Yaloqaqa e na Vuku i Karisito

Me da yaloqaqa e na vuku i Karisito ka dina ki na noda veiyalayalati vua na noda Kalou kei na cakacaka i Saioni.

Tukuni e na Bula i Joseph F. Smith

Ena vula i batabata 1857 ni se qai yabaki 19 o Joseph F. Smith, sa biubiu mai Hawaii me sa lesu tale tiko i nodratou vale. E na nona ilakolako lesu i vale e muri mai San Francisco, Los Angeles, kei San Bernardino. “Na ceva ni vanua o California, ni se lekaleka ga na vanua e na yacova e dua na ilakolako qiqi dre era sa mai keba toka yani, me ra waraka na siga ka dua, era sa vodo ose sara yani ki na keba oqo e dua na ilala dauvakacaca ira na Momani, era vosavosa ca tiko ka vosa vakacacani ira sara tiko na Momani kei na veika era na vakayacora vei ira ke ra na sota.’ Io e na gauna era curuma yani kina na keba, e se laki cabuka tu o Joseph F. Smith e na taudaku ni koro, e sa raica tiko mai ni so na nona ilawalawa era sa laki vuni e na dua na bati ni uciwai. Ni sa raica oya, … e votu sara mai vua e dua na vakasama, ‘Meu dro tani mai vei ira oqo? Na cava meu rerevaki koya kina?’ Ni se tiko ga na vakasama oya vua sa cabe yani kina keba kei na ivesu buka e ligana e rau sota sara kei na dua vei ira na vakacaca tiko e na yasa ni vanua e visa tiko kina na buka, ka se wiricaka tiko ki na e dua vei ira oqo na nona dakai lekaleka ni kaila ka vosavosacataki ira tiko na Momani,’ e na domona sara icake e tukuna kina vei Joseph F Smith.

“ ‘O Momani o iko”?’

“E dodonu sara mai na kena isau, ‘Io saka; bena e na vuti ni sipi; karakarawa dina, ka taucoko sara.”

“Ni kaya oti oya, e qauqauraka sara na ligana o koya na dau vakacaca oqo ka kaya vua.

“ ‘Raica, o iko e —— —— dua na turaga vinaka au qai sotava! Mai lululu cauravou, au marautaka ni dua na tamata vakataki iko e tucake me baleta na nona vakabauta.’ ”¹

E bulataka o Peresitedi Smith na bula dodonu vua na Turaga, veitalia na veika e vakaosooso tu se na kena dredre. E dua na nona itokani voleka sara na Bisopi iLiuliu ni Lotu, o Charles W. Nibley, e kaya baleti koya, “e sega tale ni dua na yalo e dau dina kina ivakavuvuli ni gauna ni uabula, na yalo kilikili, na lewa dodonu kei na loloma me vaka na yalona; na yalo vinaka oya, e vakatawani tu e na waqana totoka sara, e laki vakavuna me kalevu taudua, na qaqa, dauloloma, savasava ka tamata vinaka taudua e taubaletaka na dela ni vuravura e na gauna oqo!”²

iVakavuvuli i Joseph F. Smith

Me da dina kina noda veiyalayalati, vua na Kalou, kei na veika me baleti Saioni.

E dodonu me da vakatikora na ivakarau; e dodonu talega me da dina kina vakabauta..… Me da dina kina noda veiyalayalati, vua na Kalou, dina vei ira na kai noda, kei na veika me baleti Saioni, veitalia na veika e na qai vakayacori e muri.… Na tamata e na tiko e na matanitu ni Kalou, na tamata e dina vei ira na nona tamata, na tamata e savasava tiko na nona bula ka sega ni vakacacani mai na veika vakavuravura, na tamata oya e na vakadonuya na Kalou, e na tuberi koya na Kalou, e na tokoni koya, e na sautu na vanua, ke marau e na vuku ni nona galala se sogo butu tiko e na loma ni rumu ni valeniveivesu, e sega ni dua na kena duidui na vanua e tiko kina, e na vinaka ga.³

Eda sa raica tiko na vanua e mua tiko kina na vuravura oqo vakabibi na veika e baleta na lotu. Ke na sau rawarawa vei ira, se sega ni vakavuna na oca vei ira, era na taura vakalailai e so. E sega ni vaka oya o ira na Yalododonu Edaidai. Se vakatalega oya na lotu bula. Me’u tusanaka yani vei iko ni lotu i Karisito e sega walega ni lotu ni Sigatabu; e sega ni lotu vakailavo; na lotu e tawamudu; e vinakata na cakacaka mai vei ira na kena ivavakoso e na siga Moniti, Tusiti, Vukelulu kei na veisiga taucoko e na loma ni macawa, me dina, me qaqa, me vaka ni dau vakayacori e na Sigatabu. Kau na sega ni solia na dravusa ni co madu vua na lotu e veiqaravi ga e na Sigatabu, se na lotu e tauyavutaka na tamata, ke bete se tamata tale e so.

Na noqu lotu e lotu ni Kalou. E lotu i Jisu Karisito, ke a sega e na sega sara ga ni dua na kena yaga vei au, e na sega talega ni yaga vei ira na tamata tale eso, kei na veika ni lotu. Kevaka e sega ni tiko e lomaqu ka se bera ni ciqoma e utoqu se me’u vakabauta e lomaqu taucoko, e na noqu kaukaua ka bulataka me tiko dei e lomaqu e na veisiga kece ni noqu bula—e na loma ni macawa kei na siga ni vakacegu, vakavuni se e matadra na lewe vuqa, e vale se vanua tani, e tautauvata kece e veivanua; na lotu ni Karisito, na nodra Lotu na itovo vinaka, na nodra nodra na kilikili, na lotu ni savasava, na lotu ni yalo vinaka, na vakabauta, vakabulai mai na ivalavala ca vakavuravura, na vakabulai kei na bula vakalou e na matanitu ni Kalou—na noqu lotu e na sega ni kosipeli ni Luveni Kalou vei au Oqo na “Vakamomani;”oqo na lotu eda vinakata me da vakavulica vei ira na luveda. Me da ciqoma mada e yaloda e liu ka vakavulica e na yalomu dina kina yalodra mai na noda loloma kina nodra loloma, eda na rawa kina ni vakauqeti ira baleta na noda vakabauta kei na noda yalo dina kei na noda qaravi Lotu.⁴

E sa noda itavi me da dei e matadra na noda meca.

E dua na itovo cecere ni veiliutaki dina oya na ituvaki cecere ni nodra yalo dei.Ni da veivosakitaka na yalodei kei na veiliutaki, e da vakayagataka tiko na vosa e vakaraitaka tiko na ituvaki ni bula era guta na tamata me ra bulataka ka dei ki na nodra sasaga. E sega ni dua na gauna e na Lotu e namaki kina vei ira na kena iliuliu me ra kua ni yalodei, e sega walega ni yalodei e na nodra sotava na leqa vakayago, e baleta tale tiko ga na dei kei na dina kina matata kei na dodonu ni nodra kila na dina.⁵

E dua na ka meda veivutunitaka ni maliwai keda tiko e so na ilala ni Yalododonu Edaidai, era tovolea baleta na ivakavuvuli me ra vakarogolevutaka se vakacerecerea na “Lotu Momani.” Era vinakata ka tovolea me na vakamuria na Lotu na ivakavuvuli kei na veika era vinakata. Era vinakata me veiyaloni kei ira na tamata vakavuravura, mai na kena bulataki vakadodonu na ivakavuvuli ni kosipeli.… Me ra nanuma tiko na tacida vakayalo vakayago na nodra vakasama na viavia vuku e na sega ni veiganiti se na okati vata kei na ivakavuvuli ni kosipeli.…

… Ni da sa Yalododonu Edaidai e gadrevi kina na soli bula ki na veika eda guta ka taleitaka vakavuravura; e vinakati kina na yalododonu, kaukaua vakayalo, lomana na dina, yalodina kina ivakavuvuli, kei na gugumatua meda raica na qaqa, kei na gu iliu ni dina. Na kena ibalebale oqo e na so na gauna na noda veiliutaki e na sega so ni taleitaki. E kena ibalebale talega e na sega ni cegu rawa na noda valuta tiko na ivalavala ca kei na veika vakavuravura. E sega ni rawarawa na kena muri na gaunisala oqo, … io e na vuku ga ni kena yavutaki na dina, vakaukauataki na yalo, ka me karoni na kena savasava na ivakavuvuli ni kosipeli e sa vakadeitaki vei keda.⁶

Era tiko na tamata e kaukaua na nodra ivalavala e rawa ni yaco na veika era sasagataka. Era rawa ni valuta na ca ka vorata na cala e vakayacori vei ira kei ira na so; io e na gauna era na vakadrukai kina, era na raica ni na leqa na veika vinaka eda sasagataka, ka biuta laivi vakaca sara na veika era sa rawata vakavinaka na tamata, era sa qai soro. Na cava na kena yaga? Na taro cava e cecere taudua e na nodra vakasama. Era raici ira na tamata dau caka cala me ra rawata. Era raici ira na tamata daucaka cala era sa dokai mai vei ira na kai nodra me yacova sara ni sa voleka ni rawai na itotogi e tiko me kena isau ni cakacaka cala. Vei ira, na veika era sa raica ni sa sega ni yaga sa sega ni ra vakanuinui kina. E sa yali, era kaya, me da gumatua ga kina veika e rawa, ka vakalaiva me lako. Vakayalo era yalolailai. E so era voleka ni taroga tale na inaki ni veivakalougatataki. E tiko vei ira na yaloqaqa ni tamata ka kaukaua vata na yalodra, io, e sega na nodra qaqa ni vakabauta.

E duidui vakacava oya vei Paula! E cakacaka sara vakaukaua, e sa vunautaka na itukutuku tabu, e vorati ira na nona meca, era na mai qaqa vua. E kau me laki vesu ka laki vakalolomataki sara mai vei ira na veiliutaki e na lawa. E vesu tu, ka sa waraki koya tu na mate, io, se qaqa tikoga o koya. E tiko vua na qaqa ni vakabauta. Wilika na vosa ni veivakauqeti e vakauta vei ira na kai Efeso e na nona ivola vei ira, e volai tu e na Efeso 6:13, e vakau e na gauna era dau nanuma kina e so na tamata ni sa sega ni yaga na nodra sasaga: “O koya mo dou vakayaragi e nai yaragi kecega ni Kalou, mo dou vorata rawa kina na siga ca, ia ni dou sa kitaka kece mo dou tudei.”

Ni da sa vakayacora kece sara na veika e na vuku ni dina, ka vorata rawa na ca e kauta mai vei keda na tamata, ka da sa duka mai na nodra caka cala, e se noda itavi tiko ga me da tucake. Eda sega ni rawa ni soro; me da kua ni davo sobu. Na inaki levu e na sega ni rawa e na dua na itabagauna. Me da dei e matadra na noda meca, ni o sa vakayacora taucoko e na nomu vinaka na veika kece e na nomu igu taucoko, sai koya oqo na qaqa ni vakabauta. Na qaqa ni vakabauta e qaqa talega ni sautu. O ira na tamata e tiko vei ira na itovo vakalou era na toso iliu; e na sega ni vakadounui vei ira me ra tu vakadua. Era sega ni manumanu me ra kaukaua se vuku; o ira era yaragi ni lawa cecere ka inaki vakalou.

E so era na bese, me ra kua kina ni sotava na leqa.… O ira oqo na dau wili ivolatukutuku, ka kena levu ga oya, era dui vakayacora; era se sega ni raica rawa na liga ni Kalou e na nodra cakacaka na tamata, e baleta ni ra raica tiko e na mata vakatamata ka sega ni mata ni vakabauta. Sa biuti ira na qaqarauni era sa guilecava na Kalou. Era sega ni vakaiyaragi e na iyaragi kecega ni Kalou. Ni sa sega vei ira na veika oqo e na yacovi ira na rere kei na yalolailai, era na dromu sobu kina qele. Era na kauta mai o ira na tamata oqo na veika ca kei na leqa sa rauti ira. Ni da saYalododonu ni Kalou, sa noda itavi meda “tucake yani” ke mani vakamalumalumutaki keda na vuni ca.⁷

E na gauna sa vakadeitaka kina na nona vakasama na tamata me ra biuta laivi na veika ca vakavuravura kei na ivalavala ca, ka okati koya me tamata ni Kalou, ni veivosaki vakaca e na veivanua kece, e na veirauti na yaloqaqa, na yalo vakatagane, na galala vakayalo, na ivakatagedegede ni vuku sara icake kei na gugumatua e sega so ni tiko vakalevu vei ira na tamata; ni ra na dau maduataka na tamata na veika e sega ni taleitaki vakalevu, ka sega ni kauta mai na veivakacaucautaki kei na veivakaqoroqoroi, kei na veika e na rawa ni vakacacana na veidokai kei na veivakarogovinakataki ni yaca.⁸

Laiva na yalo tabu ni nona kosipeli me dei e lomaqu niu na sotava na dravudravua, na rarawa, vakacacani se mani mate sara, o au kei na noqu vale me keitou qarava na Kalou ka vakamuria na nona lawa. Io na iyalayala mo na vakalougatataki mai na nomu talairawarawa. E na dokai ira na Kalou o ira era dokai koya, e na nanumi ira na nanumi koya. E na tokoni ira na tokona na dina ka yalododonu kina. E na vukei keda na Kalou me da yalododonu kina dina e na gauna oqo ka tawamudu.⁹

Eda rawa ni sotia qaqa e vukuna na Karisito.

Ni’u vakarorogo tiko e na yakavi ni kua vei ira na taciqu au vakaliuci sara meu nanumi ira na noqu itokani era sa mate. Ke da rai lesu ka vakananumi Peresitedi Young, O Heber C. Kimball, Willard Richards, George A. Smith, Orson Pratt, Parley Pratt, O Peresitedi John Taylor, Erastus Snow, kei ira na udolu vakaudolu na vakabauta, o ira na Yalododonu qaqa ni Kalou era donuya na veivakacacani mai Ohio, e Missouri, kei Illinois, ka cemuri mai na nodra vale e na veigauna era tikora kina me yaco sara yani kina lekutu, ka leca tu na nodra vakasama, ka tautauri matua tiko ga kina iyalayala ni Yalo Tabu e lomadra, ni ra na sega ni kunea e dua na vanua ni vakacegu me vakataqari kina na yavadra—ni ra sa cemuri mai na nodra vale, na nodra tamata, kei ira na nodra itokani, ka lailai sara na nodra rai e na vuravura oqo, mai na nodra vuku vakatamata kei na kila ka e na nodra na yacova yani na vuravura ni vakacegu, io, na taubale takosova tiko na veibuca, e dei vinaka tiko na yalodra vua na Kalou kei na nodra vakabauta na Nona vosa—ni da rai lesuva ka vakasamataka na veika eda raica eda sega ni rawa ni guilecavi ira na turaga kei na marama yalo vakabauta era takosova mai na vanua oqo. Era sega ni rebo se mera rai lesu tale era sega talega ni vuki tani mai na dina. Ni sa dredre na sala, e laki vakadredretaka talega na ilakolako, e vuqa na kena leqaleqa, e veivakadeitaki ka vakayalokaukauataki ira.¹⁰

Au a se veiqaravi tiko mai na gauna au se cauravou lailai kina vata kei ira na iliuliu, me vakataki Brigham Young, Heber C. Kimball, Willard Richards, George A. Smith, Jedediah M. Grant, Daniel H. Wells, John Taylor, George Q. Cannon, o Wilford Woodruff kei ira na nona itokani, o Lorenzo Snow kei ira na nona itokani, o ira na lewe ni iapositolo, na le vitusagavulu, kei ira na bete levu ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai sa sivia oqo e onosagavulu na yabaki; ka me ra rogoca talega na domoqu o ira na vulagi, kau via vakadinadinataka vei iko ni sega tale ni dua na tamata vinaka cake mai vei ira oqo era sega ni tiko e na tokaitua ni noqu vei kilai. Au rawa ni vakadinadinataka baleta au kilai ira vinaka na turaga oqo, keimami a se susuvata mai, cakacakavata e na mata bose, e na masu kei na yalo malumalumu, kei na veilakoyaki tiko mai na dua na itikotiko kina dua tale e na noda vanua oqo, kei na noda takosova tale tikoga na buca. Au sa rogoci ira vakatikitiki ka vakakina e matadra na lewe vuqa, ka vakadinadinataka vei iko ni ra tamata kece ni Kalou, turaga dina, savasava, ka ra turaga ni Kalou.¹¹

Oqo o ira na ganeda era vakaitavi tiko e na cakacaka ni iSoqosoqo ni Veivukei.… e tiko talega o ira na ganeda era vakaitavi tiko e na Mataveitokani ni vei Vakavinakataki, kei ira na vakaitavi e na tabana ni Lalai kei na Matawilivola ni Sigatabu.… Sa tiko vei ira na neitou veivakalougatataki baleta na neitou yalodei. Keitou vakabauta ni ra kila na dina vakataki ira ka sega ni kere rarama mai vua tale e dua. Keimami kila na nodra yalodina e na sega ni kautani; keimami kila talega ni ra lomana na Kalou kei na dina ka ra taleitaka talega na cakacaka ka vakaliuca mai na veika e yalodra. Keimami kilai ira na lewe levu ka kila talega ni oqo na ka e yalodra dina. Keimami lomani ira; keimami rokovi ira talega, na neitou veivakadeitaki; kei na veivakalougataki ni Kalou e na tiko vata kei ira.¹²

O ira na ganeda mai na iSoqosoqo ni Veivukei era dau veivukei sara vakalevu, eda rawa ni vakararavi vei ira e na gauna ni leqa, nodra vukei na dravudravua, vakayalovinakataki ira na tauvimate, veisiko vei ira na dawai kei ira na sa yali na tamadra, ka veisiko yani kina so na vanua yawa sara mera laki wasea na itukutuku se veidusimaki vinaka ka yaga.¹³

O Peresitedi Heber C. Kimball e dua vei ira na tamata vakaturaga ni Kalou. Dina me vaka na kaukamea kina veika e vakararavitaki vua. Savasava me vaka na koula vakavoui. Sega ni rerevaka na meca se na mate. Gagata na nona rai, vakasinaiti e na nodra yalotabu na parofita. E vakauqeti koya na Kalou. Qaqa na nona ivakadinadinataki Karisito; e na nona bula taucoko, era sega ni dau veivakasesei na nona itokani ka vakadinadinataka na ilesilesi tabu vakalotu i Josefa Simici. E lesi o koya e na loloma cecere ni Kalou, ka tabaki mai vei ira na iliuliu bula, e bula ka mate na i apositolo ni Turaga o Jisu Karisito.¹⁴

Au vakabauta ni o ira na taciqu ni le Tinikarua era sa vakatikori ka vakaitavi e na nodra cakacaka, ka vakayacora tiko, era veitokoni mai e na kena tosoi na matanitu ni Kalou, ka duavata e na noda rai kei na cakacaka me vakacerecerei kina o Saioni.… Era sa kilikili kina nodra veivakadeitaki na Yalododonu Edaidai, ka qaqa e na nodra ivakadinadina me baleta na dina, e dodonu ka veiqarauni e na nodra veiqaravi e na cakacaka i Saioni.¹⁵

Me vakalougatataki iko na Kalou. Me tiko e yalomu na sautu, me vakasinaiti iko na loloma kei na dina. Me dodonu na nomu sala. Mo dodonu ka yalodina e na iserau ni Turaga, maroroya na vakabauta, ka qaqa e na nomu vakadinadinataki Jisu Karisito; o koya sa qaqa e na taura na kena isau. Me vakalougatataki iko na Kalou, oqo na noqu masu e na yaca i Jisu. Emeni.¹⁶

Me iUlutaga ni Vuli

Na cava na kena ibalebale me da qaqa e na noda vakadinadinataka na Karisito? Eda na vakaraitaka vakacava e na veisiga na noda vinakata meda dina kina noda lotu kei na noda Kalou?
Na cava e sega walega ni “lotu ni Sigatabu” na lotu i Karisito? Meda vakavulici ira vakacava na gone me baleta na noda lotu “mai na yaloda ki na yalodra kei na noda loloma kina na nodra loloma”?
E na rawa vakacava vei keda na lewe ni Lotu me da “vakacerecerea” na kosipeli “ni da boletaka na kena ivakavuvuli”?
Eda na vakaraitaka vakacava na noda vosoti ira na tamata baleta na nodra vakasama se itovo ni bula ka sega ni soli bulataka na dina ni ivakavuvuli?
Eda na vakavulica vakacava na ivakavuvuli ni yaloqaqa, yalodina kina ivakavuvuli ka kaukaua e na bulataki ni kosipeli vei ira na so, ka okati kina na luveda?
Na cava e so na sala era dau qaqa kina na nodra ivakadinadina na iliuliu ni Lotu e na gauna e liu? Na cava eda vulica me baleta na kaukaua kei na qaqa mai na nodra bula na noda iliuliu mai liu?
Na cava na “lomadei ni vakabauta”? E na gauna cava o sa vakaraitaka kina na lomadei oqo e na gauna ni veileti?
Eda na rawa vakacava ni yaloqaqa e na gauna eda vakayacora tiko kina na noda ilesilesi vakalotu?
Na veivakalougatataki cava e na yaco mai vei keda kei na noda vuvale baleta na qaqa ni noda bulataka na kosipeli? (Raica talega V&V 14:7.) Na cava e na yaco me tawamudu vei ira na sega ni yaloqaqa e na nodra vakadinadinataki Jisu? (Raica talega V&V 76:79.)

Apostle Paul writing — *Sa Volavola o Paula na i Apositolo,* nei Robert Barrett. E tukuna vakaoqo o Peresitedi Joseph F. Smith ni o Paula “e vesu, ka sa waki koya tu na mate, io a se yaloqaqa tiko ga o koya. Na nona lomadei ni vakabauta” (*Gospel Doctrine,* 119).