Dagiti Libro ken Adalen
Kapitulo 24: Ti Aldaw ti Sabbath

Ti Aldaw ti Sabbath

Kapitulo 24

A congregation gathered in a chapel for sacrament meeting. They are singing a hymn.

Ti Kaipapanan ti Aldaw ti Sabbath

  • Ania ti aldaw ti Sabbath?

“Laglagipem ti aldaw ti sabbath (panaginana), tapno santifikarem” (Exodo 20:8; kitaen met iti DkK 68:29).

Ti balikas a Sabbath ket naggapu iti balikas a Hebreo a kaipapananna ti panaginana. Sakbay ti Panagungar ni Jesucristo, ti aldaw ti Sabbath ti pakalaglagipan iti aldaw a panaginana ti Dios kalpasan a naileppasna ti Panagparsua. Maysa daytoy a tanda ti katulagan iti nagbaetan ti Dios ken dagiti tattaona. Mabasatayo iti libro ti Genesis a pinarsua ti Dios dagiti langit ken ti daga iti innem a panawen, nga inawaganna kadagiti aldaw: “Ket iti maikapito nga aldaw ti Dios lineppasna ti gapuanan nga inaramidna, ket naginana iti maikapito nga aldaw kadagiti isu amin a gapuanan nga inaramidna. Ket binendisionan ti Dios ti aldaw a maikapito, ket sinantifikarna” (Genesis 2:2–3). Ita pakalaglagipan pay ti Sabbath iti Panagungar ni Jesucristo.

Ti aldaw ti Sabbath ket tunggal maikapito nga aldaw. Nasantuan nga aldaw daytoy nga inordenan ti Dios a panaginanatayo manipud kadagiti inaldaw a panagtrabahotayo ket agdaydayawtayo Kenkuana.

Ti Panggep ti Aldaw ti Sabbath

  • Kasano nga ilawlawagmo ti panggep ti aldaw ti Sabbath iti maysa a tao a dina ammo ti maipapan iti Sabbath?

Insuro ni Jesus a naaramid ti aldaw ti Sabbath para iti pagimbagantayo (kitaen iti Marcos 2:27). Panggep ti Sabbath ti mangted kadatayo iti maysa a masinunuo nga aldaw ti lawas a pangiturongantayo kadagiti pampanunot ken tignaytayo iti Dios. Saan laeng nga aldaw daytoy a panaginana manipud iti panagtrabaho. Nasagraduan daytoy nga aldaw a bubosen iti panagrukbab ken panagdaydayaw. Bayat panaginanatayo manipud kadagiti gagangay nga inaldaw nga aramidtayo, mawayawayaan dagiti panunottayo tapno agutob kadagiti naespirituan a banag. Iti daytoy nga aldaw nasken a pabaruentayo dagiti katulagantayo iti Apo ken taraonantayo dagiti kararuatayo kadagiti banag maipapan iti Espiritu.

  • Panunotem ti maipapan iti mabalinmo nga aramiden tapno mapagtalinaedmo iti panunotmo ti panggep ti Sabbath bayat ti panagsaganam para iti dayta nga aldaw iti tunggal lawas.

Pakasaritaan ti Sabbath

Ti maikapito nga aldaw ket kinonsagrar ti Dios a kas Sabbath (Aldaw a Panaginana) idi punganay ti lubong (kitaen iti Genesis 2:2–3). Manipud pay kadagiti nagkauna a panawen, nataginayonen ti kannawidan wenno tradision maipapan iti nasagraduan a maikapito nga aldaw kadagiti nadumaduma a tao iti daga. Pinabaro ti Dios ti maysa a bilin maipanggep iti daytoy nga aldaw kadagiti Israelita, a kinunana, “Laglagipem ti aldaw a panaginana tapno santifikarem” (Exodo 20:8). Ti panangngilin iti aldaw ti Sabbath ket maysa pay a pagilasinan a naitulag a tattaona dagiti Israelita (kitaen iti Exodo 31:12–13, 16; Isaias 56:1–8; Jeremias 17:19–27).

Nupay kasta, sumagmamano a dadaulo a Judio ti nagaramid iti adu nga awan kaes-eskanna nga annuroten maipapan iti Sabbath. Kinednganda no kasano ti kaadayo ti mabalin a pagnaen dagiti tao, ania a kita ti siglot ti mabalinda a sigloten, ken dadduma pay a banag. Idi sumagmamano a dadaulo a Judio ti nangdillaw ken ni Jesucristo gapu iti panagagasna kadagiti masakit a tattao iti Sabbath, impalagip ni Jesus kadakuada a naaramid ti Sabbath para iti pagimbagan ti tao.

Nginilin met dagiti Nephite ti aldaw ti Sabbath a mayannurot kadagiti bilin ti Dios (kitaen iti Jarom 1:5).

Kadagiti kabaruanan a panawen inulit ti Apo ti bilinna a masapul a laglagipentayo ti aldaw ti Sabbath ken pagtalinaedentayo daytoy a nasantuan (kitaen iti DkK 68:29).

Ti Aldaw ti Apo

  • Apay a nabaliwan iti umuna nga aldaw ti Sabbath manipud iti maikapito nga aldaw?

Agingga iti Panagungarna, dinaydayaw ni Jesucristo ken dagiti disipulona ti maikapito nga aldaw a kas Sabbath. Kalpasan ti Panagungarna, naaramid ti Domingo a nasagraduan a kas aldaw ti Apo a pakalaglagipan iti Panagungarna iti dayta nga aldaw (kitaen iti Dagiti Aramid 20:7; 1 Taga Corinto 16:2). Manipud idin, nginilin dagiti pasurotna ti umuna nga aldaw ti lawas a kas Sabbathda (Aldaw a Panaginanada). Iti agpada a kasasaad adda innem nga aldaw a panagtrabaho ken maysa a para iti panaginana ken panagdaydayaw.

Inikkannatayo ti Apo iti direkta a bilin kadagitoy nga aldaw a masapul a dayawentayo met ti Domingo, ti aldaw ti Apo, a kas Sabbathtayo (kitaen iti DkK 59:12).

  • Kasano a maimpluensiaan ti pananglaglagip iti Panagungar ti panagdaydayawtayo iti Sabbath?

Panangngilin a Nasantuan iti Aldaw ti Sabbath

  • Ania ti kaipapanan ti panangngilin a nasantuan iti aldaw ti Sabbath?

Kidkiddawen ti Apo kadatayo nga umuna a santifikarantayo ti aldaw ti Sabbath. Iti paltiing a naited ken ni Joseph Smith idi 1831, binilin ti Apo dagiti Santo a mapanda iti balay a pagkararagan ket mangidatonda kadagiti sakramentoda, aginanada manipud kadagiti panagtrabahoda, ken agdaydayawda iti Kangatuan (kitaen iti DkK 59:9–12).

Maikadua, kiddawenna nga aginanatayo manipud iti inaldaw a panagtrabaho. Kaipapanan daytoy a nasken nga awan ti aramidentayo a mabalin a manglapped kadatayo iti panangted iti naan-anay a panangasikasotayo kadagiti banag a naespirituan. Imbaga ti Apo kadagiti Israelita, “Dika agtrabaho iti uray ania, sika, wenno ti anakmo a lalaki, wenno ti anakmo a babai, wenno ti adipenmo a lalaki, wenno ti adipenmo a babai, wenno dagiti animalmo” (Exodo 20:10). Imbaga kadatayo dagiti propetatayo a saantayo koma nga aggatang, aganup, agkalap, dumar-ay kadagiti ay-ayam, wenno makiraman kadagiti maipada nga aktibidad iti dayta nga aldaw.

Nupay kasta, imballaag ni Presidente Spencer W. Kimball, a no agdalikepkeptayo lattan nga awan ti ar-aramidenna iti Sabbath, ditayo ngilngilinen a nasantuan ti aldaw. Ti Sabbath ti panawen para kadagiti nasayaat a pampanunot ken tignay. (Kitaen iti Teachings of Presidents of the Church: Spencer W. Kimball [2006], 170.)

Ania a kita dagiti banag ti mabalintayo nga aramiden iti Sabbath? Insingasing ni propeta Isaias a saantayo koma a biroken ti bukodtayo a pagragsakan ngem ketdi nasken a “naganem ti sabbath a maysa a rag-o, ti nasantuan ti Apo, a nadayag” (Isaias 58:13).

Nasken a panunotentayo dagiti nalinteg a banag a mabalintayo nga aramiden iti Sabbath. Kas pagarigan, mabalintayo a ngilinen a nasantuan ti aldaw ti Sabbath babaen ti idadar-ay kadagiti miting ti Simbaan; panagbasa kadagiti nasantuan a kasuratan ken dagiti balikas dagiti dadaulo ti Simbaan; panangsarungkar kadagiti masaksakit, nataengan, ken dagiti patpatgentayo; panagdengngeg kadagiti makaparegta iti espiritu a musika ken panagkanta kadagiti himno; panagkararag iti Nailangitan nga Amatayo nga addaan panagdayaw ken panagyaman; panagserbi iti Simbaan; panangisagana kadagiti rekord iti family history ken dagiti bukod a pakasaritaan; panangisalaysay kadagiti estoria a makapapigsa iti pammati ken panangiburay iti pammaneknektayo kadagiti miembro ti pamilia ken panangibinglay kadagiti naespirituan a padas kadakuada; panagsurat kadagiti misionario ken patpatgen; panagayuno nga addaan iti panggep; ken panangted iti oras kadagiti annak ken dadduma pay iti pagtaengan.

Iti panangikeddeng no ania dagiti sabali pay nga aktibidad a maitutop nga aramidentayo iti Sabbath, mabalintayo a saludsoden iti bagitayo: Maitandudo ken maparegtanak ngata daytoy? Mangipakita ngata daytoy iti panagdayaw iti Apo? Iturong ngata daytoy dagiti kapanunotak Kenkuana?

Mabalin nga adda dagiti panawen a kasapulantayo ti agtrabaho iti Sabbath. Masapul a liklikantayo daytoy agingga a kabaelantayo, ngem no talaga a kasapulan unay daytoy, nasken a pagtalinaedentayo latta ti espiritu ti panagdaydayaw iti Sabbath iti puspusotayo agingga a mabalin.

  • Mangpanunotka maipapan iti maysa a banag a mabalinmo nga aramiden a mangpasayaat kenka kadagiti panangikarigatam a mangpatalinaed a nasantuan iti aldaw ti Sabbath. No maysaka a naganak wenno lelong wenno lelang, mangpanunotka maipapan iti maysa a banag a mabalinmo nga aramiden tapno matulongan dagiti annak wenno appokom a makaawat iti kaipapanan ti Sabbath.

Dagiti Bendision iti Panangngilin iti Sabbath

  • Ania dagiti sumagmamano a bendision a maawattayo no ngilinentayo a nasantuan ti aldaw ti Sabbath?

No dayawentayo ti aldaw ti Sabbath, mabalintayo ti umawat iti adu a naespirituan ken naindagaan a bendision. Kinuna ti Apo a no ngilinentayo ti aldaw ti Sabbath nga addaaan iti panagyaman ken naragsak a puso, mapnotayto iti rag-o. Inkarina:

“Agpaay kadakayo ti pakabuklan ti daga, … para taraon man wenno aruaten, wenno para kadagiti balay, wenno para kadagiti sarusar, wenno para kadagiti mula a kayo nga agbunga, wenno para kadagiti minuyongan;

“Wen, amin a banag nga agtaud iti daga, iti panawenda, naaramidda para iti pagimbagan ken aramaten ti tao, agpada a mangparagsak iti mata ken mangparag-o iti puso;

“Wen, para taraon ken para aruaten, ramanan ken lang-aben, a pangpapigsa iti bagi ken pangparegta iti kararua” (DkK 59:16–19).

Dagiti Mainayon a Nasantuan a Kasuratan