Tiahk en Krais
Kitail kak kesempwaliki me keioun mwahu en atail tiahk oh pil wia towe mehlel en tiahk soutik me kohdo sang ni rongamwahu en Sises Krais.
Iawen kaselel en sampa wet me kitail kouson loalle oh ehukipene, wasahn kouson ong songsongen aramas akan, lokaia, tiahk, oh poadopod kan—ikiparpeseng pohn wehi epwiki kei oh kid en pwihn kan, koaros kolokol tiahk kapwuriamwei. Aramas anahne kapingki oh kauwauwih soahng tohto. Ahpw tetehn kitail kasukuhlkihda wiewia—soahng kan me kitail kin kilang nan tiahk kan me kitail tikda loale—kak sewese kakehlaka atail mour kan, pil kak, ekei ansou, wiahla mehn kerempw kehlail ehu.
E mwomwen me tiahk nohn padokalahr nan atail madmadau oh wiewia me kahrehda e kin apwal en wekidekla. Pwe, ni mehlel, dahme kitail kin wie pepehm me kawehwehda kitail oh songen aramas dah kitail. E kak wia mehkoat me inenen kehlail kahrehda kitail sohte kin kak kilang luwet de sapwung kan me aramas-wiahda nan atail tiahk kan, kitail eri sohte men kesehla tiahk kan en atail pahpa kan. Tengala nan an emen ah tiahk kak kahrehda atail uhwongada mehkoat mwahu—pil duehte sapwelimen kauno—madmadau kan, kahrepe kan, oh wiewiahn koht kan.
I ese ohl mwahu men, sounpar kei samwalahro, me sewese kawehwe duen mekid kan me pid kahpwal en tiahk. I tepin tuhong ohlo nan Singapore ansou me I wia sounpadahk en ah peneinei. Emen professor wadawad en Sanskrit oh Tamil, ohlo kohsang pali kapi en Inda. En Ohlo pwoud mwahuo oh neira pwutak riemen wia tohn Mwomwohdiso, ahpw ohlo sohte iangala de pil kin rong padahk kan en rongamwahuo. Ohlo perenki dahme ah pwoud oh neira pwutak rimenko kin koadkoadohki oh kin sewese irail nan arail mwekid oh pwukoa kan nan Mwomwohdiso,
Ni ahi ndahiong me I pahn kasukuhlihki padahk kan en rongamwahuo oh ehukihong ih dahme kitail kin kamehlele, ohlo sohte pwungki. Mwurin ansou iou a I ahpw esehda kahrepe: ohlo medmedewe me ma e pahn iangala Mwomwohdiso, e pahn pangala pein ih, nah aramas, oh ah poadopod. Ong en ohlo madmadau, e pahn kahmahmkihla mehkoaros me pid ih, mehkoaros me ah peneinei kasukuhlkihongehr ih en wia, oh ah sohso ni eh wia mehn India men. Nan erein sounpwong kei mwuri, se kakehr kosoia ire pwukat. I dahkihla mehlel (ahpw kaidehn pwuriamweikihla!) uwen en rongamwahu en Sises Krais eh kak kapahpese mesen ohl menet ong ehu ire tohrohr.
Nan pali moron en tiahk me aramas-wiahda mie me mwahu oh me suwed, mehn kauwada oh mehn kawehla kin dierek loale.
Tohto kahpwal nan sampa me pwildosang ni uhpene kan nan pwungen madmadau oh ahnepatail wekpeseng kan me mie nan tiahk kan. Ahpw ni mehlelkoros kahpwal oh pingiping kak mwadang sohrala ma sampa pwon pahn doadoahngki pein atail tiahk me kitail koaros kin doadoahngki ansou kis samwalahr. Tiahk wet tepda nan atail mour mwohn mour wet. Iei me wia tiahk en Adam oh Enoch. Iei tiahk me pahsonehda padahk kan en Sounkomouro nan Sapwellime Ansouo, oh e pil pwurehng mweimweiong koaros lih oh ohl nan ansou wet. E me kamarain. E wia tiahk me keieu lap oh pwildohsang koasondi en popohl lapo, ntingda sang Koht oh unsekla rehn Krais. E kin kaminiminpene kaidehn katohrohrpeseng. E kin kamwahuwiala kaidehn kawehla.
Rongamwahu en Sises Krais padahkihong kitail me mie kahrepen mour. E sohte sapwung oh kitail sohte depweikihla atail mihmi pohn sampa wet. Mie kahrepen atail mihmi met.
Tiahk wet pahsondasang pohn kadehde me Samatail Nanleng ketin ieias, me uhdahn E wie ketiket oh kin ketin poakong emen emen kitail. Kitail wia Sapwellime “doadoahk oh [Sapwellime] klohri.“ 1 Tiahk wet patehng madmadau me pid kesempwal pahrek. Sohte me kin pohnese dake de ileile en aramas. Kitail, ni mehlel, wia perien en ohl oh lih, seri ngehn en Nohno/Pahpahn Nanleng kei—ni mehlel. Sohte peirin de medmedewehn “kitail pelian irail“ nan tiahk me keieu lapo. Kitail koaros wia “kitail.“ Kitail koaros wia “irail.“ Kitail kamehlele me kitail pwukoahki oh kin nsenohki pein kitail, emen emen kitail, Mwomwohdiso, oh sapwatail. sampa. Pwukoa oh nseno wia ire kesempwal kei nan atail kekeirda.
Kadek, limpoak mehlel en Krais, iei me wia pahson en tiahk wet. Kitail kin pehm anahn kan en neitail aramas akan, paliwar oh palingehnirail, oh mwekidki pepehm pwuko. E kin kasohrehla peirin oh kailok.
Kitail kin pereniki ehu tiahk en kaudial, pahsonda pohn mahsen en Koht me soukohp kan kin ale (oh pein kadehdeiong emen emen kitail pwehki Ngehn Sarawi). Aramas koaros kak ese kupwure oh tapwin Koht.
Tiahk wet pil kin uhki saledek en pilipil. Kak en pein pilada inenen kesempwal ong atail kekeirda oh atail peren, Pilipil mwahu inenen kesempwal.
Met wia ehu tiahk en kasukuhl oh onop. Kitail kin rapahki loalekong oh marain oh me keieu mwahu nan mehkoaros.
E wia tiahk en pwoson oh peik. Pwoson Sises Krais me wia keieun padahk nan atail tiahk, oh peikiong Sapwellime padahk kan oh kosonned akan iei me pwilsang pwoson. Mepwukat elehda pwein-kakaun kitail.
E wia tiahk en kapakap. Kitail kamehlele me Koht sohte pahn ketin karongehte kitail, ahpw pil kin sewesei kitail.
E wia tiahk en inou kan oh tiahk sarawi kan, wiewia mwahu kan, tohnmetei, mahk oh koluhla, oh nsenohki tehnpas en paliweretail kan. Mepwukat koaros wia kadehde pen atail inou ong Koht,
E wia tiahk ehu me prihsduhd kin kakaun, mweimwei en doadoahk ni mwaren Koht, manaman en Koht pwehn kapaida Sapwellime seri kan. E kin kamaraini oh kakehlaka emen emen en wiahla aramas mwahu, sounkaweid kan, nohno kan, pahpa kan, oh iangahng kan—oh e kin kasarawiala peneinei kan.
Diren manaman mehlel kan kin mihmi nan, tiahk me keieu mah, pwildosang pwoson Sises Krais, manaman en prihsduhd, kapakap, pein kekeirda, weliakapw mehlel oh mahk.
E wia tiahk en doadoahk en misineri. Katep en mour kan me lap.
Nan tiahk en Krais, lih akan kin pwekpwekdahng uhdahn nan dewerail me pwung oh poatopot. Irail sohte mih pahnengin ohl, me wiawi nan ekei tiahk kan en sampa rahnwet, ahpw irail pahrek ong ohl met oh nan mour kohkohdo.
Tiahk wet kamanahla manaman en peneinei, Peneinei wia mehkoat me kin poatopot. Unseklahn peneinei pahrekiong sohte lipilipil tohmetei pwehki, nin duwen padahk wet, “sohte ehu songen pweida kak kapwungala liseliping en nan peneinei.“ 2 Nan peneinei iei wasa me atail doadoahk mwahu koaros kin wiawi oh atail peren koaros kin alahldi ie.
Nan tiahk en Krais, mie dipwisoun kairoir—oh kilel poatopot oh kaweid. Tiahk wet kin nsenohki mehkan me kesempwal poatopot. E kohsang rongamwahu en Sises Krais, me kin poatopot oh kawehweh kahrepe, dahkot oh wasa kitail wie momour. (E kin kapatapat, kaidehn katohrohr.) Pwehki tiahk wet pwildohsang en atail Sounkomouro padahk kan, e sewese kihda lehn kakehlail ehu me sampa wet inenen anahne mehlel.
Iawen kapai en wia kisehn mour lingan oh waun wet! Pwehn iang wia kisehn Tiahk me keieu Lap wet, kumwail pahn anahne weliakapw. Soukohp kan padahngkiher me e konehng pwilikihdi sohte lipilipil mehkan nan atail tiahk mering kan me sohte pahrekiong Tiahk en Krais. Ahpw e sohte wehwehki me kitail anahne pwilikihdi mehkoaros. Soukohp kan pil kangoange me kitail lukehngehr, emen oh koaros, en wahdo atail pwoson oh talent kan oh marain—mehkoaros me mwahu nan atail mour kan oh atail tiahk kan—iangahkin kitail, oh mweidohng Mwomwohdiso en “kapatahiong ienge“ sang ni padahk en rongamwahuo. 3
Mwomwodiso en Sises Krais en Souleng en Imwin rahn akan e sohte wia Western society de tiahk en men Amerika kan. Oh e wia mwomwohdisohn sampa ehu, oh iei me e wiawihkihda. Palilahsang mwo, e patohsang nanleng. Towe kapw akan sang sampa pwon kin wahdo me dir, wekpeseng, oh kaperen ong nan atail peneinei me wie lalaudla. Souleng en Imwin Rahn-akan wasa koaros kin kaukawawihte oh wawauneki arail tiahk oh semen kan, ahpw met irail wialahr kisehn mehkot me inenen kalaimwuhn. Tiahk en Krais kin sewesei kitail en kilang pein kitail ni uhdahn mwomwatail, oh nin duwen mour soutuk, sair me pwung, e kin kalaudehla atail kak en kapwaiada pilahn en popohl lapo.
Eri dahme wiawihong kempoakepai o? E ale lesen ko oh iangala Mwomwohdisou. Ah peneineio met katengtengpenehr ong ansou poatopot nan Tehnpas Sarawi en Sydney Australia. Ohlo keselahr mehkot tikitik—oh alehier kamwaupen mehkoaros. Ohlo diarada me e kangkakete kawauwih ah poadopod, uhki kadaudoke kan, ah koul oh kahlek oh lokaiah, sapwe oh aramas en India. E diaradahr me sohte me irehdi en kapatapene pein ah tiahk me keieu mwahu kan ong Tiahk me Keieu Lap. Ohlo diarada me kapatapatpenehn me pahrek ong me mehlel oh me pwung kan sang nan ah mour en mahs ong ah mour kapwo kin ahpwte kakehlailih ah ehuong Souleng kan oh sewese ni kaminiminpenehn koaros eh wiahla ehu nan Kouson en Nanleng.
Kitail koaros, mehlel, kak paieki me keieu mwahu kan nan en emen emen tiahk kan oh kangkakete ieiang tiahk me keieu mah sang koaros—tepin tiahk, uhdahn tiahko, tiahk poatopoat me pwildo sang rongamwahu en Sises Krais. Iawen kaselel en sohso ehu me kitail koaros ehukipene, Ni mwaren Sises Krais, amen.