Wiadze Mfɛndzanan Ehyiadzi
Kan Takyer Kan
Ebɔbira 2021 wiadze mfɛndzanan ehyiadzi


Kan Takyer Kan

Sɛ yɛhyɛ hɛn gyedzi wɔ Christ mu dzen a, yenya kan a ɔhyerɛn mbordo kɛpem dɛ ɔbɛpam sum nyina no efi hɔ.

Mo nuanom na nkyerɛbaa adɔfo, menye hom dzi ehurusi wɔ Easter Kwesida krɔnkrɔn yi wɔ yɛrodwendwen enyimnyam kan a hɛn Ewuradze na Agyenkwa, Jesus Christ no Wusoɛr no dze puee asaase do no ho.

No somdwuma ber mu no, Jesus paa mu kãa dɛ: “Emi nye wiadze kan no: nyia odzi m’ekyir no rennantsew sum mu, na obenya nkwa kan no.’’1 Christ no Sunsum “wɔ adze nyina mu, [na] ɔma adze nyina nkwa.’’2 Odzi sum a nkyɛ obotwa ehyia hɛn ho no do konyim.

Mfe pii a wɔabɛsen kɔ, a nna morohwehwɛ enyikadze sũahu no, menye me mba mbanyin beenu kãa Young Men kuw bi ho nye hɔn kɔr Moaning Cavern, a nna ɔnam ngyegyee a mber bi ofi n’anomu ba no ntsi, wɔdze too no dzin. Ɔbodan no yɛ ɔbo drubɛn tsentsen bi a n’ano bue dzi sian famu anamɔn 180 a no mu dɔ, ɔbotu kwan kɛsenara kor a ɔwɔ California.

Mfonyin
Moaning Cavern

Akwan ebien pɛ na wɔdze sian famu: ahotɔ ntwerba a ɔbebar ho sian, anaa dza wɔdze ahoma sian famu kɔ ɔbodan ne famu; menye me mbabanyin no faa dza wɔdze ahoma sian no. Me babanyin panyin no dzii kan kɔree, ber a menye kakraba dze hyɛdaa kaa ekyir ama yɛabɔ mu esian famu.

Hɛn akwankyerɛfo no kyerɛkyerɛɛ hɛn na wɔmaa hɛn ahyehyɛdze dze bɔɔ hɛn ho ban na ntampehoma dzendzen a ɔhyɛ dadzefir mu no, yɛkɔr hɛn ekyir nkakrankra kɛpem dɛ yɛkegyina sibea kakraba bi do na yɛhyɛɛ hɛnho awerɛhyɛmu, osiandɛ iyi nye bea a odzi ekyir yebotum adan hɛnho, na bea a odzi ekyir a yebotum ehu ewia ne kan fi ɔbotu n’ano.

Hɛn anamɔn yetui dze kɔr ekyir no dze hɛn kowuraa ɔbotan kɛsenara bi mu a ɔwar na ɔtrɛ yie ara dɛ obotum amen Liberty Ohonyi mu nyina. Hɔ no yɛsensɛɛn hɔ twaa hɛnho bɔkɔɔ ber hɛn enyiwa gyenee ma yetumii hu sum no mu kakra. Ber a yɛkɔɔr do resian no, enyinam nkandzea ne yerɛw no hyerɛɛn nyinam nyinam wɔ afasu nwanwa a abo a ofi ɔbotu mu na abo a ɔsensɛn sor no ho.

Yennya kɔkɔbɔ biara, naaso enyinam nkandzea no dundumii koraa mpofirmu. Yɛsensɛnee sor wɔ mona tsentsenntsen do no, a sum kebii twaa hɛnho hyiae ara ma nna yenntum mpo nnhu hɛn nsa wɔ ntampehoma a yɛdzedze mu wɔ hɛn enyim no mpo. Amonmu ara ndze bi tsẽaa mu dɛ, “Paapa, Paapa, ewɔ hɔ a?’’

Mubuae dɛ, “Mowɔ ha, me Babanyin, mowɔ ha pɛɛ.’’

Wɔhyehyɛɛ kandzea a enyi nnda kwan dɛ obefi hɔ no dze kyerɛɛ dɛ sɛ enyinam ahoɔdzen nnyi hɔ a, ɔbotan no mu sum no dza nnkotum ahɛn mu. Ɔyɛɛ hɔ; “yɛtsee’’ sum no ne nkã. Nkandzea no sanee bae no, amonmu ara kan no bɛhyɛɛ sum ananmu, dɛ mbrɛ otwar dɛ daa daa sum no gyaa mu ma kan, mpo kan ketseketse no. Menye me mbabanyin enya sum a yennhu bi da ho nkaadze, enyisɔ kɛsenara ma nkandzea a hɛn werɛ nnkefir da, na awerɛhyɛmu dɛ ɔnnka hɛn nko da wɔ sum no mu.

Akwan bi mu hɛn sian a yɛdze kɔr dɛm ɔbodan no mu nye hɛn akwantu wɔ hɛn ɔnnkyebo abrabɔ yi mu dzi nsɛ. Yefii sor enyimnyam kan no mu na yeduaa awerɛfir ntwamutam mu sianee ba sum wiadze mu. Hɛn Ɔsor Egya enngyaa hɛn hɔ amma sum mbom Ɔnam no dɔ Ba, Jesus Christ do dze kan bɔɔ hɛn anohoba wɔ hɛn akwantu no mu.

Yenyim dɛ ewia ne kan hia tsitsir ma asaase do nkwa nyinara. Dza no so hia tsitsir ma hɛn sunsum mu nkwa nye kan a ɔhyerɛn fi hɛn Agyenkwa hɔ ba no. No dɔ mapã mu no, Nyankopɔn dze Christ ne Kan no ma ɔdasanyi biara a “ɔba wiadze yi mu no’’3 ama oeehu papa efi bɔn ho’’4 na ɔtwetwe hɔn “ma wɔkɔ do yɛ papa.’’5 Dɛm kan no, ɔnam dza yɛtaa frɛ no hɛn tsiboa no, kenyan hɛn dɛ yɛnyɛ nyɛe daa na yɛnyɛ no yie, dɛ yɛbɛyɛ nyimpa ban a yebotum abɛyɛ.

Sɛ yɛhyɛ hɛn gyedzi wɔ Christ mu dzen a, yenya kan a ɔyɛ dzen mbordo kɛpem dɛ ɔbɛpam sum a obotum etwa hɛnho ehyia no efi hɔ. “Dza ofi Nyame no yɛ kan; na nyia ɔgye kan no, na ɔkɔ do tsena Nyame mu no, nya kan no bi kã ho; na dɛm kan no kɔ do ara hyerɛn dze kɛpem da a odzi mu no.’’6

Christ ne Kan no siesie hɛn ma yenya Sunsum Krɔnkrɔn no somdwuma ho nhyɛdo, a ɔno nye “Nyame no tum a ɔsakyer … wɔ Asɛmpa no no nokwar ho’’7 Nyametsir a otsĩa ebiasa no, Sunsum Krɔnkrɔn, “yɛ Sunsum nyimpa-su.’’8 Kan ne farbaa kɛsenara a Ɔsor Egya dze ma hɛn wɔ ɔnnkyebo asetsena mu no dua Sunsum Krɔnkrɔn no do, ɔno a ne nhyɛdo “bobue w’adwen mu [na] ɔdze dɛw bɛhyɛ wo kra mu mã.”9

Jesus Christ N’Asɔr a ɔwɔ hɔ ma Nda a Odzi Ekyir Ahotseweefo mu no, ɔnam asɔfodzi tumdzi a wɔdze asan ananmu no do, wɔdze nsumuhyɛ numa wo kɔ bɔnfakyɛ mu. Nkyii, wɔdze nsa gu wo tsir do na wɔdze Sunsum Krɔnkrɔn “n’akyɛdze a onnyi kabea’’10 nwanwa yi ma wo.

N’ekyir no, sɛ w’apɛdze nye ndzeyɛe tsim wɔ ahyɛmu anamɔn kwan no do a, Sunsum Krɔnkrɔn no dɛ kan a ɔwɔ wo mu no beyi nokwar no akyerɛ na ɔagye ho dase11 bɔbɔ esian ho kɔkɔ, ɔama awerɛkyekyer,12 na ahotsew,13 na ɔama wo kra asomdwee.14

Osiandɛ “kan takyer kan,’’15 no ntsi, Sunsum Krɔnkrɔn n’anyɛnkoyɛ no bedzi wo kan daa ma ayɛ nsanmuyi a ɔbɛtaa nye wo esi kan no no, eso, nsanmuyi a Sunsum Krɔnkrɔn ne nhyɛdo nnkã ho no bɛtaa nye wo akɛhyɛ sum mu. Elder Robert D. Hales kyerɛkyerɛɛ dɛ: “Sɛ kan wɔ hɔ a, sum dzi nkõgu na otwar dɛ ofi hɔ kɔ. … Sɛ Sunsum Krɔnkrɔn no sunsum mu kan wɔ hɔ a, Satan no sum no fi hɔ.’’16

Munsusu dɛ, ebia, mber no nye yi dɛ ibisa woho dɛ: Ana mowɔ dɛm kan no wɔ m’abrabɔ mu? Sɛ ɔnntse dɛm, ber a odzi ewiei a enyae nye ebɛn?

Tse dɛ ewia ne kan hyerɛn asaase do daa daa dze sakyer no na ɔma no nkwa no, sɛ isan mu yi dɛ ibedzi N’ekyir—Jesus Christ a, ibotum ahyerɛn kan a ɔwɔ wo mu no daa daa.

Wɔdze ewia ne hyerɛn tɔw kor dze kã woho ber biara ehwehwɛ Nyankopɔn wɔ mpaabɔ mu, isũa kyerɛwsɛm no dze “tsie No’’;17 edze kwankyerɛ na nyikyerɛ a ofi hɛn nkɔnhyɛfo atseasefo hɔ no dzi dwuma, na eyɛ setsie na isie mbrasɛm no dɛ “enantsew Ewuradze n’ayɛdze horow mu.’’18

Ebɛma sunsum mu ewia ne kan aba wo kra mu na asomdwee aba w’abrabɔ mu mber biara ibonu wo ho. Sɛ idzi sacrament no dapɛn biara na edze Agyenkwa no ne dzin to wo do, dze kaa No aber nyina na idzi Ne mbrasɛm do a, Ne kan bɛhyerɛn wɔ wo mu.

Ewia hyerɛn wɔ wo kra mu ber biara a ekyɛ asɛmpa no na egye wo dasee. Mber biara a esom binom nkorkor no dɛ mbrɛ Agyenkwa no yɛe no, etse No dɔ wɔ w’akoma mu. Aber nyina Ɔsor Egya ne kan no tsena Ne temple krɔnkrɔn no mu na Ɔwɔ hɔn nyina a wɔkɔ Ewuradze ne Fie hɔ no do. Ayamuyie ndzeyɛe, w’abotar, bɔnfakyɛ, ɔdɔ, na ayamuyie tow Ne kan a ɔwɔ wo mu no, na ɔkyerɛ enyigye a ɔhyerɛn w’enyim. Eso, yɛnantsew sunsuma mu ber a hɛn bufuw ntsɛntsɛm anaa yɛyɛ nyaa dɛ yɛdze bɔn bɛkye. “Sɛ edze w’enyim kyerɛ ewia ne kan no a, dza sunsuma no botum ayɛ nye dɛ ɔtɔ wɔ w’ekyir.19

Sɛ ebɔ bra dze fata Sunsum Krɔnkrɔn n’anyɛnkoyɛ no a, nokwar ara wo “sunsum mu ahom a itum dze nya nyikyerɛ no nyin.’’20

Abrabɔ dze ɔhaw na esintɔ ba, na otwar dɛ hɛn nyinara yenya ɔhaw na nkõdzen bi. Ne nyinara mu no, sɛ yɛma “Nyankopɔn dzi nyim wɔ hɛn abrabɔ mu a,’’21 Sunsum Krɔnkrɔn ne kan no beyi akyerɛ hɛn dɛ botae na mfaso wɔ hɛn nsɔhwɛ mu, na dɛ ewiei no wɔbɛsesã hɛn ma yɛayɛ apapa, ankorankor a yedzi mu na yɛwɔ gyedzi a ɔyɛ dzen yie na enyidado a ɔhyerɛn yie wɔ Christ mu, na yenyim dɛ Nyankopɔn nye hɛn nam wɔ hɛn nkõdzen ber mu. Dɛ mbrɛ President Russell M. Nelson etu fo no, “Sum mbordo a ɔkã atseetsee ho no ma Jesus Christ ne kan no hyerɛn mbordo daa.’’22

Hɛn abrabɔ mu mber ahorow botum dze hɛn akɔ mbeambea a hɛn enyi nnda kwan na yɛmmpɛ so. Sɛ bɔn nye wo akɔ hɔ a, twetwe sum no ntokura ano tam no na sesei hyɛ ase ahobrɛadze mu ara fa akoma abobɔ na sunsum abotow na nnuhu bɛn wo Ɔsor Egya. Obetsie wo mpaabɔ enyiber do no. Idze akokodur ndɛ no, “twe bɛn [No] na [Ɔbɔtwe] abɛn wo.’’23 Mmbor Jesus Christ no Werdambɔ ayarsa tum no dabiarada.

Awofo apapa na wɔwoo me na mefi ewuakɔr anokwafo mu a wɔgyee Jesus Christ ne kan na N’asɛmpa no, na ohyiraa hɔn abrabɔ na ebusuasantsen a wɔdze susum mu dzenyɛ dzii ekyir. Nna me papa taa kã n’egya, Milo T Dyches no, ho asɛm na ɔnye hɛn kyɛ mbrɛ ne gyedzi wɔ Nyankopɔn mu sii yɛɛ kan ma no anapa na anafua. Nna nanabanyin hwɛ pɔw do na ɔtaa dɛ ɔno nko twuw fa mbepɔw mu, a ɔdze no nkwa hyɛ Nyankopɔn n’akwankyerɛ ase a ekyingye biara nnyi ho.

Ɔrokɔ ahamanta ber ewimbir bi, nna Nanabanyin no nko wɔ mbepɔw atsentsen hɔ. Nna awɔwber eyi n’enyim dadaw ber a ɔfoow no mpɔnkɔ mu kor a ɔpɛ n’asɛm no, Prince, na ɔkãa no kɔr bea a wɔpaa ndua dɛ ɔrekɛsew na oesusu ndua ansaana ɔatwerɔw ho ayɛ ntaabow.

Anafua no, owiei n’ewduma no na ɔfoow no pɔnkɔ no bio. Dɛm ber no nna wimu ayɛ awɔw dodow ara yie ma esukwankyɛba dze ehum dzendzen rehyɛ bepɔw no do. Onnyi kandzea anaa anamɔn kwan a ɔbɛkyerɛ no kwan no, ɔdaan Prince faa kwan bi do a nna ɔdwen dɛ obegya hɔn asan akɔ asoɛe hɔ.

Mfonyin
Milo Dyches rutu kwan wɔ ehum mu.

Wotuu kwan aborɔfo kwansin pii wɔ sum mu ekyir no, Prince yɛɛ bɔkɔɔ, na nkyii ogyinae, Nanabanyin sii do hyɛɛ Prince dɛ ɔnkɔ kan, naaso pɔnkɔ no annyɛ. Esukwankyɛba rotwa fa hɔnho ma wonnhu hwee no, Nanabanyin hun dɛ ohia Nyankopɔn no mboa. Dɛ mbrɛ ɔayɛ wɔ n’abrabɔ nyina mu no, ahobrɛadze mu ara ɔdze “gyedzi [bisae] a, oennhihim.’’24 Ndze tseabaa, bɔkɔɔ yii ano dɛ, “Milo, ma Prince nnya ne tsir.’’ Nanabanyin yɛɛ setsie, na ber a ɔgoow ne nsamu wɔ ndabraka ahoma a ɔdze mu no, Prince kyiin no ho na ɔnantsew berɛɛw faa kwan fofor do. Dɔnhwer pii ekyir no, Prince gyinae na osii ne tsir ase. Ɔhwɛɛ esukwankyɛba huntuhuntu no mu no, Nanabanyin hunii dɛ woekodu asoɛe n’abow ano hɔ dwudwodwoo.

Anapa ewia puei mu no, Nanabanyin saan n’ekyir nantsewee Prince n’anamɔn kwan a ɔnnyɛ pefee pii wɔ esukwankyɛba mu no. Ɔgyee ahom kɛse ber a ohun bea ogyaa Prince ne tsir no mu: nna ɔyɛ bepɔw abosam sorɔnsorɔm bi n’ano, bea a nkyɛ anamɔn kor ara kɔ enyim no dze pɔnkɔ na nyia ɔkã no bɔkɔ akɛhyɛ hɔn owu mu wɔ ɔbotan mpaapae no ase.

Ɔnam dɛm sũahu no na pii a ɔkã ho no ntsi, Nanabanyin taa tuu fo dɛ, “Damfo pa a ɔkrɔn kyɛn ma ibenya no koraa nye w’Egya a ɔwɔ Sor.’’ Sɛ nna me papa ka Nanabanyin n’asɛm no a, mekaa dɛ nna ɔserɛkã fi kyerɛwsɛm no mu:

“Fa wo werɛ nyina hyɛ Ewuradze mu; na mma nntwer wankasa wo ntseasee.

“W’akwan nyina mu no kan no to mu, na ɔno na ɔbɛkyerɛ wo w’akwan.”25

Mfonyin
Agyenkwa no kitsa kandzea

Megye dase dɛ Jesus Christ nye Kan no a daapem ɔda ho “hyerɛn wɔ sum mu no.’’26 Sum biara nnyi hɔ a obotum ahyɛ do, oedum, anaa ɔama dɛm Kan no edzi nkõgu. Hɛn Ɔsor Egya dze dɛm Kan no kyɛ wo kwa. Ɔnnka wo nko dabiarada. Ɔtse na Oyi mpaabɔ biara ano. “Oyii hom fii sum mu baa n’awanwa kan mu.’’27 Sɛ ibisa, “Egya, Egya, ana Ewɔ hɔ?’’ Obobua aber nyina dɛ, “Mowɔ ha, me ba, mowɔ ha pɛɛ’’

Megye dase dɛ Jesus Christ hyɛ Ɔsor Egya no ne nhyehyɛɛ no mã dɛ hɛn Agyenkwa na hɛn Ɔpomfo;28 Ɔno nye hɛn kan, hɛn nkwa, na hɛn kwan. Ne kan rennyɛ kusukusu da;29 N’enyimnyam bɛhyerɛn daa; No dɔ ma wo no yɛ onnyiewiei—ndeda, ndɛ, na afebɔɔ. Jesus Christ ne dzin mu, amen.

Tsintsim