Бие даасан байдал
Суралц

“5: Суралц,” Их Эзэнээр дамжуулан хүч чадал олж авах нь: Сэтгэлийн тэнхээтэй байх (2020)

“5: Суралц,” Их Эзэнээр дамжуулан хүч чадал олж авах нь: Сэтгэлийн тэнхээтэй байх

Суралц—Зарцуулах дээд хугацаа: 60 минут

Унш:

Сэтгэл гутрал нь бид бүгдийн амьдралд ямар нэг байдлаар нөлөөлдөг. Өнөөдрийн ярилцлага бодох, ярилцахад танд эсвэл бусдад хэцүү байж болох юм. Энэ бүлгийг судлахдаа хүн бүрийг энэрэнгүй байхад бид уриалж байна. Хэрэв та бухимдвал завсарлага авахыг хүсэхээс бүү эргэлзээрэй.

1. Гансрал гуниг, сэтгэл гутрал хоёрын ялгаа

Унш:

Гансрал гуниг, сэтгэл гутрал хоёрыг гашуудал, аз жаргалгүй байдал, харамслыг мэдрэх мэдрэмж хэмээн дүрсэлдэг бөгөөд эдгээр нь дэлхий дээрх бидний туршлагын бодит хэсэг юм. Гансрал гуниг, сэтгэл гутрал хоёр нь гадуурхал, хүмүүс хоорондын харилцаа, урам хугаралтаас болон бусад хэцүү зүйлээс болж болно. Тэдгээр нь хэцүү хэдий ч бидний өсөлт хөгжилд зайлшгүй чухал юм. Ахлагч Брүс С.Хэйфэн, бид эцэст нь баяр хөөрийг илүү бүрэн дүүрэн мэдэрч болохын тулд хэцүү бэрхшээлийг Тэнгэрлэг Эцэг амьдралд маань өгдөг гэж заасан (“A Willingness to Learn from Pain,” Ensign,1983 оны 10-р сар, 64, 66-г үзнэ үү).

Сэтгэл гутралын ноцтой эмгэг буюу хүнд хэлбэрийн сэтгэл гутрал бол өөр асуудал юм. Энэ бол бидний бодол, сэтгэл хөдлөл, зан авир, хандлагад нөлөөлдөг сэтгэл зүйн нөхцөл байдал юм. Ахлагч Жэффри Р.Холланд ердийн гуниглал, сэтгэл гутрал хоёрын хоорондын ялгааны талаар ийн ярьсан. “Үүний талаар ярихдаа би бүх хүнд тохиолддог бүтэлгүй өдрүүд, татвар төлөх эцсийн хугацаа, ажил амжихгүй бухимдах үе эсвэл бидэнд үргэлж тохиолддог сэтгэл санаагаар унагаах зүйлсийн талаар яриагүй. Хүн бүрд сэтгэл тавгүйтэх эсвэл урам хугарах зүйлс тохиолддог. … Өнөөдөр би үүнээс хамаагүй ноцтой бөгөөд амьдралд бүрэн дүүрэн оролцох тухайн хүний чадварыг хязгаарладаг өвчин эмгэгийн талаар ярьж байна” (“Хагарсан сав шиг,” 2013 оны 10-р сарын Ерөнхий чуулган, 40).

Сэтгэл гутрал нь ихэнхдээ тодорхой шалтгаангүй эсвэл хэцүү үйл явдалд буруу хариу үзүүлснээр үүсэж болдог. Бид хүнд хэлбэрийн сэтгэл гутралыг туулах үедээ ихэвчлэн сэтгэл хөдлөлөө мэдрэхгүй, анзаарахгүй болдог. Бидний өдөр тутмын үйлдэлд саад болж болох ичиж зовох, өөрийгөө буруутгах, өөрийгөө үзэн ядах мэдрэмжийг бид мэдэрч байж болох юм. Сэтгэл гутрал нь тохиолдох бэрхшээлүүдэд эерэг байдлаар хандах чадварт маань саад болдог.

Түүнчлэн бид сүүлийн цуглаан дээр уншсанчлан, гуниглал болон сэтгэл гутрал Сүнсний өдөөлтийг мэдрэх, ойлгох чадварт маань нөлөөлдөг. (Рэйна И.Абүрто, “Үүлтэйд ч, нартайд ч Их Эзэн надтай хамт үлдээч!” 2019 оны 10-р сарын Ерөнхий чуулган, 62–66-аас үзнэ үү).

Ярилц:

Гуниглах, сэтгэл гутрах хоёр чухам юугаараа ялгаатай вэ?

Үз:

“Like a Broken Vessel, Part 1” видеог https://churchofjesuschrist.org/study/video/self-reliance-videos [1:38]-оос үзэх боломжтой.

1:57

2. Сэтгэл санааны асуудал руу хөтөлж болох хүчин зүйлс

Унш:

Яагаад ийм бодол мэдрэмжтэй байгаагаа мэдэх нь өөрсдөдөө болон бусдад илүү эелдэг хандахад бидэнд тусалдаг. Гуниглал, сэтгэл гутрал зэрэг нь доорх хүчин зүйлүүдээс болон хэд хэдэн хүчин зүйлээс шалтгаалж болох юм. Үүнд:

Сэтгэл санааны асуудал руу хөтөлж болох хүчин зүйлс

Биологийн—Бидний бие махбодын хүчин зүйлүүд

  • Удамшил

  • Ноцтой өвчин эмгэг/гэмтэл

  • Хоол тэжээлийн болон хөдөлгөөний дутагдал

  • Хууль бус мансууруулах бодис эсвэл эм буруу ашиглах

  • Улирлын өөрчлөлт

  • Химийн эсвэл гормоны өөрчлөлт

Сэтгэл санааны—Сэтгэл хөдөлгөм үйл явдлууд

  • Томоохон үйл явдлууд болон амьдралын шилжилт

  • Үхэл, хагацал

  • Хүчирхийлэл

Сэтгэл зүйн—Хүчтэй сэтгэл хөдлөл үүсгэсэн бусад хүнтэй харилцах харилцаа

  • Зөрчилдөөн

  • Ганцаардал ба тусгаарлалт

  • Нийгмийн дарамт

  • Урвалт эсвэл итгэл алдах

Сүнслэг—Итгэлийг сорьдог хэцүү үйл явдлууд

  • Сонголтуудын үр дагавар

  • Хэцүү бэрхшээлт дэлхийд амьдрах

Ярилц:

Хэцүү мэдрэмж хаанаас ирж байгааг мэдэх нь өөрсдөдөө болон бусдад илүү найрсаг байхад бидэнд хэрхэн туслах вэ?

3. Сэтгэл гутралын шинж тэмдгүүд

Унш:

Дараах шинж тэмдгүүд нь эмнэл зүйн сэтгэл гутралын шинж тэмдгүүд байж болно. Ихэнх хүн амьдралынхаа туршид эдгээр шинж тэмдгийг үе үе мэдрэх боловч хэрэв танд олон шинж тэмдэг удаан хугацаагаар мэдрэгдэж байгаа бол энэ нь илүү гүнзгий асуудал байгааг харуулж болох юм. Хэрэв гурав эсвэл түүнээс олон шинж тэмдэг удаан хугацаагаар үргэлжилж, ажиллах чадварыг тань хязгаарлаж эсвэл хувийн болон гэр бүлийн хүчин чармайлтыг үл харгалзан үүнээс салж чадахгүй байгаа бол мэргэжлийн тусламж авахыг эрэлхийлэх ёстой.

Сэтгэл гутралын шинж тэмдэг

  • Байнга гунигтай, сул дорой, найдваргүй, үнэ цэнгүй санагдах

  • Эрч хүч, урам зориг бага байх

  • Хоолны дуршил өөрчлөгдөх, жин хасах эсвэл нэмэх

  • Унтаж эсвэл сэрж чадахгүй байх, сэрүүн байх

  • Өмнө нь дуртай байсан үйл ажиллагаануудаа сонирхохоо болих

  • Анхаарлаа төвлөрүүлэх, санах эсвэл шийдвэр гаргахад хүндрэлтэй байх

  • Үхэх, амиа хорлох талаар бодох*

Ярилц:

Бид сэтгэл гутралын шинж тэмдгүүдийг мэддэг байх нь сэтгэл хөдлөлөө тогтвортой байлгаж, сэтгэлийн тэнхээтэй болоход хэрхэн туслах вэ? Энэ нь бусдыг дэмжихэд хэрхэн туслах вэ?

Унш:

*Хэрвээ та эсвэл өөр хэн нэгэн үхэх эсвэл амиа хорлох бодолтой байвал хамгийн ойролцоох эмнэлгийн түргэн тусламжийн хэсэг рүү тэр даруй очин мэргэжлийн хүний тусламж эрэлхийлж мөн гэр бүлийнхэн, найз, бишоптой эсвэл Сүмийн өөр удирдагчтай холбоо барина уу. Амиа хорлох аливаа бодлыг үргэлж нухацтай авч үзэх хэрэгтэй.

Тусламж авах утасны дугаарыг болон эх сурвалжийг suicide.ChurchofJesusChrist.org эсвэл mentalhealth.ChurchofJesusChrist.org дээрээс үзнэ үү.

Хойд Америкт байгаа хүмүүс 1-800-273-8255 дугаараар Улсын амиа хорлохоос сэргийлэх утас руу залгаж болно.

4. Тусламж авах арга зам

Унш:

Рэйна И.Абүрто эгч ийн заасан. “Тархи нь хүний биеийн ямар ч эрхтэнтэй адил өвдөж, гэмтэж мөн химийн найрлагын тэнцвэртэй байдал нь алдагдаж болдог. Оюун ухаан маань зовж шаналж байхад бид Бурханаас болон эргэн тойрны хүмүүс, эмч,сэтгэцийн эрүүл мэндийн мэргэжилтнээс тусламж авах нь зүйтэй. …

Хааяа нэг гуниглах, санаа зовох бол ердийн зүйл. Гуниглах, сэтгэл түгших зэрэг нь хүний төрөлхийн сэтгэл хөдлөл юм. Гэхдээ хэрэв бид үргэлж гуниглаж, өвчин зовлон маань Тэнгэрлэг Эцэгийнхээ болон Түүний Хүүгийн хайрыг мөн Ариун Сүнсний нөлөөг мэдрэх чадварыг хааж байгаа бол бид сэтгэл гутрал, сэтгэл түгшүүр юм уу өөр бусад сэтгэл санааны өвчинд нэрвэгдсэн байж магад” (“Үүлтэйд ч, нартайд ч Их Эзэн надтай хамт үлдээч!” 2019 оны 10-р сарын Ерөнхий чуулган, 57)

5. Уй гашуу

Унш:

Бараг хүн бүр амьдралынхаа хэзээ нэгэн цагт хайртай хүнээ эсвэл хэн нэгнийг алдсанаас мөн ажлаа алдаж эсвэл холбоо харилцаа тасарснаас уй гашуу мэдэрдэг. Сайн мэдээ, бидний байгуулсан гэрээ, хайртай хүмүүсээ дахин харах болно гэдэг мэдлэгийнхээ улмаас бид гашуудах ёсгүй гэж бодож болох юм. Гэхдээ үнэндээ тийм биш. Лазарыг нас барахад Есүс бүр уйлж байсан, учир нь Тэрээр түүнд хайртай байв (Иохан 11:35–36-г үзнэ үү). Ахлагч Рассэлл М.Нэлсон: “Гашуудал нь цэвэр хайрын гүн гүнзгий илэрхийллийн нэг юм. Энэ нь тэнгэрлэг зарлигтай бүрэн нийцдэг энгийн хариу хандлага билээ. Чи хайранд амьдрах ёстой, ийнхүү чи нас нөгчсөн тэднийг алдсаныхаа төлөө уйлах ёстой’ гэж заасан [Сургаал ба Гэрээ 42:45]” (“Doors of Death,” Ensign, May 1992, 20).

Хүн бүр өөр өөрөөр өөрсдийн цаг хугацаанд гашууддаг. Гашуудаж байгаа үедээ ихэнх хүн доор жагсаасан сэтгэл хөдлөлийг мэдэрдэг ба эдгээрийг мэдрэх тодорхой дараалал, цагийн хязгаар байдаггүй.

  • Үгүйсгэх: Ийм зүйл тохиолдсонд бид итгэж чадахгүй байна. Бид өөрсдийгөө цочролд орохыг эсвэл тохиолдож байгаа зүйлийг мартахыг оролдож байгаагаа харж болох юм.

  • Уурлах: Бид өөрсдөдөө болон хайртай хүмүүстээ мөн Бурханд хүртэл уурладаг байж болно. Уурлах нь бид өөрсдийн алдсан зүйлийн үнэ цэнийг илэрхийлж байгаа явдал байдаг.

  • Тохиролцох: Бид муухай зүүд зүүдэлж байгаа гэж бодон, юмсыг буцааж хэвэнд нь оруулахын тулд Бурхантай тохиролцохыг оролдож болох юм. Бид тодорхой үр дүнд хүрэхийн тулд “би долоо хоног бүр ариун сүм рүү явбал яах вэ?” гэх мэтээр “яах вэ?” гэдэг асуултыг тавьж болно.

  • Уйтгарлаж гуниглах: Бид алдсан хүний болон юмсын араас гүн гүнзгий гунигладаг. Энэхүү гуниглал хүчтэй, цочром байж болох ч эмнэлзүйн сэтгэл хямрал гэсэн үг биш юм. Энэ нь гашуудлын үйл явцын хэвийн хэсэг.

  • Хүлээн зөвшөөрөх: Хүлээн зөвшөөрөх гэдэг нь гарз тохиосныг хүлээн зөвшөөрөхийг хэлдэг. Энэ нь бид уг гарзын төлөө баярлаж байгаа эсвэл уг үйл явдал болсон гэдэг дурсамжаас урваж байгаа гэсэн үг биш. Бид цааш амьдрахын тулд бодит байдлыг хүлээн зөвшөөрдөг.

Ярилц:

Гашуудлаас үүдэлтэй нийтлэг сэтгэл хөдлөлийг ойлгох нь бидэнд хэрхэн тусалж чадах вэ?

Унш:

Хүн бүр өөр өөрөөр гашууддаг. Зарим хүн унтаж, идэж чадахгүй байж болно. Зарим хүн хүмүүстэй байхыг хүсэж байхад зарим нь ганцаараа байхыг хүсэж болох юм. Зарим нь хүчтэй сэтгэл хөдлөлийг мэдэрдэг байхад зарим нь тэгэхгүй байж магад. Зарим нь богино, зарим нь маш удаан хугацаагаар гашуудаж болно. Гашуудах зөв арга зам гэж байдаггүй.

Дараах санаа зөвлөмж нь гашуудлын талаар илүү сайн ойлголттой болж, үүнийг туулахад эсвэл гашуудаж байгаа хүмүүст туслах боломж олгоход тань тусалж болох юм.

  • Мэдэрч, уйлж, үйл явцын хэсэг болгон мэдэрч эсвэл мэдрэхгүй байгаа зүйлийг туулах зөвшөөрлийг өөртөө олго.

  • Өөртөө анхаарал тавь. Эрүүл хоол идэж, хангалттай нойр авч, дасгал хөдөлгөөн хийхийг хичээ.

  • Өөрийн мэдэрч байгаа мэдрэмжийг тодорхойлж, эдгээр нь энгийн, эрүүл зүйл гэдгийг хүлээн зөвшөөр.

  • Танд хэр их хугацаа хэрэгтэй байж болох тал дээр бодитоор хандаж, нэг удаад нэг алхам хий.

  • Аз жаргал, баяр хөөр, амар амгалангийн мэдрэмж нь гарз тохиосон дурсамжаас урваж байгаа хэрэг биш гэдгийг ухаар.

  • Өөрт тохиосон гарз, ирээдүй найдварынхаа тухай бичин, бодол, мэдрэмжээ илэрхийл.

  • Хэрвээ эдгээр мэдрэмж дэндүү хэцүү байвал мэргэжилтнээс тусламж авахыг эрэлхийлэх талаар бодож үз.

Унш:

Та ганцаараа гашуудах хэрэггүй бөгөөд хэрэгцээтэй үедээ бусдад хандаж болно. Та гэр бүл, найз нөхөд, Сүмийн удирдагчдаас болон хамгийн чухал нь Аврагчаас дэмжлэг авч чадна.

Аврагч бидэнд хэрхэн тусалж чадах талаар Шэрон Юбанк эгч ийн заасан. “Гай зовлон бидэнд тохиолдоход, түүнчлэн амьсгаа ч авч чадахааргүй зовж шаналахад мөн Иерихо орохоор явж байсан хүний адил зодуулж, амь голтой орхигдох үед маань Есүс ирж, бидний шархан дээр тос асгаж, зөөлнөөр өргөн босгоод, дэн буудалд авчран, асарч тойлдог [ Лук 10:30–35]-ыг үзнэ үү]. Тэрээр уй гашууд автсан хүмүүст хандан, “Та нарын мөрөн дээр тавигдах ачаануудыг, бүр тэдгээрийг нуруун дээрээ байгааг ч мэдрэхгүй болтол, … би түүнчлэн хөнгөлнө; Их Эзэн Бурхан би өөрийн хүмүүст тэдний зүдгүүрт үед зочилдгийг та нар гарцаагүй мэдэж болохын тулд би үүнийг хийх болно [Мозая 24:14] Христ шархыг эдгээдэг” (“Христ бол харанхуйг гийгүүлэгч гэрэл,” 2019 оны 4-р сарын Ерөнхий чуулган, 87–91).

Бид гашуудаж байхдаа энэ нь дааж давшгүй мэт санагдаж, бусдаас өөрсдийгөө тусгаарлах хүслийг мэдэрч болох юм. Гэхдээ бид бусдаас дэмжлэг авч чадна гэдгийг санаарай.

Үз:

“Christ’s Atoning Love Heals Grieving Hearts” видеог https://churchofjesuschrist.org/study/video/self-reliance-videos [3:22]-оос үзэх боломжтой.

3:18

Ярилц:

Гашуудлаа даван туулах талаар бид дээрх түүхээс юу сурч болох вэ?

6. Тусламж үзүүлэх арга зам

Унш:

Та хайртай хүнээ алдсан, хэцүү үеийг туулж байгаа эсвэл сэтгэл гутрал юм уу өөр ямар нэг өвчин туссан хүнийг мэддэг байж болох юм. Тэдэнд юу гэж хэлэх, тэдний дэргэд юу хийхээ мэдэх нь хэцүү байж болно. Танд сэтгэл хөдлөлөө харуулахад эсвэл сэтгэл хөдлөлөө харуулж буй хүний хажууд байхад эвгүй эсвэл ичмээр санагдаж болох юм. Доорх хүснэгтийн зүүн талын баганад гашуудаж байгаа хүнд туслахыг хичээх үедээ хүмүүсийн хэлж байхыг сонссон, тийм ч тустай биш зарим жишээг багтаав. Баруун талын баганад оронд нь хэрэглэж болох тустай үгсийг багтаасан байгаа.

Тийм ч тустай биш

Илүү тустай

Тийм ч тустай биш

  • “Чамд ямар санагдаж байгааг би яг мэдэж байна.”

    • Хэдийгээр бид ойролцоо зүйлсийг туулсан байлаа ч асуулт тавьж, уг хүнд ямар байгааг сонсох нь хэзээд илүү дээр байдаг.

  • “Итгэлтэй л байвал бүх зүйл зүгээр болно.”

    • Мэдээж, бид итгэлтэй байх хэрэгтэй, гэхдээ энэ нь ямар нэгэн зүйл хэцүү байгаа эсэхийг өөрчилдөггүй. Уг хүнтэй одоо энэ мөчид хамт байх нь чухал.

  • “Юу ч гэсэн чи … -гүй.

    • Бид өгүүлбэрийг “юу ч гэсэн” гэх мэт үгсээр эхлэх үед уг хүний туулж байгаа зүйлийг дарж багасгаж байдаг.

  • “Бурханд төлөвлөгөө байгаа.”

    • Энэ нь бид үнэхээр сонсож мөн хайрлахын оронд асуудлыг хурдан шийдэхийг хичээж байгаа мэт сонсогдож болно.

  • “Тэд илүү сайхан газарт байгаа.”

    • Ингэж хэлэх нь хайртай хүнээ санахыг нь багасгахгүй.

Илүү тустай

  • “Би яг одоо юу хэлэхээ мэдэхгүй байна. Гэхдээ надад хэлсэнд чинь маш их баярлаж байна.”

  • “Яг одоо юу мэдэрч байгаагаа надад хэлээч.”

  • “Би чамд санаа тавьдаг.”

  • “Би чиний төлөө энд байна.”

  • “Ингэж мэдрэх нь зүгээр шүү.”

Унш:

Хүн бүр өвөрмөц бөгөөд өөр өөр хэрэгцээтэй байдаг. Хэдийгээр чи зөв зүйлс хэлсэн ч уг хүн дургүйцэж болно. Гомдож, бухимдах нь гансрал гунигийн эсвэл сэтгэл гутралын бодитой хэсэг юм. Таны хамгийн чухал ажил бол ирж, сонсох мөн хайр, найрсаг сэтгэлээр хандах явдал.

Зөвлөгөө:

Энэ бүлгийн төгсгөлд байгаа “Эх сурвалж” хэсгээс амьдралын төрөл бүрийн бэрхшээлд хэрхэн хариулах талаарх эх сурвалжийн жагсаалтыг үзнэ үү.

Ярилц:

Сэтгэл санааны хувьд асуудалтай байгаа хүнд та хэрхэн тусалж болох вэ?