Ngaahi Lēsoni ʻo e Loto Vilitakí mei he Kei Tupu Haké

—Lyle J. Burrup

ʻI heʻeku kei siʻí, ne tokolahi ha kakai lalahi ʻi heʻeku moʻuí—ʻa ʻeku mātuʻá, kaungāʻapí, kau faiakó, pea mo e kau taki ʻo e Siasí—naʻa nau akoʻi au mo hoku tokouá mo hoku ngaahi tuofāfiné ʻi he ngaahi lēsoni ko ʻení. ʻE ala ʻaonga lahi ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻe nima ki hoʻo fānaú:

1. Totongi e mahuʻinga ʻo e faingamālié.

   Naʻá ku ʻilo ʻe makatuʻunga e tauʻatāina ke vaʻinga mo hoku ngaahi kaungāmeʻá ʻi he ngaahi ʻaho ka hoko maí ʻe makatuʻunga ia ʻi heʻeku foki taimi totonu pe taʻe taimi totonu mai ki ʻapí.

2. Ko e fono ʻo e utu taʻú.

   Kapau naʻá ku fie maʻu ha paʻanga, naʻe pau ke u tufa ʻa e nusipepá ʻi hoku halá mo tānaki ʻa e paʻangá he māhina kotoa pē.

3. Haʻisia mo e fatongia fakafoʻituituí.

   Naʻe pau ke u fakaʻosi ʻeku ngāue fakaako mei ʻapí, ngāue fakameaʻa ʻi he saienisí, pea mo hoku ngaahi pine fakalāngilangí.

4. Ko e fono ʻo e totongi fakafokí.

   Te u mei lava pē ke totongi ki hoku ʻulungaanga koví ʻaki haʻaku kole fakamolemole mo fakaleleiʻi ʻa e fehalākí. Ka naʻe faʻa fokotuʻu mai heʻeku mātuʻá he taimi ʻe niʻihi ke u fai mo ha ngaahi ngāue makehe, ʻo hangē ko e taʻataʻaki ʻo e vaó.

5. Ako mei he ngaahi fehalākí

   Kapau naʻe ʻikai ke u ngaohi fakalelei hoku mohengá, ʻikai fufulu fakalelei ʻa e ʻū peletí, pe ʻikai taʻataʻaki fakalelei ʻa e vaó, naʻe pau ke u toe fakahoko fakalelei ʻa e ngaahi fatongia ko ʻení.