Shapita 9
Yakoba udi umvuija ne Bena Yuda nebasangishibua mu malaba abu onsu a dilaya—Bupikudi budi busungila muntu ku Dipona—Mibidi ya bafua neilopoka mu lukita, ne nyuma yabu mu ngena ne mu mpaladiso—Nebalumbuluishibua—Bupikudi budi bupandisha ku lufu, ngena, diabulu, ne ku mpaji ya kayiyi ndekelu—Bakana badi ba kupandishibua mu bukalenga bua Nzambi—Manyoka bua mibi adi mamanyika—Wa Tshijila wa Isalele udi mulami wa tshibuelelu. Pabuipi ne 559–545 k.d.K.
1 Ne mpindiewu, bana betu bananga, ndi mubala malu â bua numanya bitangila bipungidi bia Mukalenga bidiye muenza ne nzubu yonsu wa Isalele—
2 Ne uvua muakula kudi Bena Yuda, ku mukana mua bambi benda bansantu, mena kumbukila ku mbangilu ne kupueka, ku tshikondu ne ku tshikondu, tô ne pâlua tshikondu tshiapingajibuabu ku ekelezia ne tshisumbu tshia mikoko bilelela bia Nzambi; pâsangishibuabu kuabu ku malaba a bupianyi buabu, ne pâshikikibuabu mu malaba abu onsu a dilaya.
3 Monayi, bana betu bananga, ndi ngakula malu â kunudi bua nusanka, ne nubandula mitu yenu bua kashidi, bua bualu bua mabenesha âfila Mukalenga Nzambi pa mutu pa bana benu.
4 Bualu ndi mumanya ne, nudi bakeba bikola, bangi ba kunudi, bua kumanya malu alualua; bua nanku ndi mumanya ne nudi bamanya ne musunyi wetu udi ne tshia kunyanguka ne kufua; nansha nanku, mu mibidi yetu netumona Nzambi.
5 Eyowa, ndi mumanya ne nudi bamanya ne mu mubidi neadileja kudi badi mu Yelushalema, kutudi bafumina; bualu bidi bikengela ne bikala munkatshi muabu; bualu bidi biakanyina Mufuki munena ne adilekela bua kudibatshika kudi muntu mu musunyi, ne kufua bua bantu bonsu, bua bantu bonsu babatshikibua kudiye.
6 Bualu mudi lufu lupita pa mutu pa bantu bonsu, bua kukumbaja dilongolola dia lusa dia Mufuki munena, kudi ne tshia kuikala bukola bua dibika ku lufu, ne dibika ku lufu didi ne tshia kulua kudi muntu bua bualu bua dipona; ne dipona diakalua bua disambuka dia mikenji; ne bualu bua bantu bakalua bapona, bakakoshibua ku mpala kua Mukalenga.
7 Bua nanku, kudi ne tshia kuikala bupikudi budi kabuyi ndekelu—amu bikala bupikudi budi kabuyi ndekelu, mubidi wa dibola ewu kavua mua kuvuala mubidi udi kawuyi ubola to. Bua nanku, tshitungu tshia kumpala tshiakalua pa mutu pa muntu tshivua ne tshia kushala mutantshi udi kawuyi ujika. Ne biobi nanku, musunyi ewu uvua ne tshia kulala panshi bua kubola ne kusunsuka kudi mamu wawu, buloba, kawuyi ujuka kabidi nansha.
8 Ô lungenyi lua Nzambi, lusa luenda ne ngâsa wenda! Bualu monayi, bikala mubidi kayi mujuka kabidi nansha nyuma yetu idi ne tshia kudibatshika kudi muanjelu awu wakapona ku mpala kua Nzambi wa Tshiendelela, ne wakalua diabulu, kayiyi ijuka kabidi nansha.
9 Ne nyuma yetu ivua ne tshia kulua bu mudiye, ne tulua badiabulu, banjelu ba diabulu, bua kubengibua ku mpala kua Nzambi wetu, ne bua kushala ne tatuenda wa mafi, mu dikenga, bu mudiye nkayenda; eyowa, kudi muntu awu wakadinga baledi betu ba kumpala, udi udikudimuna pepi ne muanjelu wa bukenka, ne usonsola bana ba bantu ku bipungidi bia mu musokoku bia kushipa ne mishindu yonsu ya midimu ya musokoku ya mîdima.
10 Ô bu mudibu bunena buimpa bua Nzambi wetu, udi ulongolola njila bua dinyema dietu ku dikuatshibua dia tshikulukuku tshibi bikola etshi; eyowa, tshikulukuku atshi, lufu ne ngena, bindi mbikila ne lufu lua mubidi, ne kabidi lufu lua nyuma.
11 Ne bua bualu bua mushindu wa dipatuisha wa Nzambi wetu, Wa Tshijila wa Isalele, lufu elu, lundi muakuila, ludi luikala lua mubidi, nelulekela bafua balu; lufu ludi luikala lukita.
12 Ne lufu elu lundi muakuila elu, ludi luikala lufu lua nyuma, nelulekela bafu bâlu; lufu lua nyuma ludi luikala ngena; bua nanku, lufu ne ngena bidi ne tshia kulekela bafua babu, ne ngena udi ne tshia kulekela nyuma yayi mikuatshibua, ne lukita ludi ne tshia kulekela mibidi yayi mikuatshibua, ne mibidi ne nyuma ya bantu nebipingajibua munga kudi mukuabu; ne bidi ku bukola bua dibika ku lufu dia Wa Tshijila wa Isalele.
13 Ô bu mudidi dinena dilongolola dia Nzambi wetu! Bualu ku luseka lukuabu, mpaladiso wa Nzambi udi ne tshia kulekela nyuma wa bakana, ne lukita kulekela mubidi wa bakana; ne nyuma ne mubidi bidi bipingajibua kudibi kabidi, ne bantu bonsu badi balua kabayi babola, ne kabayi bafua, ne badi bikala anyima ya moyo, bikala ne dimanya dijima bu tuetu mu mubidi, amu bidi ne dimanya dietu nedikala dijima.
14 Bua nanku, netuikala ne dimanya dijima dia dipîla dietu dionsu, ne bukoya buetu, ne butaka buetu; ne bakana nebikala ne dimanya dijima dia disanguluka diabu, ne buakana buabu, bikala bavuadishibua ne bukezuka, eyowa, mena ne nkanzu wa buakana.
15 Ne nebilua ne pâpitshila bantu bonsu ku lufu lua kumpala elu ne kulua kabidi ne moyo, mua ne kabena bafua kabidi to, badi ne tshia kumueneka kumpala kua nkuasa wa tshilumbuluilu wa Wa Tshijila wa Isalele; ne pashisha tshilumbuluilu tshilualua, ne pashisha badi ne tshia kulumbuluishibua bilondeshila ku tshilumbuluilu tshia tshijila tshia Nzambi.
16 Ne bushuwa, mudi Mukalenga ne moyo, bualu Mukalenga Nzambi udi mubuakula, ne budi dîyi dienda dia tshiendelela, didi kadiyi mua kupita to, ne badi bikala bakana nebashala bakana, ne badi bikala bakoya nebashala bakoya; pananku, badi bakoya badi diabulu ne banjelu benda; ne nebaya mu kapia ka tshiendelela, kalongolola buabu; ne mpaji yabu bu dijiba dia kapia ne nsufulu, wa mudilu udi ubanda mûlu bua kashidi ne kashidi ne kawena ne ndekelu to.
17 Ô bunena ne bululama bua Nzambi wetu! Bualu udi wenza mêyi enda onsu, ne adi malopoka mukana muenda, ne mikenji yenda idi ne tshia kukumbajibua.
18 Kadi, monayi, bakana, bansantu ba Wa Tshijila wa Isalele, badi bitabuija Wa Tshijila wa Isalele, badi bakenga mitshi mitshiamakana ya ba pa buloba, ne badi bapêtula bundu buabi, nebapiana bukalenga bua Nzambi, buvua bubalongoluela ku tshishimikidi tshia buloba, ne disanka diabu nedikala diwula ntenta bua kashidi.
19 Ô bunena bua lusa lua Nzambi wetu, Wa Tshijila wa Isalele! Bualu udi upatuisha bansantu benda kudi tshikulukuku tshibi tshipita atshi diabulu, ne lufu, ne ngena, ne dijiba adi dia kapia ne nsufulu, bidi bikala mpaji ya kayiyi ndekelu.
20 Ô bu mudibu bunena bunsantu bua Nzambi wetu! Bualu udi mumanya malu onsu, ne kakuena bualu nansha bumua to amu yeya mubumanya.
21 Ne udi ulua pa buloba bua ne apandisha bantu bonsu biumvuilabu dîyi dienda; bualu monayi, udi wambula makenga a bantu bonsu, eyowa, makenga a yonsu udi tshifukibua tshionsu tshidi ne moyo, bubidi bua baluma, bakaji, ne bana, badi ba ku dîku dia Adama.
22 Ne udi witaba ebi bua dibika dia ku lufu dilua pa mutu pa bantu bonsu, bua bonsu bimana kumpala kuenda mu dituku dinena dia tshilumbuluilu.
23 Ne udi mupesha bantu bonsu mukenji ne badi ne tshia kukudimuna mutshima, ne batambuishibua mu dîna dienda, bikala ne ditabuija dijima kudi Wa Tshijila wa Isalele, anyi kabena mua kupandishibua mu bukalenga bua Nzambi to.
24 Ne biabengabu kukudimuna mutshima ne bitabuija mu dîna dienda, ne bikala batambuishibua mu dîna dienda, ne bananukila ne ku ndekelu, badi ne tshia kupîshibua; bualu Mukalenga Nzambi, Wa Tshijila wa Isalele, udi muakula etshi.
25 Pananku, wakela mikenji; ne kudi kakuyi mikenji miedibua to kakuena dinyoka to; ne kudi kakuyi dinyoka to kakuena dipîsha to; ne kudi kakuyi dipîsha to lusa lua Wa Tshijila wa Isalele ludi lulombolola bunema pa mutu pabu, bua bualu bua bupikudi; bualu badi bapatuishibua ku bukola buenda.
26 Bualu bupikudi budi bukumbaja milombu a bululama buenda pa mutu pa bonsu badi kabayi bapeta mikenji to, bua ne badi bapatuishibua kudi tshikulukuku tshidi tshibi tshipita atshi, lufu ne ngena, ne diabulu, ne dijiba dia kapia ne nsufulu, bidi bikala mpaji ya kayiyi ndekelu; ne badi bapingajibua kudi Nzambi awu wakabapesha mueyelu, udi muikala Wa Tshijila wa Isalele.
27 Kadi diakabi kudi udi mikenji mipeshibua kudiye, eyowa, udi ne mikenji yonsu ya Nzambi, bu tuetu, ne udi uyisambuka, ne udi ujimija matuku a ditêtshibua dienda, bualu ngikadilu wenda udi mubi mupita!
28 Ô dilongolola dia budimu adi dia muena bubi! Ô tshianana, ne mateketa, ne busenji bua bantu! Padibu bayila badi bela meji ne badi ne lungenyi, ne kabena bumvuila mubelu wa Nzambi to, bualu badi bawela ku luseka, batshinka ne badi badimanyina, bua nanku, lungenyi luabu ludi bupota ne kaluena lubapesha tshipeta tshimpa to. Ne nebafua.
29 Kadi kuyila kudi kuimpa bidibu bumvuila mibelu ya Nzambi.
30 Kadi diakabi kudi babanji, badi bikala babanji bu ku bintu bia buloba. Bualu bualu bua badi bikala babanji badi bapêtula bapela, ne badi bakengesha batudiji, ne mitshima yabu idi ku biuma biabu; bua nanku, biuma biabu bidi nzambi wabu. Ne monayi, biuma biabu nebifua nabu kabidi.
31 Ne diakabi kudi bapata matshi babenga kumvua; bualu nebafua.
32 Diakabi kudi mpofu yabenga kumona; bualu bobu nebafua kabidi.
33 Diakabi kudi badi kabayi batengula mu mitshima to, bualu dimanya dia malu mabi abu nedibatûta ku dituku dia ndekelu.
34 Diakabi kudi muena mafi, bualu neakupibua mu ngena.
35 Diakabi kudi mushipianganyi udi ushipa muelela meji, bualu neafua.
36 Diakabi kudi badi benda masandi, bualu nebakupibua mu ngena.
37 Eyowa, diakabi kudi badi batendelela mpingu abu, bualu diabulu wa badiabulu bonsu udi usankila mu bobu.
38 Ne, mu tshikosu, diakabi kudi bonsu badi bafua mu mibi yabu; bualu nebapingana kudi Nzambi, ne bamona mpala wenda, ne bashala mu mibi yabu.
39 Ô, bana betu bananga, vulukayi mudibi bibi bipita mu disambuka dia mikenji kutombokela Nzambi Wa Tshijila awu, ne kabidi mudibi bibi bipita mu didilekela ku malobesha a mudimuka. Vulukayi, kuikala ne meji ku malu a mubidi kudi lufu, ne kuikala ne meji ku malu a nyuma kudi moyo wa tshiendelela.
40 Ô, bana betu bananga, teyayi matshi ku mêyi anyi. Vulukayi bunena bua Wa Tshijila wa Isalele. Kanuambi ne ndi muakula malu makola buenu to; bualu binuenza, nenupenda bulelela; bualu ndi muakula mêyi a Mufuki wenu. Ndi mumanya ne mêyi a bulelela adi makola kudi bukoya bonsu; kadi bakana kabena bâtshina to, bualu badi bananga bulelela ne kabena babukudibua to.
41 Ô pashisha, bana betu bananga, luayi kudi Mukalenga, Wa Tshijila. Vulukayi ne njila yenda idi miakana. Monayi, njila bua muntu udi mubumbakana, kadi udi muenza mu mushonyi mululama kumpala kuenda, ne mulami wa tshibuelelu udi Wa Tshijila wa Isalele; ne kena utekaku musadidi to; ne kakuena njila mukuabu amu bidi bikala ku tshibuelelu; bualu kena mua kudingibua to, bualu Mukalenga Nzambi ki dîna dienda.
42 Ne ewu onsu udi ukokola, neamunzuluila; ne bena lungenyi, ne bamanyi, ne badi babanji, badi buwulakana ne diditambisha bua bualu bua dimanya diabu, ne lungenyi luabu, ne mabanji abu—eyowa, badi bobu badiye upetula; ne amu balekela malu â, ne badiangata bu bapota kumpala kua Nzambi, ne bapueka mu ndondu ya didipuekesha, kakubunzuluila to.
43 Kadi malu a bena lungenyi ne batalama neasokokibua kudibu tshiendelela—eyowa, disanka adi didi dilongolodibua bua bansantu.
44 Ô, bana betu bananga, vulukayi mêyi anyi. Monayi, ndi mvula bilamba bianyi, ne ndi mbitutula kumpala kuenu; ndi nsambila Nzambi wa lupandu luanyi bua antangila ne disu dienda dikebuludi dionsu; bua nanku, nenumanya ku dituku dia ndekelu, pâlumbuluishibua bantu bonsu bua midimu yabu, ne Nzambi wa Isalele wakamona ne ngakatutula malu mabi enu ku anyima wanyi, ne ne ndi muimana ne dinkenka kumpala kuenda, ne ntshiena ne mashi enu to.
45 Ô, bana betu bananga, elayi mibi yenu nyima; dibukulayi bua kumbusha nkanu ya ewu udi musua kunusuika bikola; luayi kudi Nzambi awu udi muikala dibua dia lupandu luenu.
46 Longololayi anyima yenu bua dituku adi dia butumbi dienzejibua bululama kudi bakana, mena dituku dia dilumbuluila, bua ne kanupinganyi panyima ne ditshina dipita bubi to; bua ne kanuvuluki dipîla dienu dipita bubi ne bujima, ne kanuenzejibu bua kutua tshikemu to, nuamba ne: Bia tshijila, bia tshijila bidi bitungu bieba, Ô Mukalenga Nzambi wa Bukitu Bonsu—kadi ndi mumanya dipîla dianyi; ngakasambuka mikenji yeba, ne disambuka didi dianyi; ne diabulu wakampeta, bua ne ndi mukuatshibua ku dikenga dienda dibi dipita.
47 Kadi monayi, bana betu, bidi bikengedibua ne nnutabuluja ku bulelela bubi bupita bua malu â anyi? Mvua bua kupandisha anyima yenu bu meji enu mikala makezuka anyi? Mvua bua kunuambila patoka bilondeshila ku butoka bua bulelela bu nuenu kanuyi ne mibi anyi?
48 Monayi, bu ne nuvua bansantu mvua nuambila bia bunsantu; kadi bu munudi kanuyi bansantu to, ne nudi nummona bu mulongeshi, bidi bikengedibua nulongesha mafutu a mibi.
49 Monayi, anyima wanyi udi munyoka mibi, ne mutshima wanyi udi usankila mu buakana; ne nensamuna dîna dia tshijila dia Nzambi wanyi.
50 Luayi, bana betu, yonsu udi ne nyota, luayi ku mâyi; ne udi kayi ne makuta to, luaku usumba ne udia; eyowa, luaku usumba mvinyo ne mabela kabiyi ne makuta ne kabiyi mushinga to.
51 Pananku, kanutudi makuta ku tshidi katshiyi ne mushinga to, anyi mudimu wenu bua tshidi katshiyi mua kusankisha to. Ngumvuilayi ne dinanukila, ne vulukayi mêyi andi muakula; ne luayi kudi Wa Tshijila wa Isalele, ne tshionkomokelayi pa tshidi katshiyi tshifua to, nansha katshiyi mua kubola to, ne lekelayi anyima yenu isankila mu manyi.
52 Monayi, bana betu bananga, vulukayi mêyi a Nzambi wenu; musambilayi ne munanunanu mu munya, ne sakidilayi dîna dienda dia tshijila mu butuku. Mioyo yenu isanka.
53 Ne monayi bu mudibi binena bipungidi bia Mukalenga, ne bu mudiwu manena mapuekela enda kudi bana ba bantu; ne bua bualu bua bunena buenda, ne ngâsa wenda ne lusa luenda, wakalaya kutudi ne ndelanganyi yetu kayakubutuka yonsu to, bilondeshila ku musunyi, kadi neayikuba; ne mu bikondu bilualua nebilua ditamba diakana kudi nzubu wa Isalele.
54 Ne mpindiewu, bana betu, ndi musua kuakula kunudi kabidi; kadi malaba nenumanyisha mashadila a mêyi anyi. Amena.