Na Kaukauwa ga Vakalomalagi
O ira na cauravou kei na qase era lewena tu na matabete era gadreva sara na kena lewa kei na kena kaukauwa—sai koya na kena veivakadonui kei na kaukauwa vakayalo mera matataka kina na Kalou ena cakacaka ni veivakabulai.
Kemuni na taciqu lomani, au vakavinavinaka ni da rawa ni mai sokalou vata oi keda na lewe ni matabete vakaitamera oqo. Au lomani kemuni ka qoroya na nomuni bula kilikili tiko kei na nomuni veivakayarayarataki ni caka vinaka e vuravura taucoko.
Au sureti kemuni kina vakayadua mo ni vakasamataka mada vakatitobu na nomuni rawa ni sauma na taro a tarogi taumada vei ira na lewe ni Lotu ena vuqa na yabaki sa oti mai vei Peresitedi David O. McKay: “Kevaka mo ni kerei yadudua sara ena gauna oqo mo ni tukuna ena dua ga na yatuvosa se malanivosa cava sa ivakaraitaki cecere duadua ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai, na cava beka o ni na kaya?” (“The Mission of the Church and Its Members,” Improvement Era, Nov. 1956, 781).
Na ka a sauma ga vakaikoya o Peresitedi McKay me baleta na nona taro o ya, na “lewa vakalou” ni matabete. E tu vakataki koya ga na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai mai vei ira kece na matalotu tale eso era kaya ni nodra lewa oqo e yavu mai na veitarataravi ni veiliutaki taumada, na ivolanikalou, se kila vakaivolatabu. O ikeda eda vakaraitaka tiko vakamatata sara ni lewa vakamatabete a vakatikori mai na veitabaki ni ligadra na italai vakalomalagi vua na Parofita Josefa Simici.
E vakatabakidua kina na noqu itukutuku ki na matabete vakalou oqo kei na kaukauwa ga vakalomalagi. Au masuta kina vagumatua na veivuke ni Yalo ni Turaga ni da mai vulica vata na dina bibi oqo.
Na Lewa kei na Kaukauwa ni Matabete
Na matabete sai koya na lewa ni Kalou e soli vei ira na turaga ena vuravura oqo me ra cakacaka kina ena veika kecega me baleta na nodra vakabulai na kawatamata (raica na Spencer W. Kimball, “The Example of Abraham,” Ensign, June 1975, 3). Na matabete sai koya na sala ena cakacaka kina na Turaga vei ira na tagane mera veivakabulai kina. E dua vei ira na yavu kilikili ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai ena gauna makawa kei na gauna oqo, sai koya na Nona lewa. Ena sega ni rawa ni dina e dua na Lotu ke sega kina na lewa vakalou.
E dau soli vei ira na turaga na lewa ni matabete. Na bula kilikili kei na kena gadrevi dina—ka sega ni kena kilai, mataitaki, se vulici—sai ira na veika e lavaki me vakayacori kina na veitabaki ki na matabete.
Na ivakarau tudei ni kena rawati na lewa ni matabete e vakamacalataki tiko ena ikalima ni yavu ni vakabauta: “Keimami vakabauta ni sa kilikili me lesia na tamata na Kalou, ena parofisai, kei na veitabaki ni liga, me soli kina vua na kaukauwa me vunautaka na itukutuku vinaka ka vakayacora na veicakacaka tabu vakalotu” O koya gona, ena ciqoma kina e dua na cauravou se dua na tagane me tabaki ki na dua na itutu mai vua e dua sa tu rawa vua na matabete ka sa soli vua na veivakadonui mai vua e dua na iliuliu ena kena idola ni matabete.
Sa namaki kina vei koya na lewe ni matabete me cakacakataka na lewa tabu oqo me vaka sa virikotori tu ena vakasama tabu, lewa, kei na inaki kece ni Kalou. Na matabete e sega ni nanumi koya ga vakaikoya. Na matabete e dau veiqaravi, me veivakalougatataki, ka vaqaqacotaki ira na tamata.
Na matabete cecere cake ena ciqomi me dua na veiyalayalati vakalou ka oka kina na ilesilesi me cakacaka ena kena lewa (raica na V&V 68:8) kei na ilesilesi (raica na V&V 107:99) ka sa mai ciqomi. Ni da sa taura tu na lewa tabu oqo ni Kalou, eda sa kena mata meda cakacaka yani ka sega ni da gacagaca meda qai dau tuiraki tiko ga (raica na 2 Nifai 2:26). Na matabete e ka ni yalo ka sega ni vakawelewele voli.
E vakavulica kina o Peresitedi Ezra Taft Benson:
“E sega ni koya taucoko me ciqomi na matabete ka qai dabe ka vakawelewele ka waraka me dua me mai tuiraki keda yani ki na cakacaka. Ni da sa ciqoma na matabete, sa noda ilesilesi meda cakacaka vagumatua ka gadreva sara na kena vakatorocaketaki na ivalavala dodonu ena vuravura oqo, baleta ni kaya na Turaga:
“‘… Ia ko koya sa waraka ga me kitaka na ka e vakaroti vua, se muria na ivakaro ena yalo lomalomarua kei na vucesa ena cudruvi vakaidina’ [V&V 58:29]” (So Shall Ye Reap [1960], 21).
A vakaraitaka talega kina vakamatata o Peresitedi Spencer W. Kimball na inaki bula ni matabete: “Ena voroka e dua na veiyalayalati ni matabete ni talaidredre ena vunau—ia sa vakakina na nona sega ni cakava na nona itavi. O koya gona, ena dau voroki na veiyalayalati oqo ena gauna ga e sega ni vakayacori kina e dua na ka ” (The Miracle of Forgiveness [1969], 96).
Ni da vakayacora na noda vinaka taucoko meda vakayacora rawa na noda ilesilesi ni matabete, eda na rawa ni vakalougatataki ena kaukauwa ni matabete. Na kaukauwa ni matabete sai koya na kaukauwa ni Kalou sa cakacaka tiko vei ira na tagane kei na cauravou vakataki keda ka sa gadrevi kina na yalodina, talairawarawa, gugumatua, kei na ivalavala dodonu ni tamata yadua. Sa rawa ki vua e dua na cauravou se turaga me ciqoma na lewa ni matabete ena veitabaki ni liga ia ena sega vua na kaukauwa ni matabete ke talaidredre, tawa kilikili, se sega ni gadreva me veiqaravi.
“Raica na kaukauwa ni ilesilesi vakabete sa kaukauwa ga vakalomalagi, ia … e sega ni rawa me taurivaki se vakayacori na kaukauwa vakalomalagi ena sala tani ena kena ivakarau dodonu ga.
“Sa dina ni rawa ni lesi vei keda, ia kevaka eda ubia na noda ivalavala ca se meda qaciqacia kina, dokadoka se viavia lewai ira na tani, se taurivaka ena ivalavala e sega ni dodonu, sa na tasogo ko lomalagi, a sa rarawa na Yalo ni Turaga, ia sa lako tani, sa oti e kea na kaukauwa vakabete se na ilesilesi ni tamata ko ya” (V&V 121:36–37; vakamatatataki).
Kemuni na veitacini, vua e dua na cauravou se tagane me ciqoma na lewa ni matabete, ka vakanadakuya na ka dodonu me cakava me rawata kina na kaukauwa ni matabete, sa na sega sara ni na vakadonui mai vua na Turaga. O ira na cauravou kei na qase era lewena tu na matabete, era gadreva sara na kena lewa kei na kena kaukauwa—sai koya na kena veivakadonui kei na kaukauwa vakayalo, me matataka kina na Kalou ena cakacaka ni veivakabulai.
Au a Vulica mai vei Tamaqu
Au a susugi ena dua na itikotiko mai vei tinaqu yalodina kei tamaqu vinaka sara. A dua vei ira na kawa ni painia o tinaqu ka a solia na nona ka kece sara ki na Lotu kei na matanitu ni Kalou. A sega ni lewena na neitou Lotu o tamaqu, ka ni se cauravou ga, a gadreva me bete ni Katolika. Toso na gauna, sa lewa me sa kakua ni vuli ena semineri ni lotu ka me sa laki daunicaka iyaya kei na musu kaukamea.
Voleka ni gauna taucoko ni nona bula vakamau, a dau tiko o tamaqu ena soqoni ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai vata kei na neitou matavuvale. E dina sara, ni vuqa vei ira ena neimami tabanalevu era sega ni kila ni sega ni lewe ni Lotu o tamaqu. A qito ka dauniveivakavulici ena neimami timi ni ravupolo ni tabanalevu, veivuke ena qaravi ni Sikauti, ka tokoni tinaqu ena nona veikacivi kei na ilesilesi eso. Au via tukuna vei kemuni e dua vei ira na lesoni cecere au a vulica mai vei tamaqu, me baleta na lewa kei na kaukauwa ni matabete.
Niu se cauravou au dau tarogi tamaqu vakavuqa ena veimacawa se gauna cava ena papitaiso kina. E dau qai sauma mai vakamalua ia ena kaukauwa ena gauna yadua niu dau vakasaurarataki koya. “David, au na sega ni lewena na Lotu ena vuku i tinamu, ena vukumu, se dua tale. Au na lewena na Lotu ena gauna au kila kina ni sa ka dodonu meu vakayacora.”
Au vakabauta ni se qai tekivu na noqu bula vakacauravou na gauna a yaco kina na veivosaki oqo kei tamaqu. Keitou se qai lesu walega mai ena soqoni ena Siga Tabu, kau a tarogi tamaqu kina se na gauna cava ena qai papitaiso kina. A dredre ga ka kaya mai, “O iko ga o dau tarogi au tiko, se gauna cava au na papitaiso kina. Ia nikua au na tarogi iko mada” Sa totolo ka maqusa sara na noqu nanuma ni sa qai yaga mai oqo na neitou sasaga!
A tomana o tamaqu, “David, e vakavulica na nomudou lotu ni a kau tani e vuravura na matabete, ka sa vakalesuitale mai vei ira na italai vakalomalagi, vua na Parofita Josefa Simici, e dina beka?” Au a kaya ni donu vinaka na ka a tukuna. A qai kaya tale mai, “Qo na noqu taro. Ena veimacawa ni soqoni ni matabete au dau rogoci bisopi kei ira na iliuliu ni matabete tale eso mera veivakavotui, vakatakekere, mera cakava na turaga na nodra veituberi ni matavuvale ka mera vakayacora na nodra itavi ni matabete. Kevaka sa vakalesui dina mai ki nomudou lotu na matabete ni Kalou, na cava na vuna e sega kina na duidui ena ivakarau ni nodra qarava na nodra itavi ena lotu o ira na turaga ena nomudou lotu mai vei ira ena neitou lotu?” Sa laladidi sara ga na noqu vakasama ena gauna o ya. Au sa sega ni sauma vakavinaka rawa na taro oqo nei tamaqu.
Au vakabauta ni a cala o tamaqu me vakalewa na dina ni noda Lotu ni sa vakadeitaka tiko ni tiko kina na lewa vakalou, ena vuku ga ni nodra malumalumu eso na turaga ka dau veimaliwai vata tiko kei ira ena neimami tabanalevu. Ia e a umani vata toka ena nona taro vei au na dina, ni sa dodonu vei ira na turaga era lewena tu na matabete tabu ni Kalou mera duatani sara mai vei ira na turaga tale eso. O ira na turaga era lewena tu na matabete era sega ni uasivi vakayalo mai vei ira eso tale na turaga, ia e dodonu me duatani ga na nodra itovo. O ira na tagane era lewena na matabete, mera kakua ni ciqoma walega na lewa ni matabete, ia mera sa bula kilikili sara ka idewadewa yalodina kilikili ni kaukauwa ni Kalou. “Mo dou savasava koi kemudou sa kauta na iyaya ni Turaga” (V&V 38:42).
Au sega vakadua ni guilecava na lesoni baleta na lewa kei na kaukauwa ni matabete au a vulica mai vei tamaqu, e dua na turaga vinaka e sega ni da lotu vata, ka namaka na veika vinaka cake mai vei ira na tagane era tukuna tiko ni ra lewena tiko na matabete ni Kalou. Na veivosaki vata kei tamaqu ena yakavi ni Siga Tabu o ya ena vuqa na yabaki sa oti a vakavurea e dua na gagadre meu dua “na cauravou vinaka.” Au a sega ni vinakata meu ivakaraitaki ca ka veivakataotaki ki na torocake nei tamaqu me vulica na kosipeli sa vakalesuimai. Au gadreva ga meu cauravou vinaka. Sa gadreva tu na Turaga vei keda kece sa lewe ni Nona lewa meda sa dauveidokai, ivalavala dodonu, ka cauravou vinaka ena veigauna kecega ena veivanua kecega.
Ko ni na rairai vinakata beka mo ni kila, ia ni oti toka e vica tale na yabaki, a papitaiso o tamaqu. Ia ena kena gauna donu, a noqu na madigi meu vakatikora vua na Matabete i Eroni kei na Melikiseteki. E dua vei ira na ka cecere au sotava ena noqu bula o ya na noqu raici tamaqu ni sa mai ciqoma na lewa ka, vakakina, na kaukauwa ni matabete.
Au wasea vei kemuni na lesoni vinaka oqo au a vulica mai vei tamaqu, me vakamatatataki kina e dua na ka dina. Na kena ciqomi na lewa ni matabete ena veitabaki ni liga sa itekitekivu bibi, ia e sega ni rauta o ya. Na veitabaki ni liga e vakatikora na lewa, ia na ivalavala dodonu e gadrevi me vakayacori ena kaukauwa ni da saga yani me laveti na yalo ni tamata, meda laki veivakavulici ka ivakadinadina, veivakalougatataki ka veivakasalataki, ka muataka yani na cakacaka ni veivakabulai.
Ena gauna bibi vakaoqo ena itukutuku kei vuravura, o iko kei au e daru lewena tiko na matabete sa gadrevi me daru tagane ivalavala dodonu ka iyaya ni cakacaka mana sara ena liga ni Kalou. E dodonu me da tu vaka na tamata ni Kalou. Ena qai vinaka sara vei keda meda vuli ka vakamuria na ivakaraitaki i Nifai, na makubui Ilamani ka isevu ni tisaipeli le tinikarua a kacivi ira na iVakabula ena ivakatekivu ni Nona cakacaka vakalotu ena kedra maliwa na Nifai. “Ia sa vuqa tale na ka sa vunautaka vei ira ko [Nifai]; … a sa vunau ko Nifai ena kaukauwa kei na lewa” (3 Nifai 7:17).
“Yalovinaka Ni Vukei Watiqu Me Kila Vakavinaka”
Ena icavacava ni veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu au a vakayacora niu a bisopi ka peresitedi ni iteki, au dau taroga vakavuqa vei ira na marama vakawati na sala cava au rawa ni qaravi ira vakavinaka sara kei na nodra matavuvale. Na tautauvata ni isau ni taro au rogoca mai vei ira na marama oqo e veivakasalataki ka veivakurabuitaki dina. Era sega ni dau kudru se veivakacacani na marama, ia era dau kaya wasoma ga mai vakaoqo: “Yalovinaka ni vukei watiqu me kila vakavinaka na nona ilesilesi vakailiuliu ni matabete ena neitou itikotiko. Au marautaka niu dau liutaka na kena wiliki na ivolanikalou, na masu vakamatavuvale, kei na lotu vakamatavuvale, kau na vakayacora tikoga vakaoqo. Ia au gadrevi watiqu me noqu itokani kina ka vakarautaka na veiliutaki qaqaco ni matabete ka na rawa ni solia duadua ga o koya. Yalovinaka ni vukei watiqu, me vulica na sala me dua kina na peteriaki, ka iliuliu ni matabete ena neitou itikotiko me vakatulewa ka veitaqomaki kina.”
Au dau raica kina na nodra yalodinataka na marama o ya na nodra kerekere. Sa gadrevi vakaoqo nikua vei ira na iliuliu ni matabete. E vuqa vei ira na marama vakawati era sa kerei ira tiko na watidra, me sega ni tu walega vei ira na lewa ni matabete, ia na kaukauwa talega ni matabete. Era sa gadreva sara mera sa colata vata na ivua kei watidra yalodina, ka itokani vakamatabete ena cakacaka ni kena tauyavutaki e dua na itikotiko, e kena iusutu na Karisito ka raimatua tiko ki na kosipeli.
Kemuni na veitacini, au sa yalataka ni gauna eda na tugana kina ena masumasu na nodra kerekere oqo na marama, ena vukei keda na Yalo Tabu meda digovi keda vakaikeda ka kila se o cei dina sara mada oi keda (raica na V&V 93:24) ka vukei keda meda kila rawa na veika meda na veisautaka ka vakatorocaketaka. Oqo sara ga na gauna me caka kina!
Meda iVakaraitaki ni iValavala Dodonu
Au na tokaruataka tiko ena bogi nikua na ivakavuvuli nei Peresitedi Thomas S. Monson, ka sa sureti keda tiko na lewe ni matabete, meda sa “ivakaraitaki ni ivalavala dodonu.” Sa vakavotuya tiko kina vei keda vakawasoma ni da sa Nona italai na Turaga, ka sa vakarautaki tu vei keda na Nona veivuke sa kovuti tiko ni da sa bula kilikili kaya (raica na “iVakaraitaki ni iValavala Dodonu,” Liaona, Me 2008, 65–68). O iko kei au daru sa taura tu na lewa ni matabete, ka sa vakalesuimai ki na vuravura oqo ena itabagauna oqo mai vei ira na italai mai lomalagi, o ya o Joni na Dauveipapitaisotaki vata kei Pita, Jemesa, kei Joni. O koya gona vei ira kece era sa ciqoma na Matabete i Melikiseteki, sa rawa vei ira mera vakamuria lesu na veitarataravi mai ni soli ni lewa vei ira, me yaco sara vua na Turaga o Jisu Karisito. Au sa nuitaka ni da sa vakavinavinakataka tiko na veivakalougatataki totoka oqo. Sa noqu masu ni da na savasava ka bula kilikili, meda matataka tiko na Turaga ena gauna eda cakacaka tiko ena Nona lewa tabu. Meda sa qai rawata rawa oi keda yadua na kaukauwa ni matabete.
Au vakadinadinataka ni matabete tabu sa vakalesui dina mai ki na vuravura oqo ena iotioti ni gauna oqo, ka sa tiko ena Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai. Au sa vakadinadinataka talega ni o Peresitedi Thomas S. Monson, na bete levu vakatulewa ena matabete cecere ena Lotu (raica na V&V 107:9, 22, 65–66, 91–92) ka sai koya duadua ga ena vuravura oqo, sa taura tu ka sa vakadonui me cakacaka ena idola taucoko ni matabete. Au sa vakadinadinataka vakalou na veika dina oqo, ena yaca tabu ni Turaga o Jisu Karisito, emeni.