Tiepene Lap
Wasahn Kousoan Mwahu
Kapokon Lap en Oaktohpe 2020


Wasahn Kousoan Mwahu

Ma kitail, atail peneinei, oh mehn mpatail kan pahn wiahda pilipil oh kaweid atail mour nin duwen kupwuren Koht, soahng mwahu koaros nan wasahn kousoan kan pahn dirala.

Soangen lingan en soun koul arail kokoulki lingan en Sounkomour.

Nan pahr 2015, United Nation kan kamanahda “Koasoandi kan en Koadoahkiada Mourmwahu nan 2030.” Me wehwehki “pilahn ehu ohng kameleilei oh kekeirdahn aramas oh sampa wet, met oh ehu rahn.” Koasoandi wet audaudkihda soahng 17 me pahn anahne alahldi nan pahr 2030, me iei: sohte paisuwed, sohte men mwenge, kaskuhl mwahu, aramas koaros soahngetehiu, pihl mwakelekel, oh doadoahk pweimwahu. 1

Koasoandi en koadoahkiada mourmwahu inenen kesempwal. Me keiuhn kesempwal, iei peidek me pid momour mwahu nan wasahn kouson kan. Ia kesempwal pen kakairada wasahn kouson mwahu, wasa me kin kangoange peren, kekeirda, meleilei, oh mour mwahu ohng towehkan? Mie iren pwuhk sarawi meh riau ape me kasalehda wasahn kekeirda riau. Dahme kitail kak esehla sang mepwukat?

Mahso, peidriark lapalapo oh soukohp Enoch padahngki wiewia pwung oh “kawada kahnihmw ehu me kadahnki Kahnihmw Sarawi, me iei Saion.” 2 E ntingdi me “Kauno ketin kahdaneki sapwellime aramas akan Saion, pwehki irail ahneki mohngiong oh lamalam ehute, oh kin wiewia me pwung; oh sohte me paisuwed nan pwungarail.” 3

“Oh Kauno ketin kapaiada sahpwo, oh irail ahpw kapaidahr pohn nahna kan, oh wasa ileile kan, oh kekeirda.” 4

Keiu oh keriahun pahr epwikih kei aramas en Palieir en Sampah wet me wehwehki mehn Nihpai oh Leimen kan pil kasalehda ehu wiepe ong ahniki wasahn kousoan mwahu. Mwurin en Sounkomouro eh ketdo oh padahk ohng irail, “irail kin momourki kosonned kan me re alehdi sang rehn Kauno arail Koht, oh doudoula nan kaisihsol oh kapakap, oh kin tuhpene ansou koaros pwehn kapakap oh rong mahsen en Kauno. …

“Oh sohte peirin, sohte pingiping, sohte mwoarong, sohte tiahk en nenek, sohte likamw, sohte kamaramas, pil sohte tiahk samin teikan, oh mehlel sohte pwihn en aramas ehu nanpwungen aramas akan me pein limen Koht ketin kapikadahr me kin peren duwehte irail.” 5

Moumour me sansal nan wasahn kaweid riahu wet pweidahr sang ni kapai sang nanleng pwehki sang ni arail peikiong kosoanned lap riauet: “Poakohng Kauno omw Koht sang nan omw mohngiong, kehl, oh madmadau unsek,” oh “Poakohng mehn impomw duen omw poakohng pein kowe.” 6 Irail kin peikiong Kauno, oh re kin sawas pene ni paliwar oh pali ngehn. Masen kan sang nan Doctrine and Covenants, moumour pwukat iei wasa me “aramas koaros kin sawas pene, oh wia mehkoaros nin duwen kupwuren Koht.” 7

Paisuwed, nin duen Elder Quentin L. Cook sawaskihda nimenseng et, pwe koukousoan pene me sansal nan Kapahiun Nihpai nan Pwuken Mormon sohte pweida. Mour mwahu sohte pweida, oh wasahn kousoan mwahu kak pwupwidi ma aramas pahn kesehla koasoandi mwahu kan me kin kolokol meleilei oh kekeirida. Ni kahrepe wet, pwupwidiong nan kasongsong an tepelo, aramas “tepda tohrohr peseng; oh re tepda kawada pein arail mwomwohdiso, oh tepda kamahmkihla mwomwohdiso pwung en Krais.” 8

“Oh e wiawihier me mwurin pahr silipwiki, koaros mehn Nipai oh Leimen kan inenen sakanakanlahr.” 9

Mwurin pahr kid, meh rar kei mehkilahr mahwen oh sapwarail sahpw meleileio direkilahr mahwen.

Medmedewe met oh karasaras teikan me sansal me pid wasahn kousoan mwahu me olahr, I medewe me I kak nda me ni anosu me aramas akan kin sohpeisang Koht oh kin “likih pein irail,” mwekid sohte mwahu kin wiawi. Likih pein irail wehwehki ahmw kin kesempwaliki kepwehpwe, manaman, oh utung tiahk en sampah (sang ni kaloke irail akan me arail koasoandih kan kin weksang pein ahmw). Ni ansouohte, pali moron kin utung rapahki, nin duwen Nanmwarki Benjamin ah mahsani, en “kairada marain en klohri ohng ih me kapikada [irail], de marain en me pwung oh mehlel.” 10

Koasoandi mwahu en peneinei oh mwomwohdiso me kin elehda pweidahn kamwahu ong emen emen oh wasahn kousoan en kak keirda. Poahsoankihda padahngkan en rongamwahuet, momour pwukat iangahki, mehlel, pwukoah, ngongki mehteikan, pwopwoud oh kapwopwoud, wahu ong mehteikan, papah, oh wauneki en emen emen pwukoah doadoahk.

Soun nting Gerard Baker intingihda ehu doaropwe nan Wall Street Journal pwehn kawawih ke-epwikihn pahr en ah pahpa, Frederick Baker, ipwidi. Baker soaiehda kahrepen mour werei en ah pahpau ahpw kapataieng ire pwukat:

“Ni atail men ese mwomwen atail pahn ahniki mour werei, I kehn me kitail anahne diarada dahme kak elehda mour mwahu nan ansou me kitail wie momour. Met, I koapworopworki me i ese dahme ei pahpahu wia.

“E tikida nan irair en ansou iou me mour wia pwukoah, kaidehn pein insenen emen emen; de pwukoahn weipokon, de pil pein en emen emen mehn ndahnd. Me keiuhn kesempwal me e momourki nan erein pahr epwiki iei madamadau en ngongki pwukoah—ong peneinei, Koht oh wehi.

“Nan irair en mweipeseng en peneinei kan, ei pahpau wia ohl loaloapwoat ong ah pwoud erein pahr paisek wenou, oh wia pahpa ngong men ong nah seri wenemen. E kasalehda mwokid keieun kesempwal ansou me emen neira seri ko mehla. …

“Oh nan irair en ansou me pelien lamalam kan me inenen tohto, ei pahpau wia ohl poadidi men nan Catholic, ni eh pwoson laud koasoandi en Krais kan. Ni mehlel, I kin medewe me e mour werei pwehki e ahniki kaunop mwahu sang irail me i ese me melahr kan.

“I wia ohl kapaida men—kapaikihda sukuhl mwahu, mie pein ahi peneinei me inenen kaselel, oh pil ekei kapai me i sohte warohng en ale. Ahpw mendahte kalahngan lap me I kehn, e tikitik sang kaping me I ahniki ong ohl men, me sohte kin wiahda kahpwal, de pil men ndandla—erein pahr epwiki—me ahniki pwukoa mengei oh kin ngong, popohl ni eh momourki mour pwung oh mehlel.” 11

Kesempwal pen pelien lamalam oh mwomwohdiso sohralahr nan wehi tohto kei nan pahr kei samwalahro. E wie tohtohla uwen aramas me kin medewe me kamehlele oh mehleliong Koht sohte anahnepe ong madamadau me pid pwung de sapwung en mwekid en emen emen de wehi ehu nan rahn pwukat. 12 I nda me kitail koaros pwungki me irail akan me sohte kin towehda pelien lamalam ehu kak, oh kalap wia aramas mwahu kei. Kitail sohte pahn pwungki, ma, soahng wet sohte kin wiawi pwehki manaman sarawi. I koskosoiahki Marain en Krais. Sounkomouro mahsani, “Nghei me marain mehlelo me kin kamarainih aramas koaros me koukousoan pohn sampa.” 13 Menda ma kumwail wehwehki de soh, ohl koaros, lih oh seri koaros en pelien lamalam koaros ahniki Marain en Krais oh kin kak kasawiada me pwung sang me sapwung me kitail kin kahdaneki madmadau. 14

Ahpw, ni ansou me kitail kin manokehla Koht kitail pahn pwupwidi duwehte tuhke me solahr kalowe kan. Ma kitail pahn momourkihte koasoandi en tiahk e sohte pahn itar ong kihda mour mwahu nan wasahn kousoan ehu. Ma emen pahn sohte kesempwaliki koht men sang pein ih oh sohte kin rapahki dahme pahn mwahu ong ah mour, ah e pahn aniki kahpwal laud ehu rahn.

Karasepe, wasahn kousoan ehu, me ihte me aramas kak wia iei kamwahl wia wasahn kousoan sohte pweida ehu. Tiahk en nenek, pwopwoudki aramas riemen, neitik ni saik inou sarawi 15 oh kawehla liseian iei ekei kisehn wahn tuhke katik me kohsang nan erehin ansoun tupenehn paliwar. Wasa ehu me sohte kekeirda mihie me rasohng, tohtolahn seri kan me kin epwelda sohte arail pahpa, lih akan neineitik in kiripw, oh sohte kanekehla arail sukuhl, ekei ansou nan irair en dih kei; lih kelehpw kin apwahpwali pwukoa me konehn ohl emen en iang pwukohki; oh wasahn kasukuhl kan kin uhd pwukoakihdi kaweid me konehng kohda nan wasahn kousoan en peneinei. 16 Met me kin elehda ohlahn mohngiong oh pahtou—sapwungalahn mehn madamadau kan kin lelohng koaros me suwed oh pil me mwhau kan.

Nihpai kalohkihda:

Mehd suwediong ih me kin idawehn koasoandi en aramas, oh kin kamahmkihla manaman en Koht, oh kisakis en Ngehn Sarawi! …

“… Oh ni mehlel, mehd suwediong irail akan me kin rerrer, oh lingeringer ki mahsen mehlel en Koht kan!” 17

Aht kaweid ong nait seri oh koaruhsieh me “me mehlel en Koht” pahn kaweidiki ahl me mwahu, de me Paul masahnih, “ahl me keiehun kaselel,” 18 ahl ong peren oh kamwahupen wehi oh meleilei oh popohl poatopot mwurin mour wet.

Mahsen mehlel en Koht iei me audehda sapwellime pilahn en komour ong Sapwellime seri kan. Me mehlel pwukat kasalehda me Koht ieias; E wia Samatail me ketket Nanleng; oh kasalepen Sapwelime limpoak, E ketikihiong kitail kosonned kan me pahn elehiong kitail en ahniki popohl; me Sises Krais iei Sapwelime Ieroas oh atail Sounkomour; me E ketin lokolok oh tomwkihla dipatail kan pwe kitail en kak koluhla; me E ketin iasada, pwe kitail en kak iasada, oh me kitail koaros pahn uh mwowe pwehn kadeingki atail pilipil kan. 19

Soumpar duwau nan “mwein sounkopwung kan,” soukohp Alma kesepwildihsang ah wia soun kopwung lapalap men pwehn ahniki ansou mwahu en wia doadoahk en papah nan Mwomwohdiso. E wia met pwehn kasalehda uhwen pohnmwahso, suwedla, oh noahrok me wie lalaudla nan pwungen aramas akan ahpw mehlel nan pwungen tohn mwomwohdiso kan. 20 Elder Stephen D. Nadauld kaweidki me, “en [Alma] pilipilo kaidehn en ahniki ansou mwahu pwehn wiahda kosonned me pahn kamwahuiala momour en nah aramas akan, ahpw en padahkihiong irail mahsen en Koht, pwehn sewese irail en wehwehkila pilahn en komouro me pahn elehiong arail en kak wekila.” 21

Soahng tohto kei kitail kak wia pwehn sewese kekeirdahn atail wasahn kousoan kan, oh mehlel me keieu kesempwal kitail en wia iei en padahngki padahk mehlel oh momourki me mehlel kan nan Sapwellimen Koht pilahn en komouro. Me koul wet kasalehda:

Se poakohng pwoson en aht pahpa kan

Koaros kempoakepaht oh imwintihti kan

Oh padahngki kaweid ni limpoak

Sang koasoai mwahu oh mour mwakelekel. 22

Ma kitail itar, oh pil itar mehn mpatail kan pahn wiahda pilipil oh kaweid atail mour nin duwen kupwuren Koht, soahng mwahu koaros nan wasahn kousoan kan pahn dirala.

Pwehki ah limpoak, Samatail Nanleng ketkihdo Sapwellime Ieroso pwe kitail en ahniki mour soutuk. 23

“[Sises Krais] ketin wia sohng koaros pwehki kamwahu pen sampa; pwehki E poakohng kitail e mweidala E mour pwe karos en kak kohdo Reh” Eri, E ketin kupwurki koaros en alehda Sapwlime komouro,

“Pwe kilahng, mie pak ehu me e mahsani: Komw kohkohweisang ie? Kilang I ndahiong kumwail Soh; ahpw E mahsanih: Kumwail kohdo rehi, oh pwainda melik oh honey ni soh isepe.” 24

Met se kalohkihda “sang nan mohngiong, ni aht karakarahkdi,” 25 oh ni mwaren Sises Krais, amen.

Ireh kan

  1. Tehk “The 17 Goals,” United Nations Department of Economic and Social Affairs website, sdgs.un.org/goals.

  2. Moses 7:19.

  3. Moses 7:18.

  4. Moses 7:17.

  5. 4 Nephi 1:12, 16.

  6. Madiu 22:37, 39.

  7. Doctrine and Covenants 82:19.

  8. 4 Nephi 1:26.

  9. 4 Nephi 1:45.

  10. Mosiah 4:12.

  11. Gerard Baker, “A Man for All Seasons at 100,” Wall Street Journal, Pepuweri 21, 2020, wsj.com.

  12. Tehk Ronald F. Inglehart, “Giving Up on God: The Global Decline of Religion,” Foreign Affairs,Septempe/Oakotohpe 2020, foreignaffairs.com; pil tehk Christine Tamir, Aidan Connaughton, and Ariana Monique Salazar, “The Global God Divide,” Pew Research Center, Sulai 20, 2020, mehlel kilel en kaweid kan “Majorities in Emerging Economies Connect Belief in God and Morality,” pewresearch.org.

  13. Doctrine and Covenants 93:2pil tehk Moroni 7:16, 19.

  14. Tehk Boyd K. Packer, “The Light of Christ,” Liahona, Epreil 2005, 10; pil tehk D. Todd Christofferson, “Truth Endures,” Religious Educator, vol. 19, no. 3 (2018), 6.

  15. Sang ni karasaras wet, I koasoakoasoaiki duen kaweid mwahu me doke kahpwal ohng seri “wahn tuhke katik” oh kaidehn seri kan kelehpw. Seri en Koht koarosieh kesempwal, oh koaros me memour udahn kesempwal mendahte ma mie kahpwal ni ansou en ipwidi.

  16. Kilang, ni karasepe Pew Research Center, “The Changing Profile of Unmarried Parents,” Epreil 25, 2018, pewsocialtrends.org; Mindy E. Scott and others, “5 Ways Fathers Matter,” Suhn 15, 2016, childtrends.org; and Robert Crosnoe and Elizabeth Wildsmith, “Nonmarital Fertility, Family Structure, and the Early School Achievement of Young Children from Different Race/Ethnic and Immigration Groups,” Applied Developmental Science, vol. 15, no. 3 (Sulai–Septempe 2011), 156–70.

  17. 2 Nephi 28:26, 28

  18. 1 Korint 12:31

  19. Tehk Alma 33:22

  20. Tehk Alma 4:6–19

  21. Stephen D. Nadauld, Principles of Priesthood Leadership1999), 13; pil tehk Alma 31:5

  22. “Faith of Our Fathers,” Koul,nempe 84.

  23. Tehk Sohn 3:16

  24. 2 Nephi 26:24–25pil tehk 2 Nephi 26:33

  25. Doctrine and Covenants 100:7

Nting