E fa’aora te Mesia i tei fati
E fa’aora ’oia i te mau aura’a pararī ’e ’o te Atua, te mau aura’a pararī ’e ’o vetahi ’ē, ’ē tō tātou iho mau pararī.
Tau matahiti i ma’iri a’e nei, i roto i te hō’ē putuputuraa fēti’i, ’ua ani tā’u tamaiti fēti’i ’o William, va’u matahiti, i tā māua tamaiti matahiapo, ’o Briton, e hina’aro ānei ’oia e ha’uti pōpō e ’ōna. Pāhono ’ana’anatae atu ra Briton , « ’Ē ! E ’oa’oa roa vau ! » I muri a’e i to rāua ha’utira’a ma’a taime ri’i, pe’e atu ra te pōpō i te ātea ia Briton e pararī a’era te hō’ē o te mau fāri’i tāhito roa a tōna nā metua tupuna.
’Ua oti roa ’o Briton. ’A ha’amata ai ’oia i te ’ohi i te hu’ahu’a o te fāri’i pararī, haere atu ra taua tamaiti iti ra ’o William i tōna fēti’i, tauahi atu ra ma te tūpa’ipa’i marū i tōna tua. Tāmāhanahana atu ra ma te parau ē : « ’Eiaha e pe’ape’a. ’Ua pararī na te hō’ē mea iā’u i te fare o māmā’ū rāua pāpā’ū, ’e ’ua tauahi mai māmā’ū iā’u ma te parau ē : ‘’Aita e fifi, e William. E pae noa tō ’oe matahiti. »
Pāhono atu ra ’o Briton : « E pa’i, William, e 23 tō’u matahiti ! »
E rave rahi te ha’api’ira’a a te Fa’aora ’o Iesu Mesia i roto i te mau pāpa’ira’a mo’a tē tauturu ia tātou ’ia pairati manuia nā roto i te mau mea pararī o tō tātou orara’a, noa atu tō tātou fāito matahiti. E fa’aora ’oia i te mau aura’a pararī ’e ’o te Atua, te mau aura’a pararī ’e ’o vetahi ’ē, ’ē tō tātou iho mau pararī.
Te mau aura’a pararī ’e ’o te Atua
’A ha’api’i ai te Fa’aora i roto i te hiero, arata’ihia mai nei te hō’ē vahine iāna ra e te mau papa’i parau ’e te mau pharisea. ’Aita tātou i ’ite i te tā’āto’ara’a o tōna ’ā’amu, maori i te « ro’ohia atu ra […] tē rave-mau-hia ra »1 Pinepine te mau pāpa’ira’a mo’a i te hōro’a mai i te tahi noa tuha’a iti o te orara’a o te ta’ata, ’e i te tahi taime, i ni’a noa i te reira iti, tē fa’ateitei ’e ’aore rā, tē fa’ahapa nei tātou. E’ita te orara’a o te ta’ata e māramaramahia i ni’a noa i te ’ohipa tuiro’o i ravehia ’aore rā i te ’ino’inora’a i tupu i mua i te huira’atira. Te fā o teie mau ’ā’amu pāpa’ira’a mo’a, nō te tauturu ïa ia tātou ’ia ’ite ē, ’o Iesu Mesia te pāhonora’a i terā ra tau, ’e ’o ’oia ā te pāhonora’a i teienei. ’Ua ’ite ’oia i tō tātou ’ā’amu tā’āto’a, i te faīto mau o tō tātou māuiui, ’e tō tātou mau ’aravihi ’e te mea e roa’a ai tātou i te ’enemi.
Te pāhonora’a a te Mesia i teie tamāhine tao’a rahi nā te Atua, « E’ita ato’a vau e fa’autu’a atu ia ’oe : ’a haere, ’eiaha rā ’ia hara fa’ahou. »2 Te tahi atu huru nō te parau, « ’a haere, ’eiaha rā ’ia hara fa’ahou » ’o teie ïa « ’a haere ’e ’a tāui. » Tē poro’i ra te Fa’aora iāna ’ia tātarahapa : ’ia taui i tāna mau peu, tāna mau ’āmuimuira’a, te huru o tōna mana’o nō ni’a iāna iho, tōna ’ā’au.
Nō Iesu Mesia, tā tātou fa’aotira’a ’ia « haere i mua ’e ’ia taui » ’o teie ato’a ïa, ’ia « haere i mua ’e ’ia fa’aorahia », ina’a ’o ’oia te tumu nō te fa’aorara’a i te mau pararī ato’a o tō tātou orara’a. ’Ei Ārai rahi ’e ’ei Pāruru i mua i te Metua, e ha’amo’a ’e e fa’a’āpī te Mesia i te mau aura’a pararī—te mea faufa’a roa a’e, ’o tō tātou ïa autā’atira’a e te Atua.
E mea ateate te ’īritira’a a Iosepha Semita ē ’ua ha’apa’o teie vahine i te parau a te Fa’aora ’e ’ua taui i tōna orara’a : « ’E ’ua fa’ahanahana a’era te vahine i te Atua mai taua hora ra, ’e ’ua ti’aturi i tōna i’oa. »3 ’Āhani pa’i tātou i ’ite i tōna i’oa, ’e ’aore rā i te tahi atu mau mea ri’i nō ni’a i tōna orara’a i muri iho, nō te mea, ’ua tītau te reira i te hō’ē fa’aotira’a rahi, te ha’eha’a ’e te fa’aro’o ia Iesu Mesia, ’ia tātarahapa ’e ’ia taui. Te mea tā tātou i ’ite, ’o te hō’ē ïa vahine tei « ti’aturi i tōna ra i’oa » ma te ’ite ē, ’aita ’oia i rāpae’au i tāna tusia tā’ōti’a ’ore ’e te mure ’ore.
Te mau aura’a pararī ’e ’o vetahi ’ē
I roto i te Luka pene 15 tē taiō nei tātou i te parabole o te ta’ata e piti āna tamari’i tamāroa. ’Ua ani tō muri a’e i tōna metua tāne i tāna tufa’a ’āi’a, ’ua reva atu i te fenua roa ’e pūhura atu ra i tāna faufa’a i roto i te ha’apa’o ’ore.4
« E pau roa a’era, ro’ohia ihora taua fenua ra i te o’e rahi, e ’ati ihora ’oia i te po’ia.
« ’Ua tā’ati atu ra ’oia i te hō’ē ta’ata tupu nō taua fenua ra, ’o tei tono ïa iāna i roto te ’āua e fa’a’amu i te pua’a.
« ’E ’ua hia’ai atu ra ’oia i te pipi i ’amuhia e te pua’a ra ’ia pā’ia ’oia ; ’aore ho’i e ta’ata i hōpoi mai i te mā’a nāna.
« ’E iho fa’ahou mai ra tōna huru mau, ’ua nā ’ō a’era, E rave rahi tō tā’u metua tāvini tārahuhia e mā’a rahi tā rātou ’e e toe te tahi pae, ’e tē pohe nei au i te po’ia !
« E ti’a vau e haere i tā’u metua, ’ua hara vau i te Atua o te ra’i ’e ’ia ’oe ato’a ho’i,
« ’E ’aita atu ra e au iā’u ’ia parauhia ē, e tamaiti nā ’oe, e fa’ariro ’oe iā’u mai te hō’ē i te mau tāvini tārahu nō ’oe nei.
« ’Ua ti’a a’era ’oia, haere atu ra i tāna metua ra. « ’E tei te ātea ’ē ā ’oia, ’ite mai ra tāna metua iāna, aroha mai ra, horo mai ra, tauvahi mai ra i ni’a i tāna ’a’ī, ho’iho’i mai ra iāna. »5
Tē ti’aturi nei au ē, e tumu te metua tāne i horo ai i tāna tamaiti ra. Te pēpē o te metua tāne nā roto mai i tāna tamaiti, e’ita e ’ore ē e mea onoono ’e te hōhonu. Mai te reira ato’a te ha’amā o te metua tāne i te mau peu i ravehia e tāna tamaiti.
Nō reira, e aha ïa te metua tane i ’ore ai i tia’i ’ia tātarahapa tāna tamaiti ? Nō te aha ’aita ’oia i tīa’i ’ia oti te pūpūra’a o te fa’aho’ira’a ’e o te fa’ahaura’a hou ’a fa’atoro atu ai i te fa’a’orera’a hara ’e i te here? E mea teie i feruri-pinepine-hia na e au.
’Ua ha’api’i mai te Fatu ia tātou ē, te fa’aorera’a i te hapa a vetahi ’ē, e fa’auera’a ïa i tō te ao ato’a nei : « E fa’a’ore au, ’o te Fatu, i te hara a rātou tā’u i hina’aro i te fa’a’ore atu, ia ’outou rā ’ua tītauhia atu rā ’outou ’ia fa’aore i te hapa a te ta’ata ato’a. »6 ’Ei itoito rahi ’e te ha’eha’a nō te fa’aore i te hara. E tītau-ato’a-hia te taime. E tītau te reira ia tātou ’ia tu’u i tō tātou fa’aro’o ’e tō tātou ti’aturira’a i roto i te Fatu ’a fāri’i ai tātou i te amo i te hōpoi’a nō te huru o tō tātou ’ā’au. Tei ’ō nei te aura’a ’e te mana o tō tātou ti’amāra’a ’ia mā’iti.
I te fa’ahōho’ara’a o teie metua tāne o te parabole nō te tamaiti pūhura tao’a, ’ua ha’apapū mai te Fa’aora ē, te fa’a’orera’a hara, ’o te hō’ē ïa o te mau hōro’a hanahana roa a’e tā tātou e hōro’a nō te tahi ’e te tahi, ’e nō tātou iho ā rā. Te ha’amāmāra’a i tō tātou ’ā’au nā roto i te fa’a’orera’a hara, e ’ere ïa i te mea ’ōhie, nā roto rā i te mana fa’ati’a o Iesu Mesia, e manuia ïa.
Tō tātou iho mau pararī
I roto i Te ’Ohipa pene 3 tē ha’api’i nei tātou nō ni’a i te hō’ē ta’ata tei fānau-piri’o’i-hia ’e « ’aore e mahana tu’ua i te hōpoihia e rātou, ’e i te tu’uhia i te ’ūputa o te hiero i parauhia ra ē, ’o Nehenehe, e ani i te tao’a i te feiā e tomo i roto i te hiero ra. »7
’Ua ma’iri i te maha ’ahuru te matahiti o taua piri’o’i ’aiani8 ’e ’ua ora noa ana ’oia i roto i te hō’ē huru orara’a hōpe’a ’ore i te hina’aro e i te tīa’i, ina’a ’ua ti’aturi ’oia i te pipiri ’ore o vetahi ’ē.
I te hō’ē mahana « ’ite a’era ’oia ia Petero rāua ’o Ioane i te tomora’a i roto i te hiero [’e] ’ua ani mai ra i te tao’a.
« ’Ua ti’atonu māite atu ra Petero ’e Ioane ato’a iāna, nā ’ō atu ra, ’A hi’o mai na ia māua.
« ’Ua hi’o māite mai ra ’oia ia rāua, parau a’e ra ē, e noa’a tāna tao’a ia rāua ra.
« ’Ua parau atu rā Petero, ’aita a’u ’ārio ’e te ’auro, ’e tā’u rā e vai nei, ’o tā’u ïa e hōro’a atu nā ’oe : ’A ti’a ’oe i ni’a ’a haere i te i’oa o Iesu Mesia i Nazareta ra.
« ’Ua rave atu ra ’oia i tāna rima ’atau, fa’ati’a a’era iāna i ni’a : ’eta’eta atu ra tōna ’āvae ’e te mōmoa ato’a i reira ra.
« ’Ua ti’a tā’ue noa a’era ’oia i ni’a, ti’a ihora, e hāhaere noa ihora, tomo atu ra rātou ato’a i roto i te hiero ra, ’ou’au’a haere noa atu ra ma te ha’amaita’i i te Atua. »9
E mea huru pinepine, e ’ite tātou ia tātou iho, mai te piri’o’i ra i te ’ūputa o te hiero, ma te fa’a’oroma’i—’e ’aore rā, ma te fa’a’oroma’i ’ore i te—« tīa’i[ra’a] i te Fatu. »10 Te tīa’ira’a ’ia fa’aorahia tātou i te pae tino ’aore rā i te pae manava. Te tīa’ira’a i te mau pāhonora’a e ō i roto i te tuhaa hōhonu roa o tō tātou ’ā’au. Te tīa’ira’a i te semeio.
E ti’a i te tīa’ira’a i te Fatu ’ia riro ’ei vāhi mo’a—e vāhi nō te fa’a’ana’anara’a ’e nō te tāmāra’a, i reira tātou iho e ’ite hōhonu ai i te Fa’aora. E nehenehe ato’a te tīa’ira’a i te Fatu ’ia riro ’ei vāhi ’ei reira tātou e ui ai ia tātou iho ē : « E te Atua, tei hea roa ’oe ? »11—e vāhi i reira te fa’aitoito-noa-ra’a i te pae vārua e tītau ai i te fa’a’ohipa i te fa’aro’o i te Mesia nā roto i te mā’itira’a iāna ma te mana’o pāpū, fa’ahou ’e fa’ahou ā ’e fa’ahou ā. ’Ua ’ite au i teie vāhi, ’e ’ua ta’a iā’u teie huru tīa’iraa.
’Ua fa’aea vau e rave rahi hora i roto i te hō’ē fare rapa’aura’a māriri ’ai ta’ata, tahō’ēhia i roto i tō’u māuiui e te feiā e hia’ai nei ’ia fa’aorahia. ’Ua ora te tahi pae ; ’āre’a te tahi ra, ’aita ïa. ’Ua ha’api’i mai au ma te hōhonu ē, e mea ta’a ’ē nō tātou tāta’itahi ’ia matara i rāpae i tō tātou mau fifi ’e nō reira, ’ia fa’aiti tātou i te fa’atumu i ni’a i te huru nō tō tātou fa’aorara’ahia, i ni’a rā i te Fa’aora iho. ’Ia tūra’i noa tātou i te parau nō Iesu Mesia e ti’a ai !
Te fa’a’ohipara’a i te fa’aro’o i te Mesia ’o te ti’aturira’a ïa ’eiaha noa i te hina’aro o te Atua, i tāna ato’a rā tārena. Nō te mea ’ua ’ite papū ’oia i tō tātou mau hina’aro ’e i te taime mau e tītauhia te reira. ’Ia auraro ana’e tātou i te hina’aro o te Fatu, e fāri’i tātou i te pae hōpe’a hau atu ā i te mea i hia’aihia e tātou.
E a’u mau hoa here ē, tē vai nei i roto i tō tātou orara’a pā’āto’a te pararī e au ’ia tāfaihia, ’ia tātā’ihia, ’aore rā ’ia fa’aorahia. ’Ia fāriu tātou i ni’a i te Fa’aora, ’a hō’ē ai tō tātou ’ā’au ’e tō tātou mana’o, ’a tātarahapa ai tātou, e haere mai ïa ’oia ia tātou nei « ma te ora i raro a’e i tōna nā pererau, »12 e tauahi here mai ’oia ’a parau ai : « ’Aita e fifi. Noa atu tō ’oe matahiti e 5—’e ’aore rā, 16, 23, 48, 64, 91. E tātā’i tāua i te reira ! »
Tē parau pāpū nei au ē, ’aore roa e mea i roto i tō ’outou orara’a e nehenehe e mono i te mana rapa’au, te mana fa’aora ’e te mana fa’ati’a o Iesu Mesia. Nā roto i te i’oa mo’a ’e te mo’ara’a o ’Oia tei puai nō te fa’aora, ’o Iesu Mesia, ’āmene.