E fa’aora i te māuiui o te ao
E ti’a i te fa’a’āfaro i te mau pēpē ’e te mau mana’o ta’a ’ē ’e e fa’aora ato’a i te māuiui ’ia fa’ahanaha tātou i te Atua, tō tātou pā’āto’a nei Metua, ’e ia Iesu Mesia, tāna Tamaiti.
Te mau taea’e ’e te mau tuahine, i teie tau hanahana nō te Pāsa, e ha’amaita’ira’a rahi nō tātou ’ia fārerei ’e ’ia fāri’i i te parau a’o ’e te arata’ira’a nō ’ō mai i te mau tāvini o te Atua.
E tauturu mai te arata’ira’a mo’a ’e te mau ha’api’ira’a mo’a nō ’ō mai i tō tātou Metua i te ao ra ’ia hāhaere nā roto i te orara’a i teie mau tau ’ati rahi. Mai tei tohuhia, tē tā’iri nei « te mau auahi, te mau vero », « te mau tama’i, ’e te parau nō te tama’i, ’e te mau ’āueuera’a fenua i te mau vāhi e rave rahi »,1 « te ma’i rahi »,2 te « o’e ho’i, ’e te ma’i »3 i te mau ’utuāfare, te mau huira’atira ’e te mau fenua ato’a ho’i.
E ’ati rahi ato’a e parare ra nā te ao ato’a nei : te mau ’arora’a i ni’a i tō ’outou ’e tō’u nei ti’amāra’a pae fa’aro’o. Tē ’imi nei teie mana’o e rahi noa atu ra, i te ’īriti i te ha’apa’ora’a fa’aro’o ’e te fa’aro’o i te Atua mai roto atu i te vāhi ta’ata, te mau fare ha’api’ira’a, te hīro’a va’ata’ata ’e te mau parau pārurura’a ti’ara’a tino huira’atira. Tē tītau nei te feiā pāto’i i te ti’amāra’a pae fa’aro’o ’ia fa’ahepo i te mau ’ōpanipanira’a nō ni’a i te paraura’a i tōna mana’o hōhonu. Tē fa’ahapa ato’a nei rātou ’e te fa’ao’ō’o nei i te mau peu i te pae fa’aro’o.
E ha’apae te reira huru ravera’a i te ta’ata i te hiti, ma te ha’apito [dévaloriser] i te ti’aturira’a pae mōrare o te ta’ata, ’e te rōtahi o te ’ā’au, ’e te fa’atura, ’e te fāito pae vārua ’e te hau o te manava ha’avā.
E aha te ti’amāra’a pae fa’aro’o ?
’O te ti’amāra’a nō te ha’amori i tōna mau huru ato’a : te ti’amāra’a ’ia putuputu, te ti’amāra’a ’ia parau, te ti’amāra’a ’ia rave nā ni’a i tōna iho mau ti’aturira’a ’e te ti’amāra’a nō vetahi ’ē ’ia nā reira. Maoti te ti’amāra’a pae fa’aro’o e ti’a ai ia tātou tāta’itahi ’ia fa’aoti nō tātou iho e aha tā tātou e ti’aturi nei, ’e nāhea i te ora ’e e aha tē rave ’ia au i tō tātou fa’aro’o, ’e e aha ho’i tā te Atua e tīa’i nei ia tātou.
E ’ere teie fa’a’ōpiripirira’a i te ti’amāra’a i te pae fa’aro’o i te tauto’ora’a ’āpī. I roto i te tua’ā’ai, ’ua māuiui rahi ’e ’ua māuiui noa ana te feiā fa’aro’o i te rima o verā mā. Mai te reira ato’a no te mau melo o Te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te mau Mahana Hope’a nei.
Mai tō tātou ha’amatara’a ra, e rave rahi ta’ata tei ’imi i te Atua tei ’umehia i teie ’Ēkālesia nā roto i tāna mau ha’api’ira’a nō ni’a i te ha’api’ira’a tumu hanahana, mai te fa’aro’o ia Iesu Mesia ’e tāna tāra’ehara, te tātarahapara’a, te fa’anahora’a nō te ’oa’oa ’e te Tae-Piti-Ra’a mai o tō tātou Fatu.
’Ua ’ati rahi tō tātou peropheta mātāmua ’e tōna feiā ’āpe’e i teie mau mahana hope’a nei, i te pāto’ira’a ’e te hāmani-’ino-ra’a ’e te huru ’āhitahita.
I roto i te ’ārepurepura’a nō te matahiti 1842, ’ua ha’aparare Iosepha e 13 ti’aturira’a tumu o te ’Ēkālesia e tupu rahi ra, ’o teie ato’a ho’i : « Tē tītau nei mātou i te ti’ara’a nō te ha’amori i te Atua Manahope mai te au i tō mātou iho mau hina’aro, ’e ’ia vaiiho noa ho’i i te mau ta’ata ato’a ’ia nā reira ato’a, ’ia ha’amori rātou noa atu te huru, te vāhi, ’e te mea tā rātou i hina’aro. »4
E fa’ahitira’a e fa’aō, e fa’ati’amā ’e e fa’atura i te ta’ata. ’O te iho teie nō te ti’amāra’a pae fa’aro’o.
’Ua parau ato’a te peropheta Iosepha Semita :
« E nehenehe ïa tā’u e parau atu ma te mata’u ’ore i mua i te ra’i ē ’ua ineine ato’a vau ’ia pohe nō te pāruru i te mau ti’ara’a o te hō’ē ta’ata perebiterio, o te hō’ē ta’ata bāpetizo, ’aore rā o te hō’ē ta’ata maita’i nō te tahi ’ē atu huru ’ēkālesia ; nō te mea hō’ē ā parau tumu ’o tē ta’ata’ahi i te mau ti’ara’a o te feiā mo’a […] ’o tē ta’ata’ahi ato’a i te mau ti’ara’a o te mau katolika nō Roma, ’aore rā te tahi ’ē atu ’ēkālesia e ’ere paha i te mea auhia e te huira’atira ’e e mea paruparu roa nō te pāruru ia rātou iho.
« Nā te hō’ē here i te ti’amāra’a [e] fa’auru i tō’u nei vārua—te ti’amāra’a i te pae tīvira ’e te pae fa’aro’o o te tā’āto’ara’a o te ta’ata. »5
Noa atu rā, ’ua tā’irihia te mau melo mātāmua o te ’Ēkālesia ’e ’ua a’ua’uhia e tauasinira’a maire te ātea, mai New York haere atu i Ohio ’e i Missouri, i reira te tāvana rahi i te tu’ura’a i te hō’ē fa’auera’a nō te fa’ariro i te mau melo o te ’Ēkālesia ’ei « ’enemi ’e ’ia fa’a’orehia rātou e ti’a ai, ’aore rā ’ia a’ua’uhia rātou i rāpae i te tuha’a fenua. »6 Horo a’era rātou i Illinois, ’ua tāmau noa rā te mamae rahi. ’Ua taparahi pohe te hō’ē pupu taehae i te peropheta Iosepha, ma te mana’o ē ’ua pohe ’oia ra, ’ua mou ato’a ïa te ’Ēkālesia ’e e purara te feiā fa’aro’o. ’Ua ha’apehao ’ore rā te feiā fa’aro’o. ’Ua arata’i te mono o Iosepha, ’o Brigham Young, i te tauasinira’a ta’ata nō te reva-’ē-ra’a, i raro a’e i te fa’ahepora’a, 1 300 maire (2 100 km) te ātea i te pae tō’o’a o te rā, i teienei o te tuha’a fenua ïa nō Utah.7 Tei roto tō’u iho nā tupuna i teie mau pionie mātāmua i noho i’ō nei.
Mai te reira mau mahana hāmani-’ino-ra’a rahi, ’ua tupu māite te ’Ēkālesia a te Fatu ’e ’ua fātata i te 17 mirioni melo, ’e e rave rahi roa e ora ra i rāpae atu i te Fenua Marite.8
I te ’āva’e ’Ēperēra 2020, ’ua fa’ahanahana tō tātou ’Ēkālesia i te 200ra’a nō te Fa’aho’i-fa’ahou-ra’a mai o te ’evanelia ma te hō’ē poro’i i tō te ao nei, tei fa’aineinehia ’e tō tātou Peresidenira’a Mātāmua ’e te pupu nō te Tino ’Ahuru Ma Piti ’āpōsetolo. Mai teie te ha’amatara’a : « Tē parau pāpū atu nei mātou ē, ’ua here te Atua i tāna mau tamari’i i roto i te mau fenua ato’a o te ao nei. »9
ʼUa nā ’ō fa’ahou ā tō tātou peropheta here, ’o Russell M. Nelson :
« Tē ti’aturi nei mātou i te parau nō te ti’amāra’a, te hāmani maita’i ’e te piri pae-’ore-ra’a nō te mau tamari’i ato’a a te Atua.
« E mau taea’e ’e mau tuahine ana’e tātou, te ta’ata tāta’itahi e tamari’i nā te hō’ē Metua here i te ao ra. Tē ani nei tāna Tamaiti, te Fatu ra Iesu Mesia, i te tā’āto’ara’a ’ia haere mai iāna, ‘te ’ere’ere ’e te ’uo’uo, te tītī ’e te ti’amā, te tāne ’e te vahine’ (2 Nephi 26:33). »10
E hi’o na tātou e maha hi’ora’a te sōtaiete ’e te ta’ata hō’ē e fāna’o nei i te ti’amāra’a pae fa’aro’o.
’A tahi. Tē fa’atura nei te ti’amāra’a i te pae fa’aro’o i te fa’auera’a rahi mātāmua ’e te piti, ma te tu’u i te Atua i te pū o tō tātou nei orara’a. Tē tai’o nei tātou i roto i te Mataio :
« Hina’aro ’oe i tō Atua ia Iehova ma tō ’ā’au ato’a, ’e ma tō [vairua] ato’a, ’e ma tō mana’o ato’a. »11
« ’E mai te reira ato’a te piti, E aroha atu ’oe i tō ta’ata tupu, mai tō aroha ia ’oe iho na. »12
I roto ānei i te hō’ē fare purera’a, te hō’ē sunago, te hō’ē fare tāpo’i punu, e nehenehe te mau pipi a te Mesia, nā reira ato’a te feiā fa’aro’o ato’a mai te reira, e fa’a’ite i tō rātou pūpūra’a ia rātou i te Atua nā roto i te ha’amorira’a iāna ’e ineine ’ia tāvini i tāna mau tamari’i.
’O Iesu Mesia te hi’ora’a maita’i roa nō terā here ’e terā tāvinira’a. I roto i tāna tau tāvinira’a, ’ua aupuru ’oia i te veve,13 ’ua fa’aora i feiā ma’i14 ’e te matapō.15 ’Ua fa’atāmā’a ’oia i te pohe po’ia,16 ’ua fāri’i tōna rima i te mau tamari’i ri’i,17 ’e ’ua fa’a’ore ’oia i te feiā i rave ’ino iāna ’e tei fa’asatauro roa iāna.18
Tē parau ra te mau pāpa’ira’a mo’a nō Iesu ē ’ua « hāmani maita’i haere. »19 E nā reira ato’a ïa tātou.
Te piti. E fa’aitoito te ti’amāra’a pae fa’aro’o i te fa’a’itera’a nō te ti’aturi, te tīa’ira’a ’e te hau.
Tātou te ’Ēkālesia, tē ’āmui nei tātou i te tahi atu mau ha’apa’ora’a nō te pāruru i te ta’ata nō te mau ha’apa’ora’a fa’aro’o ato’a ’e te mau ti’aturira’a, nā reira ato’a tō rātou ti’ara’a mana e parau i tō rātou mana’o hōhonu. E ’ere ē, ’ua fāri’i tātou i tō rātou mau ti’aturira’a, ’e rātou i tō tātou, e rahi a’e rā tō tātou mana’o tūa’ti ia rātou i tō te feiā e hina’aro nei e ha’amāmū ia tātou.
I ti’a a’e nei au nō te ’Ēkālesia i te fārereira’a matahiti nō te mau ha’apa’ora’a nō te G20 i ’Ītāria. ’Ua noa’a mai te fa’aitoitora’a, ’e te ha’apūaira’a, i te fārereira’a vau i te mau ti’a nō te mau fa’aterera’a hau ’e te mau ha’apa’ora’a ’ati a’e i te ao nei. ’Ua ’ite iho ra vau e ti’a i te fa’a’āfaro i te mau pēpē ’e te mau mana’o ta’a ’ē ’e e fa’aora ato’a i te māuiui ’ia fa’ahanaha tātou i te Atua, tō tātou pā’āto’a nei Metua, ’e ia Iesu Mesia, tāna Tamaiti. ’O tō tātou Fatu ’e Fa’aora Iesu Mesia te Fa’aora māuiui rahi nō te tā’āto’ara’a.
’Ua tupu te hō’ē ’ohipa ta’a ’ē i te ’ōpanira’a vau i tā’u a’ora’a. ’Aita nā ta’ata a’o e hitu i nā mua iā’u i fa’aoti i tā rātou a’ora’a ma te tahi parau e mātauhia i te parau i roto i te ’ohipa fa’aro’o, ’aore rā nā roto i te i’oa o te Atua. ’E tē paraparau ra vau, ’ua feruri au : « E parau noa atu vau māuruuru ’e pārahi atu ai, ’aore rā e fa’aoti ‘nā roto i te i’oa o Iesu Mesia’ ? » Ha’amana’o a’era vau ’o vai au, ’e pāpū ihora ē e hina’aro te Fatu ’ia parau vau i tōna i’oa nō te fa’aoti i tā’u a’ora’a. ’E ’ua nā reira vau. ’Ia hi’o vau, ’ua riro te reira ’ei taime nō te fa’a’ite i tō’u ti’aturira’a ; ’e e ti’amāra’a pae fa’aro’o tō’u nō te hōro’a i tō’u ’itera’a pāpū nō tōna i’oa mo’a.
Te toru. E fa’auru te ha’apa’ora’a fa’aro’o ’ia tauturu ia vetahi ’ē.
’Ia hōro’a-ana’e-hia i te ha’apa’ora’a fa’aro’o te ti’amāra’a ’ia ruperupe, e rave te feiā fa’aro’o i te mau ’ohipa ’ōhie ’e i te tahi taime e mau ’ohipa tāvinira’a tu’iro’o. Tē ’itehia nei te parau tahito a te ’āti Iuda ra, te « tikkun olam », ’oia ho’i « e tātā’i ’aore rā e fa’aora i te māuiui o te ao » i roto i te mau tauto’ora’a e rave rahi. ’Ua ’āpiti tātou i te pū tauturura’a a te katorita, te Caritas Internationals, i te pū Islamic Relief, ’e i te tahi mau fa’anahora’a ’āti Iuda, Hindu, Budda, Sikh ’e keresetiano, mai te Armée du Salut ’e te National Christian Foundation. ’Ua tāvini ’āmui tātou e rave rahi mirioni ta’ata tei hina’aro i te tauturu, ’aita i maoro a’enei nā roto i te tauturura’a i te mau tītīhoria tama’i i te mau fare ’ie, te mau pū’ohu ta’oto ’e te mā’a,20 nā roto i te fa’afāna’ora’a i te mau pātia ārai, mai te pātia ma’i puomo’o pāparu,21 ’e te pātia COVID.22 ’Ua rahi roa te mau tāpura ’ohipa i ravehia, ’ua rahi ato’a rā te mau hina’aro.
E’ita e nehenehe e parau, ’ia ’ohipa ’āmui ana’e te feiā fa’aro’o, e ti’a ia rātou ’ia fa’atae i te tauturu rahi mau. ’E i te hō’ē ā taime, pinepine ato’a te tāvinira’a ta’ata hō’ē tei ’ore i ’atutuhia te parau, i te taui i te mau orara’a.
Tē ha’amana’o ra vau i te hi’ora’a i roto i te Luka, i tō Iesu Mesia torora’a i te rima i te vahine ’ivi nō Naina. ’Ua ha’afātata Iesu, ’e te hō’ē pupu feiā ’āpe’e, i te porotēra’a hunara’a ma’i nō te tamaiti hō’ē roa a teie vahine ’ivi. ’Aita ’oia i teienei, e fa’aruru atu ïa ’oia i te topatari i te pae manava ’e te vārua ’e te moni ato’a ho’i. I te ’itera’a Iesu i tōna mata roimata, ’ua nā ’ō atu ra : « ’Eiaha e ’oto. »23 Tāpe’a a’era ’oia i te ro’i hopohopoi tei ni’a iho te tino, mau atu ra te porotēra’a.
’Ua fa’aue atu ra : « E teie ta’ata ’āpī, ’a ti’a, tē parau atu nei au ia ’oe.
« ’Ua ti’a mai ra taua ta’ata i pohe ra i ni’a, ’e ’ua parau mai ra. ’Ua tu’u atu ra Iesu iāna i te metua vahine ra »24
E semeio te fa’ati’ara’a i te ta’ata pohe, terā rā ’o te mau ’ohipa hāmani maita’i ato’a ra ’e te māna’ona’ora’a i te ta’ata i roto i te fifi te rāve’a i ravehia nā roto i te fafaura’a e ti’a ai ia tātou tāta’itahi ’ia « hāmani maita’i haere », ma te ’ite ē « tei [ia tātou] ho’i te Atua. »25
’E te maha. ’Ua riro te ti’amāra’a ’ia rave i te mau ’ohipa pae fa’aro’o, mai te hō’ē pūai fa’atāhō’ē ’e te ha’aputuputu, nō te ha’apa’ari i te mau tumu faufa’a ’e te mōrare.
Tē tai’o nei tātou i roto i te Faufa’a ’Āpī nō ni’a i te mau ta’ata e rave rahi tei fa’aātea ia rātou ia Iesu Mesia, ma te amuamu i tāna ha’api’ira’a tumu : « E parau ri’ari’a teie, e ’itea ia vai ? »26
Tē fa’aro’o-noa-hia nei terā ta’i i teie mahana, ’o rātou e ’imi ra i te fa’a’ore i te parau nō te ha’apa’ora’a fa’aro’o i roto i te mau paraparaura’a ’e te mau fa’a’ite’itera’a. Mai te peu ’aita e ha’apa’ora’a fa’aro’o nō te tauturu i te ha’apa’ari i te huru o te ta’ata, ’e i te ārai i te mau taime fifi, nā vai ïa e rave ? Nā vai e ha’api’i i te ta’ata i te ha’avare ’ore, te māuruuru, te fa’aorera’a hapa ’e te fa’a’oroma’i ? Nā vai e fa’a’ite i te aroha mau, te aumihi ’e te hāmani maita’i i tei mo’ehia ’e tei ta’ata’ahihia i raro ? Nā vai ïa e fāri’i ia rātou tei ta’a ’ē ia tātou, ’e noa atu rā, e ti’ara’a tō rātou mai te mau tamari’i ato’a a te Atua ? Nā vai e fāri’i i roto i tō rātou rima i te feiā tei hina’aro i te tauturu ma te ’imi ’ore i te fa’aho’ira’a ? Nā vai ïa e fa’a’ite i te mana’o tura nō te hau ’e nō te ha’apa’ora’a ture rahi a’e i te mau peu o te tau ? Nā vai ïa e pāhono i te tāparura’a a te Fa’aora « E haere ’oe, e nā reira ato’a » ?27
’O tātou nei ïa ! ’Oia mau te mau taea’e ’e te mau tuahine here, ’o tātou nei ïa.
Tē ani nei au ia ’outou ’ia fa’a’aito ia ’outou nō te pāruru i te ti’amāra’a pae fa’aro’o. E fa’a’itera’a te reira nō te parau tumu nō te ti’amāra’a ’ia mā’iti, i hōro’ahia mai e te Atua.
E fa’atae te ti’amāra’a pae fa’aro’o i te aura’a i roto i te mau ferurira’a rahi e ’ume’ume nei. E fa’arahi te maita’i o te ha’apa’ora’a fa’aro’o, tōna purarara’a ’e te mau ’ohipa tāmahana nō te here ’o tā te ha’apa’ora’a fa’aro’o noa e fa’auru nei, i te taime noa e pāruru tātou i te ti’amāra’a nō te fa’a’ite ’e nō te rave ’ia au i te mau ti’aturira’a o te ’ā’au.
Tē fa’a’ite pāpū nei au ē, ’o Russell M. Nelson te peropheta ora a te Fatu. Tē parau pāpū nei au ē, tē fa’atere nei Iesu Mesia ’e tē arata’i nei ho’i i tāna ’Ēkālesia. ’Ua ’aufau ’oia nō tā tātou mau hara, ’ua fa’asataurohia ’oia i ni’a i te hō’ē satauro ’e ’ua ti’afa’aho’u mai i te toru o te mahana.28 Maoti ’oia e ti’a ai ia tātou ’ia ora fa’ahou nō te tau mure ’ore ; ’e nō rātou e hina’aro ra, ’ia pārahi i pīha’i iho i tō tātou Metua i te ra’i. ’O teie parau mau tā’u nei poro’i i tō te ao ato’a nei. ’Ua māuruuru vau nō te ti’amāra’a ’ia nā reira. I te i’oa o Iesu Mesia, ’āmene.