Buntugon Nato ang Atong Kaugalingon

Ang malungtaron nga kalipay makuha dili gikan sa pagtagbaw sa atong pisikal nga mga tinguha ni gikan sa kalibutanon nga mga kalingawan kondili gikan sa hiyas, kaputli sa kinabuhi, ug sa pagkamasulundon sa mga balaod sa Dios.

Gikan sa Kinabuhi ni Joseph F. Smith

Panahon sa iyang administrasyon sugod sa 1901 hangtud 1918, si Presidente Joseph F. Smith nahimong mabalak-on mahitungod sa pagsulod sa kalibutanong mga impluwensya ngadto sa mga kinabuhi sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw. Wala siya magpakabuta sa kalibutanon nga mga pamaagi nga naglibut kaniya. Gipanid-an niya ang pagkadili ligdong, iyang nadunggan ang panamastamas, ug nasubo siya sa daghang mga kagawian sa katilingban nga nagpasulabi. Iyang giawhag ang mga Santos sa pagbansay og kaugalingon nga kahanas sa pag-atubang niining mga impluwensya ug sa pagpuyo og mga kinabuhi nga matarung, mahiyason, ug putli.

Ang kamahinungdanon sa pagpugong sa mga kalingawan sa mga Santos ug sosyal nga paglingawlingaw ug mga kadautan sa panamastamas, pagsugal, paglibak, ug sa pagkadili ligdong mao ang tanan nga mga hilisgutan nga iyang gisulti. Niadtong Septyembre 1916 ang Unang Kapangulohan mipadala og sulat ngadto sa mga organisasyon sa auxiliary sa Simbahan nga nagpahayag nga “adunay usa ka dinalian nga panginahanglan sa pagpalambo ug pagtul-id tali sa atong batan-on nga katawhan, ilabi na sa butang kabahin sa sinina ug sa ilang sosyal nga mga pamatasan ug mga kagawian” ug gitahasan kini nga mga organisasyon sa paglihok aron magmugna og reporma kabahin niining mga butanga.¹

Samtang naghatag og mga panudlo niining mga organisasyon, giila usab niya kanang mga “impluwensya sa panimalay … labaw sa tanan, kinahanglan nga motudlo sa moral, sosyal ug mga pagreporma sa pagsul-ob og sinina. Ang panimalay kinahanglan nga mangulo sa trabaho nga gihimo sa mga organisasyon diin kaabag lamang diha sa panimalay.”²

Siya mipahimangno: “Ang nag-una nato nga kaaway atong makit-an sulod sa atong kaugalingon. Maayo kana ang pagbuntog og una niana nga kaaway ug dad-on ang atong mga kaugalingon ubos sa kabubut-on sa Amahan, ug ngadto sa tumang pagkamasulundon sa mga baruganan sa kinabuhi ug kaluwasan nga iyang gihatag ngadto sa kalibutan alang sa kaluwasan sa mga tawo.”³

Mga Pagtulun-an ni Joseph F. Smith

Atong sundon ang Manluluwas pinaagi sa pagpugong sa atong kaugalingon.

Alang kanako daw kana nga ehemplo nga gipakita alang kanato sa atong Manluluwas mao ang ehemplo nga kinahanglan atong tinguhaon sa pagsunod. Iya ba nga [gigamit sa dili maayo] ang Iyang kaalam alang sa pagtagbaw sa mga kahigal sa unod? O Iya ba nga gihimo ang pagbuhat og maayo—sa pag-ayo sa masakiton, sa pagpabuka sa mga mata sa buta, pagpahiuli nga makasulti ang amang, pangdungog sa bungol, paglimpyo sa mga sanglahon, pagpasaylo sa sala, paghupay sa naguol? Dili ba mao kana ang ehemplo nga Iyang gipakita atubangan sa kalibutan? Dili ba mao kana ang atong pagtulun-an nga Iyang gisugo sa Iyang mga tinun-an nga sundon? Sa akong hunahuna mao kini. Adunay usa ka butang sa ingon nga pagtulun-an nga takus dayegon ug halangdon. Modala kini og matuod ug malungtaron nga kalipay; samtang ang mga kalipay sa kalibutan temporaryo ug lumalabay lamang.⁴

Walay tawo nga luwas gawas kon makapugong siya sa iyang kaugalingon ug walay malupigon nga labaw pa ka walay kalooy o labaw pa ka makahahadlok kaysa sa usa ka dili kapugngan nga kahinam o pagbati. Atong makita nga kon dili nato mapugngan ang malukupon nga kahinam sa unod ug magtinguha niini, kana nga sangputanan mahimo nga walay katapusan nga kapait, kadaot ug kaguol, sa indibidwal ug sa katilingban. Makadaut kini nga ehemplo maingon man usab sa mga epekto niini sa indibidwal, makuyaw ug makadaot sa dili mabinantayon; samtang ang pagdili niini nga mga kahinam … ug sa pagtinguha og usa ka butang nga halangdon; sa matag posibling higayon, sa pagbuhat og maayo sa atong isigka mga nilalang, maglaum alang sa umaabot, magtigum og mga bahandi sa langit, diin walay tangkob ni taya nga magakutkot, ug diin walay mga kawatan nga magapanaka ug magapangawat [tan-awa sa Mateo 6:19–20]—kining tanan nga mga butang modala og walay katapusan nga kalipay; kalipay alang niini nga kalibutan ug sa kalibutan nga umaabut.⁵

Alang sa akong bahin wala ako mahadlok sa impluwensya sa atong mga kaaway gikan sa gawas, sama sa akong kahadlok niadtong gikan sa sulod. Usa ka dayag nga gipahayag nga kaaway, kinsa mahimo nato nga makita ug ikahibalag sa dayag, dili kaayo kahadlokan kay sa kaaway nga nagpahipi, malinglahon, maliputon nga nagtago sa atong kahiladman, sama sa kadaghan sa atong mga kahuyang sa atong napukan nga tawhanong kinaiya, diin naandan kaayong gitugot nga napasagdan, nagpalibog sa atong mga hunahuna, mopalayo sa atong mga pagbati gikan sa Dios ug sa iyang kamatuoran, hangtud nga gub-on niini ang pinakapundasyon sa atong hugot nga pagtuo ug mopaunlod kanato lapas pa sa kahigayunan o paglaum nga matubos, bisan niini nga kalibutan o sa umaabut. Kini mao ang mga kaaway nga kinahanglan gubaton natong tanan, kini mao ang pinakadako nga kinahanglan atong pakigbatokan sa kalibutan, ug pinakalisud nga buntugon. Mao kini ang mga bunga sa pagkaignorante, nga sa kinatibuk-an mitubo gikan sa wala masanta nga sala ug kadautan diha sa atong mga kasingkasing. Ang paghago nga atong mahimo mao ang pagsanta sa atong mga kahinam, pagbuntog sa mga kaaway sa atong kahiladman, ug pagsiguro nga ang atong mga kasingkasing gikahimut-an sa panan-aw sa Ginoo, nga walay gihimo nga makapasubo sa iyang Espiritu ug mopahisalaag kanato gikan sa agianan sa pagkamasulundon.⁶

Daghan ang mahigugmaon sa kalingawan ug kahigal labaw pa kay sa paghigugma sa Dios. Nahimuot sila sa mga kahigal sa unod, pagtagbaw sa ilang mga kahinam, nagbaton og makadaut kaayo nga mga tinguha, madunuton nga pagpakabuhi, kahilayan, paghudyaka ug tanang matang sa pagkadautan. Daghang mga tawo ang wala masayud kon unsaon nga magmalipayon, wala masayud kon unsaon sa paggamit ang mga panalangin nga gihatag sa Dios ngadto kanila. Kon maangkon nila ang tibuok kalibutan, gamiton nila kini sa pagtagbaw alang sa ilang kaugalingong dautan nga mga kaibog ug mga tinguha, paingon sa ilang kaugalingon nga kalaglagan. Apan kon nagbaton sila og husto nga espiritu, ilang tinguhaon ang pagpasiugda sa kalinaw ug kalipay sa katawhan ug mohatag og impluwensya sa Ebanghelyo sa kahayag ug kamatuoran ngadto sa tibuok kalibutan. Mahigugma sila sa kaputli, hiyas, kamatinuoron, kaligdong ug pagkamatarung.⁷

Ang kalingawan dili mao ang katuyoan sa kinabuhi, kondili paghatag lamang og kalainan.

Sultihi ako kon unsa nga mga kalingawan ang inyong ganahan og maayo ug kon ang inyong mga kalingawan nahimo ba nga nagpasulabi nga kahinam sa inyong kinabuhi, ug sultihan ko kamo kon unsa kamo.⁸

Ang atong mga kalingawan kinahanglan nga maila pinaagi sa kamaayo niini og sosyal nga mga palibut. Kinahanglan nga kita maniid og maayo sa kinaiya niadtong kinsa atong gikauban sa mga dapit sa kalingawan; ug kinahanglan nga pagadumalahon kita pinaagi sa taas nga salabutan sa responsibilidad ngadto sa atong mga ginikanan, sa atong mga higala ug sa Simbahan. Kinahanglan nga atong masayran nga ang mga kalingawan nga atong gipahimuslan mao ang matang nga gikahimut-an sa Ginoo…. Ang mga kalingawan diin, mismo sa kaugalingon niini, ug sa dalayegong sosyal nga mga palibut, mahimo nga tukma ug makalingaw, kinahanglan nga likayan gawas kon ang mga kauban mga matinuoron, ug ang mga dapit adunay maayo nga reputasyon ug gipahigayon ubos sa tukma nga mga limitasyon.

Adunay mga kinutuban sa atong mga paglingawlingaw nga lapas niadtong dili kita luwas nga moadto. Sa paglingawlingaw kinahanglan nga bantayan ang kalihokan ug limitahan ang pagkamakanunayon aron malikayan ang paghingapin. Kinahanglan nga dili kini makaukopar sa tanan, ni bisan sa dakong bahin sa atong panahon; sa pagkatinuod kinahanglan nga himoon lang kini nga nag-agad sa mga katungdanan ug mga obligasyon sa kinabuhi, ug dili gayud himoon nga nag-unang motibo o hinungdan sa atong mga paglaum o mga ambisyon.⁹

Ang tanan nga paghingapin makadaut. Ang pagpugong kinahanglan nga mao ang magdumala sa tanan. Ang kalingawan dili mao ang katuyoan sa kinabuhi, kinahanglan nga kini itugot lamang alang sa pagpalahi. Kon ang mga tawo maanad sa ilang mga kaugalingon sa kanunay o sagunson nga mga higayon sa paglingawlingaw, ang tinuod nga mga katuyoan sa pagkaanaa sa tawo malimtan ug ang katungdanan mahimo nga makasamok ug kasilagan.¹⁰

Mosugod kita og putli nga mga kinabuhi, molikay sa mga paghingapin, ug mohunong sa pagpakasala.

Ang pagpanamastamas ug pagbinastos maoy hilabihan ka dako nga kasal-anan sa panan-aw sa Dios.

Kinahanglan nga isalikway nato ang pagpanamastamas, ug pagbinastos, ug ang tanang butang niana nga kinaiya nga ania tali kanato; tungod kay ang ingon nga mga butang wala mahiuyon sa ebanghelyo ug dili angay sa katawhan sa Dios.¹¹

Ang pinulongan, sama sa hunahuna, maghimo kini og timaan ug mahinumduman sa panumduman sa pamaagi nga mahimong dili maayo kondili makadaut ngadto niadtong kinsa napugos sa pagpaminaw sa dili angay nga mga pulong. Ang mga hunahuna nga sa mismo niini dili angayan tingali mahimo nga makapabayaw o makapakubos pinaagi sa pinulongan nga gigamit aron sa pagpahayag niini. Kon ang dili maayong mga pagpahayag kinahanglan nga likayan, unsa man ang ikasulti kabahin sa panamastamas? ¹²

Ang pamatasan … diin ang pipila ka mga batan-ong nakat-on sa pagbinastos ug panamastamas … dili lamang makapalagot sa tanang edukado nga mga tawo, kondili dako kini nga sala sa panan-aw sa Dios, ug kinahanglan nga mawala kini tali sa mga anak sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw.¹³

Moingon ako ngadto sa mga amahan ug mga inahan sa Israel, ug sa mga batang lalaki kinsa natawo diha sa Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw: Ako kining isulti ngadto sa mga lalaki ug batan-ong mga lalaki sa tibuok kalibutan, kutob sa makadungog sa akong mga pulong—nangamuyo ako kaninyo, naghangyo ako kaninyo sa dili pagpasuko sa Ginoo, ni pagpasuko sa halangdong mga lalaki ug mga babaye, pinaagi sa pagpanamastamas.¹⁴

Ang tinguha sa pagkuha og usa ka butang nga walay hinungdan makadaut.

Tali sa mga bisyo karon nga panahon ang sugal sa kinatibukan mao ang gipanghimaraut sa hilabihan…. Bisan pa niana, sa lainlaing mga paagi ang kadautan sa sugal giabi-abi diha sa panimalay, mahalon nga mga casino, ug sa mga kalingawan alang sa takus nga mga hinabang sa kalooy, bisan pa gani sulod sa mga presinto sa sagrado nga mga bilding.…

Ang tinguha sa pagkuha og usa ka bililhon nga butang tungod sa gamay o sa walay hinungdan makadaut; ug bisan unsang palakaw nga nagpalig-on niana nga tinguha maoy usa ka epektibo nga abag sa espiritu sa sugal, diin napamatud-an nga usa ka matuod nga kadautan sa pagkalaglag sa mga liboan. Ang pagpanimpalad og diyes sentabos sa paglaum nga makadaug og peso diha sa bisan unsa nga dula sa pagpanimpalad maoy usa ka matang sa sugal.¹⁵

Ang paglibak supak sa espiritu sa ebanghelyo.

Sa sulat nga bag-o pa lang nako nga nadawat, ang mosunod nga hangyo ug pangutana gisumiter alang sa akong panghunahuna: “Gusto nako nga imong hatagan og katin-awan ang paglibak. Daw adunay nagkalahi nga panghunahuna kabahin sa kahulugan sa mao nga pulong. Ang pipila nangangkon nga kon nagsulti lamang ikaw sa kamatuoran kabahin niana nga tawo, dili kini panglibak, bisan unsa pa ang imong isulti o sa unsang paagi gisulti nimo kini. Dili ba mas maaayo kini kon masayud kita nga ang usa ka tawo adunay sayop sa pagduol kaniya sa tago ug makigsulti kaniya, kay sa moadto sa lain ug mosulti sa iyang mga sayop?”

Walay butang nga mas makapalayo gikan sa espiritu ug sa pagkahanas sa ebanghelyo kay sa pagdahum nga kanunay kita nga mahatagan og kaangayan sa pagsulti sa kamatuoran mahitungod sa usa ka tawo, bisan unsa pa ka makadaut ang kamatuoran nga mahimo ngadto kaniya. Ang ebanghelyo nagtudlo kanato sa sukaranan sa mga baruganan sa paghinulsol, ug kita walay katungod sa pagpakaulaw sa usa ka tawo diha sa panan-aw sa iyang isigkatawo kon siya tinuod nga nagbasol ug ang Dios mipasaylo na kaniya.…

Isip usa ka lagda, dili kinahanglan ang kanunay nga paghatag og tambag ngadto niadtong kinsa sa atong panghunahuna adunay pipila ka mga sayop. Sa unang bahin, ang atong mga panghunahuna mahimo nga nasayop, ug sa ikaduhang bahin, tingali og nanghilabot kita uban sa usa ka tawo kinsa hilabihan ka lig-on nga napuno sa espiritu sa paghinulsol, ug kinsa, nakamatngon sa iyang kahuyang, makanunayon nga nakigbisog sa pagbuntog niini. Busa, ang pinakamaayo nga pagbantay, kinahanglan nga hunahunaon sa tanan natong pinulongan nga nagpasabut og pagbadlong sa uban. Isip kinatibuk-ang lagda, ang paglibak labaw pa nga matino pinaagi sa espiritu ug katuyoan nga nakapahimo kanato sa pagsulti sa mga butang nga atong gihunahuna nga kasaypanan sa uban kay sa mismong mga pulong niini.

Ang usa ka lalaki o babaye nga nagbaton sa Espiritu sa Dios sa dili madugay makaila diha sa iyang kaugalingong mga pagbati sa espiritu sa paglibak, tungod kay kana nga espiritu anaa sa mga gisulti nga gihimo kabahin sa uban. Busa, ang pangutana mahitungod sa paglibak, tingali labing maklaro pinaagi sa karaan nga lagda nga, “ang sinulat magapatay, apan ang Espiritu magahatag og kinabuhi.” [2 Mga Taga-Corinto 3:6.]¹⁶

Ang pagka dili ligdong kinahanglan nga dili tugotan sa tanang katawhan.

Ang pagkadili ligdong sa sininaan kinahanglan nga dili tugotan sa mga ginikanan ug sa tanan nga edukado nga mga tawo. Ang walay kaulaw nga mga pagpasundayag sa porma sa tawo nga gituyo sa pagpresentar sa moderno nga mga istilo sa sinina, o sa laing paagi walay sinina, mao ang mga timaan nianang kahigal ug makaulaw nga kahilig ngadto sa kakulang sa pamatasan ug katilingbanon nga pagkadunot diin nakapadali sa mga nasud ngadto sa dili mabakwi nga kalaglagan. Ayaw itugot nga ang masanag nga mga pagpaabut sa mahimayaon nga kaliboan matabonan sa ingon nga mga anino nga sama og gihulga pinaagi sa mga pamatasan ug mga saput ug mga pagsukwahi niining mga panahon sa mga lagda sa katarung.¹⁷

Sa akong panan-aw ang mga istilo karong panahona mga salawayon, nagsugyot og kadautan, gibanabana sa pagpukaw sa makauulaw nga kahinam ug kahigal, ug sa aghat sa kahigal, sa mga kasingkasing niadtong kinsa mosunod sa mga istilo, ug niadtong kinsa nagtugot niini…. Makauulaw kini, ug naglaum ako nga ang anak nga mga babaye sa Zion dili mopasiugda niining dautan nga mga paagi, mga saput ug mga istilo, tungod kay makapaluya ug makapahimaraut ang epekto niini.¹⁸

Among nadungog nga gitaho kini, matag karon ug unya, nga ang pipila … mogisigisi sa ilang mga saput, kay sa patunhayon kini nga balaan ug walay mansa…. Among nakita ang pipila sa atong buotan nga mga sister nga moanhi sa templo usahay nagdayandayan sa pinakabag-o ug pinakatalamayon nga mga istilo nga nagpakaulaw gayud sa balaanon nga porma sa tawo. Daw wala sila makaamgo nga mianhi sila sa balay sa Dios.¹⁹

Matarung nga pagsayaw gitugot tali sa mga Santos.

Gihunahuna namo nga tukma sa panahon gayud kini ang paghatag og pagtagad sa hilisgutan kabahin sa mga kalingawan sa sayaw, usa ka pagpalain nga gitugot ngadto sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, apan ubos sa piho nga mga lagda nga kinahanglang hugot nga tumanon…. Kinahanglan nga walay ilimnon nga makahubog diha sa tibuok nga hawanan sa sayaw ug sa palibut niini. Kadtong mga sayaw nga nagkinahanglan o nagtugot og sikit nga panaggakos ug masugyuton nga mga lihok … kinahanglan nga dili gayud itugot.²⁰

Ang mga libro kauban alang sa kaayohan o alang sa kadautan.

Ang mga libro nahimo nga ingon og kauban sa matag usa nga mobasa, ug magmugna kini sulod sa kasingkasing og mga pagbati bisag alang sa kaayo o alang sa kadautan. Usahay mahitabo kini kon ang mga ginikanan mobantay pag-ayo sa mga higala nga gipakig-uban sa ilang mga anak ug wala magtagad og maayo mahitungod sa mga libro nga ilang gibasa. Sa kaulahian ang pagbasa og dautan nga libro modala og dautan nga mga kauban.

Dili lamang ang batang lalaki kinsa nagbasa niining katingad-an, salikwaot, ug dili natural nga mahinamong basahon ang naapektohan sa impluwensya niini, apan sa dili madugay makaimpluwensya siya sa uban. Kini nga basahon mahimong tinubdan sa tanang matang sa dautang mga sugyot nga mopalambo sa dautan nga mga binuhatan ug magdala og dili natural ug makapaulaw nga pagbati diin motipig sa maayo diha sa kasingkasing sa tawo ug mohatag og luna sa dautan…. Kon ang atong mga anak magbasa og mga libro nga nagmugna og katingad-an ug dili kasagaran ug dili angay nga mga hunahuna sa ilang mga alimpatakan dili na kini nato ikatingala sa pagkasayud nga sila nakahimo og pipila ka dili kasagaran, pipila ka katingad-an, o dili natural nga buhat. Diha sa mga hunahuna ug mga pagbati nga kinahanglan makigbatok kita sa mga dautan ug mga tintasyon sa kalibutan, ug ang pagpahinlo sa atong mga hunahuna ug mga pagbati kinahanglan nga paningkamotan pag-ayo sa matag amahan ug inahan.…

Usa ka istorya ang gisaysay kabahin sa usa ka English nga opisyal didto sa India, nga usa ka adlaw niana miadto sa istante sa libro aron pagkuha og libro. Sa iyang pagkab-ot sa libro ang tudlo gipaak sa usa ka bitin nga adder. Human sa pipila ka mga oras ang iyang tudlo misugod sa paghubag. Wala madugay ang paghubag misaka ngadto sa iyang bukton, ug sa katapusan ang tibuok lawas naapektohan, ug paglabay sa pipila ka adlaw ang opisyal namatay. Adunay mga bitin nga nagtago sa daghang baratohon ug basura nga libro…. Ang epekto niini sa atong mga kalag makahilo, ug sa dili madugay siguro kini nga magmugna og usa ka pamatasan ug espirituhanong kamatayon…. Kinahanglan nga magbantay gayud ang mga Santos sa mga libro nga dad-on sa ilang mga panimalay, tungod kay ang ilang mga impluwensya mahimo nga sama ka makahilo ug makamatay sama sa adder nga midala og kamatayon sa English nga opisyal didto sa India.²¹

Unsa nga matang sa mga tawo kita mahisama?

Pinaagi lamang sa pagtuman sa mga balaod sa Dios nga ang katawhan makabuntog sa walay hinungdang mga kahuyang sa mortalidad ug mogamit niana nga gibug-aton sa pagbati, nianang gugmang putli ug paghigugma, nga kinahanglan nga modasig sa mga kasingkasing ug sa mga kagustuhan sa mga anak sa katawhan. Ang ebanghelyo ingon nga kini gipahiuli gituyo aron paghimo sa [mga tawo] nga gawasnon gayud, gawasnon sa pagpili sa maayo ug biyaan ang dautan, gawasnon sa paggamit nianang kaisug sa ilang pagpili nianang maayo, diin sila nadani sa katarung, bisan pa man sa daghan kaayong mga tawo sa kalibutan nga mahimong motulisok kanila sa tudlo sa pagtamay ug pagbugalbugal. Wala kini magkinahanglan og espisyal nga kaisug sa bahin sa mga tawo nga moapil sa mga sulog sa kalibutan.²²

Ang Ginoo nagpanalangin kaninyo akong mga kaigsoonan. Among paluyohan ang mga kalihokan nga mopasiugda sa pagkamapugnganon, hiyasnon, kaputli sa kinabuhi ug hugot nga pagtuo sa Dios ug sa pagkamasulundon sa Iyang mga balaod.…

…Unsa nga matang sa mga tawo kita mahisama; unsa nga matang sa mga indibidwal kita mahisama? Dili ba kinahanglan nga mohatag kita og ehemplo nga takus sa atong gituohan? Dili ba kinahanglan nga magpuyo kita og putli nga mga kinabuhi? Dili ba kita kinahanglan nga magtinarung, hiyasnon, matinuoron, mahadlokon sa Dios ug mahigugmaon sa Dios diha sa atong mga kalag sa matag adlaw sa atong kinabuhi ug sa matag katungdanan nga kita mahimo nga tawagon aron sa pagbuhat; dili ba unta mohatag kita og ehemplo alang sa kaayohan? Dili ba unta kita mahimong sama ni Kristo, maligdong, matinuoron sa matag baruganan sa Ebanghelyo, ug dungganan diha sa kalibutan ug sulod sa panimalay … ? Mao gayud unta kana nga matang sa mga tawo kita mahisama. Ang Dios motabang kanato nga mahimong ingon mao ang akong pag-ampo.²³

Mga Sugyot alang sa Pagtuon

Sa unsang paagi nga ang Manluluwas mihatag og ehemplo sa pagpugong sa kaugalingon? Unsa man ang “kaaway nga atong makit-an sulod sa atong kaugalingon”? (Tan-awa usab sa Mosiah 3:19.) Sa unsang paagi kita makasunod sa ehemplo sa Manluluwas sa pagbuntog niini nga kaaway?
Kon dili kita makapugong sa atong kaugalingon, sa unsang paagi kita makapasakit sa atong kaugalingon ug sa uban? Kon kita makapugong sa atong kaugalingon unsaon man nato sa pagpanalangin sa uban?
Sa unsang paagi nga ang mga kalingawan mahimong “nagpasulabi nga kahinam” sa atong kinabuhi? Sa unsang paagi mopadayag kini kon unsa nga matang kita? Unsa ang kinahanglan papel sa mga kalingawan diha sa atong kinabuhi?
Ngano nga ang “paggamit og binastos ug panamastamas … dako kaayong sala sa panan-aw sa Dios”? Kon kadtong naglibut kaninyo nagbinastos, sa unsang paagi inyo silang pahibawon nga makapasilo kini kaninyo?
Ngano nga ang paglibak supak sa espiritu sa ebanghelyo. Unsay paagi nga kinahanglan natong buhaton kay sa mosulti mahitungod sa mga sayop sa uban?
Sa unsang paagi nga ang pagsinina nga ligdong makadasig og matarung nga pagpuyo? Sa unsang paagi ang pipila ka mga istilo karon nahimong “nagsugyot og kadautan” ug “makapaluya” ang epekto niini?
Sa unsang paagi ang tambag ni Presidente Smith mahitungod sa mga libro maggamit sa kalingawan karon, sama sa mga pasundayag sa video, musika, telebisyon, mga salida, mga magasin, ug ang Internet? (Tan-awa usab sa D&P 88:118.) Sa unsang paagi gikinahanglan ang pagkaisug kon kinahanglan nga moapil kita batok sa “mga sulog sa kalibutan”?
Unsaon ninyo pagtubag ang pangutana, “Unsa nga matang sa mga tawo kita mahisama”? (Tan-awa usab sa 3 Nephi 27:27.)

Ruth and Naomi — *Ruth ug Naomi,* ni Judith Mehr. Si Ruth nakakaplag og kalinaw ug kalipay pinaagi sa pagpuyo og usa ka kinabuhi sa kaputli ug sa pagkamasulundon sa mga balaod sa Dios.