Ngaahi Tohi Lēsoni Palaimelíi mo e Taimi Fevahevaheʻakí
Lēsoni 25: Ko e Talanoa Fakatātā ʻo e Kau Taupoʻou ʻe Toko Hongofulú


Lēsoni 25

Ko e Talanoa Fakatātā ʻo e Kau Taupoʻou ʻe Toko Hongofulú

Taumuʻá

Ke poupouʻi ʻa e fānaú taki taha ke nau mateuteu fakalaumālie ki he hāʻele ʻanga-ua mai ʻa Sīsū Kalaisí.

Teuteú

  1. Ako ʻi he faʻa lotu ʻa e Mātiu 25:1–13 pea mo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 45:56–57, 63:53–54. Hili iá peá ke ako ʻa e lēsoní mo ke fili pe ʻe anga fēfē haʻo fiemaʻu ke akoʻi ki he fānaú ʻa e fakamatala ʻo e folofolá (Vakai, “Teuteuʻi Hoʻo Lēsoní,” vi, pea mo e “Faiako mei he Folofolá, viii.)

  2. Fili ʻa e ngaahi fehuʻi ke aleaʻí pea mo e ngaahi ʻekitivitī fakatupulaki ʻa ia ʻe fakakau mai ki ai ʻa e fānaú pea tokoni lelei taha kia kinautolu ke nau aʻusia ʻa e taumuʻa ʻo e lēsoní.

  3. Nāunau ʻoku fie maʻú:

    1. Tohi Tapu pe Fuakava Foʻou ke taki taha ʻa e fānaú.

    2. Ko e ngaahi foʻi lea ko ʻení:

      • Kau taupoʻou ʻe toko hongofulú = Ko e Kāingalotú

      • Loló = Teuteu fakalaumālié

      • Tangata taʻané = Sīsū Kalaisi

      • Taʻané = Hāʻele anga ua maí ʻa Sīsuú

    3. Fakatātā 7-25, Ko e Hāʻele Angaua Maí (Ngaahi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí 238; 62562 900)

Fokotuʻu ki he Founga Fai ʻo e Lēsoní

Fakaafeʻi ha taha ke ne fai ʻa e fua lotú.

ʻEkitivitī ke Takiakiʻi ʻAki e Tokangá

Kole ke nau ʻai ke hangē pe ʻoku nau ʻalu ʻo ʻeveʻevá.

ʻEkitivitī ke Takiakiʻi ʻAki e Tokangá

  • Ko e hā e meʻa ʻoku tau fie maʻu ke teuteuʻi ki he ʻeveʻeva ko ʻení?

  • Ko e hā e meʻa ʻoku totonu ke tau ʻavé?

Tau pehē, ʻOku teuteu ke tau ʻalu ʻo ʻeveʻeva ki ha feituʻu pea ʻoku fie maʻu ke ʻave ʻa e ,” fakahā mai ha foʻi meʻa ʻe taha. Tuku ki ha taha ʻo e fānaú ke ne tala mai ʻa e foʻi sētesi tatau pē, fakakau ki ai ʻa e meʻa naʻá ne tala maí, pea mo toe tānaki mai mo ha meʻa kehe ʻe taha. Hokohoko atu hoʻo takatakai ʻi he lokí, ʻaki haʻo tuku ki he fānaú ke nau fakahingoa mai ʻa e ngaahi meʻa ki muʻá pea tānaki mai ha meʻa kehe ʻe taha. Tuku ki he fānaú ke nau taki taha ha faingamālie pe toe lahi ange ai, fakatatau ki he toko lahi hoʻo kalasí. Tokoni ki he fānaú ʻi hono fakahingoa ʻo e ngaahi meʻá kapau ʻe fie maʻu.

Fakahā ange ko e konga mahuʻinga taha ʻi heʻetau moʻuí ʻa e mateuteú.

ʻEkitivitī ke Takiakiʻi ʻAki e Tokangá

  • Ko e hā ha niʻihi ʻo e ngaahi meʻa ʻoku fie maʻu ke tau teuteu ki aí makehe mei he ʻeveʻevá?

Mou aleaʻi fakalelei ʻa e teuteu ʻoku tau fai ki he akó, ki ha foʻi houa kai, ki ha efiafi fakafāmilí, pea mo e alā meʻa pehē. Fakahā ki he fānaú te nau ako ʻi he lēsoni ko ʻení ki ha founga te nau lava ai ʻo mateuteu fakalaumālie ki ha meʻa fakaofo ʻe hoko ʻi he kahaʻú.

Fakamatala ʻa e Folofolá

Akoʻi ʻa e talanoa fakatātā ʻo e kau taupoʻou ʻe toko hongofulú (Mātiu 25:1–13). (Ko e fokotuʻu ki hono founga akoʻi ʻo e folofolá, vakai, “Faiako mei he Folofolá,” viii.) Tala ange naʻe faʻa fakaʻaongaʻi maʻu pe ʻe Sīsū ʻa e ngaahi talanoa fakatātaá ʻi heʻene faiakó, ʻo ne ngāueʻaki ʻa e ngaahi meʻa anga mahení pea mo e ngaahi meʻa naʻe hokó ke akoʻiʻaki ha tefitoʻi moʻoni fakalaumālie ʻoku ʻikai ke mahino. Naʻá ne fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi talanoa fakatātaá koeʻuhí ko kinautolu ʻoku holi ke akó ʻe mahino kia kinautolu ʻa e moʻoní (vakai, Mātiu 13:10–17). Tokoniʻi ke mahino ʻoku fakatatau ʻa e talanoa fakatātā ko ʻení ki he toe hāʻele ʻanga-ua mai ʻa Sīsū Kalaisí, ʻa ia ko e taimi ʻeni ʻe toe hāʻele mai ʻa e Fakamoʻuí ʻo pule ʻi he taʻu ʻe tahaafé, ko ha taʻane.

Fakamatalaʻi ko e talanoa fakatātā ʻo e kau taupoʻou ʻe toko hongofulú ʻoku fakatefito ia ʻi he anga fakafonua tukufakaholo ʻo e mali ʻa e kakai Siú. ʻOku fakafeʻao mai ʻe he tangata taʻané mo hono ngaahi kaungāmeʻá ʻa e taʻahine taʻané mei hono ʻapí ki he ʻapi ʻo e tangata taʻané. Pea ʻoku tali ʻi he halá ʻa e ngaahi kaungāmeʻa ʻo e taʻahine taʻané ke kau fakataha mo kinautolu. Ko e taimi ko ē ʻoku nau aʻu ai ki he ʻapi ʻo e tangata taʻané, ʻoku nau hū kotoa ki he ouau ʻo e malí. ʻOku faʻa fai maʻu pe ʻi he houa efiafí ʻa e ngaahi malí, koeʻuhí ʻe toʻotoʻo ʻe kinautolu ʻoku tatali ki he ongo meʻa taʻané ha fanga kiʻi maama.

Ngaahi Fehuʻi ke ʻAleaʻi pea mo Fakaʻaongaʻí

Ako ʻa e ngaahi fehuʻi mo e ngaahi fakamoʻoni folofola ko ʻení ʻi he teuteu hoʻo lēsoní. Peá ke fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi fehuʻi ko ia ʻokú ke ongoʻi ʻe tokoni lelei taha ki he fānaú ke mahino kia kinautolu ʻa e folofolá pea mo fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo e ongoongoleleí ʻi heʻenau moʻuí. ʻE tokoni haʻo lau mo aleaʻi mo kinautolu ʻa e folofolá koeʻuhí ke nau maʻu ha ʻilo fakafoʻituitui ʻoku lahi angé.

Ngaahi Fehuʻi ke ʻAleaʻi pea mo Fakaʻaongaʻí

  • Ko hai ʻoku fakafofongaʻi ʻe he kau taupoʻou ʻe toko hongofulú? (Mātiu 25:1.) Ko hai ʻoku fakafofongaʻi ʻe he tangata taʻané? (Sīsū Kalaisi.)

  • ʻE anga fēfē haʻatau ʻiloʻi naʻe tui ʻa e kau taupoʻou ʻe toko hongofulú kia Sīsū Kalaisi? (Mātiu 25:6–7. Naʻa nau “ ʻalu ʻo fakafetaulaki” ki he tangata taʻané pea mo tatali kiate ia.) ʻE anga fēfē haʻatau fakahā ʻoku tau tui kia Kalaisi?

  • Ko e hā naʻe pehē ai ʻoku vale e toko nima ʻo e kau taupoʻoú? (Mātiu 25:3.) Ko e hā naʻe pehē ai ʻoku poto honau toko nimá (Mātiu 25:4.)

  • Ko e hā e meʻa naʻe hoko ʻi he aʻu mai ʻa e tangata taʻané? (Mātiu 25:6–8.) Ko e hā ʻokú ke fakakaukau ai naʻe ʻikai ke mateuteu ʻa e kau taupoʻou vale ʻe toko nimá? Ko e hā haʻo fakakaukau te tau lava ʻo mateuteu ki ha taimi ʻe toe hāʻele mai ʻa Sīsuú?

  • Ko e hā haʻo fakakaukau ki he ʻuhinga naʻe ʻikai fie vahevahe ʻe he kau taupoʻou potó ʻenau loló? (Mātiu 25:9.) Ko e hā naʻe ʻikai ai te nau fie ʻoange ha meʻi lolo ki he niʻihi kehé. Fakamatalaʻi ko e fōtunga ʻo e maama ʻa e kau Siú, naʻe fuopotopoto ʻa e ngutuʻi māmá, pea faingataʻa ke huhua ʻa e loló ki he maama ʻe tahá (vakai ki he fakatātā ʻoku maʻu ʻi he konga ki mui ʻo e lēsoní). ʻOku fakafofongaʻi ʻe he lolo ʻi he maama ʻa e kau taupoʻou potó ʻenau moʻui anga-tonú pea mo ʻenau talangofuá. ʻOku tau taki taha ʻutu pe ʻene maama, ʻa ia ʻokú ne fakafofongaʻi ʻetau moʻui fakafoʻituituí, mo ʻetau talangofuá mo e anga māʻoniʻoní. He ʻikai lave ke foaki ʻe he Tamai Hēvaní ʻa e ngaahi tāpuaki ʻetau moʻui anga-tonú kia kinautolu ʻoku taʻe faitotonú.

  • Ko e hā e meʻa naʻe hoko ki he toko nima naʻe ʻikai mateuteú? (Mātiu 25:10–12.) Ko e hā e meʻa naʻe hoko ki he toko nima naʻe mateuteú? Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke tau teuteu ʻi he ʻahó ni ki he Hāʻele ʻAnga-ua Maí? ʻE anga fēfē haʻatau fakafonuʻaki ʻa e loló ʻetau ngaahi māmá?

Lau ʻa e kupuʻi lea ko ʻení meia ʻEletā Pūlusi R. Makongikī: “ ʻOku tau teuteu fakatāutaha, ke tali hotau ʻOtuá ʻaki ʻetau tauhi ʻa ʻene ngaahi fekaú pea moʻuiʻaki ʻene ngaahi fonó…. Kuo toe fakafoki mai ʻi he ʻahó ni ʻa e kakato ʻo e ongoongoleleí, ke teuteuʻi ʻa e kakaí ki he toe Hāʻele ʻAnga- Ua mai ʻa e Foha ʻo e Tangatá” (The Millennial Messiah, p. 572).

Tuku ke nau lau ʻa e Mātiu 24:36 pea mo e 25:13. Fakamatalaʻi ʻoku tatau pē ʻa e ʻikai ke ʻiloʻi ʻe he kau taupoʻou vale ʻe toko nimá ʻa e taimi ʻe haʻu ai ʻa e tangata taʻané, pea mo e ʻikai ke tau ʻiloʻi ʻa e taimi ʻe toe hāʻele mai ai ʻa Sīsuú.

Ngaahi Fehuʻi ke ʻAleaʻi pea mo Fakaʻaongaʻí

  • Ko e hā e meʻa ʻe hokó ʻi he taimi ʻe toe hāʻele anga-ua mai ai ʻa Sīsū Kalaisí? (T&F 45:56–57; 63:53–54.) Ko e hā e ngaahi tāpuaki ʻe maʻu ʻe kinautolu ʻoku mateuteu fakalaumālié? (T&F 38:30.)

ʻE lava pē ke ke fakaʻaongaʻi ʻa e ʻekitivitī fakatupulaki hono 2 ke hoko ia ko hano toe fakamanatu pea mo aleaʻi ʻo e lēsoni ko ʻení.

ʻEkitivitī Fakatupulakí

Te ke lava ʻo fakaʻaongaʻi ha taha pe lahi ange ʻo e ngaahi ʻekitivitií ni ʻi ha faʻahainga taimi pe lolotonga ʻa e lēsoní pe ko hano fakamanatu, fakamatala fakanounou, pē ʻi hono tukupaá.

  1. Aleaʻi nounou ʻa e ngaahi fakamatala ko ʻení ke fakataukeiʻiʻaki ʻa e fānaú pea mo e toe hāʻele anga-ua mai ʻa Sīsū Kalaisí:

    • ʻI he taimi naʻe mavahe ai ʻa Sīsū mei heʻene kau ʻAposetoló ʻi Selusālemá, naʻe fakahā ʻe he ʻāngeló kia kinautolu ke ne toe hāʻele anga-ua mai. (Ngāue 1:9–11.)

    • Ko e Tamai Hēvaní pē ʻokú ne ʻafioʻi ʻa e taimi ʻo ʻene toe hāʻele anga-ua maí. (Mātiu 24:36.)

    • ʻE toe hāʻele mai ʻa Sīsū ʻi he mālohi pea mo e fuʻu nāunau fakataha mo e kakai taʻefaʻalaua ʻo iá, ʻo nofo ʻi he māʻoniʻoni fakataha mo e tangatá ʻi māmani ʻi he taʻu ʻe taha afe. (T&F 29:11.)

    • ʻOku fie maʻu ke tau mateuteu ki he toe hāʻele ʻanga-ua mai ʻa Sīsuú. (T&F 33:17–18.)

    • ʻE nofo ʻo taʻengata ʻi he ʻao ʻo e Tamai Hēvaní pea mo Sīsuú ʻa e kau māʻoniʻoni ko ia ʻoku nau mateuteu ki he ʻaho lahi mo fakaofo ʻo ʻene toe hāʻele maí.

  2. ʻOange ke nau taki taha ha tatau ʻo e kiʻi maama ʻi he ngataʻanga ʻo e lēsoní, pe ko haʻo tā ha kiʻi fakatātā ʻi he palakipoé. Tuku ke nau hiki mai ʻi heʻenau ngaahi māmá pe ko e palakipoé ha ngaahi meʻa ʻa ia ko ha lolo fakalaumālie ʻe lava ke fakafonuʻaki ʻenau ngaahi māmá, (ʻe lava pē ke hoko ʻa e niʻihi ʻo e ngaahi fakakaukau ko ʻení ko e ngaahi fakamoʻoní, ako ʻo e ongoongoleleí, tokoni ki he niʻihi kehé, totongi vahe hongofulú, moʻui taau ki he tataki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní, faʻa lotu, fakakakato ʻo e ngaahi fatongia fakasiasí, pea mo e alā meʻa pehē). Tokoniʻi ke mahino te nau lava ke maʻu pe fai fakafoʻituitui ʻa e ngaahi meʻá ni kae ʻoua kuo ʻi ai ha lolo ʻi heʻenau ngaahi māmá, ʻo hangē ko ia naʻe fai ʻe he kau taupoʻou poto ʻe toko nimá.

    “Fakafehonaki ʻa e ngaahi meʻa naʻe hiki ʻe he fānaú ʻi heʻenau ngaahi māmá pea mo e ngaahi fakakaukau ʻa Palesiteni Sipenisā W. Kimipoló: “ ʻOku tātānaki ʻa e lolo ʻoku tau teuteú ʻi ha kiʻi tulutā ki he tulutā ʻetau moʻui māʻoniʻoní. Ko ʻetau ʻalu ki he houa lotu sākalamēnití ko hono tātānaki ia ʻa e lolo ki heʻetau ngaahi māmá, ʻi ha kiʻi tulutā ki he tulutā ʻi ha ngaahi taʻu. ʻAukaí, lotu fakafāmilí, faiako fakaʻapí, mapuleʻi ʻo e ngaahi holi ʻa e sinó, malangaʻi ʻo e ongoongoleleí, ako ʻo e folofolá—ko e ngāue taki taha ʻo e liʻaki moʻuí pea mo e talangofuá ko ha kiʻi tulutā ia ʻoku tānaki atu ki heʻetau tukuʻanga koloá. Ko e ngāue ʻofá, totongi ʻo e ngaahi foakí pea mo e vahe hongofulú, ngaahi fakakaukau maʻá pea mo e ngāué, mali ʻi he fuakavá ki he taʻengata—ʻe lava ke fuʻu ʻaonga ʻaupito ʻa e ngaahi meʻa ko ʻení ki he lolo ʻa ia ʻe lava ke ne ʻutu ʻa ʻemau ngaahi māmá ʻi he tuʻuapoó” (Faith Precedes the Miracle, p. 25).

    Mou aleaʻi ha ngaahi founga ke tānaki mai ai ʻa e loló ki heʻetau ngaahi māmá ʻa ē ʻoku teʻeki ke lave ki ai ʻa e fānaú, pea tuku ki he fānaú ke nau tānaki ha niʻihi ki heʻenau ngaahi lisí ʻo kapau ʻoku fie maʻu. Tokoni ke mahino kia kinautolu ko e ngaahi meʻa ʻeni he ʻikai lava ke toʻo ia mei ai kae ʻoua kuo toe hāʻele mai ʻa e Fakamoʻuí.

  3. Lau ʻa e kupuʻi lea ko ʻení meia Palesiteni Sipenisā W. Kimipolo: “ ʻOku kau ʻa e kau taupoʻou ʻe toko hongofulú ki hono puleʻangá pea ʻoku nau maʻu ʻa e totonu kotoa pē ki he ngaahi tāpuakí—tuku kehe pē ʻa e toko nima ʻa ē naʻe ʻikai ke nau loto-toʻá pea ʻikai te nau mateuteu ʻi he hokosia mai ʻa e ʻaho lahí. Naʻe ʻikai te nau mateuteu koeʻuhí naʻe ʻikai te nau moʻuiʻaki kotoa ʻa e ngaahi fekaú. Naʻa nau fuʻu loto mamahi ʻaupito koeʻuhí ko hono tapuniʻi kinautolu mei he taʻané—[pea ʻe pehē pē haʻane hoko ki he kau mēmipa ʻo e ʻahó ni ʻa ia ʻoku ʻikai te nau mateuteú]” (Ko e Mana ʻo e Fakamolemolé, p. 8).

  4. Hivaʻi pe lau ʻa e ngaahi foʻi lea ki he “When He Comes Again” (Tohi Hiva ʻa e Fānaú, p. 82). Fehuʻi ki he fānaú hili hono hivaʻi ʻa e foʻi hivá, ke nau fakakaukau angé pe naʻe mei anga fēfē ha folofola mai ʻa Sīsū kia kinautolu, “Kuó ke fai ha ngāue lelei maʻaku, Faaki ki hoku fatafatá pea nofo mo au.”

Fakaʻosí

Fakamoʻoní

Fai ʻa hoʻo fakamoʻoní ki hono mahuʻinga ʻo e moʻui māʻoniʻoni ʻi he teuteu ki he hāʻele ʻanga-ua mai ʻa Sīsū Kalaisí. Fakahā ki he fānaú ʻa e fuʻu mahuʻinga kiate koe ke ke moʻui taau koeʻuhí ke ke kau ʻi he fuʻu meʻa fakaofo ka hokó.

Laukonga ʻoku Fokotuʻu Atu ke Fai mei ʻApi

Fokotuʻu ange ke nau ako ʻa e Mātiu 25:1–13 mei ʻapi ke hoko ia ko hono toe fakamanatu ʻo e lēsoni ko ʻení.

Fakaafeʻi ha taha ke ne fai ʻa e lotu tukú.

ʻĪmisi
oil lamp

Paaki