Me da Rawai Keda

Na marau tawamudu e sega ni vu mai na veika eda vinakata vakayago se vakavuravura, e na vu ga mai e na bula dodonu, na bula savasava kei na talairawarawa kina lawa ni Kalou.

Tukuni e na Bula i Joseph F. Smith

Ena gauna ni nona veiliutaki mai na 1901 ki na 1918, e mai leqataka sara o Peresitedi Joseph F. Smith na veitemaki ni veika vakavuravura e na nodra bula na Yalododonu Edaidai. E sega ni mataboko o koya mai na veika vakavuravura sa yaco tiko e yasana. E sa raica o koya ni ra sa sega ni madua, sa rogoca o koya na vosavosa ca, ka rarawa talega e na veika e sa vakayacori tiko. E vakauqeti ira na Yalododonu me ra dui qarauni ira sara vakavinaka e na nodra sotava na mataqali itovo tawa kilikili ka me ra bulataka na bula vinaka vakayalo, na bula dodonu kei na bula savasava.

E dau vosa vakabibi na bibi ni kena qarauni na nodra dau vaqara lasa na Yalododonu se na veika era dau vakayacora me vakalusia tu kina na nodra gauna kei na ca ni nodra vosavosa, na veimau ilavo, na kakase, kei na tawamaduataka na veika e tukuna. E na vula o Sepiteba 1916 e ratou na vakauta kina na Mataveilitaki Taumada e dua na ivola vei ira kece na mataisoqosoqo e na Lotu ka volai tiko kina “E tiko e dua na ka e vinakati me vakavinakataki se vakavoutaki, oya na nodra itovo na noda gone, vakabibi saraga na nodra isulusulu, na nodra itovo kei na veika era sa vakayacora tiko” ka sa vakauqeti kina na veimataisoqosoqo me ra tovolea me ra veisautaka na veika era sa vakayacora tiko na gone me baleta na veika oqo.¹

Ni da sa soli vakasala tiko vei ira na veimataisoqosoqo oqo, me da kila tale tiko ga na “Veivakauqeti mai vale … ke e rawa, me vakabibitaki sara ga na veika me baleta na itovo vinaka ni yalo, vakayagataki tale e so na iwalewale ni vakaisulu. Me liutaka tiko na veivuvale yadudua na veisau e sa virikotora tiko mai na veimatasoqosoqo .”²

E vakasalataka o koya: “Na noda imatai ni meca eda na kunea ga e lomada. E dua na ka vinaka me da vakamanoataka na meca oya iliu ka da qai kauti keda mai me da vakamuria na yalo i Tamada, ka talairawarawa sara kina a ivakavuvuli ni bula kei na vakabulai ni sa solia okoya i vuravura me ra vakabulai kina na tamata.”³

iVakavuvuli i Joseph F. Smith

Meda vakamuria na iVakabula e na noda vakavulici keda.

E vaka vei au ni ivakaraitaki e sa vakaraitaka vei keda na iVakabula e dodonu me da vakasaqara ka vakamuria. E vakayagataka cala beka o koya na nona kila ka me baleta na nona gagadre vakayago? Se a lako ka vakayacora tiko na veika vinaka—na vakabulai ira na tauvimate, era rai na mataboko, era vosa na galu, rogo na didivara, vakasavasavataki ira na vukavuka, vosoti ni ivalavala ca, vakabulai ira na vakaleqai? E sega beka ni o koya oqori na veika e vakaraitaka e vuravura? E sega beka ni o koya na sala e vinakata me ra vakamuria na Nona tisaipeli? Au kila ni o koya beka oqo. E tiko e so na veika e yaga ka dokai e na sala oya. E na kauta mai na dina kei na marau tawamudu; io na veika vakavuravura e na sega ni dei.⁴

E na sega ni dua na tamata e na tiko vinaka vakavo sara ga ke kilai koya vinaka vakataki koya; ka sega tale ni dua na ka me rerevaki me vaka na noda seg ni lewa rawa na veika eda vinakataka e lomada. E da na raica ke da na soli keda ki na veika e da vinakata vakayago ka qara tiko, na kena icavacava ga e na sega ni vinaka, na mavoa kei na rarawa ki vua na tamata yadua kei na mataisoqosoqo. E na mosi me ivakaraitaki vei ira tale na so kei na tamata yadua; e na rerevaki ka na mosi vei ira na sega ni qarauna; mai na lasutaki ni veika e da vinakata … kei na veivakauqeti ni dua na ka e dokai; e na gauna e rawa kina, cakava na veika vinaka vei ira na kai noda, vakanuinui tiko kina veiyabaki sa muri mai, ka maroroya na nomu iyau i lomalagi, me kua ni vakacacana na sarasara na veveka, era na sega ni basuka rawa na daubutako me butakoca [raica Maciu 6:19–20]—na veika kece oqo e na kauta mai na marau tawamudu; na marau e na vuravura oqo kei na vuravura mai muri.⁵

Vei au mada ga, au sega ni rerevaka na kaukaua ni noda meca mai tautuba, au rerevaki ira vakatabakidua ga na tiko mai loma. Na meca e laurailevu, o koya eda dau sota, e lailai sara na noda rerevaka mai na kena e tu, dauveivakaisini, na meca dauveidabui, me vaka na vei malumalumu tale eso ni noda lutu vakatamata, ka levu na gauna e dau lako ka sega ni dau kawaitaki, e dau vakabuwawataka na noda vakasama, e vagolea tani na noda lomana na Kalou kei na nona dina, me yacova ni ra sa kauta tani na yavu ni noda vakabauta ka vakacalai keda ka sega tale ni rawa ni da na vueti, e na vuravura oqo se na vuravura mai muri. Oqo na meca me da valuta, o ira me da qarauna taumada e na vuravura oqo, ka dau dredre talega na valuti se na vakarusai ira. O ira oqo na vuanikau ni lecaika, e tekivu mai e na ivalavala ca e sega ni dau kawaitaki kei na ca ni lomada. Na noda itavi meda taura vakamalua na veika e vinakata na yaloda, me da valuta na ca e tiko e lomada, ka me da raica me dodonu tikoga na yaloda e na mata ni Turaga, ka sa sega tale ni tiko e dua na ka me vakararawataka kina na yalona ka vakagolei keda tani mai na noda sala vakacakacaka.⁶

Era lewe vuqa era lomana vakalevu na marau ka lomani koya na Kalou vakalailai. E ra taleitaka sara vakalevu na marautaka na veika vakayago, na vakamamautaki ni veika era via kania, ka tiko talega na yalo ni dauveivakacacani, bula tiko e na ca, dau mateni, ka vakaraitaka na veika kece e ca. E levu sara na tamata era sega ni kila me ra marau vakacava, ka ra sega talega ni kila na veivakalougatataki e solia vei ira na Kalou. Ke soli kece vei ira na vuravura, era vakayagataka me vakacegui kina na veika era vinakata kei na yalodra, me ra vakarusai kina. Io ke tiko vei ira na yalododonu, era na tovolea me ra vakacerecerea na sautu kei na marau ni tamata ka vakatetea na kaukaua ni Kosipeli ni rarama kei na dina i vuravura taucoko. Era na lomana na savasava, bula dodonu, dina, na sega ni mateni kei na kilikili.⁷

Na ka e dau vakatubumarau e sega ni inaki ni bula e solia ga na ke na duidui se na kena veimataqali

Tukuna mada vei au na ka talei duadua e dau vakatubumarau vei iko, ke sa mai vakacolasau tiko e na nomu bula kau na tukuna vei iko se o cei o iko.⁸

Na veika e dau vakatubumarau vei keda e dau kilai ga na kena vinaka e na vanua e vakayacori kina. E dodonu me da kila vinaka tiko na nodra ivukivuki o ira na noda itokani e na vanua ni veivakamarautaki; me da na lewai tale tikoga e na vakasama cecere ni noda itavi vei ira na noda itubutubu, vei ira na noda itokani kei na Lotu. Me da kila tiko ni veika vinaka eda marautaka e tautauvata vinaka sara ga kei na veika e vakadonuya na Turaga.… Na veika e dau vakatubumarau e vinaka ka taleitaki vei ira talega na mataqali tamata tale e so, e rairai vinaka ka taleitaki, e dodomu me da biuta tani vakavo saraga o ira na taukena se itokani era bula savasava tiko, ka me vinaka talega na vanua e dodonu me vakayacori kina.

Sa tiko ga na iyalayala ni veilasamaki e da rawa ni lakova vakavinaka. Na veilasamaki talega e dodonu me qarauni me dau vakayagataki ga vakamatau me kua so ni vakalevu. E dodonu me kua ni kania vakalevu na nomu gauna, e dodonu ga me ra dau vakayacori vakayadua me baleta na itavi kei na veika e dodonu me da vakayacora e na noda dui bula, ka me kua ga ni vakayagataki me lewa tiko na veika e da vinakata e na noda dui bula.⁹

Na kena dau vakayagataki vakalevu na veika e dau vakatubumarau e na so na gauna e rawa tale ga ni rerevaki. Na kena vakayagataki vakalevu me lewai tiko vakavinaka. Na vakatubumarau e sega ni inaki ni bula, me qai vakayagataki ga me veivakabulabulataki. E na gauna era sa matau kina na tamata e na veika ni veilasamaki vakaoqo, sa guilecavi na inaki dina ni bula kei na itavi sa mai dregadregata ka sega na betena.¹⁰

Me da bulataka na bula savasava, tovolea me kua so ni vakayagataki vakalevu na ka, mo kakua talega ni ivalavala ca.

Na veivakacacani kei na itovo vakaisi e ivalavala ca levu e na mata ni Kalou.

E dodonu me da muduka na veivakacacani, na veivakaisini, kei na veimataqali yalo ca e tiko vei keda; ni veika oqo e tawa kilikili kei na kosipeli ka sega ni veiyaloni kei ira na tamata ni Kalou.¹¹

Na vosa, me vaka na vakasama, e sa vakaraitaka na ka me vakaraitaki ka rawa ni talevi lesutale e na vakasama e na sala e rairai ka na sega ni taleitaki se mani veivakaleqai vei ira na sa vakasaurarataki me ra rogoca na vosa sega ni dodonu. Na vakasama e sega ni dodonu e rawa ni vakacerecerei se vakalolovirataki e na vosa e vakayagataki me vakamacalataki kina. Na ivakamacala e sega ni vinaka se taleitaki e dodonu me kakua ni vakayagataki, na cava ga me tukuni baleta na veivakacacani?¹²

Na ivalavala … e ra dau lutu kina eso na tamata, na veivakaisini kei na veivakacacani … e sega ni ca vei ira kece na tamata era bula mai vakavinaka, io e se ivalavala ca levu tiko ga e na matanitu ni Kalou, ka dodonu me kua ni tiko e na kedra maliwa na luveda Yalododonu Edaidai.¹³

Au tukuna vei ira na tama kei na tina i Isireli, kei ira talega na tagane era sucu e na loma ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai, Au tukuna talega vei ira na cauravou kei ira na tagane e vuravura taucoko, ki na vanua e yala kina na noqu vosa—au vakamamasu yani vei iko, Au kerei iko mo kua ni vakacudruya na Turaga, kei ira na tamata kei na marama dokai, e na nomu vakayagataka na vosa ca ka dau veivakacacani.¹⁴

Na nomu vinakata mo kua ni vakacakacakataka e dua na ka ca se na veivakarusai.

E dua na ivalavala ca levu e dau tukuni e na gauna oqo oya na veimauilavo.… e levu sara na sala e dau vakalecaleca kina na tevoro ni veimau ilavo ka dau vakacurumi kina e na noda vale, e dau vakaycori talega e na vei vale ni isoqosoqo, e na vanua ni lasa me baleti ira na dravudravua se na vakaleqai tu, ka so tale ga na gauna e dau vakayacori e na so na vanua tabu..…

Ia na gagadre meda taura se vinakata e dua na ka e saumi me sega ni saumi se saumi ga vakalailai oqo e dua na itovo ca; ke dua na ilakolako e basika kina vakaukauataka na mataqali yalo vakaoqori e dua na sala e dau vakauqeti kina na yalo ni veimau ilavo, e sa mai laurai ni dua na tevoro levu ka sa vakarusa e udolu vakaudolu na tamata. Na nomu soli e tini na sede me rawa ni o winitaka kina e dua na dola sai tekitekivu sara tiko ga ni veimau ilavo.¹⁵

Na Kakase e sega ni sala vata kei na yalo ni kosipeli.

E dua na ivola au se qai taura walega oqo, e so na kerekere kei na taro e kerei mai kina meu vakaraitaka kina na noqu rai: “Au vinakati iko mo solia mada mai na ibalebale ni kakase. E levu sara na duidui vakasama e vakaraitaki me baleta na ibalebale ni vosa oya. E so era kaya, ke dina tiko ga na veika o tukuna me baleta e dua na tamata, oya e sega ni kakase, e sega ni dua na ka na cava o tukuna se o tukuna vakacava. E na rairai vinaka beka, ke me da kila na tamata oya e leqa tiko, me da lako vua ka laki vosa vakadodonu, vei koya se mo vosa vua ka lako vei ira na tamata tale eso se nomu itokani ka tukuna vua na nona ca?”

E na sega tale ni dua na ka e na vakayawaki iko mai na yalo kei na dina ni kosipeli mai e na noda nanuma ni dodonu tiko na noda vosataka tiko na dina me baleta tale edua na tamata, ke mani vakaleqai koya sara na dina. E vakavulica vei keda na kosipeli na taumada ni kena ivakavuvuli oya na veivutuni, e sega ni tiko vei keda na dodonu me da vosa vakacacana e dua na tamata e matadra na noda itokani ni sa veivutunitaka dina na nona ivalavala ca ka sa vosoti koya na Kalou.…

Me kena lawa, e sega talega ni dodonu meda soli ivakasala tiko e na veigauna vei ira na noda itokani e da kila ni se tiko na nodra malumalumu. Na imatai mada ga ni ka, na noda vakasama se lewa e na rawa ni cala tiko, na kena ikarua, e rairai e tiko oqo e dua na tamata sa kila na nona cala ka sa veivutuni taka tiko na nona ivalavala ca, o koya e sa kila vinaka sara tu ga na nona malumalumu, ka sa tovolea tiko e na veigauna me biuta laivi. Me da qarauna vinaka taumada na vosa e da tauca me baleti ira na tamata. Me kena lawa raraba na kakase e rawa ga ni kila na yalo tabu na kena inaki e vakavuna me da vosataka kina na veika eda kila ni cala vei so na tamata ka sega so mai na vosa e vakayagataki.

O ira na tagane kei na yalewa e tiko vei ira na Yalo Tabu ni Kalou e rawa me ra kila mai na yalo ni kakase, ni tiko sera ga na yalo oqori e na gauna e tukuni kina dua na ka me baleta e dua na tamata. Na taro me baleta kakase, e rawa beka ga ni vakamatatataki mai na dua na lawa makawa qo, “ni sa ia na veivakamatei na ka sa volai, ka sa ia na veivakabulai na ka vakayalo.” [2 Korinica 3:6.]¹⁶

Na veika e sega ni rakorako e dodonu me ra kua ni vakadonuya na tamata kece.

Na isulu e sega ni rakorako e dodonu me kua ni vakadonui mai vei na itubutubu kei ira kece na tamata vinaka. Na kena vakaraitaki na tiki ni yago me baleta na mataqali isulu vovou sa vakayagataki tiko e na gauna oqo, e sa vakaraitaki sara tiko ga ni kena sa totolo sara na toso ki na veika dukadukali kei na ca ni veilasamaki e dau vakausa na vanua. Me kakua tale ni vakataotaka na lagilagi ni yabaki rua na udolu na iyaloyalo e na vakacudruya na itovo kei na isulusulu e na gauna sa sega ni kawaitaki kina na itovo se lawa me vakadodonutaki kina na cala.¹⁷

E mataqu na mataqali isulusulu e sa vakayagataki tiko e na gauna oqo sa vakasisila, e dau sureta mai na ca, e dau kilai tu me vakabula na yaloda kei na garogaro ca, e kauta talega mai na dau gagano, e lomadra na dau vakayagataka tiko na isulusulu e sa takavou tiko mai e na gauna oqo, kei ira na sa vakayagata ka tiko.… E sa rogo ca sara, au nuitaka me ra kakua ni lakova yani na luveda yalewa e Saioni na itovo ca oqo, na itovo kei na kena isulusulu e veivakamaduataki ka dauveivakacacani ¹⁸

Au rogoca e so na itukutuku, e na so na gauna ni so … era tataya na nodra qameni, ka ra sega ni dau maroroya me vaka na kena inaki oya me, vakatabui ka me kua ni vakacacani.… Eda sa dau raici ira na ganeda vinaka e na nodra dau veisiko mai ki na valetabu ka ra vakaiukuuku tu mai e na so na mataqali ukuuku e dau vakamaduataka na ibulibuli ni yagoda vakalou. Era se sega tiko ga ni kila ni ra veisiko tiko mai ki na vale ni Kalou.¹⁹

Na danisi vinaka e vakadonui vei ira na Yalododonu.

Au nauma ni sa kena gauna vinaka oqo me da raica vata yani na danisi vakavei itokani, e dua na ka e vakadonui vei ira na Yalododonu Edaidai, io me dau cicivaki vakalawa ka me dau wanonovi talega.… Na yaqona ni vavalagi me kua ni vakayagataki e na vanua ni danisi se na vanua voleka. Na danisi e dau gadrevi kina na danisi vakaveivolekati kei na so na ivukivuki tawa kilikili … me kua sara ni vakatarai.²⁰

Na iVola me tokoni keda e na vinaka se na ca.

Na iVola e dau vaka me noda itokani tu na dau wiliwili, era dau vakatubura e yaloda e na so na gauna na veika vinaka kei na ca. E na so na gauna e dau yaco me ra dau qarauna na itubutubu na itokani nei luvedra ka dau qarauna talega na mataqali ivola era dau wilika. E muri na kena dau wiliki wasoma na ivola e sega na kena yaga e na kauta mai na ilawalawa ca.

E na sega walega ni o koya na cauravou e dau wilika na ivola duatani, sega ni yaga kei na ivola e sega ni veiganiti kei na noda bula e na yaco me veivakauqeti vei ira na kena vo. Na itukutulu oqo e na mai tina ni veika kece e veivosakitaki ka sa dreu vinaka tu me vakatovotovotaki na veika ca oqo ka kauta mai na yalo duatani ka lolovira na ka e dau cemuria na vinaka e na yalo ni tamata ka solia tiko oqo ki na ca.… e na gauna era sa wilika tiko kina na gone na ivola e sa vakavurea tiko na veika vou, dua tani kei na vakasama ca, me da qai kua ni kidacala ni ra sa vakayacora e so na ka duatani, ca ka tawa kilikili se na ka eda sega ni namaka me ra vakayacora. E na nodra vakasama kei na veika era vakila e dodonu me da valuta kina na ca kei na veitemaki ni vuravura, na kena vakasavasavataki na vakasama kei na veika eda vakila me ra qarauna vinaka na tama kei na tina .…

E tukuni e na dua na italanoa me baleta e dua na sotia ni Igiladi mai Idia, e na dua na siga na nona lako kina itutu ni vola me laki taura mai kina e dua na ivola. E na gauna e tara tiko yani kina na ibinibini vola e tuvani tiko e na itutu ni vola oqo e qai katia mai na nona idusidusi e dua na gata. Ni oti e vica na aua sa vuce mai na ligana. Sega ni bera sa tete na vuce ni nona dusidusi ki ligana taucoko vakalailai ga, sa tete sara ki yagona taucoko ni oti e vica na siga sa mate na sotia oqo. Na gata oqo e vunitaki tu e na so na loma ni vola saurawarawa ka makawa oqo.… Na veika era vakayacora ki yaloda e paisoni, e na yaco ga mai na gauna e na vakavuna kina na mate vakavuravura kei na mate vakayalo.… Me ra qarauna na Yalododonu na ivola e curu maki yani e na nodra veivale, baleta na veika era vakaraitaka se na kedra kaukaua e rawa ni paisoni ka veivakaleqai me vaka na gata e kauta mai na leqa vua na sotia ni Igiladi oqo mai Idia.²¹

A cava na ivalavala sa kilikili kei kemudou?

E na noda talairawarawa ki na lawa ni Kalou e da na rawa ni vorata kina na malumalumu lalai vakavuravura ka vakayagataka na icegu ni veikawaitaki, na loloma cecere kei na loloma, ka dodonu me vakauqeta na yalodra kei na nodra inaki na luveni tamata. Na kosipeli mai na gauna e vakalesuitale mai kina e nakiti me vakagalalataki ira kina na tamata, na galala me ra digitaka na veika vinaka ka biuta laivi na ca, galala me ra vakayacora na kaukaua e na nodra digidigi kina veika vinaka, ni ra kila ni dina se dodonu, veitalia ni ra lewe levu na tamata e vuravura era na dusi ira ka vakalialiai ira. E sega ni vinakati na yalo qaqa mai vei ira na tamata me ra qalova cake na kui ni wai vakavuravura.²²

E vakalougatataki kemuni na taciqu kei na ganequ na Turaga. Keimami na vakadonuya e dua na ilakolako e na sega ni vakasabusabu vakalevu, vakasaqara tiko na bula dodonu e nakiti me vakasavasavataka na bula ka vakabauta na Kalou ka talairawarawa kina Nona lawa .…

… Na mataqali itovo vakacava ni tamata me tiko vei keda; na mataqali tovo yadua vakacava ni tamata me tiko vei keda? Me da solia na ivakaraitaki me kilikili kei na noda cakacaka? E dodonu me da kakua beka ni bulataka na bula savasava? E dodonu me da yalo dodonu, itovo savasava, yalodina, rerevaka na Kalou ka lomana e yalomu e na veisiga kece ni nomu bula kei na ilesilesi kece eda kacivi kina me da vakayacora; e dodonu talega me da ivakaraitaki vinaka me vinaka kina vei ka? E dodonu me da bula vakalou, ka dina tikoga ki na ivakavuvuli ni Kosipeli, ka dokai e vuravura mai ivale talega … ? Me da mataqali tamata dodonu vakacava. Me vukei keda na Kalou me da vakakina e noqu masu.²³

Me iUlutaga ni Vuli

E na sala cava soti beka e ivakaraitaki kina na iVakabula, e na veika eda rawa ni lewai keda kina vakavinaka? Na cava na “meca e kunea e na dui lomada”? (Raica Mosaia 3:19.) Eda na rawa ni vakamuria vakacava na nona ivakaraitaki na iVakabula e na noda valuti ira na meca?
E da na vakamavoataki keda kei ira na so vakacava ke da sega ni lewai keda vakavinaka? Ni da rawa ni lewai keda vakataki keda, eda na vakalougataki ira na so vakacava?
E rawa ni mai lewa vakacava na “veika eda taleitaka” na marau e na noda bula? E na vakaraitaka vakacava ni o keda? Na itavi cava e dodonu me vakayacora e na noda bula na marau?
Na cava e ivalavala vakasisila kina na “vosavosa ca kei na veivakacacani… e na mata ni Kalou”? Ke ra vakayagataka tiko na nomu itokani na vosa ni veivakacacani, o na vakaraitaka vakacava ni o sega ni taleitaka?
Na cava e sega ni veiganiti kina na kakase kei na na yalo ni kosipeli? Na sala cava e dodonu meda vakamuria e na noda vosataka na nodra cala na tamata?
E vakauqeta vakacava na bula kilikili na noda isulusulu? E rawa vakacava ni so na mataqali isulusulu e na gauna edaidai “e vakauqeta na ca” ka “veivakalolovirataki” na kena yaga?
Na cava e vakasalataka o Peresitedi Smith me baleta na ivola e vakatubumarau e na gauna oqo, me vaka na video, na ivakatagi, retio iyaloyalo, iyaloyalo yavala, mekesini, kei na veika e dau sisi mai na Intanet? (Raica V&V 88:118.) Na sala cava e na vinakati kina na kaukaua ke da na qalova cake yani kina na “kui ni vuravura”?
O na sauma vakacava na taro oqo, “E dodonu me da mataqali tamata vakacava o keda”? (Raica 3 Nifai 27:27.)

Ruth and Naomi — *Tomi Covuata o Ruci e na Were,* nei Judith Mehr. A kunea o Ruci na sautu kei na marau e na nona bulataka na bula savasava ka talairawarawa ki na lawa ni Kalou.