Ngaahi Tohi Lēsoni Palaimelíi mo e Taimi Fevahevaheʻakí
Lēsoni 27: Ko e Talanoa Fakatātā ʻo e Fanga Sipí pea mo e Fanga Kosí


Lēsoni 27

Ko e Talanoa Fakatātā ʻo e Fanga Sipí pea mo e Fanga Kosí

Taumuʻá

Ke akoʻi kinautolu ʻoku hoko ʻetau tokoni ki he niʻihi kehé ko ha meʻa ia ke teuteuʻi ai kitautolu ki he taimi ʻe fai ai ʻe Sīsū Kalaisi hotau fakamāú.

Teuteú

  1. Ako ʻi he faʻa lotu ʻa e Mātiu 25:31–46. Hili iá peá ke ako ʻa e lēsoní mo e fili pē ʻe anga fēfē hoʻo akoʻi ki he fānaú ʻa e ngaahi fakamatala ʻa e folofolá. (Vakai, “Teuteuʻi Hoʻo lēsoní,” vi, pea mo e “Faiako mei he Folofolá,” viii.)

  2. Laukonga ʻoku tānaki atu: Sēkope 2:17–19; Mōsaia 4:16, 26; pea mo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 104:17–18.

  3. Fili ʻa e ngaahi fehuʻi ke aleaʻí pea mo e ngaahi ʻekitivitī ʻa ia ʻe fakakau mai ki ai ʻa e fānaú pea tokoni lelei taha kia kinautolu ke nau aʻusia ʻa e taumuʻa ʻo e lēsoní.

  4. Nāunau ʻoku fie maʻú:

    1. Tohi Tapu pe Fuakava Foʻou ke taki taha ʻa e fānaú.

    2. Fakatātā 7-26, Ko e Fakamaau Fakaʻosí (ko e fakatātā ʻi he hōlisi ʻo e Temipale Uasingatoní), pea mo e 7-25, Ko e Hāʻele ʻAnga Ua Maí (Ngaahi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí 238; 62562 900).

Fokotuʻu ki he Founga Fai ʻo e Lēsoní

Fakaafeʻi ha taha ke ne fai ʻa e fua lotú.

Fakaafeʻi ke nau taki taha fakahā ki he kalasí ha faʻahinga meʻa naʻa nau fai ʻi he lolotonga ʻo e ngaahi uike kuo hilí ke fakatupulaki pe fevahevaheʻaki ʻo ha tāleniti.

ʻEkitivitī ke Takiakiʻi ʻAki e Tokangá

Lau ʻa e ngaahi meʻa ko ʻení pe ko ha meʻa ʻoku meimei tatau naʻe hoko ki he fānaú (fakaʻaongaʻi ha ngaahi meʻa ʻoku nau anga maheni mo iá). Fehuʻi ange ko e hā e meʻa ʻoku nau fakakaukau ʻoku totonu ke nau faó ʻo kapau:

ʻEkitivitī ke Takiakiʻi ʻAki e Tokangá

  • ʻOku nau sio ki ha taha ʻoku toe siʻisiʻi angé ʻoku fieinua ka ʻoku ʻikai ke ne aʻu ki he vaí.

  • ʻOku nau ʻiloʻi ha kiʻi tamasiʻi pe taʻahne kuo lava ʻeni ha ngaahi uike ʻa e ʻikai ke ne ʻalu ki he lotú.

  • ʻOku nau ʻiloʻi ha taha ʻoku ʻikai feʻunga ʻa e meʻatokoni ʻokú ne maʻú.

  • ʻOku nau mamata ki ha taha ʻoku ʻikai ke ne maʻu ha kote mafana, ka ʻoku fuʻu momoko ʻaupito.

  • ʻOku nau ʻiloʻi ha taha kuo fuʻu fuoloa ʻa ʻene moʻua ʻi ha māhaki pe faingataʻaʻia fakaesino ʻi hono ʻapí.

ʻEkitivitī ke Takiakiʻi ʻAki e Tokangá

  • Ko e hā e meʻa ʻoku fie maʻu ʻe Sīsū ke ke faí? Ko e hā hono ʻuhinga ʻokú ke fakakaukau ai ke ke tokoni ki ha ngaahi palōpalema pehení ʻoku hoko?

Toe fakamanatuʻi ange ʻa e ngaahi meʻa naʻa mou ako ʻi he ongo lēsoni naʻe toki ʻosí ʻo kau ki he ongo talanoa fakatātā naʻe fakaʻaongaʻi ʻe Sīsū ke akoʻiʻaki e kakaí ʻo kau ki heʻene toe hāʻele anga-ua maí. Ka ʻoku akoʻi ʻi he lēsoní ni ʻa e talanoa fakatātā hono tolú ʻi he Mātiu 25, pea ʻoku kau fakataha ʻa e ngaahi talanoa fakatātaá ni hono akoʻi kitautolu ke tau mateuteu ki he toe hāʻele mai ʻa Sīsuú pea mo e taimi te ne fakamaauʻi ai kitautolú. Ko e founga lelei taha ki heʻetau teuteú ʻa e tokoni ki he niʻihi kehé.

Fakamatala ʻa e Folofolá

Fakaʻaliʻali ʻi he taimi totonu ʻa e fakatātā Ko e Fakamaau Fakaʻosí mo e Ko e Hāʻele ʻAnga Ua Maí ʻi he taimi te ke akoʻi ai ʻa e talanoa fakatātā ʻo e sipí pea mo e kosí mei he Mātiu 25:31–46. (Ko e fokotuʻu ki hono founga akoʻi ʻo e folofolá, vakai, “Faiako mei he Folofolá,” viii.)

Ngaahi Fehuʻi ke Aleaʻi pea mo Fakaʻaongaʻí

Ako ʻa e ngaahi fehuʻi mo e ngaahi fakamoʻoni folofola ko ʻení ʻi he teuteuʻi hoʻo lēsoní. Peá ke fakaʻangaʻi ʻa e ngaahi fehuʻi ko ia ʻokú ke ongoʻi ʻe tokoni lelei taha ki he fānaú ke mahino kia kinautolu ʻa e folofolá pea fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo e ongoongoleleí ʻi heʻenau moʻuí. ʻE tokoni haʻo lau mo aleaʻi mo kinautolu ʻa e folofolá koeʻuhí ke nau maʻu ai ha ʻilo fakafoʻituitui ʻoku lahi angé.

Ngaahi Fehuʻi ke Aleaʻi pea mo Fakaʻaongaʻí

  • Ko e hā haʻo fakakaukau ki he meʻa ʻe hokó ʻi ha taimi ʻe toe hāʻele mai ai ʻa Sīsuú?

  • Naʻe akoʻi ʻe Sīsū te ne fakamavaheʻi ʻa e ngaahi puleʻangá ʻi haʻane toe hāʻele mai ʻo hangē tofu pē ko hono fakamavaheʻi ʻe he tauhi-sipí ʻa e sipí mei he fanga kosí. (Mātiu 25:32.) Ko hai ʻoku fakafofongaʻi ʻe he sipí ʻi he foʻi talanoa fakatātaá ni. (Mātiu 25:33–36.) Ko hai leva ʻoku fakafofongaʻi ʻe he kosí? (Mātiu 25:33, 41–43.) Ko e hā hono ʻuhinga ʻe fakamavaheʻi ai ʻe Sīsū ʻa e sipí mei he kosí? Ko e hā hono tefitoʻi faikehekehe ʻi he vā ʻo e sipí pea mo e fanga kosí?

  • Ko e hā e ʻuhinga ʻa Sīsuú ʻi heʻene folofola ʻo peheé naʻe fafanga ia ʻe kinautolu ʻoku ʻi hono toʻomataʻú, fakakofuʻi ia, pea mo e alā meʻa pehē? (Mātiu 25:37–40.) Ko hai “ ʻa kinautolu ʻoku kihiʻi siʻi hifo ʻi hoku kāingá ni”?

  • Ko e hā e ngāue ʻoku fai ʻe he kau māʻoniʻoní? (Mātiu 25:35–37.) Ko e hā e meʻa ʻoku fie maʻu ke tau fai kae lava ke lau ʻa kitautolu ʻi he fanga sipi ʻa e ʻEikí? Tokoniʻi ke nau fakakaukau ki he ngaahi founga te nau lava ke fakahoko ʻo hangē ko e fai ʻo ha ngāue tokoni. Fakahā mai ha ngaahi fakatātā ʻo e ngāué kuó ke ʻosi fai, pea fakaafeʻi ke nau fakahā mai ha fakatātā ʻo e ngāué kuo nau ʻosi sio ai.

  • Ko e hā ha tāpuaki te tau maʻu kapau te tau tokoni ki he niʻihi kehé? (Mātiu 25:34, 46.) Ko e hā e meʻa ʻe hoko kia kinautolu ʻoku ʻikai fie tokoni ki he niʻihi kehé? (Mātiu 25:41, 46.)

  • Ko hai ʻoku totonu ke tau tokoni ki aí? ʻOku totonu nai ke tau ʻiloʻi ko hai ʻe fai ki ai ʻetau tokoní? (Mātiu 25:40; mou toe vakai foki ki he Mōsaia 4:16.) (Vakai, ʻekitivitī fakatupulaki 1.)

  • Naʻe anga fēfē ʻa e tokoni ʻa Sīsū ki he niʻihi kehé? (Mou toe vakaiʻi ʻa e niʻihi ʻo e ngaahi fakamatala ʻa e folofolá ʻo kau ki he fakamoʻui māhaki ʻa Sīsuú, tāpuakiʻi ʻo e fānau iikí, fafanga ʻo e toko 5,000, pea mo e alā meʻa pehē. Fakamamafaʻi ʻa e ʻofa naʻe maʻu ʻe Sīsū ki he kakaí ni ʻo tuʻunga ai ʻa ʻene fakahoko ʻa e ngaahi meʻá ni.) ʻOku anga fēfē e tokoni kiate koe ʻa e tā sīpinga ʻo ʻene ngāue tokoní?

  • ʻOku anga fēfē haʻatau tokoniʻi ʻa e niʻihi kehé ʻi he ngāue tokoni ʻoku tau faí? ʻOku anga fēfē hano tāpuakiʻi koe ʻi hoʻo tokoni ki he niʻihi kehé? Ko e hā ha ongo ʻokú ke maʻu ʻi hoʻo tokoni ki he niʻihi kehé? Ko e hā ha ongo ʻokú ke maʻu ʻo kau kia kinautolu ʻokú ke tokoniʻí?

ʻE lava ke ke fakaʻaongaʻi ʻa e ʻekitivitī fakatupulaki 4 ʻi hono poupouʻi ʻa e fānaú ke nau fakaʻaongaʻi ʻa e lēsoní ni ʻi heʻenau moʻuí.

ʻEkitivitī Fakatupulakí

Te ke lava ke fakaʻaongaʻi ha taha pe lahi ange ʻo e ʻekitivitií ni ʻi he lolotonga ʻo e lēsoní, pe ko hano vakaiʻi, pe fakamatala fakanounou, pē ʻi hono tukupaá.

  1. Vahevahe pea mo aleaʻi ʻa e talanoa ko ʻení mo e fānaú:

    “ ʻOku lahi ʻaupito ʻa e ngaahi meʻa ʻoku ou manatuʻi ʻi heʻeku kei tupu haké. Ko e taha ʻo e ngaahi meʻá ni ko ʻeku faʻa fakatuʻotuʻamelie ki heʻemau maʻu meʻatokoni ʻi he ʻefiafi Sāpaté. Naʻa mau tangutu ofi pe ki he tepilé koeʻuhí naʻa mau fuʻu fiekaia, he kuo kapui ʻa e lokí ʻe he ʻalaha e nanamu ʻo e konga pulu naʻe taʻó. Naʻe pehē mai ʻe heʻeku fineʻeikí, Tomú, “ki muʻa ke maʻu ʻetau meʻatokoní, ʻalu muʻa ʻo ʻave ʻa e peleti meʻakai ko ʻeni naʻá ku teuteú maá e motua ko Popí peá ke foki fakavavevave mai,’ Naʻá ku… lele hifo leva ki he ʻapi ʻo Popí ʻo u tatali koeʻuhí naʻá ku fanongo atu ki he taupātū mai hono vaʻé ki he matapaá. Naʻá ku mono atu leva ʻa e peleti meʻakaí. Naʻá ne fakafoki ai ʻa e peleti maʻa mei he meʻatokoni ko ē naʻá ku ʻave ʻi he Sāpate kuo ʻosí peá ne toe foaki mai mo ha sēniti ʻe 10 maʻaku ko e totongi ia ʻo e tokoni kuó u fai kiate iá. Naʻá ku toe fai ange pēʻa e tali tatau: He ʻikai te u lava ke tali ʻa e siliní. ʻE tauteaʻi au ʻe heʻeku fineʻeikí. Naʻá ne toe… pehē mai, ʻʻ ʻE hoku foha, ʻokú ke maʻu ha faʻē anga-lelei moʻoni. Tala ange mālo ʻaupito’.… Naʻá ku toe manatuʻi foki, naʻe toe ifo ange ʻa e meʻatokoní ia hili ʻa ʻeku foki mai mei heʻeku fekaú” (Tōmasi S. Monisoni, ʻʻThe Long Line of the Lonely,” Ensign, Feb. 1992, p. 4).

  2. Fokotuʻu ke haʻu ha taha mei he kau palesitenisī ʻo e Fineʻofá pe ko ha mēmipa ʻo e kau pīsopelikí ʻo fakamatalaʻi ki he kalasí ʻa e founga ʻo e ngāue ‘ofa ‘a e Fine‘ofá. Tuku ki he taha ‘a‘ahí ke ne fakamatala‘i ‘a e founga ‘oku tokoni ai ʻa e Siasí kia kinautolu ko ia ʻoku nau fie maʻu ʻa e tokoní, fakakau atu ki ai mo e founga ʻoku fakaʻaongaʻi ki ai ʻa e foaki ʻaukaí.

  3. ʻOange ke nau taki taha ha laʻi pepa mo ha peni vahevahe, pea tuku ke nau hiki mai ʻa e founga te nau lava ke tokoni ai ki ha niʻihi kehe ʻi ʻapi pe ko e kaungāʻapí. Fakatukupaaʻi ke nau fai ha foʻi ngāue tokoni pe ʻe taha ʻi he uiké ni.

  4. Mou aleaʻi ʻa e kupuʻi lea ko ʻení:

    “ ʻE ʻi ai ha ʻOtua poto pea mo anga-tonu te ne ʻafio ʻi hono fakamaauʻi ʻa e kakai kotoa pē… . Mahalo pē ʻe tuʻumālie ʻa e kau angahalá ʻi ha kiʻi taimi, pea ʻe hangē ʻe tupu ʻa e kau angatuʻú ʻi heʻenau ngaahi angahalá, ka ʻe haʻu ʻa e ʻahó, ʻe fakamaauʻi ʻa e kakai kotoa pē ʻi he ʻao ʻo e fakamaauʻanga māʻoniʻoni ʻa e ʻOtuá, “ ʻa e tangata kotoa pē ʻo fakatatau ki heʻene ngaahi ngāue.” (Fakahā 20:13). Pea ʻe ʻikai ke lava ʻe ha taha ‘ke kalo mei he ngaahi meʻa’ naʻá ne faí. ʻI he ʻaho ko iá he ʻikai lava ke hao mei he tautea ʻo ʻene ngāué, pea he ʻikai foki ke mole ʻa e tāpuaki kuó ne ʻosi ngāueʻí. ʻOku toe fakapapauʻi mai foki ʻe he talanoa fakatātā ʻo e sipí pea mo e fanga kosí ʻe fai ʻa e fakamaau” (Sīpenisa W. Kimipolo, Ko e Mana ʻo e Fakamaolemolé, pp. 304–5).

  5. Teuteuʻi ha puha ʻe ua pe ko ha faʻoʻanga meʻa. Fakahingoa ʻa e puha ʻe tahá ʻaki ʻa e “Sipí” pea ko e tahá ʻaki ʻa e “Kosí”. Tuku ʻa e puha ʻoku fakahingoaʻaki ʻa e “Kosí ʻi ho nima tomātaʻú pea puha ʻoku fakahingoaʻaki ʻa e “Sipí” ʻi ho toʻohemá. Hiki ha ngaahi tōʻonga lelei pea mo kovi ʻi ha ngaahi lauʻi pepa kehekehe (fakakau ha niʻihi ʻo e ngaahi kalasi tōʻonga ʻoku ʻikai ke fuʻu mahinó). Tuku ki he fānaú ke nau lau ha taha ʻo e ngaahi tōʻongá pea fili pe ʻoku kau ia ki he “sipí” pe ko e “kosí” pea mo tuku ʻa e laʻi pepá ki he puha totonú.

    Fakaʻaongaʻi ʻa e lisi ʻo e ngaahi tōʻonga ʻoku hā atu ʻi laló ni pe ko haʻo faʻu pē ʻe koe haʻo lisi:

    Tala ʻa e moʻoní ki hoʻo mātuʻá.

    ʻOua naʻá ke toki tala ʻa e moʻoní hili hoʻo fai ʻa e fehālaakí.

    Ke mo ho tokouá pe tuofefiné.

    Fakahā ange “Oku ou kole fakamolemole atu” ʻi he taimi ʻokú ke fakalaveaʻi ai ha loto ʻo ha taha.

    Fakahā fakakonga pe ʻa e moʻoní.

  6. Tokoniʻi ke nau ako maʻu loto ʻa e Mātiu 25:40.

  7. Hivaʻi pe lau ʻa e ngaahi lea ʻo e “ ʻOku ou Feinga ke Hangē ko Sīsuú” (Tohi Hiva ʻa e Fānaú, p. 78).

Fakaʻosí

Fakamoʻoní

Fai ʻa hoʻo fakamoʻoní ʻoku fie maʻu ʻe Sīsū ke tau tokoni ki he niʻihi kehé pea ʻe tāpuekiena ʻa kitautolu kapau te tau fai ʻeni. Fakahā ʻa e ongo ʻokú ke maʻu ʻo kau ki he ngaahi faingamālie ke tokoní.

Laukonga ʻoku Fokotuʻu Atu ke Fai mei ʻApi

Fokotuʻu ke nau lau ʻa e Mātiu 25:35–40 ʻi ʻapi ke hoko ko hano toe fakamanatu ʻa e lēsoni ko ʻení.

Fakaafeʻi ha taha ke ne fai ʻa e lotu tukú.

Paaki