Mga Amahan diha sa Panimalay

Ang matag amahan kinahanglang mobarug nga takus sa iyang balaan nga katungdanan isip pangulo sa iyang pamilya.

Gikan sa Kinabuhi ni Joseph F. Smith

Sa tibuok niyang kinabuhi, si Joseph F. Smith nagdala uban kaniya og panumduman sa iyang gimartir nga amahan, si Hyrum Smith. Niadtong 27 sa Hunyo 1918, si Presidente Smith midumala didto sa Sementeryo sa Siyudad sa Salt Lake, diin usa ka monyumento ang gipabarug agi og pasidungog sa iyang Amahan. Niana nga okasyon, siya miingon: “Napanalanginan ako karon og traynta y singko ka buhing mga anak, ang tanan kinsa, kutob sa akong nasayran, takus nga mga miyembro sa Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, ug nagtuo ako nga ang ilang mga kasingkasing anaa sa pagserbisyo sa Ginoo. Mapagarbuhon ako sa akong mga anak. Karon aduna akoy labaw sa otsenta y sayes ka mga apo…. Adunahan ako; ang Ginoo mihatag kanako og dakong bahandi sa mga anak ug mga anak sa mga anak…. Gusto nako nga motan-aw lamang kamo dinhi sa gagmayng panon sa akong mga apo—dinhi gayud, sa matag usa kanila. Gimahal nako sila. Nakaila ako kanilang tanan. Wala pa sila sukad nako igkita apan ang akong halok kanila, sama sa akong gibuhat sa akong kaugalingong mga anak.”¹

Sa kaulahian ang iyang anak nga lalaki si Joseph Fielding Smith, kinsa miserbisyo isip Presidente sa Simbahan gikan sa 1970 ngadto sa 1972, nakamatikod nga ang gugma sa iyang amahan sa iyang pamilya “walay kinutoban sa gidak-on ug kaputli niini. Ang kalibutan wala masayud—posible nga dili masayud—sa giladmon sa iyang gugma kanila. Ang mga dautan ug mga tampalasan mibugalbugal ug mipakaulaw kaniya; apan ang tinuod nga kahimtang sa iyang kinabuhi sa pamilya ug talagsaong gugma alang sa iyang pamilya maoy wala nila masabti. Nag-ampo siya pag-ayo nga unta ang iyang mga anak kanunay nga magmatinuoron—matinuoron sa Dios, matinuoron sa ilang isigkatawo; matinuoron sa usag usa ug matinuoron ngadto kaniya! … Himoa sila, ang usa ug ang tanan, mahimo nga matinuoron ngadto kaniya ug matinuoron sa katuyoan nga iyang gibarugan sa hilabihan ka matinud-anon sulod sa panahon sa iyang mortal nga kinabuhi, ug diin mao ang pinakamahal nga butang alang kaniya sa tibuok niyang kinabuhi.”²

Mga Pagtulun-an ni Joseph F. Smith

Walay makapuli alang sa panimalay.

Walay makapuli alang sa panimalay. Ang tukuran niini sama sa karaang kalibutan, ug ang misyon niini gi-orden nang daan sa Dios gikan pa sa unang panahon…. Ang panimalay niining tungura labaw pa kay sa usa ka puy-anan, usa kini ka organisasyon nga nagbarug alang sa kalig-on ug gugma sa mga indibidwal ingon man usab sa mga nasud.

Walay mahimong tinud-anay nga kalipay nga bulag ug layo gikan sa panimalay, ug ang paningkamot nga gihimo aron sa pagbalaan ug pagpreserbar sa impluwensya niini makabayaw niadtong kinsa naghago ug nagsakripisyo alang sa pagtukod niini. Ang kalalakin-an ug kababayen-an sagad nagtinguha sa paghulip og laing kinabuhi alang niana nga panimalay; ilang patuhoon ang ilang kaugalingon nga ang panimalay nagpasabut og pagdili; nga ang pinakataas nga kagawasan mao ang hingpit nga kahigayunan nga makalihok sa kaugalingong kabubut-on. Walay kalipay kon walay pagserbisyo, ug walay serbisyo nga labing mahinungdanon kaysa nianang unsay makausab sa panimalay ngadto sa usa ka balaanong institusyon, ug mag-awhag ug magpreserbar sa kinabuhi sa pamilya.

Kadtong kinsa molikay sa mga responsibilidad sa panimalay kulang sa usa ka importanteng elemento sa katilingbanon nga kaayohan. Mahimo nga magpatuyang sila sa ilang kaugalingon sa katilingbanon nga mga kalingawan, apan ang ilang mga kalingawan mga taphaw lamang ug sa kaulahian moresulta sa kahigawad sa ilang kinabuhi. Ang trabaho sa mga tawo usahay mopalayo kanila sa ilang mga panimalay; apan ang hunahuna sa pagpauli sa kanunay usa ka inspirasyon sa pagbuhat og maayo ug sa pagkamaunungon.³

Diha sa sulundon nga panimalay ang kalag dili gutom, ni ang pagtubo ug pag-uswag sa mas bililhon nga mga sentimento mapugngan alang sa kubos nga mahilayon nga mga kalingawan. Ang pinakamahinungdanon nga katuyoan dili mao ang paghipos og daghang materyal nga bahandi nga sa kinatibuk-an moanam og bitad palayo gikan sa tinuod, sulundon, espirituhanon nga kinabuhi; apan hinoon sa pagmugna og bahandi alang sa kaayohan sa kalag, pagpakabana sa halangdon nga kalampusan, usa ka naghingapin nga gugma ug pagkamatinabangon.

Dili ang mahalon nga mga dibuho, mga kurtina, bililhon nga gagmayng mga dayandayan, nagkalainlaing mga adorno, mahalon nga kasangkapan sa balay, mga umahan, mga hayopan, mga balay ug mga yuta ang nalangkub sa sulundon nga mga panimalay, ni gani ang katilingbanong mga kalipay ug kasayon nga hugtanong gitinguha pag-ayo sa kadaghanan; kondili hinoon ang katahum sa kalag, nga giugmad, mahigugmaon, maunungon, matinuoron nga mga espiritu; mga kamot nga motabang ug mga kasingkasing nga mosimpatiya; gugma nga dili mangita alang sa iyang kaugalingon, mga hunahuna ug mga buhat nga motandog sa atong mga kinabuhi sa bililhon nga mga isyu—kini ang nagpahipi sa tukuran sa sulundon nga panimalay.⁴

Diha sa panimalay ang tigdumala nga awtoridad gitugyan sa amahan.

Walay mas taas pa nga awtoridad sa mga butang nga may kalabutan sa organisasyon sa pamilya, ug ilabi na kon kana nga organisasyon gidumala sa usa nga naghupot sa mas taas pa nga Priesthood, kaysa niana sa amahan. Ang awtoridad dugay na kaayo nga gisunod, ug diha taliwala sa mga tawo sa Dios sa tanan nga mga dispensasyon gitahud kini og maayo ug sagad gihatagan og gibug-aton pinaagi sa mga pagtulun-an sa mga propeta kinsa mga dinasig sa Dios. Ang patriyarkal nga kapunongan nagagikan sa balaanon nga sinugdanan ug magpadayon sa tanang panahon ug sa kahangturan. Diha na kaniadto, ang usa ka piho nga katarungan kon ngano nga ang mga lalaki, mga babaye ug mga bata kinahanglan nga makasabut niini nga kapunongan ug sa awtoridad niini diha sa mga panimalay sa katawhan sa Dios, ug nagtinguha sa paghimo kon unsa ang gusto sa Dios nga mahimo niini, usa ka katakus ug pagpangandam alang sa pinakataas nga kahimayaan sa iyang mga anak.…

Kini nga awtoridad nagdala uban niini og usa ka responsibilidad ug seryoso nga butang, maingon man usab sa mga katungod ug mga kahigayunan niini ug ang mga tawo dili kinahanglan nga hilabihan ka masulundon sa ilang kinabuhi, ni mag-andam pagayo sa ilang kaugalingon nga magbantay pag-ayo aron magpuyo sa kaangayan uban niining mahinungdanon ug giorden sa Dios nga lagda sa pamatasan diha sa organisasyon sa pamilya. Diha niini nga awtoridad piho nga mga saad ug mga panalangin gipasikad ug kadtong kinsa mosunod ug motahud niini nga awtoridad adunay piho nga mga katungod sa balaanon nga gasa nga dili nila maangkon gawas kon ilang tahuron ug sundon ang mga balaod nga gitukod sa Dios alang sa lagda ug awtoridad diha sa panimalay.⁵

Nagtinguha ako … sa pagpahimangno sa mga opisyal sa Simbahan sa panginahanglan sa pagkunsulta sa mga amahan sa tanang mga butang nga may kalabutan sa calling sa ilang anak nga mga lalaki sa Priesthood, ug sa mga paghago sa Simbahan, nga ang pagtahud ug pagpasidungog nga kinahanglang ipakita sa mga anak alang sa mga ginikanan mahimo nga dili mahilabtan sa Simbahan, ni masapawan sa mga opisyal niini. Niining paagiha ang kaangayan ug maayong kabubut-on ang magpasulabi ug ang pagtugot sa mga pamilya ug ang kinabuhi sa pamilya, diin ang pangagamhanan sa Simbahan gibase ug gipatunhay, sa ingon mahimo nga idugang ngadto sa tawag sa balaang Priesthood, nagsiguro sa pagkahiusa, kalig-on ug gahum sa matag kalihokan niini.⁶

Mga amahan, buhata ang tibuok ninyo nga katungdanan sa inyong mga pamilya.

Kon ang [mga amahan] nagbaton sa Espiritu sa Ginoo uban kanila sa pagpahigayon sa ilang temporal nga mga katungdanan, dili gayud nila pasagdan ang mga inahan sa ilang mga anak ni ang ilang mga anak. Dili nila pakyason ang pagtudlo kanila sa mga baruganan sa kinabuhi ug magpakita kanila og tukma nga ehemplo. Ayaw pagbuhat og bisan unsang butang sa inyong kaugalingon nga kamo mosulti sa inyong anak nga lalaki, “Ayaw buhata kini.” Pagpakabuhi aron makaingon kamo, “Akong anak, buhat sama sa akong buhaton, sunod kanako, sunda ang akong ehemplo.” Kinahanglan ingon niana ang paagi magpakabuhi ang mga amahan, matag usa kanato; ug makaulaw kini, makaluya, makaulaw nga butang alang sa bisan kinsa nga miyembro sa Simbahan sa pagpadayon sa usa ka dalan nga iyang nahibaloan nga dili husto ug gusto nga ang iyang mga anak dili gayud mosunod. Pagkamakauulaw gayud kini nga butang alang sa usa ka tawo sa pagbutang sa iyang kaugalingon og usa ka babag, usa ka kakulian batok sa pagbuhat sa iyang hingpit nga katungdanan ngadto niadtong mga nahigugma kaniya ug kinsa kinahanglan niya nga higugmaon ibabaw sa iyang kaugalingong kinabuhi, pinaagi sa pagsunod sa mga kahinam diin mga sayop ug sa mga kaibog nga makauulaw, ug sa pagbuhat og mga butang nga dili unta niya angayang buhaton, ug nga buot unta niyang sulayan sa pagpugong ang iyang mga anak sa pagbuhat sa ingon. Buhata ang inyong katungdanan akong mga kaigsoonan ug ang Ginoo mobuhat sa Iyaha alang kaninyo.⁷

Mga kaigsoonan, adunay gamay ra kaayong relihiyosong debosyon, gugma ug kahadlok sa Dios, diha sa panimalay; hilabihan ka kalibutanon, pagkahakog, pagkawalay pagpakabana ug kulang sa pagtinahuray diha sa pamilya, o kadaghanan wala gayud kini mahitabo sa gawas. Kon mao, ang panimalay mao ang nagkinahanglan og kausaban. Sulayi karon, ug ugma, sa paghimo og kausaban sa inyong panimalay pinaagi sa pag-ampo makaduha sa usa ka adlaw uban sa inyong pamilya; tawaga ang inyong mga anak ug inyong asawa sa pag-ampo uban kaninyo. Pangayo og panalangin sa matag pagkaon nga inyong gikaon. Paggahin og napulo ka mga minuto sa pagbasa og usa ka kapitulo gikan sa mga pulong sa Ginoo diha sa Biblia, sa Basahon ni Mormon, sa Doktrina ug mga Pakigsaad, sa dili pa kamo mohigda, o sa dili pa kamo moadto sa inyong inadlaw-adlaw nga trabaho. Pakan-a ang inyong espirituhanong kaugalingon diha sa panimalay, ingon man usab diha sa pangpublikong mga dapit. Tugoti nga ang gugma, ug kalinaw, ug ang espiritu sa Ginoo, kalooy, gugma nga putli, sakripisyo alang sa uban, mopuno sa inyong mga pamilya. Wagtanga ang masakit nga mga pulong, mga pagkasina, mga kayugot, pagsulti og dautan, malaw-ay nga mga sinultihan ug pasumbingay, panamastamas , ug himoa nga ang Espiritu sa Dios manag-iya sa inyong mga kasingkasing. Tudloi ang inyong mga anak niining mga butanga, sa espiritu ug gahum, gipaluyohan ug gilig-on pinaagi sa personal nga pagbuhat. Ipakita kanila nga kamo matinguhaon, ug buhata ang unsay inyong gisangyaw.⁸

Nag-ampo ako kaninyo ug nag-ampo ako sa Dios aron kamo tabangan, mga amahan ug mga inahan, tudloi ang inyong mga anak sa mga baruganan ug mga lagda sa ebanghelyo ni Jesukristo, nga motubo sila nga walay sala ngadto sa kaluwasan. Mag-ampo ako nga ang Dios motabang kaninyo sa pagpadako sa inyong mga anak sa paghigugma sa kamatuoran, sa paghigugma sa hiyas, luwas sa makatakud nga mga bisyo sa kalibutan, luwas gikan sa pagpakaulaw, pagkapalahubog, paggamit og tabako, sa makahubog nga mga ilimnon ug mga narkotiko, ug mga bisyo sa tanang matang, nga tudloan ninyo sila nga mahimong putli sa ilang mga kinabuhi—sa ilang mga pamatasan, nga unta mahimo sila nga balaang mga templo diin ang Espiritu sa buhing Dios mahimong mopuyo ug makakaplag og angayan nga kapuy-an. Katungdanan ninyo kini sa pagbuhat niini, ug ako kining katungdanan; katungdanan kini sa matag tawo nga buhi sa pagtudlo sa iyang pamilya niini nga mga butang, ug bansaya sila diha sa dalan nga ilang pagalaktan.⁹

Unta ang mga amahan sa Israel magpuyo maingon sa ilang pagpakabuhi; motagad sa ilang mga asawa sa paagi nga sila kinahanglang motagad; mohimo sa ilang mga panimalay nga ingon ka komportable kutob sa ilang mahimo; mopagaan sa palas-anon sa ilang mga asawa kutob sa mahimo; mohimo og tukma nga ehemplo atubangan sa ilang mga anak; motudlo kanila sa pagpakig-uban kanila sa pag-ampo, buntag ug gabii, ug sa panahon sa pagpangaon, sa pag-ila sa kalooy sa Dios sa paghatag kanila sa kalan-on nga ilang gikaon ug sa saput nga ilang gisulob, ug sa pag-ila sa kamot sa Dios sa tanang mga butang.¹⁰

Ang mga panag-uban sa pamilya gituyo alang sa kahangturan.

Ang Dios mao ang pangulo sa tawhanon nga kaliwat; nagtamud kita kaniya isip ang Amahan sa tanan. Dili kita makapahimuot kaniya og labaw pa kay sa pagtagad ug pagtahud ug pagpasidungog sa atong mga amahan ug mga inahan kinsa mga tinubdan sa atong pagka ania dinhi sa yuta.¹¹

Ang organisasyon sa pamilya nahimutang diha sa sukaranan sa tanang matuod nga pangagamhanan, ug ang hilabihan nga pagpamugos dili mahimo nga ipahimutang diha sa kaimportante sa pangagamhanan diha sa pamilya nga mahimong ingon ka hingpit kutob sa mahimo, ni diha sa kamatuoran nga sa tanang mga higayon ang pagtahud alang sa pangagamhanan sa pamilya kinahanglan nga ipatuman.¹²

Ang atong mga panag-uban sa [pamilya] dili lamang tuyo alang niining kinabuhia, alang sa karon, sama sa atong pag-ila niini tali sa kahangturan. Nagpuyo kita alang sa karon ug alang sa kahangturan. Nagporma kita og mga panag-uban ug mga pakigrelasyon alang sa kapanahonan ug sa tanang kahangturan. Ang atong mga pagbati ug atong mga tinguha nakita nga haum ug giandam aron sa paglahutay dili lamang sa tibuok temporal o mortal nga kinabuhi, apan lahus sa tanang kahangturan. Kinsa pa man gawas sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw kinsa namalandong sa hunahuna nga lapas pa sa lubnganan magpadayon kita sa organisasyon sa pamilya? ang amahan, ang inahan, ang mga anak nga nag-ila sa usag usa diha sa mga pakigrelasyon nga nautang nila ngadto sa usag usa ug diin sila nagmasaligon sa usag usa? kini nga organisasyon sa pamilya nga maoy usa ka yunit sa dako ug hingpit nga organisasyon sa buhat sa Dios, ug ang tanan gituyo aron magpadayon sa tanang panahon ug sa kahangturan?¹³

Ako adunay mahimayaon nga saad sa panag-uban sa akong mga minahal sa tanang kahangturan. Sa pagkamasulundon niini nga trabaho, sa ebanghelyo ni Jesukristo, akong pundukon sa akong palibut ang akong pamilya, akong mga anak, ang mga anak sa akong mga anak, hangtud nga mahimo silang sama ka daghan sa kaliwat ni Abraham, o sama sa dili maihap nga mga balas sa baybayon sa dagat. Tungod kay kini ang akong katungod ug kahigayunan, ug ang katungod ug kahigayunan sa matag miyembro sa Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw kinsa naghupot sa Priesthood ug mopalambo niini diha sa panan-aw sa Dios.¹⁴

Bisan pa niana, sa pagbuhat og maayo niadtong mga butang nga gi-orden sa Dios nga mahimong sagad nga kapalaran sa tanang matang sa tawo, mao ang pinakamatuod nga pagkahalangdon. Ang pagkahimo nga malampusong amahan o malampuson nga inahan labaw pa ka kaysa pagkahimong malampuson nga heneral o malampuson nga magbabalaod.¹⁵

Mga Sugyot alang sa Pagtuon

Unsa man gayud kaha ang “pinakamahinungdanon nga katuyoan” sa mga amahan diha sa panimalay? Sa unsang paagi nga ang pagsangkap alang sa pamilya molapas pa gikan sa temporal ngadto sa pagkaespirituhanon? Sa unsang paagi ang amahan makatukod og pagbati sa “bahandi sa kalag” sulod sa iyang pamilya?
Unsa nga mga elemento ang “nagpahipi diha sa tukuran sa sulundon nga panimalay”? Ngano nga responsibilidad man kini sa amahan nga makita nga kining mga butanga mapalambo?
Sa unsang paagi nga ang mga asawa ug mga anak mopaluyo sa pangulo sa ilang panimalay? Unsay kinahanglan gayud nga buhaton sa mga bana ug mga amahan aron mahimong takus niining gipaluyo nga suporta gikan sa ilang mga miyembro sa pamilya?
Sa unsang paagi nga ang Ginoo mohatag og mga panalangin sa priesthood alang sa nag-inusara nga mga babaye?
Sa unsang paagi nga ang mga amahan napalig-on ug ang mga pamilya napanalanginan kon ang mga amahan gitamud ug girespeto sa mga lider sa priesthood?
Unsay gikinahanglan nga kausaban sa atong mga panimalay karon? Unsay mahimo sa mga amahan aron pagbatok sa pagkakalibutanon ug mosilsil og relihiyosong debosyon diha sa panimalay?
Unsa nga mga panalangin ang atong madawat tungod kay nasayud kita nga ang atong mga panag-uban sa pamilya mahimo nga magpadayon ngadto sa kahangturan? Unsay mahimong buhaton sa mga amahan aron masiguro ang kahangturan sa ilang kaugalingong pamilya?

Si Hyrum Smith, amahan ni Presidente Joseph F. Smith, nagbilin og malungtaron nga panumduman sa iyang anak, bisan pa man ang batang lalaki lima ka tuig pa lamang sa diha nga gimartir si Hyrum.