ការធ្វើដំណើររបស់អាណា
អ្នកនិពន្ធរស់នៅក្នុងរដ្ឋ អារីស្សូណា ស.រ.អា. ។
រឿងនេះបានកើតឡើងនៅក្នុងខែ ឧសភា ឆ្នាំ ១៨៨៩ ។
អាណា ម៉ាទីលដា អែនឌើរសិន បានជ្រកផ្ដុំគ្នាជាមួយនឹងម្ដាយនាង និង បងស្រីនាងគឺអៃដា នៅក្រោមឆ័ត្រពណ៌ខ្មៅ ។ នាងបានឃើញរទេះភ្លើងតម្រង់មក នៅនឹងកន្ទុយភ្នែកនាង ។ នាងញ័រចំប្រប់ ។ រទេះភ្លើងនេះនឹងយកនាងពីប្រទេសស៊ុយអែត ហើយចាប់ផ្ដើមដំណើររបស់នាងទៅកាន់ប្រទេសអាមេរិក ។
ម្ដាយរបស់អាណាបានខ្សឹបជាភាសាស៊ុយអែតថា « ធ្វើជាក្មេងល្អ ហើយស្ដាប់តាមអែលឌើរ ខាលសុន » ។ គាត់បានឱបកូនស្រីទាំងពីរយ៉ាងណែន ។ អែលឌើរ ខាលសុន ជាអ្នកផ្សព្វផ្សាយសាសនាដែលបានបម្រើក្នុងប្រទេស ស៊ុយអែត រយៈពេលបីឆ្នាំ តាំងពីអាណាមានអាយុប្រាំបីឆ្នាំ ។ ឥឡូវនេះ វាជាពេលដែលគាត់ត្រូវត្រឡប់ទៅក្រុមគ្រួសារគាត់នៅរដ្ឋ អៃដាហូ នៅសហរដ្ឋវិញ ។
ពេលម្ដាយបានសម្រេចចិត្តបញ្ជូនអាណា និង អៃដា ទៅអាមេរិក ដើម្បីរត់គេចពីការបៀតបៀននៅក្នុងប្រទេស ស៊ុយអែត នោះអែលឌើរ ខាលសុន បានសុំមើលថែពួកគេ ។ ឥឡូវនេះ គាត់ឈរនៅក្បែររទេះភ្លើង ។ គាត់បានហៅក្មេងស្រីទាំងពីរឲ្យមកឯគាត់ ។ អៃដាបានឱបម្ដាយនាងយ៉ាងណែន ហើយបានឈានទៅមុខ ប៉ុន្តែ អាណាបាននៅពីខាងក្រោយ ។
អាណាបាននិយាយថា « កូនស្រឡាញ់ម៉ាក់ខ្លាំងណាស់ » ។ « កូនប្រាកដជានឹកម៉ាក់ » ។
« ម៉ាក់ក៏ប្រាកដជានឹកកូនដែរ ។ ឥឡូវ ចូរស្ដាប់ដោយយកចិត្តទុកដាក់ ។ បើកូនទៅកន្លែងមួយដែលកូនមិនយល់ពីអ្វីដែលមនុស្សកំពុងនិយាយ ចូរកុំភ្លេចអធិស្ឋានទៅព្រះវរបិតារបស់កូនដែលទ្រង់គង់នៅស្ថានសួគ៌ ព្រោះ ទ្រង់ អាចយល់កូនបាន » ។
ដោយនៅតែគិតពីពាក្យសម្ដីរបស់ម្ដាយនាង អាណាបានឡើងរទេះភ្លើង ហើយបានអង្គុយចុះក្បែរអៃដា និង អែលឌើរ ខាលសុន ។ នាងបានរំភើបអំពីការជិះរទេះភ្លើងលើកដំបូងរបស់នាង ប៉ុន្តែឥឡូវនេះ នាងគ្រាន់តែចង់ឃើញម្ដាយនាងមួយភ្លែងចុងក្រោយប៉ុណ្ណោះ ។ រទេះភ្លើងខ្ពស់ពេក នាងមើលមិនឃើញមុខមនុស្សទេ ប៉ុន្តែ នាងបានញញឹម ពេលនាងបានឃើញឆ័ត្រពណ៌ខ្មៅរបស់ម្ដាយនាងដែលនៅខ្ពស់ផុតហ្វូងមនុស្ស ។ វាបានរំឭកនាងថា ម្ដាយកំពុងតែមើលនាង ។
ជាមួយនឹងផ្សែងមួយកំសួលធំ នោះរទេះភ្លើងបានចាប់ផ្ដើមរំកិលទៅមុខ ។ ពីដំបូងវារំកិលយឺតៗ ដែលម្ដាយអាចរត់តាមពីចំហៀងរទេះភ្លើងបាន ។ ឆ័ត្រពណ៌ខ្មៅគ្រវីទៅរកអាណា ។ ប៉ុន្តែ មិនយូរប៉ុន្មានឆ័ត្រពណ៌ខ្មៅបានបាត់ស្រមោលទៅ ។ អាណាផ្អែកទៅនឹងកញ្ចក់បង្អួច ហើយបានគិតថា អ្វីនឹងនៅរង់ចាំនាងនៅខាងមុខ ។
បីបួនសប្ដាហ៍ក្រោយមក អាណាបានផ្អែកទៅនឹងកញ្ចក់បង្អួចរបស់រទេះភ្លើងមួយទៀត ។ រទេះភ្លើងមួយនេះ នាំនាងទៅកាន់ទីក្រុង សលត៍ លេក រដ្ឋ យូថាហ៍ ។ « អាមេរិកមើលទៅខុសពីស៊ុយអែត មិនអញ្ចឹង ? » នាងបាននិយាយទៅអៃដា ។
« មិនអញ្ជឹង » អៃដាបានខ្សឹបត្រឡប់ទៅវិញជាភាសាស៊ុយអែត ។ « ប៉ុន្តែ អាមេរិកគឺជាលំនៅដ្ឋានឥឡូវនេះ ហើយបើយើងខំធ្វើការគ្រប់គ្រាន់ នោះយើងអាចនាំម៉ាក់មកទីនេះបាន » ។
ពុំមានលុយគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ម្ដាយដើម្បីទិញសំបុត្ររបស់ខ្លួនគាត់ផ្ទាល់នោះទេ ។ ក្រុមគ្រួសារមួយនៅទីក្រុង អូហ្គឌិន រដ្ឋ យូថាហ៍ បានចំណាយសម្រាប់ការធ្វើដំណើររបស់អៃដា មកអាមេរិក ។ អៃដានឹងត្រូវស្នាក់នៅជាមួយពួកគេនៅក្នុងកសិដ្ឋាន ហើយធ្វើការដើម្បីជាសំណងទៅពួកគេវិញ ។ ប៉ុន្តែអាណានឹងស្នាក់នៅជាមួយមីងនាងនៅទីក្រុង សលត៍ លេក ។ មីងរបស់អាណាបានមករដ្ឋ យូថាហ៍ បួនប្រាំឆ្នាំមុននោះ ហើយម្ដាយបានសរសេរសំបុត្រទៅប្រាប់គាត់ថា អាណានឹងមក ។
ក្រៅពីរទេះភ្លើង ពួកគេបានជិះទូកកាត់សមុទ្រខាងជើងទៅកាន់ដាណាម៉ាក ។ បន្ទាប់មកពួកគេបានជិះទូកទៅប្រទេស អង់គ្លេស និង អែរឡង់ មុននឹងឆ្លងកាត់មហាសមុទ្រអាតាឡង់ទិច ហើយចតនៅទីក្រុង នូវ យ៉ោក ។ អាណាបានពុលកប៉ាលស្ទើរតែពេញក្នុងការធ្វើដំណើរ ១៥ ថ្ងៃនោះ ។ នាងបានធូរចិត្តដែលបានជិះរទេះភ្លើងពីរដ្ឋ នូវ យ៉ោក ទៅ រដ្ឋ យូថាហ៍ ។
នាយការរទេះភ្លើងបានប្រកាសថា « អូហ្គឌិន យូថាហ៍ ! » ។ អាណាមិនទាន់ចេះភាសាអង់គ្លេសនៅឡើយ ប៉ុន្តែនាងស្គាល់ឈ្មោះទីក្រុង ។ ដួងចិត្តនាងបានធ្លាក់ស្រយុងចុះ ។ វាបានធ្លាក់ស្រយុងចុះកាន់តែជ្រៅ ពេលអែលឌើរ ខាលសុន បានឈរឡើង ហើយយកកាបូបរបស់គាត់ និង របស់អៃដា ។
នាងបានសួរបងស្រីនាងថា « តើបងត្រូវតែទៅឬ ? »
« ច៎ាស » អៃដាបានឆ្លើយដោយទន់ភ្លន់ ។ « កុំព្រួយអី អ្នកមីងនឹងនៅទីនោះ ពេលអូនទៅដល់ទីក្រុង សលត៍ លេក » ។
អាណាបានសម្លឹងមើល ពេលអៃដា និង អែលឌើរ ខាលសុន ជួបនឹងក្រុមគ្រួសារគាត់នៅឯស្ថានីយ៍ ។ ពួកគេឲ្យអៃដាជិះក្នុងរទេះដែលមានតំបូលនាំនាងទៅកាន់ផ្ទះថ្មីរបស់នាងនៅឯកសិដ្ឋាន ហើយបន្តធ្វើដំណើរទៅរដ្ឋ អៃដាហូ ។ ឥឡូវនេះ អាណាពិតជាមានអារម្មណ៍ឯកោណាស់ ។
រទេះភ្លើងលាន់សូរសន្ធឹកបរកាត់រាត្រីងងឹត ទាល់តែវាបានឈប់ដោយញ័រនៅឯស្ថានីយ៍ទីក្រុងសលត៍ លេក ។ វាជិតពាក់កណ្ដាលអាធ្រាតទៅហើយ ។ អាណាបានទាញកាបូបរបស់នាង ហើយលោតចុះទៅកន្លែងឈរ ។ ភ្នែកដ៏ងងុយរបស់នាងបានព្យាយាមរកមើលមីងនាង ។
ប៉ុន្តែ ពុំមាននរណាម្នាក់រង់ចាំនាងឡើយ ។
អាណាចាប់ផ្ដើមភ័យខ្លាច ។ នាងសម្លឹងមើលលើកន្លែងឈរម្ដងទៀត ដោយសង្ឃឹមថា នាងបានមើលរំលងអ្វីមួយ ។ ភ្នែករបស់នាងខំសម្លឹងមើលទៅលើស្រមោលទាំងឡាយ ។ នាងបានព្យាយាមសម្គាល់មើលមុខមនុស្សដែលនៅក្នុងពន្លឺភ្លឹបភ្លែតៗ ។ ប៉ុន្តែ មីងរបស់នាងមិនបាននៅទីនោះទេ ។
មនុស្សដទៃទាំងឡាយបានដើរមករកនាង ហើយសួរសំណួរនានា ។ អាណាបានគិតថា ពួកគេចង់ជួយ ប៉ុន្តែ នាងពុំយល់អ្វីដែលពួកគេកំពុងនិយាយទេ ។
ខ្ញុំពុំធ្លាប់មានអារម្មណ៍ភ័យខ្លាចខ្លាំងយ៉ាងនេះពីមុនមកឡើយ នៅក្នុងជីវិតនាង ។ មិនមែននៅពេលដែលមិត្តរួមថ្នាក់របស់នាងនៅប្រទេស ស៊ុយអែត ដែលបានចំអកឡកឡឺយឲ្យជំនឿថ្មីរបស់នាងនោះទេ ។ មិនមែនពេលនាងបានឈឺនៅលើទូកមកកាន់ នូវ យ៉ោក នោះទេ ។ ហើយក៏មិនមែននៅពេលដែលនាងបាននិយាយពាក្យលាដល់ម្ដាយនាងដែរ ។
អាណាបានបិទភ្នែកនាង ហើយបាននឹកគិតពីពាក្យរបស់ម្ដាយនាង ៖ « កុំភ្លេចអធិស្ឋានទៅព្រះវរបិតារបស់កូនដែលទ្រង់គង់នៅស្ថានសួគ៌ ព្រោះ ទ្រង់ អាចយល់កូនបាន » ។
អាណាបានលុតជង្គង់ចុះនៅកន្លែងឈរ ក្បែរកាបូបរបស់នាង ហើយបានអធិស្ឋានយ៉ាងខ្លាំង ជាងពេលនានាទាំងអស់ដែលនាងធ្លាប់អធិស្ឋាននៅក្នុងជីវិតនាង ។ នាងបានអធិស្ឋានថា ព្រះវរបិតានឹងបញ្ជូននរណាម្នាក់ដែលនិយាយភាសាស៊ុយអែត ហើយអាចយល់នាងបាន ។
នៅពេលនាងបញ្ចប់ការអធិស្ឋាន នាងបានសំឡឹងឡើងលើ ។ នៅតែពុំមាននរណាម្នាក់រង់ចាំនាងឡើយ ។ ប៉ុន្តែនាងបានឃើញក្រុមគ្រួសារជនជាតិអាល្លឺម៉ង់មួយ ដែលនាងបានស្គាល់ពីពេលជិះរទេះភ្លើង ។ ម្ដាយជនជាតិអាល្លឺម៉ង់នោះបានប្រាប់នាងឲ្យទៅតាមពួកគេ ។ អាណាបានទាញកាបូបនាង ហើយអូសវាទៅតាមពួកគេ ទាំងយំផង ។
នាងបានដើរតាមពួកគេរហូតដល់ក្លោងទ្វារខាងត្បូងវិសាលដ្ឋាននៃព្រះវិហារបរិសុទ្ធ ។ នាងបានក្រឡេកមើលទៅកន្លែងដែលព្រះវិហារបរិសុទ្ធថ្មីដ៏ស្រស់ស្អាតទើបតែត្រូវបានសាងសង់ ។ រំពេចនោះ អាណាបានឮជំហានដើរយ៉ាងញាប់នៅក្បែរនោះ ។ ស្ត្រីម្នាក់បានដើរយ៉ាងប្រញាប់តម្រង់មកពួកគេ ដោយសម្លឹងមើលយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើជនឥន្តោប្រវេសន៍ដែលទើបមកដល់ទាំងអស់ ។ ស្ត្រីនោះសម្លឹងពុំដាក់ភ្នែកទៅលើក្រុមគ្រួសារជនជាតិអាល្លឺម៉ង់នោះ ។ បន្ទាប់មកគាត់បានឈប់នៅត្រឹមអាណា ។ ពេលអាណាសម្លឹងមើលទៅលើ ស្ត្រីនោះបានឈប់ ហើយសម្លឹងមើល ។ អាណាបានសម្លឹងទៅវិញ ហើយនាងបានមានសេចក្ដីសង្ឃឹមឡើង ។
អាណាស្គាល់គាត់ ! គាត់គឺជាគ្រូថ្នាក់សាលាថ្ងៃអាទិត្យរបស់នាង ដែលបានមករដ្ឋ យូថាហ៍ ទើបតែមួយឆ្នាំមុននេះប៉ុណ្ណោះ ! នាងស្គាល់គាត់ !
អ្នកគ្រូបានទាញអាណាមកឱបយ៉ាងណែន ។ គាត់បានជូតទឹកភ្នែកអាណាចេញ ហើយបានខ្សឹបជាភាសាស៊ុយអែតថា « ខ្ញុំបានភ្ញាក់ឡើងម្ដងហើយ ម្ដងទៀត ។ រូបភាពនៃជនឥន្តោប្រវេសន៍ទាំងឡាយបានមានពេញគំនិតខ្ញុំ ។ ខ្ញុំមិនអាចដេកលក់វិញទេ ។ ខ្ញុំទទួលការបំផុសឲ្យមកព្រះវិហារបរិសុទ្ធ ដើម្បីមើលថាបើមាននរណាម្នាក់ដែលខ្ញុំស្គាល់នៅទីនេះ » ។ គាត់បានកាន់ដៃអាណា ហើយនាំនាងដើរទៅតាមផ្លូវ ។ « ឥឡូវនេះ មកជាមួយខ្ញុំ » ។
ក្រោយមក អាណាបានដឹងថា មីង និង ពូរបស់នាងបានប្ដូរចេញពីទីក្រុង សលត៍ លេក ហើយពុំបានទទួលសំបុត្ររបស់ម្ដាយនាងទេ ។ គ្រូរបស់នាងបានផ្ញើសារទៅពួកគាត់ ហើយពួកគាត់បានមកយកអាណា នៅបួនថ្ងៃក្រោយមក ។ នៅទីបំផុត អៃដា និង អាណា បានមានលទ្ធភាពយកម្ដាយមកអាមេរិកដែរ ។
ប៉ុន្តែ សម្រាប់ពេលនេះ គ្មានអ្វីដែលហាក់ដូចជាសំខាន់ទេ ។ ពេលអាណាបានដើរទៅផ្ទះគ្រូរបស់នាង នាងបានគិតថា « ព្រះវរបិតាសួគ៌បានឆ្លើយតប លើស ពីការអធិស្ឋានរបស់ខ្ញុំទៅទៀត ។ ខ្ញុំគ្រាន់តែបានសូមឲ្យមាននរណាម្នាក់ដែលអាចយល់ខ្ញុំនិយាយ តែទ្រង់ថែមទាំងបានបញ្ជូនអ្នកដែលខ្ញុំ ស្គាល់ ទៀតផង ។
រចនារូបភាព ដោយ ស្សនណា ជេ ស៊ី ថែននី