Ulunivanua me Cabeti
Kevaka eda vakabauti Jisu Karisito, ena veivakalougatataki na dredre ka na rawarawa na veika kece eda na sotava ena bula oqo.
Au a rogoci Peresitedi Spencer W. Kimball, ena dua na soqoni ni koniferedi, ni a kerea vua na Kalou me solia vua na ulunivanua me na cabeta. E kaya kina o koya: “Sa tu qo e matada e levu sara na bolebole, kei na veika lelevu me na sotavi. Au marautaka na kena sotavi ka gadreva meu kaya vua na Turaga ena yalomalumalumu, ‘Solia vei au na ulunivanua oqo,’ solia vei au na bolebole oqo.”1
E vakauqeti na yaloqu, niu kila, niu a sa sotava, eso na bolebole kei na dredre ka a sa sotava oti o koya. Au a vakila niu a gadreva meu sasaga meu na vakataki koya, meu dua na italai nuitaki ni Kalou. Ni oti o ya, ena dua na bogi au a masu ka kerea meu na sotava e dua na ka me tovolei kina na noqu yalodei. Au nanuma vinaka sara tikoga oqo. Ena yakavi bogi au a tekiduru ena noqu rumu ena yalovakabauta ka voleka sara me vakasinaiti na yaloqu ena marau.
Ena loma ni rua ki na tolu na siga sa saumi mai na noqu masu. Na veivakatovolei dredre duadua ni noqu bula a vakidacalataki au ka vakayalomalumalumutaki au. A vakavulici au ena rua na lesoni. Na imatai sa ikoya ni Kalou e sauma na noqu masu ni vakabauta. Ia, na kena ikarua, au se vulica tikoga ena gauna oqo, na kena vakavulici au se cava na vuna au sa rui yalodei kina ena bogi ni siga o ya ni rawa ni lako mai e dua na veivakalougatataki ena dela ni dredre o ya ena sotavi dina na kena kalougata.
Na dredre e a tarai au ena dua na gauna makawa sara sa ka lailai sara ni vakatauvatani ena veika sa yaco mai me tekivu mai na gauna o ya—vei au vakakina vei ira au lomana. E levu vei kemuni sa lako curuma tiko na dredre vakayago, ni vakasama, kei na vakayalo ka na vakavuna mo ni na kailavaka mai me vaka e dua na tamata dau-vakabauta na Kalou ka kilai levu. E a rogoci koya na nona nasi ni a kailavaka mai ena nona idavodavo ni tauvimate, “Niu sa tovolea ena noqu bula meu sa vinaka, na cava e yaco kina vei au na ka oqo?”
Ko ni kila li na nona sauma na vakatatataro o ya na Turaga vei Josefa Simici ena nona a curu tu e valeniveivesu:
“Ia, kevaka ko sa biu ki na ikeli, se era tauri iko na daulaba, se tau vei iko na itotogi mate; kevaka ko sa biu ki na wasaliwa titobu; ka ubi iko na biau lelevu se kevaka sa liwa na cagi kaukauwa mo leqa kina; ia kevaka sa kumukumuni vata na o loaloa ni lomalagi kei na vu ni ka me latia na nomu sala, oqo na kena ilutua, kevaka sa dalaga mai ko eli me tilomi iko, mo na kila sara na luvequ ni ko na kalougata vakalevu, kevaka ko sa vosota rawa na veika kece oqo.
“Raica na Luve ni Tamata sa vosota rawa na veika e torosobu sara. Ia, ko nanuma li ni ko sa uasivi cake mai vua?
“Ia mo yalodina tiko me tudei kina vei iko na ilesilesi ni matabete. Raica sa vakaiyalayala ga na nodra kaukauwa ka na sega ni rawa mera ulabaleta. Ia, sa lewai tu na veisiga ni nomu bula, ka na sega ni tini dole na nomu veiyabaki, ia, mo kakua ni rerevaka na ka era sa kitaka na tamata ni sa tiko vata kei iko na Kalou me tawamudu.”2
Vei au ena sega tale ni dua na sala e vinaka cake me sauma se cava e dau yaco mai kina na dredre kei na ka meda cakava mai na ka e tukuna na Turaga, o Koya e lako curuma na dredre e ca cake sara mai na veika eda nanuma.
Ko ni nanuma tiko na nona vakaroti keda meda veivutunitaka noda cala ka vakabauti Koya tikoga.
“A ka oqo au sa vakarota kina mo dou veivutuni—mo veivutuni, deu na qai yaviti iko ena ititoko ni gusuqu, io, au na yaviti iko ena noqu cudru kei na noqu cudru waqawaqa, raica ko na rarawa vakalevu kina, ia ko na sega ni vosota rawa na kena bibi, na kena mosi kei na kena kaukauwa.
“Raica koi au na Kalou au sa vosota oti na veika oqo, mera bula kina ko ira era sa veivutuni;
“Ia kevaka era sa sega ni veivutuni era na vakararawataki me vakataki au;
“Raica koi au na Kalou sa kaukauwa sara, au sa sautaninini ena mosi ni veivakararawataki ko ya, au a bunotaka na dra ka sa yaluma sara kina na yagoqu kei na yaloqu; io au sa kerea me kau tani vei au na bilo ni cudru—
“Ia, me vakarokorokotaki ga ko Tamaqu, raica au na gunuva na bilo ko ya ka vakacavara na noqu itavi ena vukudra na luve ni tamata.”3
O kemuni kei au e tiko nodaru vakabauta ni kena lako siviti na dredre vakaoqori sa ikoya me vakabauti ni tiko nai “botani mai Kilati”4 ka sa yalataka tu na Turaga, “Au na sega … ni biuti iko.”5 Oqori na ka sa vakavulica vei keda o Peresitedi Thomas S. Monson me vukei keda kei ira eda qaravi ira tiko ena veika e galili kei na bibi ni veivakatovolei.6
Ia, o Peresitedi Monson e sa vakatavuvulitaka ni vakayavutaki dei ni vakabauta ena dina ni veiyalayala o ya ena taura toka e dua na gauna me tarai cake. Ko sa na rairai raica beka na gagadre ni vakayavutaki dei oqori, me vaka au sa raica, ena yasa ni loga ni dua e sa vakarau me soro ena ivalu ni vosota ki na ivakataotioti. Kevaka me sega ni yavutaki tiko e yaloda na vakabauta ena karusa na qaqaco ni vosota ki na ivakataotioti.
Sa noqu inaki nikua meu vakamacalataka na ka au kila me baleta na kena yavutaki rawa vakacava na yavu sega ni yavalati rawa. E rua na vuna au na cakava kina ena yalomalumalumu. Na imatai ni ka au na kaya ena tarai ira era sasaga tiko ena gauna oqo ka sa karusa tiko mai vakamalua na nodra yavu. Ka kena ikarua, niu kila ni se tu e mataqu na dredre e levu cake sara ni bera ni cava na bula oqo. O koya gona, na iwali au na wasea vei kemuni e se bera mada ni se vakatovolei ena noqu bula ena vosota vakadede.
Au a dau cakacaka tu vaka dautara vale niu a se gone. Ena gauna ni katakata e dau cakacaka dredre sara na vakarautaka na kisi ni vanua me sova kina na simede ni yavu ni vale. E sega tu na misini ena gauna o ya. Keimami vakayagataka na piki kei na isivi. Na tara ni yavu ni dua na vale me na dede sa tama ni cakacaka levu ena gauna o ya.
Ena gadrevi talega kina na vosota. Ni sa dau sova oti na yavu meda na waraka me dei. Kevaka meda na vinakata me toso tikoga na cakacaka, meda na waraka talega ni oti na sova ni kena yavu ni bera ni luvati laivi na kena bai.
Ena rairai cakacaka levu toka vua e dua na dautaravale ka se qai tekivu ka na taura toka na gauna na kena na semati yani kina na kaukamea kina loma ni yavu sa buli tiko me rawa ni na vakaukauwataka na yavu.
Ena sala vata ga, me na vakarautaki vakavinaka na yavu ni vakabauta, me na sotava rawa kina na cagi ca ka dau liwavi keda mai. Na ivakadei ni yavu ni vakabauta oqori sa ikoya ga na yalodina vakayadua.
Na noda digitaka wasoma na ka e dodonu ni sa dau biu mai vei keda meda digidigi ena vakadeitaka na yavu ni vakabauta eda sa bulia tiko. Ena rawa ni tekivu mai ni da se gone, baleta na yalo ka sucu vata mai kei keda e soli wale mai vua na Yalo i Karisito. Na Yalo o ya eda na kila kina ni da sa digidigi tiko vakadodonu e mata ni Kalou kei na digidigi cala eda sa vakayacora tiko e Matana.
Na veidigidigi oqori, eso na gauna e yacova na drau ena dua na siga, ena vakarautaka na yavu dei ka na tara kina na noda vakabauta. Na kena lalaga ka viribaita na noda vakabauta sa ikoya na kosipeli i Jisu Karisito, kei na kena veiyalayalati, na cakacakatabu vakalotu, kei na kena ivakavuvuli.
E dua na ki ni vakabauta ena vosota vakadede sa ikoya na vakatulewataka vakadodonu na gauna e tauri ena kena caka e dua na ka. O ya na vuna e sega ni vinaka kina na noqu masu vakatotolo ena noqu bula meu cabeta na ulunivanua kei na levu cake ni veivakatovolei.
Na ka vinaka oqori e sega ni vakasauri na kena yaco mai ena kena sala, ia e dau taura na gauna. Ena sega walega ni vukea na noda sa na qase mai. Na qarava na Kalou kei ira na tani ena lomada kei na yaloda taucoko ena veisautaka na ivakadinadina me qaqaco vakayalo ka sega ni musuki rawa.
Oqo, meu vakadeitaki kemuni o ni sotava tiko na veivakatovolei dredre, ka ra nanuma ni sa na seyavu tiko yani na vakabauta ena revurevu ni veileqa e sotavi tiko. Na dredre sara ga ena rawa ni vakavuna na nomu vaqaqacotaka ka qai laki rawata na vakabauta sega ni yavalati rawa. O Moronai na luvei Momani ena iVola iMomani, e kaya vei keda ni na rawa ni yaco mai na kalougata. E vakavulica na ka rawarawa kei na dina kamikamica ni vakaiyaragi ena vakabauta ena vakatara na Kalou meda na vakabulabulataki kina:
“Ia, koi au ko Moronai, au na vakamacalataka mada na ibalebale ni vakabauta me kila ko vuravura. Na vakabauta sa ikoya na vakanuinuitaki ni veika sa sega ni rairai, ia mo dou kakua ni vakatitiqataka ni dou sa sega ni raica, ka ni na vakatovolei taumada na nomudou vakabauta, dou na qai raica e muri na kena ivakadinadina.
“Raica na vakabauta ga sa vakaraitaki koya kina na Karisito vei ira na noda qase ni sa tucake tale mai na mate; a sa vakaraitaki Koya vei ira ni ra sa vakabauti Koya; ia sa vakaraitaki Koya ga vei ira sa vakabauti koya, ka sega ki vuravura taucoko.
“A sa vakaraitaki koya ki vuravura vei ira sa vakabauti koya, a sa vakarokorokotaka na yaca i Tamana ka vakarautaka na sala mera rawata kina ko ira na tamata na isolisoli vakalomalagi, ka vakanuinui ki na veika era sa sega ni raica.
“Ni sa vakabauta sa rawa kina mo vakanuinui ka vakaivotavota ena isolisoli.”7
Na tiki ni vakabauta lailai dredre duadua o ya ka dodonu mo taqomaka ka vakayagataka ena veika cava ga o rawata sa ikoya na vakabauta na Turaga o Jisu Karisito. A vakavulica vakaoqo ko Moronai na vakabauta o ya: “Ia, sa rawa walega mera kitaka na cakacaka mana ko ira sa vakabauta, io ko ira sa vakabauta na Luve ni Kalou.”8
Au a sikova e dua na marama ka ciqoma na caka-mana ni igu e ganita me vosota tiko na veika sa yali vata kei na kena rawarawa ena nona kaya tiko vakawasoma “Au sa kila ni bula tu na Dauveivueti.”9 Na vakabauta o ya kei na veivosa ni ivakadinadina oqori era se kasa dei toka ga ena gauna ni dredre, ia e sega ni taqusi mai na nona nanuma na gauna ni gone.
Au a kurabui ena noqu kila ni dua na marama sa vosota e dua tani tale ka a vakacalai koya tu mai ena vica vata na yabaki. Au kurabui ka tarogi koya se cava sa mai vosoti koya kina ka guilecava na tamata o ya ni oti qo e vica vata na yabaki na nona vakalolomataki tu mai.
E kaya mai ena domo lailai, “Sa dua na ka dredre sara meu cakava, ia au sa kila ni dodonu meu cakava. Kau sa mani cakava.” Na nona vakabauta ni iVakabula ena rawa ni vosoti koya kevaka me na veivosoti vaka kina o koya sa na vakarautaki koya ki na bula vakacegu kei na vakanuinui ena nona a sa vakanamata tu ki na mate ni se qai oti ga e vica na vula na nona sa vosoti koya na kena meca sega ni veivutuni.
A tarogi au o koya, “Ena noqu sa yaco e kea, sa na vakacava tu mai lomalagi?”
Au qai kaya, “Au kila mai na veika au raica ena levu ni nomu cakacakataka na vakabauta kei na veivosoti ni na dua na lesukivale veivakurabuitaki me baleti iko.”
Au na via veivakauqeti vei ira era se veinanuyaka tiko ni nodra vakabauti Jisu Karisito ena rawa vei ira mera na vosota me yacova na ivakataotioti. Au a kalougata niu a kila eso vei kemuni ko ni vakarorogo tiko mai ena nomuni a se gone, gumatua, vakalougatataki cake mai vei ira eso ko ni bula vata tu, ia ko ni digitaka mo ni cakava na ka ena cakava na iVakabula. Mai na levu ni veika e tu vei kemuni ko ni vaqara ga na ka mo ni cakava mo ni vukei ira kina o ira era leqa tu mai na nomuni itagede ni bula.
Ni sa yaco mai na veivakatovolei dredre, sa na lako vata mai na vakabauta mera na vosoti kina, ena tarai cake me vaka ko ni sa raica oqo ia e rawa me sega ena gauna o ni sa na cakacakataka e kea na lomana na Karisito, ena nomu qarava ka veivosoti me vaka ena cakava na i Vakabula. Ko sa na tara cake e dua na yavu ni vakabauta mai na nomu loloma me vaka na nona loloma na i Vakabula ka qaravi Koya. Na nomu vakabauti Koya ena veimuataki yani ki na cakacaka ni loloma ka na qai kauta mai vei iko na vakanuinui.
E sega sara ni bera me vaqaqacotaki na yavu ni vakabauta. Ena tiko na kena gauna. Ni sa tiko na vakabauta na i Vakabula, sa na rawa ni ko veivutuni ka kerea na veivosoti. Ena tiko e dua mo na vosoti koya. Ena tiko e dua mo na vakavinavinaka vua. Ena tiko e dua mo na laki qarava. Ena rawa ni o cakava ena vanua cava ga o na tiko kina, kevaka o mani tiko duadua sara mada ga.
Au sega ni rawa meu yalataka ni na oti na dredre ena bula oqo. Au na sega ni vakadeitaka vei kemuni ni nomuni veivakatovolei ena taura ga e dua na gauna lekaleka. Dua na ka ena kilai kina na veivakatovolei ni bula sa ikoya na kena vaka me berabera na liga ni kaloko ka so na gauna ena vaka me sa tao sara ga.
E tu eso na vuna e yaco kina na ka o ya. Ena sega ni solia vakalevu na vakacegu ni da kila na vuna, ia ena vakavulici kemuni mo ni dau vosota. Era vu mai na dua na dina oqori ena Nodrau lomani kemuni na Tamada Vakalomalagi kei na i Vakabula erau na gadreva mo ni vakarautaki me rawa ni ko ni na laki bula vata kei Rau me tawamudu. O ira ga era sa savai ena Veisorovaki nei Jisu Karisito e rawa mera na tiko mai kea.
A valuta voli mai o tinaqu na kenisa voleka me 10 na yabaki. Na veiqaravi kei na veisele kei na nona sa qai mai davo koto ena idavodavo sa ikoya eso vei ira na nona veivakatovolei.
Au nanumi tamaqu ni kaya ena nona raica ni sa solia mai na iotioti ni nona icegu, “Sa lako e dua na goneyalewa lailai ki nodratou vale me laki vakacegu.”
E dua ka a vosa ena nona lotu ni veibulu sa ikoya o Peresitedi Spencer W. Kimball. Eso na vosa a kaya, au nanuma ni dua e vakaoqo: “Ena so beka vei kemuni ena nanuma ni o Mildred sa dede sara na nona vakararawataki voli mai, baleta ni so beka na ka a cakava cala ka gadrevi kina na veivakatovolei.” A qai kaya tale, “E sega, e gadreva ga na Kalou me vakavinakataki koya cake vakalailai.” Au nanuma na gauna au vakasamataka, “Kevaka e dua na marama e vinaka ka gadreva vakalevu na vakavinakataki, na cava e sa tu mai liu me baleti au?”
Kevaka eda vakabauti Jisu Karisito, ena veivakalougatataki na dredre ka na rawarawa na veika kece eda na sotava ena bula oqo. Ena veidraki ni bula kece sara, eda na rawa ni digitaka na dodonu ena veituberi ni Yalotabu. E tiko vei keda na kosipeli i Jisu Karisito me na veisautaki keda ka tuberi keda kevaka meda digitaka vakakina. Me vaka era sa vakaraitaka vei keda na parofita ena yavu ni veivakabulai ni na rawa ni da bula ena vakanuinui uasivi kei na vakacegu. E sega ni dodonu meda yalolailai kina se me da nanuma ni da sa sega ni nanumi, ena nona veiqaravi na Turaga, baleta ni sega ni vaka o ya. Eda na rawa ni vakila na loloma ni Kalou. Sa yalataka na iVakabula ni agilosi era na tiko ena yasada imawi kei na imatau, mera na tuberi keda cake.10 Ka na dinata tu ga o Koya na ka e sa yalataka.
Au vakadinadinataka ni Kalou na Tamada e bula tiko ka sa noda Dauveivueti na Luvena Lomani. Sa vakadeitaka na dina na YaloTabu ena koniferedi oqo ka na vaka talega kina ena nomuni vakasaqara ena nomuni vakarogoca ka vulica na itukutuku ko ni na rogoca ena vosa era na kaya na ilumuti ni Turaga ka ra sa tu oqo eke. E parofita ni Turaga ki vuravura taucoko o Peresitedi Thomas S. Monson. E vakaraici kemuni tiko na Turaga. E bula tiko na Kalou na Tamada. Na Luvena Lomani, o Jisu Karisito, sa ikoya na noda Dauveivueti. Sa sega ni mudu na Nona loloma. Au vakadinadinataka ena yaca i Jisu Karisito, emeni.