“Fakatefito Hoʻo Moʻuí ʻia Sīsū Kalaisi,” Ngaahi Tefitó mo e Ngaahi Fehuʻí (2023)
Ko Hono Kumi ha Ngaahi Tali ki Hoʻo Ngaahi Fehuʻí
Fakatefito Hoʻo Moʻuí ʻia Sīsū Kalaisi
ʻOku mahuʻinga ʻa e tui kia Sīsū Kalaisí ki heʻetau tulifua ki he ngaahi tali ki he ngaahi fehuʻi faingataʻa taha ʻo e moʻuí. ʻOku tau faʻa fakakaukau ko e tuí ko ha tuʻunga fakakaukau mālohi. Ka ʻoku mahulu hake ʻa e tuí ʻi he tuʻunga fakakaukau mālohí. ʻOku kau ai ʻa e falalá, loto-falalá, mo e moʻui mateakí. ʻI he taimi ʻoku tau maʻu ai ha ngaahi fehuʻi pe hohaʻa faingataʻá, te tau lava maʻu pē ʻo tafoki kia Sīsū Kalaisi. ʻE tupulaki ʻetau tuí ʻi heʻetau fakafanongo ki Heʻene ngaahi folofolá, muimui ki Heʻene ngaahi akonakí, pea faifeinga ke ʻofa ki he niʻihi kehé ʻi he founga naʻá Ne ʻofa aí.
Naʻe akoʻi e Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni “ʻe lava ke hoko mai ʻa e melinó ki ho laumālié ʻi hoʻo langaki e tui ki he Pilinisi ʻo e Melinó.”1 Ko ha ngaahi meʻa ʻeni ke mou manatuʻi:
-
Ko Sīsū Kalaisi ʻa e fakavaʻe pau ki heʻetau tuí. ʻI heʻetau moʻui fakaʻahó, ʻoku tau fokotuʻu ʻetau tuí ʻi ha kakai mo ha ngaahi kautaha lahi. ʻOku kau heni ʻa e kau mēmipa ʻo e fāmilí, ngaahi kaungāmeʻá, ngaahi puleʻangá, mo e kau pule ngāué. Ka ko Sīsū Kalaisi pē ʻa e tokotaha te tau lava ʻo falala kakato ki ai mo ʻetau ʻamanaki lelei ki he melinó mo e fakamoʻuí. Naʻe fokotuʻu ʻa e Siasí ke ʻomi ʻa e kakaí kiate Ia. Te ke lava ʻo falala kakato kia Sīsū Kalaisi, naʻa mo e taimi ʻokú ke fefaʻuhi ai mo e ngaahi tafaʻaki kehe ʻo hoʻo tuí.
-
ʻOku maʻu ʻe Sīsū Kalaisi ha manavaʻofa haohaoa. ʻE lava ʻe hotau ngaahi faingataʻaʻia mamahi tahá ʻo ʻunuakiʻi kitautolu ke tau ofi ange ki he Fakamoʻuí ʻOku ʻikai mo ha toe taha ka ko Sīsū pē te ne lava ʻo ongoʻi kakato hotau ngaahi faingataʻá. Naʻá Ne tutulu fakataha mo kinautolu naʻá Ne tokoniá. Naʻá Ne aʻusia ʻa e taʻelatá, mamahi ʻo e laumālié, pea naʻa mo e mavahe ʻa e ʻao ʻo ʻEne Tamaí. Te ke lava ʻo tafoki kiate Ia pea maʻu ha mahino mo ha manavaʻofa.
-
ʻOku ʻomi ʻe he palani ʻo e fakamoʻui ʻa e ʻOtuá ha fakakaukau. Ko e lahi taha ʻo ʻetau ngaahi fehuʻí ʻoku kehe ia ʻi he taimi ʻoku tau tauhi ai e palani ʻa e Tamai Hēvaní. Naʻe akoʻi e Palesiteni Tāleni H. ʻOakesi, “Koeʻuhí ko ʻetau ʻiloʻi ʻa e Palani ko ʻení mo e ngaahi moʻoni kehe kuo fakahā mai ʻe he ʻOtuá, ʻoku tau kamata ʻaki ai ha ngaahi fakamahamahalo ʻoku kehe meiate kinautolu ʻoku ʻikai ke tatau ʻetau ʻiló. Ko hono olá, ʻoku tau aʻusia ha ngaahi aofangatuku kehekehe ʻi ha ngaahi kaveinga mahuʻinga lahi.”2 ʻE lava ke tokoni hono vakaiʻi ʻetau ngaahi fehuʻí mo e palani ʻo e fakamoʻuí ke tau vakai ki he ngaahi meʻa ʻoku tau hohaʻa ki aí ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá.
-
ʻOku ʻi ai ha ngaahi fehuʻi tefito pea mo ha ngaahi fehuʻi tokoni. ʻOku tau maʻu ʻi he taimi ʻe niʻihi ha ngaahi fehuʻi pe hohaʻa fekauʻaki mo e ngaahi meʻa fakahisitōliá, ngaahi akonaki mo e ngaahi tuʻutuʻuni ʻa e Siasí, pe tōnounou fakaetangatá. ʻOku totonu ke tau feinga moʻoni ke maʻu ha nonga ʻi he faʻahinga fehuʻi peheé. Ka ʻoku mahuʻinga ke fakafaikehekeheʻi e ngaahi moʻoni tefito ʻo e ongoongoleleí mei he ngaahi meʻa ʻoku ʻikai fuʻu mahuʻingá. Naʻe akoʻi e Siosefa Sāmita “ko e ngaahi meʻa kehe kotoa pē ko e tānaki atu pē” ki he ngaahi moʻoni fekauʻaki mo e misiona faifakamoʻui ʻa e Fakamoʻuí.3
-
Fili ke ke tui ʻOku fiemaʻu ʻi hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié ke “tau ʻaʻeva ʻi he tuí, kae ʻikai ʻi he mamata.”4 Kapau te tau tatali kae ʻoua kuo tau maʻu ha fakamoʻoni fakatuʻasino ʻo e ngaahi meʻa fakalaumālié, he ʻikai ke tau teitei kamata hono fakatupulaki e tui kia Sīsū Kalaisí. Naʻe akoʻi ʻe ʻEletā Teili G. Lenilani, “Kuo pau ke fili ha taha ke ne maʻu ʻa e tuí kae lava ke tupulaki. Kuo pau ke holi ha taha ke ne maʻu e tuí. Kuo pau ko e tokotahá ke ngāue ʻi he tui.”5
-
Piki maʻu ki he meʻa ʻokú ke ʻiloʻí. ʻI he taimi ʻokú ke ongoʻi taʻepauʻia ai ʻi hoʻo tuí, “pīkitai ki he meʻa kuó ke ʻosi ʻiló,” ko e faleʻi ia ʻa ʻEletā Sefilī R. Hōlani, “pea tuʻu maʻu kae ʻoua kuo maʻu ha ʻilo lahi ange.”6 Falala ki hoʻo ngaahi aʻusia fakalaumālie he kuohilí. Ko ha fakamoʻoni kinautolu ʻoku fakapaleʻi ʻe he ʻOtuá hoʻo tui kia Sīsū Kalaisí ʻaki ha fakapapau fakalaumālie.
Ngaahi potufolofola mahuʻingá: Loma 8:35, 37–39; 2 Nīfai 4:34–35; Mōsaia 4:9; Hilamani 5:12