Te mau ’utuāfare mure ’ore
Nā te peresideni Henry B. Eyring
Tauturu mātāmua i roto i te Peresidenira’a Mātāmua
Tā tātou tītaura’a autahu’ara’a, ’o te tu’ura’a ïa i tō tātou ’utuāfare ’e te ’utuāfare o te feiā ’ati a’e ia tātou i te pū o tā tātou māna’ona’ora’a.
Tē ’oa’oa nei au i te ti’ara’a i rotopū ia ’outou i roto i teie tuha’a purera’a rahi nā te autahu’ara’a a Te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te Mau Mahana Hope’a Nei. E taime rahi teie i roto i te ’ā’amu o te ’Ēkālesia. Hō’ē hānere va’u ’ahuru ma piti matahiti i ma’iri, i te matahiti 1834 i Kirtland i Ohio, ’ua pi’ihia te autahu’ara’a tā’āto’a ’ia putuputu i roto i te fare ha’api’ira’a 4,2 metera te ’ā’ano ’e te roa. I roto i taua putuputura’a ra, tē parauhia nei ’ua parau te peropheta Iosepha Semita ē : « ’Aita tō ’outou ’ite nō ni’a i te mau hope’ara’a o teie ’Ēkālesia ’e basileiā i hau atu i tō te hō’ē ’aiū i ni’a i te turi ’āvae o tōna metua vahine. ’Aita ’outou e ta’a maita’i nei i te reira… E mea iti roa te autahu’ara’a tā ’outou e ’ite nei i ’ō nei i teie nei pō, e fa’a’ī rā teie nei ’Ēkālesia i te fenua Amerika ’apato’erau ’e ’apato’a—e fa’a’ī te reira i te ao nei ».1
Tau milioni taea’e tei mau i te autahu’ara’a, i roto i e 110 fenua e hau atu, tei putuputu mai i roto i teie tuha’a purera’a. Penei a’e ’ua ’ite ātea te peropheta Iosepha i teie tau ’e te ananahi hanahana i mua ia tātou.
Ta’u poro’i i teie pō, e tāmatara’a ïa nō te fa’ahi’o i te reira ananahi ’e te mea e ti’a ia tātou ’ia rave nō te riro ’ei tuha’a nō te fa’anahora’a rahi ’oa’oa tā tō tātou Metua i te Ao ra i fa’aineine nā tātou. Hou tātou ’a fānauhia ai, ’ua ora na tātou i roto i te hō’ē ’utuāfare ’e tō tātou Metua mure ’ore i te Ao ra, e metua fa’ateiteihia. ’Ua fa’aue ’Oia i te hō’ē fa’anahora’a e fa’ati’a ia tātou ’ia fa’anu’u ’e ’ia haere i mua nō te riro mai Iāna ra te huru. ’Ua rave ’Oia i te reira nō Tōna here ia tātou. Te fā o teie fa’anahora’a, ’o te fa’afāna’ora’a ïa ia tātou i te maita’i ’ia ora a muri noa atu mai tō tātou Metua i te Ao ra e ora ra. ’Ua hōro’a mai te fa’anahora’a nō te ’evanelia i te ora tāhuti nei i reira tātou e tāmatahia ai. ’Ua hōro’ahia mai te parau fafau ē, nā roto i te Tāra’ehara a Iesu Mesia, mai te peu e ha’apa’o tātou i te mau ture ’e te mau ’ōro’a autahu’ara’a o te ’evanelia, e roa’a ia tātou te ora mure ’ore, te hōro’a hau a’e i Tāna mau hōro’a ato’a.
Te ora mure ’ore, ’o te huru orara’a ïa tā te Atua tō tātou Metua Mure ’Ore e ora nei. ’Ua parau te Atua ē, ’o teie Tāna ’ōpuara’a « te fa’atupura’a i te tāhuti ’ore ’e te ora mure ’ore o te ta’ata nei » (Mose 1:39). Nō reira, te fā rahi o te mau taea’e ato’a e mau nei te autahu’ara’a, ’o te tauturura’a ïa i roto i teie ’ohipa tauturu i te ta’ata ’ia hiti i te ora mure ’ore.
Te mau tauto’ora’a ato’a a te autahu’ara’a, te mau ’ōro’a ato’a, nō te tauturura’a ïa i te mau tamari’i a te Metua i te Ao ra ’ia taui nā roto i te Tāra’ehara a Iesu Mesia nō te riro mai ’ei melo nō te mau autahira’a ’utuāfare maita’i roa. Nō reira « te ’ohipa rahi nā te mau ta’ata ato’a, ’o te ti’aturira’a i te ’evanelia, te ha’apa’ora’a i te mau fa’auera’a ’e te hāmanira’a ’e te ha’amaita’i-roa-ra’a i te hō’ē autahira’a ’utuāfare mure ’ore »,2 ’e tauturu ia vetahi ’ē ’ia nā reira ato’a.
Nō te mea e parau mau te reira, e ti’a i te mau mea ato’a tā tātou e rave ’ia fa’ariro i te fa’aipoipora’a tiretiera ’ei tūtonura’a ’e ’ei fā. Te aura’a ra, e ti’a ia tātou ’ia tūtava ’ia tā’atihia tātou i te hō’ē hoa mure ’ore i roto i te hiero o te Atua. E ti’a ato’a ia tātou ’ia fa’aitoito ia vetahi ’ē ’ia rave ’e ’ia ha’apa’o i te mau fafaura’a e tā’amu i te tāne ’e te vahine, ’e tō rāua ’utuāfare, i roto i teie orara’a ’e i roto i te ao nō a muri a’e.
Nō te aha e ti’a ai ia tātou tāta’itahi—te feiā ’āpī ’e te feiā pa’ari, te diakono ’e te tahu’a rahi, te tamaiti ’e te metua tāne—’ia māna’ona’o roa i te reira ? Nō te mea tā tātou tītaura’a autahu’ara’a, ’o te tu’ura’a ïa i tō tātou ’utuāfare ’e te ’utuāfare o te feiā ’ati a’e ia tātou i te pū o tā tātou māna’ona’ora’a. Te mau fa’aotira’a ato’a te ti’a ’ia fa’atumuhia i ni’a i te ’ohipa e tupu i ni’a i te hō’ē ’utuāfare nō te fa’aineinera’a ’ia ora ’e te Metua i te Ao ra ’e Iesu Mesia. ’Aita e ’ohipa faufa’a rahi a’e i roto i tā tātou tāvinira’a autahu’ara’a i teie.
E parau atu vau e aha tō te reira aura’a nō te hō’ē diakono e fa’aro’o mai ra i teie pō, ’ei melo nō te hō’ē autahira’a ’utuāfare ’e ’ei melo nō te hō’ē pupu autahu’ara’a.
I roto i tōna ’utuāfare, tē tupu nei paha te pure ’utuāfare ’e ’aore rā te purera’a pō ’utuāfare, e mea tāmau ’e ’aore rā ’aita. ’Ia pi’i tōna metua tāne i te ’utuāfare, mai te au i tāna mau tītaura’a, ’ia ’āmui mai nō te pure ’e ’aore rā nō te tai’ora’a pāpa’ira’a mo’a, e ti’a i te diakono ’ia tāpapa mai ma te mata ’ata’ata. E nehenehe tāna ’ia fa’aitoito i tōna mau taea’e ’e tuahine ’ia ’āmui mai ’a ’ārue atu ai ia rātou ’ia nā reira rātou. E nehenehe tāna e ani i tōna metua tāne i te ha’amaita’ira’a nō te ha’amatara’a ha’api’ira’a ’e ’aore rā i te taime e hina’arohia.
Penei a’e e ’ere tōna metua tāne i te mea ha’apa’o maita’i roa. E riro rā te hina’aro mau o tōna ’ā’au i teie mau ’ohipa i te fa’atae mai i te mau mana o te ra’i i ni’a i te feiā ’ati a’e iāna maoti tōna fa’aro’o. E riro rātou i te ’imi i te orara’a ’utuāfare tā teie diakono e hina’aro ra ma tōna ’ā’au ato’a.
E nehenehe i te ha’api’i nō te autahu’ara’a a Aarona e ’ite i roto i tāna tonora’a ha’api’i ’utuāfare i te rāve’a nō te tauturu i te Fatu ’ia taui i te orara’a o te hō’ē ’utuāfare. Tē parau nei te Fatu i roto i Te Parau Ha’api’ira’a ’e Te mau Parau Fafau :
« ’O te ’ohipa a te ha’api’i ’o te tia’i ïa i te ’ēkālesia i te mau taime ato’a, ’e ’ia vai noa i pīha’i iho ia rātou ’e ’ia fa’aitoito ia rātou ra ;
« ’E ’ia hi’o noa ’ia ’ore te ’ino ’ia ō mai i roto i te ’ēkālesia, ’eiaha ato’a te ’ā’au ’eta’eta te tahi i te tahi, ’eiaha ato’a te ha’avare, te ’ōhumu, ’e ’aore rā te paraura’a i te parau ’ino » (PH&PF 20:53–54).
Mai te reira ato’a, ’ua hōro’ahia i te tahu’a nō te autahu’ara’a a Aarona i teie hōpoi’a :
« ’O te ’ohipa a te tahu’a ’o te a’o ïa, ’e te ha’api’i, ’e te tātara i te parau, ’e te fa’aa’o, ’e ’ia bāpetizo, ’e ’ia ha’amaita’i ho’i i te ’ōro’a,
« ’E ’ia hāhaere i te mau fare o te mau melo ato’a, ’e ’ia a’o atu ia rātou ’ia pure ma te reo fa’aro’o ’e i te vāhi mo’emo’e ho’i ’e ’ia ha’apa’o ho’i i te mau ’ohipa nō te ’utuāfare ra » (PH&PF 20:46–47).
E uiui paha ’outou mai tā’u i nā reira ’ei taure’are’a, ’a riro ai au ’ei ha’api’i ’e ’ei tahu’a, nāhea pa’i i te rave i teie mau ’ohipa teimaha. ’Aita vau i pāpū roa nāhea i te a’o i te hō’ē ’utuāfare i te ora mure ’ore ma te ’ore rātou e ’ino’ino mai ’e e mana’o ē, tē fa’ahapahia ra rātou. I ha’api’i ai au ē, te a’o noa e taui i te ’ā’au, ’o terā īa e tae mai nā roto i te Vārua Maita’i. E tupu rahi mai te reira ’ia fa’a’ite atu tātou i tō tātou ’itera’a pāpū nō te Fa’aora, tei riro ’e o tē riro nei i te melo maita’i roa o te hō’ē ’utuāfare. ’Ia rōtahi ana’e tātou i ni’a i tō tātou here Iāna, e tupu rahi mai te au ’e te hau i roto i te fare tā tātou e hāhaere ra. E tauturu mai te Vārua Maita’i ia tātou i roto i tā tātou tāvinira’a i te mau ’utuāfare.
E nehenehe teie taure’are’a e mau nei i te autahu’ara’a, nā roto i te huru e pure ’oia, nā roto i te huru e paraparau ’oia ’e nā roto i te huru e fa’aitoito ’oia i te mau melo o te ’utuāfare, e fa’atae mai i te ’umera’a ’e te hi’ora’a o te Fa’aora i roto i tō rātou mana’o ’e tō rātou ’ā’au.
Nā te hō’ē ti’a fa’atere pa’ari nō te autahu’ara’a i fa’a’ite mai i tōna māramaramara’a i te reira. ’Ua ani ’oia i ta’u tamaiti ’āpī ’ia fa’atere i te hāhaerera’a ’utuāfare. I parau ’oia ē, e riro te ’utuāfare i te pāto’i i tāna mau a’o, ’e tē mana’o ra ’oia ē, e puta a’e tō rātou ’ā’au i te ha’api’ira’a ’ōhie ’e te ’itera’a pāpū o te hō’ē tamaroa.
E aha tā te taure’are’a peresibutero e nehenehe e rave nō te tauturu i te hāmanira’a o te mau ’utuāfare mure ’ore ? Tē fa’aineine ra paha ’oia nō te haere i roto i te ’aua misiōni. E nehenehe tāna e pure ma tōna ’ā’au ato’a e tae iāna ’ia ’ite, ’ia ha’api’i ’e ’ia bāpetizo i te mau ’utuāfare. Tē ha’amana’o noa nei ā vau i te hō’ē taure’are’a nehenehe ’e tāna vahine iti ’e tā rāua nā tamahine iti nehenehe, tē pārahi ra mātou tō’u hoa misiōnare i te hō’ē mahana. ’Ua tae mai te Vārua Maita’i nō te fa’a’ite pāpū ia rātou ē, ’ua fa’aho’i-fa’ahou-hia mai te ’evanelia a Iesu Mesia. ’Ua nava’i noa tō rāua ti’aturira’a nō te ani i te tahi ha’amaita’ira’a nō tā rāua nā tamahine mai tā rāua i ’ite i roto i te hō’ē purera’a ’ōro’a. ’Ua hina’aro a’ena rāua ’ia ha’amaita’ihia tā rāua nā tamari’i, ’aita rā rāua i māramarama a’e ē, tei roto ana’e i te mau hiero o te Atua te mau ha’amaita’ira’a teitei a’e e roa’a ai, ’ia rave rāua i te mau fafaura’a.
Tē ’oto noa nei ā te mana’o i te mea ē, tē vai noa mai ra teie nā ta’ata fa’aipoipo ’e tā rāua nā tamahine iti, tei pa’ari roa paha i teienei ’e tei ’ere i te parau fafau nō te ’utuāfare mure ’ore. E mana’o ri’i a’e pa’i tō teie nā metua i te mau ha’amaita’ira’a e nehenehe e roa’a ia rātou. ’O tō’u nei hia’ai, ’ia ’ite a’e rātou i te rāve’a ’e te vāhi e fa’aineine ia rātou ’ia riro ’ei ’utuāfare mure ’ore.
E mau peresibutero te haere atu i roto i te ’aua, e tupu mai nō rātou te tahi ’ohipa mai tā ta’u tamaiti ’o Matthew. ’Ua ’itehia mai ia rāua tōna hoa misiōnare i te hō’ē vahine ’ivi ’e 11 tamari’i, e orara’a ha’eha’a tō rātou. ’Ua hina’aro ’oia nō rātou i tā ’outou e hina’aro ra—te ’utuāfare mure ’ore. I te hi’ora’a o ta’u tamaiti, e au ē, e’ita paha e nehenehe i terā ra taime.
’Ua tere au i terā ’oire iti tau matahiti i muri mai i ta’u tamaiti bāpetizora’a i teie vahine ’ivi, ’e ’ua ani mai ’oia ’iā’u ’ia farerei i tōna ’utuāfare i te fare pure. ’Ua tia’i ri’i au nō te mea ’ua parare roa te rahira’a o tāna mau tamari’i, ’e tāna mau mo’otua e rave rahi ato’a, i terā ’e terā fare pure o te area. Tē tāvini ra te tahi tamaiti i roto i te hō’ē ’episekōpora’a, ’e e rave rahi o tāna mau tamari’i tei ha’amaita’ihia i te mau fafaura’a o te hiero, ’e ’ua tā’atihia ’oia i tōna ’utuāfare mure ’ore. I te vaiihora’a vau i teie tuahine iti, ’ua tāpe’a ’oia iā’u (e vahine poto roa ’oia, e rae’a noa paha tō’u ’ōpū) ma te parau ē, « E parau na ’oe ia Mateo ē, ’eiaha e tia’i e pohe au nō te ho’i mai i Tireni e farerei ia mātou ». Maoti teie nā misiōnare ha’apa’o maitai ’oia i ’apo mai ai i te feruri-ātea-ra’a i te hōro’a hau a’e i te mau hōro’a ato’a a te Atua.
’Ia ho’i mai ’oia mai tāna misiōni, e mau mea tā te hō’ē peresibutero e ti’a ’ia rave nō te fa’atura i tāna fafaura’a ’ia ’imi i te ora mure ’ore nōna iho ’e nō te feiā tāna i here. ’Aita e fafaura’a faufa’a atu i roto i te tau ’e a muri noa atu maori rā te fa’aipoipora’a. E mau parau a’o pa’ari tā ’outou i fa’aro’o nō te tu’u i te fa’aipoipora’a ’ei ’ohipa mātāmua i roto i te mau ’ōpuara’a i muri mai i te misiōni. E rave te tāvini ha’apa’o maita’i o te autahu’ara’a ma te pa’ari.
’Ia feruri ’oia i te fa’aipoipora’a, e hi’o ’oia ē, tē mā’iti ra ’oia i nā metua o tāna mau tamari’i nā reira ato’a te tufa’a ai’a nō ratou. E rave ’oia i tāna fa’aotira’a ma te ’imi pāpū ’e ma te feruri nā roto i te pure. E ha’apāpū mai ’oia ē, te ta’ata tāna e fa’aipoipo, hō’ē ā tā rāua mau mana’o hau a’e nō ni’a i te ’utuāfare ’e tō rāua ti’aturira’a pāpū i te fā a te Fatu nō te fa’aipoipora’a, ’e ’o ’oia te vahine tāna i hina’aro ’ia ti’aturi i te ’oa’oa o tāna mau tamari’i.
’Ua hōro’a te peresideni N. Eldon Tanner i teie parau pa’ari : « Nā metua e ti’a ia ’outou ’ia fa’atura roa i te tahi atu mau metua, ’o terā ïa o te mau tamari’i tā ’outou e fānau mai. E ti’ara’a nō teie mau tamari’i ’ia fāna’o i nā metua maita’i roa a’e e noa’a ia ’outou ’ia hōro’a atu—e mau metua mā ».3 ’O te vai-mā-ra’a tā ’outou pāruru ’e te pāruru o tā ’outou mau tamari’i. ’Ia hōro’a ’outou i teie ha’amaita’ira’a ia rātou e ti’a ai.
I teienei, e mau tāne fa’aipoipo ’e e mau metua tāne e fa’aro’o mai ra i teie pō. E aha tā ’outou e nehenehe e rave ? ’O tō’u nei hia’ai ’ia rahi atu ā tō ’outou hina’aro ’ia rave i te mau tauira’a tei ti’a ’ia rave nō ’outou ’e nō tō ’outou ’utuāfare nō te ora i roto i te basileiā tiretiera i te hō’ē mahana. ’Ei metua tāne tei mau i te autahu’ara’a, ’apitihia e tā ’outou vahine, e nehenehe tā ’ōrua e ha’aputapū i te ’ā’au o te mau melo ’utuafare ato’a ’e fa’aitoito ia rātou ’ia tia’i maoro i terā mahana. E haere ’outou i te mau purera’a ’ōro’a ’e tō ’outou ’utuāfare, e ha’aputuputu ’outou i te ’utuāfare ma te ani i te Vārua Maita’i ’ia tae mai, e pure ’outou ’e tā ’outou vahine ’e te ’utuāfare ’e e fa’aineine ho’i ’outou ia ’outou iho ’ia ’āfa’i i tō ’outou ’utuāfare i te hiero. E ’āpe’e ’outou ’ia rātou i ni’a i te ’e’ā ’ia tae i te fare nō te ’utuāfare mure ’ore.
E rave ’outou i tā ’outou vahine ’e tā ’outou mau tamari’i mai te au i tā te Metua i te Ao ra i rave ia ’outou. E pe’e ’outou i te hi’ora’a ’e te arata’ira’a a te Fa’aora nō te fa’atere i tō ’outou ’utuāfare mai te au i Tāna fa’anahora’a.
« E ’ore roa e nehenehe ’e e ’ore roa ho’i e ti’a ’ia ha’amauhia te hō’ē mana ’e ’aore rā te hō’ē vāhi iti a’e nō te tura nā roto i te autahu’ara’a, maori rā nā roto i te tāparura’a, nā roto i te marū ’e te ha’eha’a, ’e nā roto ho’i i te here mau ra ;
« Nā roto i te aroha, ’e te ’ite ateate ra, ’o te fa’arahi roa i te vārua ma te fa’ahua ’ore, ’e ma te ha’avare ’ore i roto i tōna ’ā’au—
« Ma te fa’ahapara’a atu i te tahi mau taime nā roto i te parau pāpū roa, ’ia fa’auruhia ra e te Vārua Maita’i ; ’e i reira e fa’a’ite mai ai i te rahira’a nō te here iāna ’o tā ’oe i fa’ahapa na, ’oi mana’o mai ai ’oia ē ’ei enemi ’oe nōna ra » (PH&PF 121:41–43).
’Ua parau te Fatu i te mau metua tāne o te autahu’ara’a e aha te huru tāne fa’aipoipo rātou e ti’a ai. Tē parau nei ’Oia, « E here ’oe i tā ’oe vahine fa’aipoipo mai tō ’ā’au ato’a, ’e e ha’apa’o ho’i iāna ’e ’eiaha ’ei vahine ’ē atu » (PH&PF 42:22). ’Ia parau te Fatu ia rāua to’opiti, te tāne ’e te vahine, tē fa’aue nei ’Oia, « ’Eiaha… e fa’aturi… ’eiaha ato’a e rave i te hō’ē mea mai te reira te huru » (PH&PF 59:6).
Nō te feiā ’āpī, ’ua hōro’a te Fatu i te fa’aturera’a. « E te mau tamari’i ra, e fa’aro’o i tā ’outou mau metua i te mau mea ato’a nei, e mea māuruuru ho’i te reira i te Fatu nei » (Kolosa 3:20) ’e « fa’atura atu i tō metua tāne, ’e tō metua vahine » (Exodo 20:12).
’E ’ia parau te Fatu i te mau melo ato’a i roto i te ’utuāfare, Tāna parau a’o, ’o te herera’a ïa ’e te turura’a te tahi i te tahi.
’Ua ani mai ’Oia ia tātou ’ia « tūtava ’ia ha’amaita’i roa i te orara’a o te [melo… tāta’itahi o te ’utuāfare], [’ia] « ha’apūai i te paruparu ; ’ia fa’aho’i i [tei] herehia tei fa’aātea ’ē ’e ’ia ’oa’oa i tō rātou pūai pae vārua ’āpī ».4
Tē ani ato’a nei te Fatu ’ia rave tātou i te mea ato’a e noa’a ia tātou nō te tauturu i te fēti’i pohe ’ia pārahi ho’i ’e ’o tātou i roto i tō tātou fare mure ’ore.
Te tia’i pupu tahu’a rahi tei ’ohipa itoito nō te tauturu i te ta’ata ’ia ’imi i tō rātou mau tupuna ’e ’āfa’i i te mau i’oa i te hiero, tē fa’aora nei ïa ’oia ia rātou tei reva atu nā mua ia tātou. E mau parau ha’amāuruuru e vai ra i roto i te ao nō a muri a’e nō teie mau tahu’a rahi, ’e nō rātou tei pūpū i te mau ’ōro’a, inaha ’aita rātou i ha’amo’e i tō rātou ’utuāfare e tia’i mai ra i roto i te ao vārua.
’Ua parau te mau peropheta ē : « Te ’ohipa faufa’a roa a’e a te Fatu tā ’outou e rave, ’o te ’ohipa ïa i roto i te mau papa’i o tō ’outou iho fare. Te ha’api’ira’a ’utuāfare, te ’ohipa a te ’episekōpora’a ’e te tahi ato’a mau hōpoi’a i roto i te ’Ēkālesia, e mea faufa’a pauroa te reira, te ’ohipa faufa’a roa a’e rā, ’o tera ïa i roto i te mau papa’i o tō ’outou fare ».5
I tō tātou fare ’e i roto i tā tātou tāvinira’a autahu’ara’a, te ’ohipa faufa’a roa a’e, ’o te mau ’ohipa ri’i na’ina’i ïa e tauturu ia tātou ’e te feiā tā tātou i here ’ia ’ohipa nō te tāpae i te ora mure ’ore. E hi’ohia paha te reira mau ’ohipa ’ei mea na’ina’i i roto i teie orara’a, e fa’atae mai rā te reira i te mau ha’amaita’ira’a hope ’ore ē a muri noa atu.
’A vai ha’apa’o maita’i noa ai tātou i roto i tā tātou tāvinira’a nō te tauturu i te mau tamari’i a te Metua i te Ao ra ’ia ho’i Iāna ra, e fa’aineine tātou nō te fāri’ira’a tā tātou e hina’aro roa nei ’ia fa’aro’o ’ia oti tā tātou tāvinira’a i te fenua nei. ’O teie ïa : « ’Ua ti’a roa, e teie nei tāvini maita’i ’e te ha’avare ’ore : ’O ’oe i ha’apa’o maita’i i tenā nā tao’a iti ha’iha’i, e fa’ati’a’au atu vau ia ’oe i ni’a iho i te mea rahi : e haere ’oe i roto i te ’ōro’a ’oa’oara’a a tō fatu » (Mataio 25:21).
I roto i teie mau « mea rahi » tē vai ra te parau fafau nō te hua’ai hope ’ore. ’O tā’u nei pure, ’ia fa’aineine pā’āto’a tātou ’e ’ia tauturu ho’i ia vetahi ’ē ’ia fa’aineine nō teie ha’amaita’ira’a rahi hope i roto i te fare o tō tātou Metua ’e Tāna Tamaiti Here, ’o Iesu Mesia. Nā roto i te i’oa mo’a o Iesu Mesia ra, ’āmene.