Nodra Vakabulai na Gone Lalai

O ira na gone lalai era mate ni bera ni ra yacova yani na yabaki ni ra na tarogi kina era na vueti mai na dra i Karisito.

Tukuni e na Bula i Joseph F. Smith

Dina ni kila taumada vakavinaka o Peresitedi Joseph F. Smith na bibi ni rarawa, na tiko taudua, kei na loloma e yaco mai e na gauna e mate kina e dua na gone lailai, na nona veivakavulici ma baleta na nodra vakabulai na gone, e veivakauqeti ka veivakadeitaki. E na loma ni vica saga vulu na yabaki mai na 1869 kei na 1898, e buluta kina o koya e lewe ciwa na luvena lalai gone.

Ni oti ga na nona mate na imatai ni luvena o Mercy Josephine, e na 6 ni vula o June 1870, e vakaraitaka kina o koya na levu ni nona rarawa: “Ke me kila wale ga na Kalou na levu ni noqu lomana na luvequ yalewa oqo na rarama ka taleitaki duadua e yaloqu. Na mataka lailai ni se bera ni mate, keirau a yadra vata tiko e na bogi taucoko, au dau qaravi koya tiko e na veibogi, au kaya vua, Noqu dau talei o sega ni moce e na bogi taucoko.’ E kurea na uluna o koya ka kaya, ‘Au na moce ni kua ta.’ Oilei! Na vosa lalai oya e sea rua na utoqu. Au kila dina niu sega ni vakabauta ni dua tale na domo oya, ka vakaibalebale tiko mai oya na moce nida sa mate ka qai moce dina o koya. E qai, Oilei! E rau boko vata kei na cina ni yaloqu. Na ivakatakarakara kei lomalagi e ceuti tu e yaloqu e voleka talega ni biuti au.… Sai kemuni ga na isolisoli vakalomalagi e vakadodonu ki na yalo ni utoqu.”¹

E na 6 ni Julai 1879, e vola e na nona ivola siga o Joseph F. Smith na nona rarawa e na nona mate o Rhonda e dua na luvena yalewa: “Au keveti koya cake kei na nona ilokoloko ka kei rau veiroqo voli ga e vale, e via bula cake mai ka malumalumu sobu me vaka tiko oqo na itovo ni neirau veiqaravi ni oti e dua na aua ka rauata tiko na 1:40 a.m. e sa qai mate niu roqoti koya tiko ga e ligaqu. E kila ga na Kalou na levu ni noqu tagicaka na luvequ. Oqo na ikalima ni mate e na loma ni noqu matavuvale. O ira taucoko na noqu lalai ka daulomani! Oilei! Me vukei keda mada ga na Kalou me da rawa ni taura na veikadredre oqo!”²

Ia, e kunea o koya na vakacegu e na nona kila mai na Veisorovaki ni iVakabula e lako vinaka taucoko na veika baleti iratou kece na luvena daulomani. Ni mate na luvena yalewa o Ruth e na 17 ni vula o Maji 1898, e taura kina o koya e dua na raivotu lagilagi: “Oilei na yaloqu! Au raica kina na ligai tinaqu ni dodoka tiko mai ka kidavaki iratou tiko na yalodratou lagilagi na luvequ! Oilei, na noqu Kalou! E na vuku ni raivotu lagilagi oqo, Au vakavinavinaka kina vei kemuni! Mai kea talega era sa soqoni tiko kina e na valelevu nei Tamaqu o ira na luvequ lomani; era sega ni leqa vakagone lalai, io mai na kaukaua, na lagilagi kei na vakaturaga ni yalo tabu dauveivakasavasavataki! Vakasinaiti e na vuku, marau na loloma kei na dina.”³

iVakavuvuli i Joseph F. Smith

O ira na gone lalai era mate ni sebera na nodra yabaki ni vakayalo era na vueti.

O ira na gone lalai era sa kau lesu tale ni bera na nodra yabaki ni nodra vakayalo, era sega ni valavala ca, ka vakaraitaka vei keda na kosipeli ni ra na vueti, e na sega ni dua na nona kaukaua o Setani vei ira. Me vaka talega kina na mate e na sega ni dua na kaukaua vei ira. Era vueti mai na dra nei Karisito, era na vakabulai me vaka na mate ni a lako mai i vuravura baleta na nodrau lutu na imatai ni noda itubutubu.…

… O ira na noqu itokani lomani, o ira na sa mai kautani vei ira na nodra isolisoli lalai, mo ni reki ka marau, e na lomadonu ni rarawa e tarai kemuni tu e na yali ni nomuni lalai e valalekaleka ga. Ni ra kila e na tiko vinaka o koya; e sa vakadeitaki tu ni o ira na nodra lalai era sa lako yani ka sega na nodra ivalavala ca. O ira na gone oqo era sa tiko e lomaserena na Tamada. Era na taukena na lagilagi kei na bulavakalou ka na sega talega ni cakitaki vei ira na veivakalougatataki e dodonu me nodra; mai na lewa maqosa vakalomalagi kei na vuku ni Tamada, o koya e vakayacora na veika vinaka, o ira sa okati me ra gone lalai era sega ni lewa na nodra lako, ni o ira vakataki ira e se sega ni tiko vei ira na vuku kei na kila ka me ra dui qarauni ira vakataki ira ka kila talega na lawa ni bula; mai na vuku kei na loloma ni lewa maqosa ni Kalou na Tamada Vakalomalagi, na veika kece era na rawata ka marautaka ke ra a vakatarai me ra bula vakayago e na vakarautaki vei ira e na bula mai muri. E na sega ni dua na ka era na vakayalia e na nodra sa kautani mai vei keda e na sala vata oqo.…

Ni sa tiko vei au na vakasama oqo, e vakaceguya na yaloqu niu kila ni’u na sota tale kei ira na luvequ era sa takosova na iubi [mate]; E sa lewe vica vei iratou sa yali yani, sa tarai au na veika era sotava na itubutubu, au kila e na gauna e yali kina na luvequ. Au vakila sara ga vakavinaka, niu dau taleitaki ira na gone, kau dau marautaki ira na gone lalai ia, au vakavinavinaka vua na Kalou e na vuku ni noqu kila na ivakavuvuli oqo, baleta na gauna oqo e sa vakadeitaka na yaloqu na nona vosa kei na veiyalayalati niu na laki taukena mai muri na na veika kece e noqu, e na taucoko kina na noqu marau. E na sega ni kautani tale mai vei au na veika e noqu se na veivalakougataki e kilikili me noqu se a vakatikori vei au. Io na isolisoli se na veivakalougataki e rawa vei au me’u kilikili kina e na noqu, e na dua ga vei rau, ni gauna se tawamudu, e na sega ni ka, niu sa kila na liga ni Kalou e na veika kece oqo, kau dau kaya e yaloqu, “Sa solia ko Jiova, ka sa kauta tani ko Jiova” [raica Jope 1:21]. Oqo na veika e dododnu me da vakila me baleti ira na luveda, na wekada se noda itokani, se na veika cava ga eda sotava se kacivi me da curuma.⁴

Ni oti na tucaketale, na yago ni gone e na tubu me tautauvata kei na levu ni yalona.

Eda na vakacegu kevaka eda na raica ira na gone eda buluta ni ra se gone tiko ga me tawamudu? Sega! O koya talega na yalo e taura tiko na yagona na luveda e na makutu me tiko ga e na ituvaki oya. Eda sa kila ni o ira na luveda era na sega ni vakasaurarataki me ra na lailai tiko se gone tiko ga, e vakaraitaka mai na Kalou na ivurevure ni dina vua na parofita o Josefa Simici e na itabagauna oqo, ni gauna ni tucaketale mai o ira na mate, o ira na gone era bulu e na gauna era se lalai kina, e na tucaketale mai me vaka ga na gauna e bulu kina ka na qai tekivu me tubu. Mai na siga e tucaketale mai kina e na tubu na yago me yacova sara ni rau sa tautauvata kei na yalona na kena levu, tagane se yalewa Ke tiko vua na yalo oqo na vuku vaKalou kei na sasaga ni yalovakavuravura. E na sega ni vinakata e dua tale me na lailai mai vei koya oqo.O na rairai kila beka ni a tukuni vei keda ni a sikova e dua na parofita ni gauna makawa na yalo i Jisu Karisito ka vakaraitaki koya vua, e vakamacalataki koya vua, ka kaya ni o koya na Luve ni Kalou e na lako mai e na tabagauna imuri. E tukuna talega ni na vakayago e na gauna e na lako mai kina me vaka ga na nona rairai mai vua na parofita oya [raica Ica 3:9, 16—17]. E sega ni gone lailai o koya ka sa tubu vinaka tu vakayalo, na ke na ibulibuli e vaka ga na tamata uabula ka vakalou. Na ke na ibulibuli vata ga ni nona a lako mai ka mai vakayago ka tubu me laki taucoko sara me vakatalega na yalona.⁵

O ira kece na yalo era lako mai ivuravura me ra mai vakayago era luvena tagane se luvena yalewa na Kalou, ka na tiko talega vei ira yadua na vuku kei na veika kece me ra marautaka na luvena tagane se yalewa e na vuravura oqo se vuravura ni yalo, vakavo sara ga e na yalo ni rau sa veibiu kei na yago, e na sega na yago me vakataka na Kalou na Tamada. E dau kainaki tu na Kalou e yalo, o ira na qaravi koya me ra qaravi koya vakayalo ka vakaidina. [raica Joni 4:24]. Ia, o koya e yalo ka tiko talega vua na yago kei na sui, sa vakayago talega me vaka na tamata me na vaka talega na Kalou kei Jisu ni tamata kece me ra vakayago. E na sega ni dua na ka ke me sa matua sara na yago e na vuravura oqo se e na vuravura mai oqo, me vaka na vosa ni Parofita o Josefa Simici, ni na tubu na yago e na bula oqo se kina vuravura tawamudu me rau laki tautauvata kei na yalo. Io, ni sa kautani mai vua na tina na isolisoli ni veituberi oqo se na talei ni veiqaravi ni luvena me yacova ni sa uabula o luvena tagane se yalewa e na bula oqo, e na vuku ni mate, na isolisoli oqo e na vakuri tale vua e na bula mai muri, e na laki marautaka ka vakavotukana sara kina vakalevu ni vakayacora na nona itavi mai kea. Ni sa vakayacora na nona itavi mai kea e na rawata kece kina na veika ka na sega ni leqa; ke me vakayacora ga na nona itavi eke e na sega ni macala na kena rawa, ka na sega talega ni kilai me yacova nida sa rawata na veitarogi.⁶

Na yalodra na luveda e tawamudu ni bera ni ra lako mai vei keda, na yalodra ni oti na nodra mate vakayago, e na vaka ga ni bera ni nodra lako mai. E na vaka ga na kena irairai ke me bula vakayago, ka tubu me uabula sara oya e na tubu na yagodra me tautauvata na levu ni yalodra. Ni sa mate na luvemu o na raici koya e na ibulibuli ga o kilai koya kina, na ibulibuli ga ni luvemu lailai; ia, ke me qai rairai mai vei iko ka kauta tiko mai e dua na itukutuku bibi, e na rairai na lako mai me vaka na yalo i luvei Bisopi Edward Hunter (e mate o koya ni se lailai sara) e rairai mai vua ni sa cauravou uabula tu, ka vakamacalataki koya vei tamana ka kaya: “O au na luvemu tagane.”

E sega sara ga ni matata vei Bisopi Hunter oya. E qai kalo o koya vei tamaqu ka laki kaya vua: “I Hyrum, na cava na kena ibalebale oya? Au buluti luvequ ni se gone lailai sara, io ni rairai mai vei au e sa uabula tu—e vakaturaga, lagilagi ka serau na cauravou uabula oqo ka kaya ni luvequ tagane. Na cava na kena ibalebale?”

O Ta (O Hyrum Smith, a Pereriaki tiko kina ni Lotu) qai tukuna vua na Yalo i Jisu Karisito e sa uabula tu ni bera ni sucu mai o koya i vuravura oqo; me vaka ira na luveda ni sa uabula na yalodra ni bera ni ra lako mai ivuravura, na ituvaki ni tubu vakayalo e na tiko ga vei ira ni ra sa biuti vuravura kina, e na vakakina talega ni oti na nodra tucake tale ni sa oti na nodra ilesilesi.

E vakavulica o Josefa Simici na ivakavuvuli ni o ira na gone era ma te ni ra se gone lailai sara e na gauna ni tucake tale era na tucake mai e na ibulibuli vakagone lailai ga; io vei ira na tina ni gone sa mate, e tukuna o koya vua: “E na nomu na marau, na reki kei na yalovinaka e na nomu na susuga tale na luvemu ni oti na nona tucake tale, me yacova ni sa na uabula kina se me yacova na yalomatua.” E na caka na veisaumi, na vakatuburi, e na tiko talega na yavutaki ni oti na tucake tale mai na mate. Au lomana dina oqo. E vuqa na ka e tukuna me baleta na marau, na reki kei na vinaka ni yaloqu. Au vakavinavinaka vua na Turaga ni vakaraitaka na ivakavuvuli oqo vei keda.⁷

E na vinaka na veika baleti ira na gone e na gauna era mate kina.

Ke da ciqoma na ivakadinadina ni yalo ni dina e lomada eda na kila kina e na vinaka na veika me baleti ira na gone era mate, eda na sega ni rawata kevaka eda na tovolea me da vakavinakataka na ituvaki era tiko kina; e na lailai sara na vinaka ni ituvaki era tiko kina ke me da kacivi ira tale mai eke, baleta na dede ga ni nodra tiko na tamata e vuravura, ka vakaisulu tiko vakavuravura, ka wavokiti koya tu na ca vakavuravura, e na rawa sara ni leqa se na leqa, ni tu na icolacola e na rawa ni vakaleqai koya baleta na nona bula mai liu, nona marau kei na bula vakalou.⁸

E dua na ka dredre me da tukuna e dua na ka e na gauna ni rarawa kei na tiko vakaloloku me vaka na gauna oqo, me vakamamadataka na nodra rarawa o ira na vakaloloku tiko. Na rarawa e na rawa ga ni na mamada e na toso ni gauna kei na veivakauqeti ni yalo vinaka e lomadra na tiko vakaloloku, me ra na vakayalovinakataki kina ka na mamada talega na nodra vakanuinui e na gauna mai muri.… Au sa kila ni levu sara na veika e ca sara mai na mate. Mai na veika au kila me baleta na bula kei na mate, e vinaka cake ga vei au me’u muri ira na gone lalai ki na ibulubulu ni ra se sega tu ni cala ka savasava, se me vaka ni da raici ira ni ra sa tamata uabula tu [tagane kei na yalewa] ka vakalolovirataki ira tu e na nodra vakaitavi e na veika vakasisila vakavuravura, e sa guilecavi kina na Kosipeli, na Kalou, na inaki ni bula kei na yavu ni veivakabulai, ka vukitani mai na vakanuinui kina isolisoli tawamudu kei na bula vakalou e na vuravura mai muri.⁹

Ke na tiko vei keda na yalo vakabauta, eda na cokovata tale kei ira na luveda e na bula mai muri.

Na parofita o Ilaijia e lako mai me mai vakadeitaka e lomadra na gone na veiyalayalati e vakayacori vei tamadra, me ivakaraitaki ni cakacaka talei me vakayacori e na valetabu ni Turaga e na iCavacava ni iTabagauna, me baleta na nodra vueti na mate kei na nodra vauci na gone vei ira na nodra itubutubu, de na vakarusai na vuravura e na iru ka na sega na betena na nona lako mai.¹⁰

Ke da bula tiko ka vukitani mai na dina eda na wasei mai vei ira na noda daulomani e na loma ni veigauna me tawamudu. E na sega ni rawa ni laki taukeni ira se taukeni keda o ira. E sa na tiko e dua na sala rabai levu e na keda maliwa ka na sega ni rawa ni veisivi kina. Ke da mate e na yalovakabauta ka bulataka na bula kilikili, eda na nei Karisito, e na vakadeitaki vei keda na isolisoli tawamudu, ni tiko vei keda na ivakavuvuli ni dina tawamudu ka vakasulumi e na lagilagi na bula tuka ka da na bula tawamudu. E na noda bula tiko vakayago e na levu sara na gauna ni noda bula eda na rarawa kina: e na wasei keda na mate e na dua na gauna lekaleka, e so vei keda e na tasivi e na daku ni iubi, io, e na yaco mai na gauna eda na sota kina kei ira na sa liu yani ka laki marau vata me tawamudu. E na lekaleka ga na noda veibiu. Oti oya, e na sega tale ni dua na kaukaua e na wasei keda. Ni da sa vauci vaKalou me da veinuitaki vakavuvale—na veinuitaki dei— me vaka na noda sa mai duavata kina e na kaukaua vakabete ni Kosipeli i Karisito. O koya gona e vinaka kina na veibui ga vakalekaleka e na bula oqo, dina eda na kosova yani na veilecayaki, rarawa, leqa, cakacaka, na dawai, na luve ni yali kei na veika tale eso e dau vakadredretaka na bula, mai na veibiu e tawamudu.¹¹

O keda eda ivakatakarakara kei Karisito. Eda a tiko vata kei na Tamada kei na Luvena mai na ivakataekivu, ni da luvena tagane kei na yalewa na Kalou; ni sa yaco mai na gauna eda lako mai kina e na vuravura oqo me da mai vakayago ka ivakatakarakara se tautauvata na ibulibuli kei na irairai i Jisu Karisito ka me da vakataki koya; me da mai vakayago me rawa kina me da mate me vaka ni mate talega o koya, me da na tucaketale mai na mate me vakataki koya talega ni a tucaketale mai na mate.… Na vakasama niu na sota kei ira na luvequ era sa liu vei au ka sivia yani na iubi, na sota kei ira na wekaqu kei na noqu itokani, e dua na ka marautaki dina vei au! Au kila niu na sota kei ira mai kea. E sa vakaraitaka vei au na Kalou ni dina. E vakamatatataka o koya vei au, e na nona sauma mai na noqu masu kei na yalodina, ni a vakamatatataka e na nodra vakasama o ira na vakaqara na dina me kilai koya.¹²

[Kivei Elder Joseph H. Dean e Oahu, Hawaii, E vola o Peresitedi Joseph F. Smith:] Au rogoca e na yalo loloma na mate ni nomu gone lailai e vale. Au kila na loloma ni a tarai au talega na veika dredre oqori, io au sega ni via lewai iko. E na ituvaki oqo au vinakata meu vakagalala yani kina e na dua na vanua meu laki vakacegu kina, na vanua galala me kua ni dua e raici au rawa vakavo ga na Kalou, e kea, meu vakakila duadua kina na rarawa, e na kila duadua ga na Kalou.… na gauna, na gauna walega— e na vakabula na noqu mavoa—e na tara na yaloqu kau kila o na vakila talega na veika oqo. Io, ni sa sivi na imatai ni kaukaua ni rawarawa ka sa maravu na yalo mai na balavu ni gauna kei na ivotavota, e na yaga sara na vosa ni veivakauqeti kei na veivakaukauataki vakayalo vua na wekada e rarawa tu. E kila vinaka duadua ga na Turaga ni da kila talega ni o ira na lalai tawa cala era sa kacivi lesutale mai vuravura vakatotolo, ni se qai oti ga na nodra yaco mai ka sega ni tarai ira na veika dukadukali ni vuravura oqo era na lesutale vua kina vanua era a lako mai kina, savasava ka mariqeti, vueti mai na yavu, e na soli bula ni koya e tukuna “ni vei ka oqo ni matanitu vakalomalagi.” E na lomaqu dina kei na noqu masu malumalumu e vaka oqo, Oilei! Na noqu Kalou vukei au meu bula ka kilikili talega meu na tiko kei ira na gone tawa cala e na nodra itikotiko vata kei kemuni.!¹³

Me iUlutaga ni Vuli

Na veivakalougataki cava e yalataki vei ira na gone lalai era mate ni bera ni ra yacova yani na yabaki ni veivauci? (Raica V&V 29:46.) E na kauta mai vakacava na veivakadeitaki kei na vakanuinui vinaka e na gauna eda vakalolokutaka tiko kina na mate ni dua na gone lailai?
Ni mate e dua na gone lailai, e na vakacava na ituvaki ni yalona? E na gauna cava e na tubu kina na yago ni gone me yacova ni sa uabula kina?
O cei e na nona itavi me susuga tiko na gone e mate ni se gone lailai? Na veivakalougataki cava e yalataki vei ira na itubutubu yalododonu e na bula mai muri baleti ira na luvedra e mate ni ra se gone?
E na vakayalovinakataki ka vukei ira vakacava na rarawa tiko, baleta na mate ni luvedra na nodra kila na ivakavuvuli ni yavu ni veivakabulai?
E na kauta mai vakacava na cakacaka ni veivauci e na valetabu na yalovinaka kei na vakanuinui vei ira na itubutubu e mate na luvedra lalai? Na cakacaka cava me da vakayacora me da laki sota tale kina kei ira na luveda lalai era sa mate?
E na rawa vakacava “mai na vosa e matau na kena itautau” ni kauta mai na vakacegu ki na yalo sa rarawa tu baleta ni mate e dua na nona itokani lomani? Me da vakarautaki keda vakacava me da tauca na vosa ni veivakadreti vakaoqo?