa [kaso sa lalaki kinsa nakahimo na og mga pakigsaad], laing mga tawo ang alaut nga nalambigit, mga pamilya nabungkag, kagul-anan napahamtang ngadto sa inosente nga mga tawo, ang katilingban naapektuhan …; sa kinatibuk-an, ang mga sayop nabuhat ngadto sa mga buhi ug sa mga patay, ingon man usab ngadto sa wala pa matawo, diin walay gahum ang mga nagbuhat og sayop sa pag-ayo o paghimo nga husto.¹⁸

Ang ebanghelyo nagtanyag og paglaum ngadto niadtong determinado nga mahimong limpyo.

Ang bisyuso ug ang tinud-anay nga dautan lamang ang wala magtinguha og kalimpyo; wala sila mahigugma sa kalimpyo ug sa kamatuoran. Wala ako masayud kon posible ba alang sa bisan kinsa nga kalag nga mahimong ingon ka ubos ngadto sa pagkawala sa tanang pagtagad alang nianang unsay limpyo ug putli, maayo ug tinuod ug diniyos. Ako nagtuo nga adunay nagpabilin gihapon diha sa kasingkasing sa labing bisyuso ug dautan, siguro usahay, usa ka kidlap nianang kabalaan nga gitisok diha sa mga kalag sa tanang mga anak nga lalaki sa Dios. Ang mga lalaki mahimong dautan kaayo nga sila wala bisan sa mga aninag lamang nianang balaang inspirasyon nga naningkamot sa paggiya kanila padulong ngadto ug sa paghigugma sa maayo; apan dili ako motuo nga adunay usa ka kalag sa kalibutan nga hingpit nga nawad-an sa tanang hunahuna ug pagdayeg nianang unsay maayo ug limpyo, kon siya makakita niini. Lisud tuohan nga ang usa ka tawo mahimong ingon ka dautan nga siya nawad-an na sa tanang tinguha nga siya mahimo usab nga maayo ug limpyo, kon kini posible; apan daghang mga tawo nga mibiya sa ilang mga kaugalingon sa dautan ug miabut sa paghunahuna sa katapusan nga wala nay purohan alang kanila. Samtang adunay kinabuhi adunay paglaum, ug samtang adunay paghinulsol adunay purohan alang sa kapasayloan.¹⁹

Ang ebanghelyo ni Jesukristo mao ang Balaanong gi-ordinahan nga tambal alang sa mga sakit nga mihasol sa katawhan, ug labaw sa tanan alang sa makalilisang nga paghasol sa sekswal nga sala.²⁰

Dayon, kami moingon nganha kaninyo kinsa naghinulsol sa inyong mga sala, kinsa nalubong uban kang Kristo diha sa bunyag, kinsa mibangon gikan sa tubig nga lubnganan ngadto sa kabag-o sa kinabuhi, natawo sa tubig ug sa Espiritu, ug kinsa nahimo nga mga anak sa Amahan, mga manununod sa Dios ug mga isigkamanununod uban kang Jesukristo—kami moingon nganha kaninyo, kon kamo mosunod sa mga balaod sa Dios, ug mohunong sa paghimo og dautan, mohunong sa pagkamalaw-ay, mohunong sa pagka-imoral, sa sekswal o sa laing paagi, mohunong sa pagpasipala, mohunong sa pagkadili matinud-anon, ug adunay hugot nga pagtuo sa Dios, motuo sa kamatuoran ug modawat niini, ug magmatinuoron atubangan sa Dios ug sa tawo, nga kamo ibayaw sa itaas, ug ang Dios mobutang kaninyo sa pangunahan, ingon ka sigurado sama sa inyong pagsunod niini nga mga sugo. Bisan kinsa nga mosunod sa mga sugo sa Dios, bisan kon kamo ba o bisan laing mga tawo, sila mosaka ug dili mous-us, sila ang mag-una ug dili ang magsunod, sila mopadulong sa itaas ug dili sa ubos. Ang Dios mobayaw kanila ug mopaila kanila atubangan sa mga nasud sa yuta, ug siya mohatag sa silyo sa iyang pag-uyon ngadto kanila, paga-ilhon sila nga iyaha. Kini ang akong pagpamatuod nganha kaninyo.²¹

Mga Sugyot alang sa Pagtuon

Unsa man ang balaod sa Ginoo kabahin sa kaputli? Sa unsa man nga mga paagi nga ang kaputli nagdala og “kalig-on ug gahum” ngadto sa katawhan?
Unsaon man nato sa pag-ugmad og “personal nga kalimpyo ug tukma nga mga hunahuna” diha sa atong mga kaugalingon? Sa unsang paagi nga ang personal nga kalimpyo mahimong usa ka panalangin sa atong mga kaugalingon, sa atong mga pamilya, ug sa kalibutan?
Ngano kaha sa inyong hunahuna nga ang paglapas sa balaod sa kaputli “ikaduha lamang sa pagpaagas og inosente nga dugo”? (Tan-awa usab sa Alma 39:5.)
Unsa nga mga butang ang nalakip diha sa “nagkutay nga lain pang mga sakit” nga nag-uban sa mga paglapas sa balaod sa kaputli? Sa unsang paagi nga ang mga paglapas sa balaod sa kaputli nakaapekto sa daghan pang mga tawo kaysa mga nakalapas lamang?
Unsa man ang atong mabuhat aron sa “pagpalanog sa atong mga tingog batok sa sekswal nga pagka-imoral, ug batok sa tanang matang sa kalaw-ay”?
Alang sa unsa nga mga katuyoan ang “nahisubay sa balaod nga pakig-uban sa mga sekso … gi-ordinahan sa Dios”?
Nganong ang pagbaliwala sa kabalaan sa kaminyoon “dakong hinungdan” alang sa “lunop sa pagkadautan … nga hilabihan gayud diha sa sibilisado nga kalibutan”?
Sa unsang paagi nga ang paglapas sa balaod sa kaputli makahimo og “duha ka sala” alang niadtong kinsa nakahimo na og sagrado nga mga pakigsaad ngadto sa Dios? Unsa man ang mga sangputanan niining duha ka sala?
Unsa nga paglaum ang anaa sa ebanghelyo ni Jesukristo alang niadtong kinsa determinado sa paglimpyo sa ilang kaugalingon ug sa pagsunod sa balaod sa kaputli?