Iangoa Raoiroin ao Korakoran te Atua
I kaoi ngkami bwa kam na uringa ni katoa bong korakoran Tamara are i Karawa ao Iesu Kristo ao te bwai are A tia ni karaoia ibukimi .
Rinanon taai ake ngkoa, tao inanon taai ni karawawata, burabeti a tia ni kaungaira bwa ti na uringa korakoran te Atua ao ni iangoa are E a tia ni karaoia ibukira n tatabemanira, ngaira utu ao ngaira aomata.1 Te kairi e kuneaki inanon booki aika tabu ma e rangi ni bwainaki riki n Ana Boki Moomon. E kabwarabwaraki n atuun te boki bwa oin bukin teuana Ana Boki Moomon bon “are e na kaotaki iai nakoia nikiraia te bata are Iteraera bwaai aika kakannato ake e a tia ni karaoi te Uea ibukiia aia bakatibu.”2 Ana Boki Moomon e kainaki n ana bubuti Moronaai: “Noria, N na anai nanomi bwa ngkana kam wareki bwaai aikai … bwa kam na uringnga bwa e a tia n nanoanga te Uea nakoia natiia aomata, ao ma n iangoi i nanomi,”3
Okiokin te bubuti irouia burabeti ni iangoa raoiroin te Atua e moanibwai.4 Tamara are i Karawa e tangirira bwa ti na ururinga Ana raoiroi ao raoiroin Natina ae Tangiraki, tiaki ibukin karauan Nanoia, ma ibukin kaungaan te ururing anne ibukin Aia tituaraoi nakoira. Man iangoan Aia akoi, ara taratara ao ara ataibwai a rikirake. Man iangoan Aia nanoanga, ti rikirake n nanorinano, n tatataro, ao ni matoatoa riki.
Te namakin ae kamaraki ma temanna ngkoa te aoraki e kaota te kakaitau ibukin te tituaraoi ao te nanoanga e kona ni bitiira. N 1987, I moanna ni kinaa Thomas Nielson, te mwaane ae kamimi ae tangira onikakin buroona. Bon 63 ana ririki ni maiu ao e maeka i Logan, Utah, n te United States. Imwiin mwakurina n te taanga ni buaka n te Kauoua ni Buaka n te Aonnaba e iein ma Donna Wikes n te Logan Tembora i Utah. E riki bwa te tia katoka buriki ae marurung man nakoraoi. Inanon ririki imwiina e rangi ni kukukurei ni mwakuri ma tibuna te mwane ae ikawai, Jonathan, n tain motirawan te reirei. Ngaia ni kauoman a uaia ni irekereke n te aro ae onoti bukina bwa Tom e noria bwa e mwaiti arona iroun Jonathan.
E a un Tom bwa e a maan ana tai n tataninga ibukin karekean buroona. Bon tiaki te mwaane ae tataotaona nanona. E a tia ni kona n tainako ni katei ao ni kakoroi nanon ana kouru rinanon ana mwakuri korakora ao ana iango ae itiaki. N reimauruan kaangaangan te buroo, ao te tataninga ibukin maiuna, E titirakinai Tom bwa tera ae I karaoia bwa e aonga ni waekoa reken buroona. N ana manikangare, e katautaui kawai tabeua ake I kona ni karaoi bwa e aonga ni kona n reke buroona n te tai ae waekoa.
N te bong teuana ae kakukurei ma e kananokawaki, te buroo are e botau nakoina e a tauraoi ibukin Tom. Buburana ao aekakin te rara a bon aitara, ao te tia anga bon 16 ana ririki. Te buroo are karekeaki bon buroon Jonathan, tibun Tom ae tatangiria. Ni moan taai n te bong anne, e a tia Jonathan ni kakaiaki ikoakina n te ka are kabutia are okianakoa te turein ae buti.
Ngke I kawara Tom ma Donna n te onaoraki, a bon rangi n nanokawaki. E bon rang kanganga iangoan te bwai are a rinanona, n ataakina bwa e kona ni kananauaki maiun Tom man kamanenakin buroon tibuia te mwane. N te moan tai, Tom ao Donna aki butimwaea te buroo mairouia taman ma tinan Jonathan aika nanokawaki, natiia te aine ao buun natia. Tom ao Donna ataia bwa, ngkai, ngkae e a bon maiu Jonathan n aki mwakuri kaburorona, ao a ataia bwa aia tataro ibukin bwaintangirakin te buroo ibukin Tom e aki karika kabuanibwain Jonathan. E bon aki, buroon Jonathen bon te bwaintangira are na kakabwaia Tom n ana tai ni kainano. A ataia bwa iai te bwai ae tamaroa ae otinako man te kanganga aio ao a kariaia karaoakina.
A nakoraoi aron waakin te korokoro. Imwina, ao Tom ai bon te aomata ae kaokoro. Te bitaki e katamaroa riki marurungina nakon are kantaningaki. E kaongoai bwa ni katoa ingabong e uringa Jonathan, natina te aine ma buuna, ibukin te bwaintangira are e a tia ni karekea, ao ibukin naba baika a rekereke ma te bwai n tangira anne. E ngae ngke aroarona ae raoiroi ao ninikoriana a bane ni kakoauaki, I kunea bwa Tom e matoatoa riki, iangoraoi, ao, n nano n akoi.
E maiu Tom 13 riki te ririrki imwin kanimwakin buroona, ririki are e aki ataia bwa a na reke irouna. Te kabwarabwara n tain matena a kaotaki bwa n ririrki aikai a riingaki maiuia ana utu ao tabeman ma te akoi ao te tangira. Boni ngaia te tia anga te buoka ao bannan tataraan raoiroin bwaai ao te aki nanokokoraki.
N aekan Tom, ngaira n tatabemaniira ti a tia ni karekei bwaintangira ake ti aki kona ni karekei ibon iroura, bwaintangira mairoun Tamara are i Karawa ao Natina ae Tangiraki, n raonaki n te kamaiu rinanon ana karea ni kamaiu Iesu Kristo.5 Ti karekea te maiu n te aonnaba aei, ti na karekea te maiu n rabwata ikai imwiina, ao te kamaiu are akea tokina ao ni karietataki—ngkana ti rineia—ni kabane aikai ibukin Tamara are i Karawa ao Iesu Kristo.
Ni katoa tai ti kamanena, a reke tibwangara man, ke ti iangoii bwaitangira aikai, ti na riai ni iangoa te anga karea, te tituaraoi, ao aia nanoanga taan angabwai. Nanoia n tituaraoi taan angabwai e korakora riki nakon kakukureiara. N iangoan Aia bwaintangira e kona ao e riai ni karika te bitaki nakoira.
Teuana te bitaki ae rianako bon are iroun Aramwa te Ataei. Ngke Aramwa e “tabe ni waaki ni kaitaraa te Atua,”6 e kaoti te anera. Ma “bwanaana n ai aron te baa,”7 te anera e boaa Aramwa ibukin bwainikirinan te Ekaretia ao “anakin nanoia aomata.”8 E reita ana reirei te anera n taku: “Nako, ao uringa aron tautoronakia ami bakatibu …; ao uring bwaai aika moan te korakora ake e a tia te [Atua] ni karaoi ibukiia.”9 Mai buakon taian kaumaki, aio are e katuruturua te anera.
Aramwa e rairananona ao e oki ana ururing. Imwiina e tibwaua ana taeka te anera nakon natina ae Ereman. E reirei Aramwa, “I tangiria bwa kam na karaoa ae I a tia ni karaoia, n uringa tautoronakiia ara bakatibu; bwa a bon kabureaki, ao akea ae e kona ni kainaomataia ma bon ti Atuan Aberaam, ao Atuan Itaaka, ao Atuan Iakobwa; ao e bon kainaomataia raoi man karawawatakiia.”10 Aramwa e taekinna n ae bebete, “I katuka au onimaki i Rouna.”11 Aramwa e oota bwa man ururingan te kainaomataaki man te tautoronaki ao te boutoka inanon “kakatai ma kaangaanga n aekaia nako,” ti kinaa iai te Atua ao koauan ana berita nako.12
Tabeman mai iroura a tia n rinanon ae rianako n aron Aramwa, ma bitakira a bon titebo aron kakaawakiia. Te Tia Kamaiu e berita ngkoa:
“Ao N na anganingkami naba te nano ae ngkainaba, ao N na karina te tamnei naba ngkai i nanomi: ao N na ana te nano n atibu mai nanon irikomi, ma n anganingkami te nano n iriko.
“Ao N na karina tamneiu inanomi. …
“ … Ao ane kam na riki bwa au aomata, ao Ngai N na riki bwa Atuami.13
Te Tia Kamaiu ae Uti e tuangiia taian Nibwaite aron moanakin te bitaki. E kaotii baika a rangi ni kakawaki n ana baire Tamara are i Karawa ngke E kangai:
“Ao e kanakomaiai Tamau bwa I aonga n tabekaki rake iaon te kaibangaki; ao imwiina ngkana I tabekaki rake iaon te kaibangaki, N na burimauniia aomata nakoiu. …
“Ao aio bukin ae I tabekaki rake iai; ngaia are, ibukin mwaakan te Tama ao N na burimauniia aomata nakoiu.”14
Tera ae tangiraki ibukim bwa ko na burimauniaki nakon te Tia Kamaiu? Iangoa ana ongeaba Iesu Kristo nakon Tamana, Tokanikaina iaon te mate, Katokakina Iaona am bure ao am kairua, Karekeakin Mwaakan Tamana bwa E na bubuti ibukim, ao koron Ana Kamaiu ibukim.15 A aki tau bwaai aikai ni burimauniko Nakoina? A tau irou. Iesu Kristo “e tei n takin baina, ni kantaninga ao ni kan kamaiu, ni kabwara bure, ni kaitiakii, ni kakorakora, ni kaitiaka ao ni katabuia [ngkoe ao ngai].”16
Koaua aikai a na anganiira te nano ae boou ao n anai nanora bwa ti na rineia n rimwiia Tamara are i Karawa ao Iesu Kristo. E ngae n anne naano aika boou a kona n “tiotionako, … ni karaoa kitanakin te Atua are [ti] tangiria.”17 Ni kaitaraa te aeka n nano aei, ti riai ni katoa bong ni iangoi bwaintangira ake ti a tia ni karekei ao kanoaia nako. E reirei te Uea ae Beniamina,“N na kangai bwa kam na uringa, ao katikua n ami ururing, korakoran te Atua … ma raoiroina ao aki kakai unna nakoim.”18 Ngkana ti karaoia, ti riki n tau nakon kakabwaia aika bwaa tamaroa mai karawa.
Ururingakin ana raoiroi ao ana akoi te Atua e buokira n tatauraoi n te maiu n tamneira. Man aio, rikiraken te namakin n tamnei e anganira te kona n atai koauan bwaai ni kabane ni mwaakan te Tamnei are Raoiroi.19 Kanoan aei bon te koaua ibukin koauan Ana Boki Moomon, ataakina bwa Iesu bon te Kristo, ara Tia Kamaiu ao te Tia Kaboira, ao ni kariaia bwa e a tia Ana euangkerio ni kaokaki ni boong aika kaitira.20
Ngkane ti uringa korakoran Tamara are i Karawa ao Iesu Kristo ao te bwai are a tia ni karaoia ibukira, ti na aki kakeai bongaia, n aiaron Tom are e aki kakeaa bongan buroon Jonathan. Inanon te kukurei ao te nano ni karinerine, Tom e aki toki ni ururinga te kaanganga are uota nakoina karakaan maiuna. Inanon namakinan te kukurei ae korakora n ataakina bwa ti kona ni kamaiuaki ao ni karietataki, ti riai n uringnga bwa te maiu are akea tokina ao te karietataaki e roko ma boona ae bati.21 Ti kona ni kukurei ma te rau ngkai ti ataia bwa n akean Iesu Kristo ti na bua, ma bon Irouna, ae ti kona ni karekea te bwaintangira ae te kabanea ni kakaawaki are e kona n anganira Tamara are i Karawa.22 Ni koauana, te rau aei e kariaira bwa ti na kukurei n te berita “n te maiu are akea tokina n te aonnaba aei” ao n tokina ti na karekea “te maiu are akea tokina … are mimitongin te aki mamate” n te aonaaba ae na roko.23
Ngkan ti iangoa raoiroin Tamara are i Karawa ao Iesu Kristo, ara onimaki Irouia e rikirake. A bitaki ara tataro ibukina bwa ti ataia ae te Atua bon Tamara ao ngaira Natina. Ti na aki ukoukora bitakin Ana kaantaninga ma ti na kaboraoa Nanona ma nanora ao ni kamatoai ibukira kakabwaia ake E tangiri ni kan anga, are a tii reke ngkana ti bubuti.24 Ti kan nimamannei riki, ni itiaki riki, n matoatoa riki, n riki n aiaron Kristo.25 Bitaki aikai a karokoira nakon kakabwaia riki mai karawa.
Man kamatoakina bwa bwaai ni kabane aika raraoi a roko mairoun Iesu Kristo, e na oomwaaka riki tibwauakin ara onimaki nakoia tabeman,26 Ti na karekea te korakora ngkana ti kaitara ma mwakuri aika a taraa ni kaangaanga.27 Ti na kakorakora ara motinnano ni kawakini berita aika tabu ake ti karaoi n ira te Tia Kamaiu.28 Ti na kaonaki n ana tangira te Atua, n tangiria ni buokiia aika kainnano n akea te motikitaeka, tangiria ara ataei ao ni kaikawaiia n te raoiroi, n teimatoa ni kaawakina kamaunaan ara bure, ao ni kukurei n taainako.29 Aikai mwiin uruuringakin raoiroin ao ana akoi te Atua.
Ni kaitaraana, e kauring te Tia Kamaiu, “Ao akea te bwai ae e na karaoia te aomata ae e na kauna te Atua iai, ke akea ae na kauraki unna nakoia, ma ti naake aki kakoauai ana mwakuri ni bwaai ni kabane.”30 I taku bwa e aki un te Atua ngkana ti mwaninga Taekana. Ma, I taku bwa E bon aki rangi ni kukurei. E ataia bwa ti a tia ni kabuaa mairoura te tai ni kaan riki Nakoina man Uringakina ao Raoiroina. Ngkanne ti kabua kaaniiaana nakoira ao kakabwaia aika onoti are E a tia ni beritani.31
I kaoi ngkami bwa kam na uring ni katoa bong korakoran Tamara are i Karawa ao Iesu Kristo ao te bwai are A tia ni karaoia ibukimi . Taraia bwa iangoakin Korakoraia e na kabaea riki nanomi ae tiotio nako Nakoia.32 Iangoa Aia nanoanga, ao ko na kakabwaiaki ma tabeua riki namakin n tamnei ao n riki n ai aron Kristo. Iangoan Aia nanoanga e na buoki ngkami,“n teimatoa ni kakaonimaki ni karokoa te toki,” ni karokoa “kam butimwaeaki mai karawa” ni “maeka ma te Atua n te aro ni kukurei ae aki totoki.”33
Tamara are i Karawa, ngke e taetae ibukin Natina ae Tangiraki, e taku,“Ongo Irouna!”34 Ngkana ko mwakuri iaon taeka akanne ao ni kakauongo Nakoina, uringnga, n te kimwareirei ao te karinerine, bwa te Tia Kamaiu e tangiria ni kaoka are ko aki kona ni kaokia. E tangiria ni kamaoi manekami ake kam aki kona ni kamaoi, E tangiria ni karaoa are e a tia n uruaki ao n aki kona ni manga karaoaki;35 E kabooi mwin baika aki riai ake a reke nakoim;36 ao E tangiria ni karaui naano aika uruaki bwa a na manga aki manga riki.37
Ngke I a tia ni iangoi bwaintangira mairoun Tamara are i Karawa ao mairoun Iesu Kristo, I atai Aia tangira ae akea tiana ao Aia nanoanga ae riaon ana kona te iango n oota iai ibukiia ni kabane Natin Tamara are i Karawa.38 Te atatai aei e a tia ni bitai, ao e na bitii naba ngkami. N aran Iesu Kristo, amen.