Na iNaki Levu ni Bula kei na Veivakabulai

E sa vakarautaka na Tamada mai Lomalagi e dua na inaki vei ira na luvena me ra vakataki Jisu Karisito ka me ra marautaka talega na bula vakalou.

Tukuni e na Bula i Joseph F. Smith

Vakalailai ga na nona yaco yani i Igiladi e na 1874 me laki veiliutaki e na tabana ni kaulotu mai Europe ka donuya tale tiko ga na nona siga ni sucu me yabaki 36 kina, e vola vakaoqo o Joseph F. Smith e na nona ivola ni siga:

“E dua na siga liliwa, butobuto, suasua ka veiganiti sara ga kei na gauna butobuto au a sucu kina; e na gauna talega e rau a tiko vakavesu kina o tamaqu[O Hyrum] kei na tacina [O Josefa] baleta na kosipeli, e gauna vata tale tikoga oya era sa cemuri tiko mai kina na yalododonu mai na nodra dui vale e Missouri mai vei ira na ilala dauveivakacacani. Na rarama levu ni yaloqu e se sega tiko ga ni biuta rawa na o loaloa e sa mai bika tiko na veika e yaco e na gauna oya.

“Ia na liga loloma ni Kalou kei na nona veikauwaitaki cecere e sa vakaraitaki vei au, mai na gauna au se lailai kina, ka sa toso vinaka sara tiko e na veisiga baleta na noqu yalo raramusumusu, na noqu tovolea meu vuku ka bula marau e na matanitu ni Kalou; Na inaki ni noqu bula e sa matata tiko mai ni sa toso tiko na gauna kei na veika au na sotava. Na inaki oqo sa ikoya na kena kacivaki na kosipeli, se na kena tauyavutaki na matanitu ni Kalou e vuravura; Na vakabulai ni yalo, kei na kena e bibi duadua vei au—oya o au kei na noqu vuvale.”¹

Mai na vuku kei na kila dina, e vakavulica ka vakadinadinataka talega o Peresitedi Joseph F. Smith na Tamada Vakalomalagi kei na nona inaki tawamudu ni veivakabulai. “E sega ni dua na ka e na ruku i lomalagi,” e tukuna, “e bibi taudua vei au se vei ira na luve nii tamata me vaka na inaki levu ni bula kei na veivakabulai.”²

iVakavuvuli i Joseph F. Smith

E vakarautaka na Tamada Vakalomalagi na inaki ni veivakabulai me da rawa ni bula kina vakalou.

Na Turaga Cecere e bula tiko; E bulia o koya na lomalagi kei na vuravura, kei na veimata ni wai, o keda na luvena, na nona kawa ka da sega ni mai tiko walega vakacalaka e ke. E a vakarautaka na Turaga na noda lako mai, kei na inaki ni noda bula. E vakarautaka o koya me da vakayacora vinaka na noda ilesilesi me da mai tautauvata na ibulibuli ka ucui i Jisu Karisito, ni da sa vakataki koya, e da na sega ni ivalavala ca ka vakabulai, me da vakasinaiti e na vuku savasava vakataki koya, ka bula talega vakalou kina liga imatau ni Tamada, me da vakatikori e na itikotiko vakatui ka taukena na vanua kei na kaukauwa e na lomanibai eda lesi ka cakacaka kina. Au vakadinadinataka na ivakavuvuli oqo, ni vukei au na Turaga me’u kila ka vakila talega na kena dina mai na boto ni uluqu kina qeteqete ni yavaqu.³

E na bale tiko vua na tamata na veika e vakayacora e na bula oqo ka na saumi taro talega ki na veiqaravi e sa biu tu me qarava e ke, vei koya sa lewai ira na bula kei ira na mate, na Tamadra na yaloda, na noda Turaga ka noda iVakavuvuli. Oqo na inaki ni Kalou, e tiki ni nona inaki levu. E da sega ni tiko e ke meda bula vakavula se vakayabaki, me da kana, gunu, se me da na moce, ka qai mate yani se vakarusai. E sega ni vakarautaki na tamata mai vua na Turaga sa Cecere sara me ra bula ga vakalekaleka, sega na betedra se sega ni dodonu.⁴

Kevaka e da a sega ni kila ni bera ni da lako mai ivuravura na yaga ni noda lako mai, na bibi ni noda mai vakayago, na lagilagi me qai rawa e na gauna mai muri, na inaki levu me mai vakatovolei ka tarogi—e na ivakarau ni bibi, e na kena vakayagataki na veika vakalou, na kaukauwa vakalou kei na galala e sa vakasulumi kina; ni oti na nona lako sobu mai ki ra e na ruku ni veika kece, vakataki Karisito, me da lako cake ki na dela ni veika kece [raica V&V 88:6], me da vakakina na Tamada, na Tinada kei na Tacida Qase, Cecere ka Tawamudu!—ke da a kua ga ni lako mai.⁵

E sega ni dua na ka e na ruku i lomalagi e bibi duadua vei au se vei ira na luve ni tamata me vakataka na inaki levu ni bula kei na veivakabulai e tauyavutaki mai lomalagi e na ivakatekivu, ni a soli sobu mai e na veitabagauna mai na veivakauqeti ni tamata tabu e kacivi ira na Kalou me yacova na siga ni nona lesutale mai na Luve ni Tamata, ni kosipeli oqo kei na inaki ni veivakabulai e a vakaraitaki vei rau na imatai ni noda tubutubu. E kauta vei ira na agilosi ni Kalou na inaki ni veivueti na veivakabulai mai na mate, kei na ivalavala ca ka sa dau vakaraitaki vakawasoma mai vei ira e tiko vei ira na lewa vakalou vei ira na luve ni tamata ka se bera ni veisau. E sega ni dua na ka e tiko kina mai na ivakatekivu, e sega ni vinakati se me yaga; e sega talega ni dua na ka e tiko kina e rawa ni votai; oqo na inaki taucoko e caka mai na ivakatekivu e na vuku nei Tamada kei na luvena me ra vueti kina na tamata me ra vakabulai ka bula vakalou e na iserau ni Kalou.… e na vei tabagauna kece, na kosipeli vata tiko ga, na inaki ni bula kei na vakabulai, na cakacaka vakalotu, na bulu vata kei na Karisito, na ivakananumi ni soli bula levu e soli me baleta na ivalavala ca ni vuravura kei na nodra vueti na tamata, e sa dau soli mai vakatabakidua mai na gauna eda a buli kina.⁶

Oqo na inaki ni bula e vakalesuya tale mai vei ira na tamata o koya sa Cecere sara e na gauna oqo me baleta na nodra vakabulai na tamata, e sega walega ni bula mai oqo ia e na bula talega oqo ni sa tauyavutaka na Turaga na nona cakacaka me ra marautaka na taucoko ni nodra kalougata e na bula oqo. Me ra vakabulai e na bula oqo, kei na kena e muri mai, me ra mai vakadavora na ilati ni ivalavala ca kei na kena veivakalolomataki. Me ra rawa talega ni taukena na matanitu ni Kalou ka kakua ni rawai mai na veika rarawa e na bula oqo. Na kosipeli i Jisu Karisito sa ikoya na kaukauwa ni Kalou me veivakabulai.⁷

E a vosa ka vakaraitaki koya na Kalou vua na Nona tamata o Josefa Simici, e sega walega ni o Tamada na Luvena talega. Rau a rairai vua, ka rau solia vua na ivakaro kei na nodrau lawa, na Kosipeli talega kei na nodrau inaki ni bula tawamudu.… Na inaki oqo e sega ni umani wale ga kina na vakabulai mai na ivalavala ca e na gauna oqo kei na gauna mai muri, ia na bula vakalou, na lagilagi, na kaukauwa kei na vanua e na vakatikori vei ira na luve ni Kalou mai na nodra talairawarawa ki na lawa kei na ivakavuvuli ni kosipeli.⁸

Oqo na bula me da mai vakarautaki keda kina ki na bula tawamudu.

Na inaki ni noda bula e vuravura me da mai taura na vuabale ni marau, me da na mai luve ni Kalou, e na kena ibalebale vakavosa me da taukei vaKalou ka veitacini kei Jisu Karisito [raica Roma 8:14–17], ni da mai tui se bete ni Kalou, me da votai e na lagilagi, vanua, bula vakalou, dabedabe vakatui na kaukauwa kei na veika taucoko e vinaka ka vakayacora se nona na Tamada Vakalomalagi. Oqo na inaki ni noda mai tiko e vuravura. Ke da vinakata me da mai taura na itutu ni bula vakalou e dodonu me da sotava na veika oqo vakavuravura, se tu vakawawa, me na rawa ni da vakadeitaka na noda kilikili mai na nona veivuke na ulumatua o Jisu.⁹

Na inaki ni noda mai tiko oqo me da mai vakamuria na lewa nei Tamada me vaka e vakayacori mai lomalagi, me da mai cakacaka e na yalododonu e vuravura, me da vakamalumalumutaka ka vorata rawa na caka cala, me da mai valuta na ivalavala ca kei na meca ni yaloda, ka tuberi sara icake e na dela ni valavala tawavinaka kei na nodra malumalumu na dravudravua, na lutu ni tamata, mai na veivakauqeti ni Kalou sa Cerecere sara ka vakaraitaki kina na na nona kaukauwa me da mai nona yalododonu ka nona tamata na Kalou e vuravura.¹⁰

E da na mate kece. Ia, sai koya oya na iotioti ni noda bula vakatamata? Ke da bula tiko ni bera nida yaco mai e ke e dodonu me da tomana tiko na bula oya ni da sa biubiu tale kina. E na bula tiko ga na yalo me vaka mai liu, ka vakavinakataka sara ga na noda sa mai rawata na inaki ni noda mai tu vakawawa. Sa ituvatuva dina na noda mai tiko oqo e vuravura me da mai vakayago kina; baleta ke da sega ni vakayago e da na sega ni rawa ni vakataka na Kalou se vakataki Jisu Karisito.… E sa namaki me da na tucake tale mai na ibulubulu me vakataki Jisu, ka mai taukena na yago tawamudu me vakataki koya—oya, e na tawamudu na yaloda me vakataka na nona tawamudu, me rawa talega vua na yalo kei na yago me mai cokovata me dua kina na tamata bula, e na tawasei, sega ni veibiu rawa ka tawamudu.¹¹

Au sa namaka tiko na gauna au na biuta kina na ivakatagedegede ni bula oqo. E na vakadonui kina vei au mai kea me’u marautaka taucoko na isolisoli kei na veivakalougatataki e vukea na noqu marau e na vuravura oqo, na veika taucoko. Au sega ni vakabauta ni tiko e dua na ka e vakarautaki se nakiti me vakamarautaki au, e na sega ni soli vei au e ke, vakavo sara ga kena kaukauwa tiko na noqu vakabauta; ke sega e na sega ni taucoko na noqu marau.… au tukuna tiko na marau e da sotava e na noda vakasaqara tiko me da vakayacora na loma ni Kalou e vuravura me vaka mai lomalagi. E da namaka me rau tiko na watida tagane kei na yalewa ka tawamudu. E da namaki ira talega na luveda me ra kilai keda mai ni da tamadra ka tinadra ka tawamudu. Au na namaka tiko oqo; E na sega tale ni dua na ka au na vakasaqara. Ke sega au na sega ni marau rawa.¹²

E sa vakaraitaka na Turaga na ivakavuvuli ni Kosipeli e na itabagauna oqo e na kauti keda kina bula tawamudu. Oqo na ka e da vakasaqara tiko, na inaki ni noda buli, na vuna e buli kina o vuravura. Na vuna eda mai tiko kina e ke me da mai biuta laivi kina na ivalavala lialia ka vakarautaki keda ki na bula tawamudu mai muri .…

Me da kakavaki sara me da yalodina ka yalo raramusumusu; me da bulataki Karisito, me biu laivi na noda itovo lialia kei na ivalavala ca kei na malumalumu vakayago, ka tautauri vua na Kalou kei na nona dina e na yalo dei ka gugumatua e na noda valuta na ivalu vinaka ni vakabauta ka mo dei tiko ga me yacova na ivakataotioti.¹³

E dua na inaki ni noda bula me da ucui Jisu Karisito ka itovo vata kei koya.

Au vakabauta ni ivakaraitaki vinaka duadua vei keda na iVakabula .… E da vakaroti me da vakamuria na cakacaka e vakayacora. E da sa sota me da vakamuri koya, me vaka ni vakamuria o koya na nona iLiuliu; e na veivanua ga e tiko kina e na tiko talega kina o koya; na noda tiko vata kei koya me da ucui koya.¹⁴

Na bibi ni ka me da vulica se qarauna, e sega ni balavu ni noda bula, ia na gumatua ni noda vulica na lesoni ni bula kei na noda vakayacora na noda itavi kei na noda veiyalayalati vua na Kalou kei ira na tamata yadua. E dua talega na inaki bibi ni noda bula me da vakamuria na irairai ka ucui koya sa bulataka na bula vakayago ka sega ni vakacacana—uasivi, savasava, ka sega ni duka e dua na tikina lailai! E sega walega ni lako mai na Karisito me mai vakabulai keda mai na ivalavala ca vakavuravura, ia me mai ivakaraitaki bula vei ira kece na tamata ka mai tauyavutaka talega e dua na ivakatagedegede uasivi ni Kalou, na lawa ni Kalou kei na talairawarawa vua na Tamada.¹⁵

E sega ni dua tale na ivakavuvuli uasivi cake me vakataki Jisu .… e sa vakaraitaka o koya vei keda na sala me da vakabulai kina, mai na ivakatekivu, e na veiveveyaki ni bula oqo, kina tawamudu ni bula vakalou kei na lagilagi ni nona matanitu, ki na bula vou .…

E na marau sara na yalo ni tamata, e rawa ni ciqoma na nona ivakadinadina veivakacegui oqo, ka na vakacegu, ka sega tale ni rawata e dua tale na sala ki na sautu vakavo ga mai na ivakavuvuli i Jisu Karisito. “E vakavulica vei keda na kosipeli oqo me da lomani ira na kai noda, me da vakayacora vei ira na vei ka e sa vakayacora vei keda, me da yalododonu, me da yalololoma, me da veivosoti ka vakayacora na veika vinaka me vakabulai kina na tamata .…

… “Dou lako mai vei au, koi kemudou vakaaduaga sa oca, ka colata nai colacola bibi, ia ka’u na vakacegui kemudou,” [Maciu 11:28] oqo na kaci vei ira yaduda na kai vuravura.¹⁶

Sa ivakaraitaki vinaka duadua vei ira kece na tamata, na Karisito kau vakabauta talega ni o ira na tamata era a lesi rawa me ra vakataki koya, me vaka ni o koya a lesi rawa me iVakabula ni tamata .… Eda ucuya vakayago na ibulibuli va-Kalou, ka rawa talega ni vakataki koya vakayalo, me vaka ni tiko vua na kila, na vuku, yalomatua kei na kaukauwa.

Na inaki taumada ni noda lako mai e vuravura me da mai vakataka na Karisito, kevaka e da na sega ni vakataki koya, eda na sega ni rawa ni mai luve ni Kalou, ka itaukei vata kei Karisito.¹⁷

Me da muria na Luve ni Kalou. Me da vakatotomuri koya ka me, noda dauniveidusimaki. Vakamurimuri koya. Cakava na nona cakacaka. Mo vakataki koya, ke o rawata na nomu kaukauwa taucoko mo vakataki koya ni a vinaka sara ka sega na nona ivalavala ca ¹⁸

Me da vakanuinui vua na Karisito me baleta na bula tawamudu kei na noda talairawarawa kina Nona kosipeli.

E sega tale ni dua na yaca e na ruku ilomalagi e soli, ia na yaca i Jisu Karisito, o rawa ni vakabulai kina se bula kina vakalou e na matanitu ni Kalou.¹⁹

Na tamata e sa rawata na inaki ni nona tu vakawawa e yalo vakabauta ka sa vueti oti e na dra ni Karisito, mai na cakacaka vakalotu ni kosipeli, ka rawata na bula vakalou e na matanitu ni Kalou, e sega ni lailai ka levu cake mai na agilosi.²⁰

E da sa curuma yani na veivauci vou ni veiyalayalati tawamudu ka da vakadonuya kina ni da na vakamuria na nona ivakaro na Kalou e na veika kece e vakaroti keda kina. Oqo na veiyalayalati tawamudu me yacova sara na ivakataotioti ni noda gauna.… E da na sega ni raica na siga ni noda gauna se me tawamudu, e na sega ni noda itavi, ka na sega talega ni taleitaki se noda itavi, vaka ni da luvena, me da vakamuria na ivakaro taucoko ni Turaga kina veiyabaki tawayalani ka tawamudu. E na vuku ni ivakavuvuli oqo e da veitaratara tiko kina kei na Kalou, ka veiyaloni kei na nona inaki. E na sala ga oqo e da rawa ni vakaotia kina e na ivakatagedegede cecere sara na noda ilesilesi, ka me da na taura kina na noda isala vakatui kei na isolisoli ni bula tawamudu, na isolisoli cecere ni Kalou. O rawa ni raica se vakasamataka e dua tale na kena sala?²¹

E na sega ni rawa na veivakabulai ia e na sala duadua ga e dusimaka na Kalou. E na sega ni rawa na bula tawamudu vakavo sara ga kevaka eda talairawarawa ki na lawa sa vakadeitaka tu na Tama ni bula, “a sa sega vua na veivukiyaki, se yaloyalo ni veigoleyaki” [Jemesa 1:17]; e na sega tale ni dua na sala me da na rawata kina na rarama oya kei na bula vakalou. E na noqu vakasama, na veika oya e sivia na noda nanamaki, kei na noda vakatitiqa kau kila ni ra dina.²²

Na veivakalougatataki, na veika e da na rawata, na lagilagi, se na bula vakalou e na rawa walega e na noda talairawarawa kina lawa e yalataki kina. Ke da na vakamuria na lawa, e da taura na kena icocovi; io, e na sega ni ciqomi ke dua tani tale na kena inaki.²³

E na imatai e sega ni uasivi sara na Karisito, ka sa tubu cake tiko e na nona iukuuku, ka rawata na loloma e vakaikuritaki io me yacova ni sa rawata na nona iukuuku taucoko [ V&V 93:11–13]. E dodonu me ra tautauvata talega vakaoqo o ira na luve ni tamata? E dua na tamata e uasivi sara? E sa taura e dua na tamata e na dua ga na gauna na nona iukuuku taucoko? E da sa yacova yani e dua na ivakatagedegede me da rawa ni taura taucoko na iukuuku ni Kalou, na nona lagilagi, kei na nona vuku? E sega; ia ke se sega ni se taura o Jisu, na Luve ni Kalou, kei na Tamada vakalomalagi kei na vuravura e da vakaitikotiko kina na nona iukuuku taucoko mai na imatai ni gauna, ia a vakaukauwataki na nona vakabauta, na nona kila ka, na kena vakasama kei na loloma me yacova ni sa taura na iukuuku taucoko, e na rawa beka vei ira na tamata era sucu mai na yalewa me ra taura vakalalai, mai na ivunau kei na vunau na vosa e na vosa me yacova ni ra sa taura taucoko na iukuuku me vaka ni sa taura o koya na iukuuku taucoko ka rau na bulavata vakalou kei koya e na iserau ni Tamada?²⁴

Au bula tiko me’u vakabulai e na gauna oqo kei na gauna sa bera mai; e taravi au mai o iratou na luvequ kei na tinadratou lomani. E na sega tale ni dua na ka au na vakayacora e vuravura oqo meu rawata kina na vakataotioti lagilagi e rawa talega ni soli bula. Oya na cakacaka ni loloma, ka namaki kina na bula tawamudu kei na vuabale ni marau. “Raica sa vutuniyau sara ko koya sa rawata na bula tawamudu.” [V&V 6:7]²⁵

Me iUlutaga ni Vuli

O cei na ivurevure veivakabulai? E na vukei keda vakacava na kila oqo e na noda bula tiko e vuravura?
Na cava na inaki ni noda bula e vuravura? E na veisautaka vakacava na nomu bula na vakasama oya?
Na cava e vakaraitaka kina na Turaga e na veitabagauna na yavu ni veivakabulai oqo? E na yaga vakacava na inaki ni kosipeli me baleta na noda vakabulai “e na bula oqo, kei na bula talega sa muri mai”?
Na cava e dodonu kina vei keda me da vakayago? (Raica V&V 93:33–34.) E da na vakayagataka vakacava na yagoda me da vakayacora kina na loma ni Kalou?
Na vei sala cava e “vakaraitaki levu kina” na noda iVakabula? Na cava me da vakayacora me da tautauvata kina kei na “irairai ka ucui” Karisito ka me da vakataki Koya kina?
Na cava e dodonu kina me da talairawarawa ki na ivakaro ni Kalou e na gauna oqo ka tawamudu? Na cava e “taleitaki kina ka noda itavi talega” me da talairawarawa kina vua na Turaga?
Na cava na kena ibalebale vei iko mo taura na “loloma e vakaikuritaki”? (Raica na V&V 93:12.) E na veisala cava o sa tubu tiko kina mo vakataka na iVakabula “vakalalai tiko, vunau e na vunau kei na vosa e na vosa”?
Na cava e sega kina ni dua na ka na soli bula ke vakayacori me baleta walega na nomu vakabulai se na nodra vakabulai na so?

Christ and the Samaritan Woman — *Na Karisito kei na Marama ni Samaria,* mai vei Carl Bloch. E vakavulica na iVakabula na marama ni Samaria voleka kina tobu ni wai i Jekope ni sai Koya na iVakabula kei vuravura (raica Joni 4:5–30).