‘Inisititiuti
Vahe 37: Hilamani 10–12


Vahe 37

Hilamani 10–12

Talateú

ʻI hoʻo ako ʻa e ngaahi tokāteline mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻi he vahe ko ʻení, ʻe toe lahi ange ai hoʻo ʻiloʻi ʻa e loto fiemālie ʻa e ʻEikí ke vahevahe ha ngaahi tāpuaki fisifisimuʻa mo ʻEne fānau tui faivelengá. ʻOku ʻikai maʻu noa pē ʻa e ngaahi tāpuaki ko ʻení. Ko e founga ʻe taha ʻe lava ke maʻu ai ʻa e ngaahi tāpuakí mei he ʻOtuá ko e fakalaulauloto ki Heʻene ngaahi moʻoní. ʻOku tupu mei he fakalaulaulotó ʻa e maʻu fakahaá. ʻI hono ako ʻe he kau akó ʻa e sīpinga ʻo e fakalaulauloto mo e maʻu fakahā ʻa Nīfaí, ʻe malava ke ueʻi ai mo kinautolu ke fai ʻa e meʻa tatau. ʻOku fakafaikehekeheʻi ʻi he ngataʻanga ʻo e konga folofola ko ʻení ʻa ʻene sīpinga ʻo e mālohi mo e tui faivelengá pea mo e vaivai ʻo e kau Nīfaí.

ʻI hoʻo akoʻi ʻa e Hilamani 11–12, mahalo pē te ke fie fakaʻaongaʻi ʻa e “The Pride Cycle” (lōloá ko e miniti ʻe 15:10), ko ha konga ʻo e Book of Mormon DVD Presentations (nāunau fika 54011). ʻI hoʻo tomuʻa vakaiʻi ʻo e DVD, sio ki he ngaahi fakahinohino ʻi he Book of Mormon Video Guide (nāunau fika 34810; ʻoku maʻu foki ʻi he ldsces.org).

Ngaahi Tokāteline mo ha Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni

  • ʻOku tupu mei he fakalaulauloto ki he ngaahi meʻa ʻa e ʻEikí ʻa e maʻu fakahaá (vakai, Hilamani 10:1–4).

  • Ko e mālohi ke fai silá ʻokú ne fakamaʻu ia pea veteki ʻi māmani pea ʻi he langí (vakai, Hilamani 10:4–10).

  • ʻOku tauteaʻi ʻe he ʻEikí ʻa Hono kakaí ke ueʻi kinautolu ke manatu kiate Ia (vakai, Hilamani 10:14–18; 11; 12:1–3).

  • ʻOku tupu ʻa e fakaʻauhá mei hono fakangaloʻi ʻo e ʻOtuá; ʻoku tupu ʻa e fakamoʻuí mei he fakatomalá mo e ngaahi ngāue leleí (vakai, Hilamani 12).

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

Hilamani 10:1–4. ʻOku Tupu mei he Fakalaulauloto ki he Ngaahi Meʻa ʻa e ʻEikí ʻa e Maʻu Fakahaá

Lau mo e kau akó ʻa e Hilamani 10:1–4. ʻI hoʻomou laukonga fakatahá, taki e tokanga ʻa e kau akó ki he foʻi lea ko e fakalaulaulotó.

  • ʻOku ʻuhinga ki he hā ʻa e fakalaulaulotó?

Kole ki he kau akó ke talamai mo ha kakai kehe ʻi he folofolá naʻa nau maʻu fakahā ko e tupu mei heʻenau fakalaulauloto ki he ngaahi folofola ʻa e ʻEikí. ʻE ala kau he ngaahi sīpinga ʻe niʻihi ʻa e foha ʻo Līhai ko Nīfaí (vakai, 1 Nīfai 11:1), ko e Palōfita ko Siosefa Sāmitá mo Sitenei Likitoni (vakai, T&F 76:19), mo Palesiteni Siosefa F. Sāmita (vakai, T&F 138:1–11).

ʻI he fakalaulauloto ʻa Nīfai ko e foha ʻo Hilamaní ki he fakahā ʻa e ʻEikí kiate iá, naʻá ne maʻu mo ha toe fakahā (vakai, Hilamani 10:2–11).

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku tokoni ai ʻa e fakalaulaulotó ke tau maʻu fakahaá?

ʻI hono aleaʻi ʻe he kau akó ʻa e fehuʻi ko ʻení, mahalo te ke fie vahevahe ange ʻa e lea ko ʻeni ʻa ʻEletā Niila A. Mekisuele (1926–2004) ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá fekauʻaki mo e anga ʻo e fakalaulaulotó. Fakakaukauʻi hano fakaʻaongaʻi ha mīsini fakaʻata lahi pe hiki he palakipoé ke lava ʻe he kau akó ʻo lau fakataha ia.

“ʻOku ʻikai ko ha meʻa faingofua ʻa e fakalaulaulotó ki hatau tokolahi. ʻOku mahulu atu ia ʻi he heva ʻa e fakakaukaú pe fakaʻānaú, he ʻoku hangataha ia ki he meʻa peá ne ueʻi hotau lotó, kae ʻikai te ne fakamohemoheʻi kitautolu. Kuo pau ke tau tuku mavahe ha taimi, ngaahi tūkunga, mo ha tōʻonga kae lava ke maʻu ia. Hangē ko e ngaah lea ʻa ʻAlamaá, kuo pau ke tau ʻfakaʻatā ha potu’ (ʻAlamā 32:27). ʻOku ʻikai mahuʻinga ʻa e lōloa e taimi ʻoku fai ai ʻa e fakalaulaulotó ka ko hono fai fakamātoatoʻí. He ʻikai lava ha fakakaukauloto ʻi he lotolotonga ʻo ha fakahohaʻa” (That Ye May Believe [1992], 183).

Fakamatala ange ko e taimi ʻoku tau tuku taimi ai ke fakalaulaulotó, ʻoku tau fakaava hotau ʻatamaí ke ʻiloʻi ʻa e finangalo ʻo ʻetau Tamai Hēvaní ʻi heʻetau moʻuí.

Kole ki he kau akó ke nau fakamatalaʻi e faikehekehe ʻo e fakaʻānaú mo e fakalaulaulotó. Hiki e ngaahi fakafaʻahinga ko ʻení he palakipoé:Ngāue maʻuʻanga moʻuí, Ngāue ʻi he Siasí, ʻApiako, mo e Nofo malí. Kole ki he kau akó ke nau fakakaukau ki ha fehuʻi, meʻa ʻoku nau hohaʻa ki ai, pe ha faingataʻa ʻoku nau aʻusia ʻi he ngaahi tafaʻaki ko ʻení, pea nau hiki ia ʻi ha pepa. ʻI heʻenau fai iá, tohiʻi ʻeni he palakipoé: Ngāue ke faí: Fakalaulauloto ki he faingataʻa ko ʻení ʻi ʻapi, pea tohi e ngaahi fakakaukau ʻoku haʻu ki ho ʻatamaí. Hili iá pea fakahoko e ngaahi ngāue ʻe maʻu mei ai ha ngaahi ola ʻoku leleí.

Hili hono ʻoange ha ngaahi miniti siʻi ke hiki ai ʻeni ʻe he kau akó, taki ʻenau tokangá ki he ngāue kuó ke hiki he palakipoé. Poupouʻi kinautolu ke nau ngāue fakamātoato ki ai—ke nau kumi ha feituʻu ʻoku longonoá pea tuku ha taimi ke nau fakalaulauloto ai.

Vahevahe ange ʻa e lea ko ʻeni ʻa ʻEletā Tāleni H. ʻOakesi ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá:

“ʻOku tau … fie maʻu ha taimi lōngonoa pea ke tau fifili ʻi he lotu lahi he taimi ʻoku tau feinga ai ke fakatupulaki ʻa e fakamatalá ke hoko ko ha ʻiló, pea mo e ʻilo moʻoní ke hoko ko ha potó” (ʻi he Conference Report, Apr. 2001, 107; pe Liahona, Siulai 2001, 100).

Fakaafeʻi e kau akó ke nau vahevahe mai e ngaahi meʻa ne nau aʻusia ne tokoniʻi ai kinautolu ʻe heʻenau fakalaulaulotó ke maʻu ha fakahinohino mei he ʻEikí.

Hilamani 10:4. ʻOku ʻomi ʻe he Vilitaki Taʻetuku ʻi he Ngāue ʻa e ʻEikí ha Ngaahi Tāpuaki Maʻongoʻongá

Fakaafeʻi ha toko taha ako ke ne lau ʻa e Hilamani 10:4. Hili ia pea kole ki he kau akó ke nau fakaʻuhingaʻi ʻa e ongo foʻi lea ko e vilitaki taʻetukú. Fakaafeʻi kinautolu ke nau lau fakavave pē ʻa e ngaahi ʻuluʻi fakamatala ʻi he Hilamani 5–9 ʻo kumi ha ngaahi sīpinga ʻo e vilitaki taʻetukú.

  • Ko e hā nai ha ngaahi ʻuhinga ki he vilitaki taʻetuku ʻa Nīfaí?

  • Te tau lava fēfē ʻo fakatupulaki ʻa e faʻahinga ʻulungāanga ko ʻení?

Lau e lea ko ʻeni ʻa ʻEletā Niila A. Mekisuelé:

“Kapau ʻe nofo taha ʻetau tokangá ʻia Sīsū mo ʻEne ngāué, ʻe tupulaki ʻa ʻetau fiefiá mo ʻetau kātakí fakatouʻosi. … Ne ʻikai siokita ʻa Nīfai ʻo feinga ke fai hono ʻloto pē ʻoʻoná,’ ka naʻá ne feinga ke fai e finangalo ʻo e ʻOtuá. Naʻá ne maʻu heni ʻa e ivi makehe mo kakato ʻo lava ai ke ne `feinga mālohi ʻi he vilitaki taʻetuku. Naʻe ʻiloʻi ʻe Nīfai ʻa e feituʻu naʻá ne hanga ki aí: ki he ʻOtuá” (If Thou Endure It Well [1996], 116).

  • Fakatatau ki he lea ʻa ʻEletā Mekisuelé, ko e hā ʻe lava ke tau fai ke tau vilitaki taʻetuku ai ʻi he ngāue ʻa e ʻEikí?

Hilamani 10:5. “ ʻE ʻIkai Te Ke Kole ha Meʻa ʻOku Taʻehoa mo Hoku Lotó”

Kole ha toko taha ako ke ne lau ʻa e Hilamani 10:4–5. Hili iá pea lau ʻa e talanoa he peesi 312 ʻi he tohi lēsoni ʻa e tokotaha akó, ʻa ia ʻoku fakamatala ai ki ha taimi naʻe ako ai ʻa Palesiteni Malione G. Lomenī mei he ngaahi vēsí ni. Hili hono laú pea vahevahe ʻa e lea ko ʻeni ʻa ʻEletā Niila A. Mekisuele ke fakamatala fakanounouʻi ʻaki e ngaahi vēsí:

“Hangē ko e konga lahi ʻo ʻetau lotú ko hono ʻuluaki ʻiloʻi ia, kae ʻikai ko e kole, ʻa e finangalo ʻo ʻetau Tamai ʻi hēvaní pea tau toki fai ʻo fakatatau mo ia. …

“ ʻI he taimi ʻoku tau muimui pau ai ki Hono finangaló, ʻe lilingi hifo ʻe he ʻOtuá ha ngaahi tāpuaki makehe maʻatautolu mei he langí,ʻo hangē ko ia naʻe hoko kia Nīfai, ko e foha ʻo Hilamaní” (All These Things Shall Give Thee Experience [1979], 93–94).

  • Ko e hā ʻe lava ke tau fai ke tau ʻiloʻi ai e finangalo ʻo e ʻOtuá kiate kitautolú?

Hilamani 10:4–10. Ko e Mālohi ke Fai Silá ʻOkú Ne Fakamaʻu pea Veteki ʻi Māmani pea ʻi he Langí

Tohiʻi ʻa e mālohi ke fai silá he palakipoé. Fakamatala ange naʻe foaki kia Nīfai ʻa e mālohi ke fai silá. Ke tokoni ke mahino ʻeni ki he kau akó, fakaafeʻi kinautolu ke nau lau ʻa e ngaahi folofola ʻa e ʻEikí ʻi he Hilamani 10:7–10. Hili ia pea kole ange ke nau sio ki he peesi 314 ʻi he tohi lēsoni ʻa e tokotaha akó pea lau ʻa e fakamatala mei he Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá mo e lea ʻa Palesiteni Siosefa Filitingi Sāmitá. Fakamahinoʻi ange ʻi heʻene fekauʻaki ko ʻeni mo Nīfaí, naʻe kau ʻi he mālohi ke fai silá ʻa e (1) mālohi ke fakahoko ʻa e ngaahi ouau ʻi māmani ʻa ia ʻe fakamaʻu ʻi he langí pea (2) mālohi ki he ngaahi ʻelemēnití. Fakamatala ange ʻoku ʻikai foaki ʻa e mālohi ki he ngaahi ʻelemēnití kiate kinautolu kotoa pē ʻoku nau maʻu ʻa e mālohi ke fai silá.

  • Naʻe fakaʻaongaʻi fēfē ʻe Nīfai ʻa e mālohí ki he ngaahi ʻelemēnití? Ko e hā naʻá ne fakaʻaongaʻi ai ʻa e mālohi ko ʻení? (Vakai, Hilamani 11:1–4.)

ʻOku kau ʻi he mālohi ke fai sila ko ia ʻoku lau ki ai ʻi he veesi 7 ʻa e ngaahi kī ki hono fakahoko ʻo e ngaahi ouau ʻo e silá ʻa ia ʻe lava ai ke fakataha ʻa e ngaahi fāmilí ʻo taʻengata, ʻi heʻenau tui faivelengá.

Vahevahe ʻa e fakakaukau ko ʻeni meia ʻEletā Lāsolo M. Nalesoni ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá (ʻoku toe maʻu foki ʻeni ʻi he DVD ʻoku ʻomai fakataha mo ʻení A):

“ ʻI heʻetau teuteu ko ia ke maʻu ʻa e ʻenitaumení mo e ngaahi ouau kehe ʻo e temipalé, ʻoku totonu ke mahino kiate kitautolu ʻa e mafai ke fai sila ʻo e lakanga fakataulaʻeikí. Ne folofola ʻa Sīsū kau ki he mafaí ni ʻi Heʻene akoʻi ʻEne kau ʻAposetoló he kuonga muʻá ʻo pehē, ʻPea ko ia kotoa pē te ke nonoʻo ʻi māmaní, ʻe nonoʻo ia ʻi he langí.’ Mātiu 16:19] Kuo ʻosi toe fakafoki mai ʻa e mafai tatau pē ko iá ʻi he ngaahi ʻaho kimui ní. Pea hangē ko e ʻikai ha ngataʻanga ʻo e lakanga fakataulaʻeikí—ʻo ʻikai hano kamataʻanga pe ngataʻangá—ʻoku pehē pē ʻa e ola ʻo e ngaahi ouau ʻo e lakanga fakataulaʻeikí ʻa iaʻokú ne fakamaʻu ʻa e ngaahi fāmilí ke taʻengatá” (ʻi he Conference Report, Apr. 2001, 40; pe Liahona, Siulai 2001, 37).

  • ʻOku tākiekina fēfē ʻe he mālohi ke fai silá ʻa hoʻo moʻuí?

Hilamani 10:14–18; 11; 12:1–3. ʻOku Tauteaʻi ʻe he ʻEikí ʻa Hono Kakaí ke Ueʻi Kinautolu ke Manatu Kiate Ia

Kole ki he kau akó ke nau fakamanatu ange ha taimi naʻe tauteaʻi ai kinautolu ʻe ha mātuʻa, faiako, pe taki ʻo e Siasí ʻi ha ʻuhinga lelei.

  • Naʻe fakahoko fēfē ʻe he tauteá ha liliu ʻi ho ʻulungāangá?

  • Fakatatau ki he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 95:1, ko hai naʻe tauteaʻi ʻe he ʻEikí pea ko e hā hono taumuʻá?

Vahevahe e kalasí ki ha kulupu ʻe ua. Tohiʻi e ngaahi konga folofola ko ʻení he palakipoé pea vahe ʻa e taha ki he kulupu takitaha. Kole ki he kulupu takitaha ke nau aleaʻi ʻenau konga folofolá ke nau lava ʻo ʻiloʻi ʻa e ngaahi ʻuhinga naʻe tauteaʻi ai ʻe he ʻEikí ʻa Hono kakaí.

Tataki ha fealeaʻaki hili ha maʻu ʻe he kau akó ha taimi ke nau aleaʻi ai e folofola naʻe ʻoange kiate kinautolú ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení.

  • Ko e hā e meʻa ne fakahoko ʻe he kakaí ʻo taki ai kinautolu ki he tautea ʻa e ʻOtuá?

  • Ko e hā e faʻahinga tautea ne fakahoko ʻe he ʻOtuá ke Ne maʻu ai e tokanga ʻa e kakaí?

  • Fakatatau ki he Hilamani 12:3, ʻoku tokolahi e kakai ʻoku ʻikai te nau manatuʻi e ʻOtuá kapau naʻe ʻikai te Ne tauteaʻi kinautolu. ʻOkú ke fakakaukau ko e hā e ʻuhinga ʻoku pehē aí?

Tokoni ki he kau akó ke nau fakatokangaʻi naʻe hoko e ngaahi siakale ʻo e tauteá ʻa ē naʻa nau toki lau ki aí he ngaahi taʻu naʻe siʻi hifo he hongofulú (vakai, Hilamani 11:1, 35) pea ʻoku fakahā mai ʻi he fakaʻosinga ʻo e vahe 11 naʻe toe tō pē ʻa e kakai Nīfaí ki he faiangahalá (vakai, Hilamani 11:36–38).

  • Ko e hā ha ngaahi lēsoni ʻoku tau lava ʻo ako mei he meʻa naʻa tau toki lau ki ai ʻo felāveʻi mo e kakai ʻo Nifaí?

Vahevahe ange ʻa e lea ko ʻeni ʻa ʻEletā Keleni L. Peisi ʻo e Kau Fitungofulú (ʻoku toe maʻu foki ʻi he DVD ʻoku ʻomai fakataha mo ʻení B):

“Hangē ʻoku moveuveu ʻa e māmaní kotoá. ʻOku fonu ʻa e ngaahi ongoongo ʻo e ngaahi ʻaho ní ʻi he ngaahi fakamatala ki he lahi ʻa e hongé, taʻemanonga ʻi he ngaahi puleʻangá, mo e ngaahi fakatamaki fakanatulá. Ka ʻoku toe fakatuʻutāmaki ange ʻa e afā fakatupu ʻauha fakalaumālie ʻo e talangataʻa ki he ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá ʻa ia ʻokú ne ʻufiʻufi ʻa e māmaní. ʻOku puhiʻi atu ʻe he afā fakailifiá ni ʻa e mālohinga ʻo e fakamaau totonú mei he ngaahi puleʻanga ʻo e māmaní ʻo honge ʻa e fonuá ʻi he angatonú. Hangē ʻoku ʻikai tokangaʻi ʻe ha kakai tokolahi ia ʻa e afaá ni ʻo hoko ai mo ʻenau ongonoa ʻo ʻikai te nau ongoʻi ha kihiʻi meʻa siʻi ʻoku hoko.

“ ʻOku tau muimui ʻi ha siakale naʻe toutou hoko tuʻo lahi ʻi he Tohi ʻa Molomoná. Hangē ko e folofola ʻa e ʻEikí kiate kitautolú, ʻ ʻI he ʻaho ʻo ʻenau nofo melinó, naʻa nau meʻavaʻinga ʻaki ʻeku akonakí; ka, ʻi he ʻaho ʻo ʻenau faingataʻiá, ʻoku nau taufā mai kiate au’ (T&F 101:8).

“Ko ia, ʻoku ʻikai totonu ke tau fuʻu ofo ai ʻi hono tuku ʻe he ʻEikí ke hoko mai ha ngaahi fakatokanga ke fakaʻāki kitautolu mei he loto noá ʻo hangē ko ia kuó Ne fai ʻi he ngaahi kuonga kimuʻá” (ʻi he Conference Report, Oct. 1992, 13; pe Ensign, Nov. 1992, 12).

Hilamani 12. ʻOku Tupu mei he Fakangaloʻi ʻo e ʻOtuá ʻa e Fakaʻauhá; ʻOku Tupu mei he Fakatomalá mo e Ngaahi Ngāue Leleí ʻa e Fakamoʻuí

Fakamatala ange ʻoku akoʻi ʻi he Hilamani 12 ha ngaahi lēsoni ʻoku felāveʻi mo e ngaahi vahe ʻe 11 kimuʻá.

Fakaafeʻi e kau akó ke nau vakai ki he fakatātā he peesi 475 ʻi he tohi lēsoni ʻa e tokotaha akó (pe tā ha fakatātā tatau pē he palakipoé.) Lau mo e kau akó ʻa e Hilamani 12:1–6.

  • Ko e hā e ngaahi tefitoʻi meʻa ʻo e siakale ko ʻení ʻoku hā ʻi he veesi 1–6?

  • ʻOku hā mahino fēfē ʻa e siakale ko ʻení ʻi he ngaahi vahe kimuʻa ʻi he tohi ʻa Hilamaní?

  • ʻOkú ke pehē ko e hā nai ʻoku faʻa ngalo ai ʻa e ʻEikí ʻi he kakaí lolotonga ʻa e taimi pē ko ia ʻokú Ne tāpuakiʻi ai kinautolú?

Lau e ʻuluaki lea ʻa Palesiteni ʻEselā Tafu Penisoní mo e lea ʻa Palesiteni Hāloti B. Lií he peesi 317 ʻi he tohi lēsoni ʻa e tokotaha akó.

  • Ko e hā ʻoku hoko ai ʻa e koloá mo e tuʻumālié ko ha sivi faingataʻá?

Vahevahe ʻa e lea hono ua ʻa Palesiteni ʻEselā Tafu Penisoni ʻi he peesi 317 ʻi he tohi lēsoni ʻa e tokotaha akó pea mo e lea ʻa ʻEletā Siō J. Kalisitianesoni he peesi 317–18.

  • Ko e hā ʻoku fuʻu fakatupu ʻauha ai ʻa e loto hīkisiá?

Fakaafeʻi e kau akó ke lau fakalongolongo pē ʻa e Hilamani 12:7–19, pea kumi ha ngaahi sīpinga ʻo e maʻongoʻonga ʻa e ʻEikí. Hili hono ʻoange ha taimi feʻunga, fakaafeʻi kinautolu ke vahevahe ʻa e meʻa naʻa nau maʻú.

  • ʻE lava fēfē ʻe heʻetau manatuʻi ʻa e maʻongoʻonga ʻo e ʻOtuá ʻo tokoniʻi kitautolu ke tau fakaʻehiʻehi mei he loto hīkisiá? Ko e hā mo ha toe meʻa ʻe lava ke tau fai ke tau loto fakatōkilalo ai kae ʻikai hīkisia?

Kole ki he kalasí ke lau ʻa e Hilamani 12:20–26.

  • Ko e hā ha fakamoʻoni ʻokú ke sio ki ai ʻi he ngaahi vēsí ni ʻoku ʻikai finangalo ʻa e ʻEikí ke “motuhi atu [kitautolu] mei [Hono] ʻaó”?

  • ʻE lava fēfē ke tokoniʻi kitautolu ʻe he ngaahi vēsí ni ke mahino ha niʻihi ʻo e ngaahi meʻa kuo pau ke tau fai ke maʻu ai ʻa e fakamoʻuí?

  • Ko e hā ʻe lava ke tau fai ke manatuʻi ai e ʻEikí lolotonga e ngaahi taimi ʻokú Ne tāpuakiʻi ai kitautolú?

Fakamoʻoni ki he ngaahi tāpuaki ʻoku foaki mai ʻe he ʻEikí ʻi heʻetau fakatomala pea fai ʻa e ngaahi ngāue leleí.

Hilamani 12:23–24. ʻOku Fakaafeʻi Mai ʻe he Fakatomalá mo e Ngaahi Ngāue Leleí ʻa e ʻAloʻofa ʻa e ʻOtuá

Kole ki ha toko taha ako ke ne lau ʻa e Hilamani 12:23–24.

  • ʻOkú ke pehē ʻoku ʻuhinga ki he hā ʻa e kupuʻi lea ko e “ ʻaloʻofa koeʻuhi ko e ʻaloʻofá”?

ʻI hono aleaʻi ʻe he kau akó ʻa e fehuʻi ko ʻení, kole ange ke nau sio ki he Bible Dictionary pea kumi ʻa e ʻuhinga ʻo e foʻi lea ko e grace (ʻaloʻofa). Hili iá pea fakaafeʻi kinautolu ke lau ʻa e 2 Nīfai 10:24 mo e 25:23 pea mo e ʻAlamā 24:11 pea fakafekauʻaki e ngaahi veesi ko iá mo e Hilamani 12:23–24.

  • Ko e hā e ngaahi kupuʻi lea ʻi he 2 Nīfai 10:24 mo e 25:23 pea mo e ʻAlamā 24:11 ʻoku nau fakamatalaʻi ʻetau ngaahi feinga ke maʻu e ʻaloʻofa ʻa e ʻEikí? (ʻE ala kau he ngaahi talí ʻa e “fakalelei ʻa kimoutolu ki he finangalo ʻo e ʻOtuá,” “tui kia Kalaisí,” mo e “[hili ange] hono kotoa ʻo e meʻa te tau ala faí.”)

Kapau he ʻikai ha lau ʻa e kau akó ki he tefitoʻi moʻoni ko ʻení, ʻe lava ke ke fakamatala ia: ʻOku fokotuʻu mai ʻe he kupuʻi lea ko e “ ʻaloʻofa koeʻuhí ko e ʻaloʻofá” ha fakafetongi. Hangē ko ʻení, ʻi heʻetau feinga ke tokoniʻi ʻa e niʻihi kehé, fakatomala, pea fai mo ha ngaahi ngāue lelei kehe, ʻoku foaki mai ʻe he ʻEikí ha ivi mo ha mālohi fakalaumālie ke tau toe lelei ange, ko ha fakafetongi ia ʻo ʻetau ngaahi ngāué (vakai, T&F 93:12, 20). ʻOku toe ʻuhinga foki ʻa e “ ʻaloʻofa koeʻuhí ko e ʻaloʻofá” ki ha tupulaki. Ko e ʻaloʻofa kotoa pē ʻoku tau maʻu pea tau fakaʻaongaʻi ʻi ha founga taau, ʻoku tau toe maʻu mo ha ʻaloʻofa ʻe taha ʻi heʻetau fakalakalaka ko ia ki he haohaoá.

Vakai ki he fakamatala ʻoku ʻomi ʻe ʻEletā Tēvita A. Petinā he peesi 318 ʻi he tohi lēsoni ʻa e tokotaha akó. Te ke toe fie maʻu pē ke lau ʻa e fakamatala ʻa ʻEletā Sini R. Kuki he peesi 319 ʻi he tohi lēsoni ʻa e tokotaha akó. ʻOku toe maʻu foki e ongo leá ni ʻi he DVD ʻoku ʻomai fakataha mo ʻení C D.

Poupouʻi e kau akó ke nau tuku ha taimi ʻi he lolotonga e uiké ke hiki ha fakamatala kau ki hono fakalahi mai ʻe he ʻEikí ʻa e ʻaloʻofa ki heʻenau moʻuí ʻi heʻenau tauhi ʻEne ngaahi fekaú.

Paaki