Vueti o Ira na Mate e na Cakacaka ni Valetabu

Mai na cakacaka vaka valetabu, eda mai vakabula kina e na Ulunivanua o Saioni vei ira na mate.

Tukuni e na Bula i Joseph F. Smith

“Na yaloqu e mai kavoro vakamatailailai. E mai mosi na utoqu, ka sautamoqemoqe na noqu bula! Oilei na luvequ kamica, na noqu marau, na noqu vakanuinui! … O kemuni na Kalou ni vukei au!”¹ e tagivaka o Peresitedi Joseph F. Smith e na gauna a mate kina vakasauri na luvena tagane ulumatua o Hyrum M. Smith, na lewe ni Kuoramu ni iApositolo le Tinikarua. E na gauna a mate kina e yabaki 45 voli kina. Ni oti e ono na vula e liutaka kina o Peresitedi Smith na kena vakaduri e dua na ivakananumi me dokai kina o tamana o Hyrum e na ibulubulu mai Salt Lake City. Oya e na 27 ni June 1918, na siga e rau vakamatei kina o tamana kei na nona momo, na Parofita o Joseph Smith.

E vakauqeta na Yalo Tabu ni Turaga na yalona e na gauna e vakananuma tiko kina na nodrau mate o rau na nona dau lomani. Ni oti e vica na vula, ni vo tiko e vica na macawa me mate kina, e vola vaka oqo o Peresitedi Smith: “Au dabe tiko e na noqu rumu ka vakananuma na i soro uvasivi a mai vakacabora na Luveni Kalou me da vakabulai kina na kai vuravura. … E na gauna au vakasamataka tiko kina au nanuma sara na ivola nei Pita na apositolo [raica 1 Pita 3:18–20; 4:6]. … Ia ni’u sa vakananuma tiko na veitiki ni i vola oqo, sa vakararamataki na mata ni yaloqu ka sa vurumi au na Yalo ni Turaga; io au sa qai raici ira na mate era sa lewe vuqa sara, na tamata lalai kei na turaga” (V&V 138:1–2, 5, 11).

E sa qai taura o koya e dua na raivotu me baleta na nodra sorovaki na mate, me vaka sa volai tu e na Vunau kei na Veiyalayalati wase e 138, ka vakavulica vei koya na dina ka vakadeitaka ivakavuvuli e vakabauta ka vakavulica e na vei yabaki mai muri.

iVakavuvuli i Joseph F. Smith

E a sa lesirawa o Jisu Karisito ka lumuti me vakabulai ira na bula kei na mate.

[Na iVakabula] e sega walega ni talai mai me mai vunautaka na kosipeli vei ira na bula tiko e vuravura, io a lesirawa tale tu ga ka lumuti mai vua na Kalou me mai dolava na katuba ni valeniveivesu e ra sa vesuki tiko kei na vakabobulataki tiko ka vunautaka na nona kosipeli vei ira.²

E na i katolu ni siga ni vula ko Okotova e na yabaki dua na udolu ciwa na drau tinikawalu, au a dabe toka kina e na noqu rumu ka vakasamataka tiko na tiki ni ivolanikalou e so.

Au a vakananuma na i soro uasivi a mai vakacabora na Luveni Kalou me da vakabulai kina na kai vuravura;

Io kei na loloma uasivi ka veivakurabuitaki nei Tamada kei na Luvena, me lako mai kina ki vuravura na iVakabula;

Raica sa mai vakacabori Koya me i soro; ia ko ira kece ga sa vakabauta ka muria na ivakavuvuli dina, era na vakabulai. …

Ia ni’u sa vakananuma tiko na veitiki ni ivola oqo, (raica 1 Pita: 3:18–20; 1 Pita: 4:6) sa vakararamataki na mata ni yaloqu ka sa vurumi au na Yalo ni Turaga; io au sa qai raici ira na mate era sa lewe vuqa sara, na tamata lalai kei na turaga.

Raica era sa soqoni vata e na dua na vanua ko ira na yalododonu, ka sega ni wiliki rawa era sa yalodina sara ka muria na ivalavuvuli i Jisu e na nodra bula vakayago. …

A ra sa wawa ka veivosaki tiko na lewe vuqa; ia era sa reki vakalevu ni sa voleka na gauna me ra sereki kina mai na i vesu ni mate; a sa rairai mai na Luve ni Kalou me sereki ira na yalododonu era sa vesu tu;

A sa vunautaki vei ira na i tukutuku vinaka e sega ni oti rawa; io na i vakavuvuli ni tucaketale mai na mate kei na nodra vakabulai na tamata mei na nodra lutu tani; io ni na bokoci na ivalavala ca ni tamata yadua kevaka sa veivutuni. …

Ia ni’u sa vakananuma tiko sa rai na mataqu ka kila na lomaqu; io au sa qai kila ni a sega ni lako na Turaga me vakavulici ira na tamata i valavala ca kei ira na dautalidredre, ka ra a cata na i vakavuvuli dina;

Raica a vakarautaka na nona cakacaka e na kedra maliwa na yalododonu; a digitaka ka lesi ira na nona i tali ka solia vei ira na kaukaua kei na lewa; a sa vakaroti ira me ra lako yaci ka vunautaka na itukutuku vinaka me vakararamataki ira kece ga na yalo. A sa vakaoqo na vunautaki ni itukutuku vinaka vei ira na sa mate.

A ra sa lako yani na nona talai digitaki ka vunautaka na gauna vinaka ni Turaga; io era sa vunautaka na veisereki vei ira na bobula kei ira sa tiko e na vale ni veivesu; ia era na qai bula ga ko ira sa vakabauta na i tukutuku vinaka ka veivutunitaka na nodra ivalavala ca.

A sa vakaoqori na vunautaki ni itukutuku vinaka vei ira na mate e na nodra i valavala ca; io vei ira era a sega ni kila na oi vakavuvuli dina, se ko ira sa ivalavala ca ka sega ni valabuti ira na parofita.³

E sebera ni vakaotia kece na nona cakacaka o Jisu e na gauna e vakamatei kina na yagona, se vakaotia e na gauna e tucaketale mai kina e na mate; dina e sa mai vakayacora na inaki ni nona lako mai i vuravura, e se bera ga ni vakayacora taucoko na nona cakacaka. E na gauna cava e na vakayacora kina? Me yacova sara ni sa vueti ira ka vakabulai ira kece na tagane kei na yalewa na tamada o Atama, oqo o ira na sucu oti kece kei ira na sucu mai ivuravura kina ivakataotioti ni gauna, ka vakavo saraga o ira na luveni veivakarusai. Oya na nona ilesilesi.⁴

Era cakacakavata na bula kei mate e na kena kau mai na kosipeli vei ira kece na luve ni Kalou.

Eda na sega ni vakaotia na noda cakacaka me yacova ni da sa vakabulai keda yadua, me yacova talega ni da sa vakabulai ira na vakararavi tiko vei keda; me da mai ivakabula talega e na Ulunivanua o Saioni, na Karisito talega. Eda sa vakailesilesi kece e na veikacivi oqo. E na sega ni rawa me da vakavinakataki sara ke dega ko ira; io e na sega ni rawa me ra vakavinakataki sara ke sega ko ira; io e na sega ni rawa me ra vakavinakataki sara ko ira ke sega ko i keda [raica V&V 128:18]. E tiko e dau na itavi me da vakayacora vei ira kei na vukudra; e dui tiko na noda cakacaka me da rawa ni sereki ira kina na, baleta na nodra tawa kila kei na ituvaki ni nodra dui bula e na gauna era mai tiko kina eke, ka ra sega kina ni rawa mera vakavakarau kina bula tawamudu; me da dolava vei ira na katuba, oqo e na noda mai vakayacora na cakacaka vakalotu era sa sega ni rawa ni vakayacora vakataki, na veika e gadrevi me ra sereki mai kina mai na “vale ni veivesu,”me ra lako mai ka mai bula me vaka na Kalou vakayalo, ka mai lewai me vakai ira na tamata valayago [raica V&V 138:33–34].

E tukuna na Parofita o Josefa Simici ni oqo e dua na cakacaka bibi me ra vakaitavi kina na Yalododonu Edaidai. Baleta na cava? E baleta tiko na icavacava ni tabagauna, e na vakacurumi mai e na gauna ni veiliutaki e na yabakiudolu, kei na veika kece e vosataki mai na gusudra na parofita tabu, mai na ivakatekivu ni vuravura, me mai vakayacori, ka vakasotari vata kece na veika, ruarua mai lomalagi kei vuravura talega. Oya na cakacaka me da vakayacora; se, e da na rawata, ka vakavoca tiko vei ira na luveda, me vakadeitaki e utodra na bibi ni cakacaka oqo, tuberi ira cake mai na nodra lomana na dina kei na nodra kila na ivalavuvuli oqo, baleta na gauna eda sa na mate kina, ka vakayacora na veika eda sa rawata, era na qai tomana tiko na cakacaka me yacova ni sa uasivi sara.⁵

Na ivakavuvuli vata tiko ga e baleti ira na bula tiko e baleti ira talega na sa mate. … Eda na sosomitaki ira talega na mate e na veipapitaisotaki. E na sega ni rawa me da vakavinakataki sara ke sega ko ira; io e na sega ni rawa me ra vakavinakataki sara ko ira ke sega ko i keda. Me tiko e dau na sala ni veisemati vata kei na veivauci ni itubutubu kei ira na gone, o ira na gone kei ira na nodra itubutubu me yacova ni sa vakacokovatataki na itui ni matavuvale ni Kalou kina na dua na vuvale, me ra na mai matavuvale ni Kalou kei na Nona Karisito.⁶

Na kosipeli oqo e mai vakaraitaki vua na Parofita o Josefa e sa vunautaki tiko e na valeniveivesu ni yalo, vei ira na sa bula oti e vuravura oqo kina bula vakayalo ka ra se bera ni kila na kosipeli. E sa vunautaka tiko o Josefa Simici na ivakavuvuli ni kosipeli vei ira. O Hyrum Smith talega. E vaka kina o Brigham Young, kei ira kece na apositolo yalodina era a bula tu e na tabagauna ni veiliutaki ni Parofita o Josefa [raica V&V 138:36–37, 51–54]. Era a tiko tikina, ka ra a kauta cake mai ke na Matabete tabu era a taura vakaidina, ni a vakatikori vei ira vakayago; era sa mai vakavulica tiko na kosipeli vei ira na yalo e na valeniveivesu; ni o Karisito, e na gauna a vakadavori tiko kina na yagona e na ibulubulu, a sa lako o koya ka laki vunau vei ira na yalo vei ira na sa tiko e na vale ni veivesu ka dolava na katuba ni vale ni veivesu vei ira na sa vesutu [raica V&V 138:27–30]. E sega walega ni o koya e vakaitavi e na cakacaka oqo, era le udolu vakaudolu; o ira na italatala qase sa mate ka sega ni vakaoltia na nodra kaulotu, era sa laki tomana tale e na vuravura ni yalo na nodra cakacaka [raica V&V 138:57]. E rairai raica beka na Turaga ni yaga ka dodonu me ra kacivi mera vakaotia na nodra lesilesi. Au na sega ni taroga na vakasama oya, se veibataka. Au na biuta e na liga ni Turaga, ni’u kila na veika kece oqo ena biu tani e na vuku ni veika vinaka, ni na sega ni vinakata na Turaga me kua ni dua na ka e na lako mai vei ira na nona tamata e vuravura e na sega ni vakadonuya me baleta na nodra bula.⁷

Au dau vakabauta, ka se vakabauta tiko ga e yaloqu taucoko, ni o ira na tamata vakataki Pita se o Paula kei iratou na tisaipeli le tinikarua a digitaki iratou na iVakabula e na nona gauna, era vakaitavi mai na veiseturi e na nodra vakadinadinataki i Jisu Karisito ni bera ni ra mate, e na nodra laki vunautaka na galala vei ira na vesu tu e na vuravura ni yalo kei na dolavi ni nodra katuba ni valeniveivesu [raica V&V 138:38–50]. Au sega ni vakabauta ni ra na vakacakacakataki e na dua tale na cakacaka. Na nodra kacivi kei na lumuti mai vua na Turaga me ra mai vakabula na vuravura, me ra mai solia na galala vei ira na vesu tu, kei na kena dolavi na katuba ni valeniveivesu vei ira na vesu tu e na senidodo ni butobuto, superstition, and kei ira na sega ni kila na ka. …

… Na veika eda sotava eke e na vaka na veika kece ni Kalou e na bula mai muri. E tautauvata vinaka sara na inaki ni Kalou e vakaraitaki e ke kei na nona inaki e yaco tiko e na nona iserau kei na nona matanitu. O ira kece na sa vakadonui me ra mai vunautaka na kosiplei eke ka mai vakadonui talega me mai cakacaka eke e na sega ni wele e na gauna era na mate kina, io era na mai tomana tiko na ke na vakayagataki na dodonu e rawati mai na Matabete ni Luveni Kalou me ra mai qarava na nodra vakabulai o ira na sa mate ka sebera ni ra rogoca na dina.⁸

Eda rawa talega ni mai ivakabula e na Ulunivanua o Saioni e na noda vakayacora na cakacaka ni veivakabulai vei ira na mate e na valetabu.

Mo ni vakavulici ka mo ni vakavulici ira na luvemuni na dina ni na dodonu vei iko mo mai ivakabula e na Ulunivanua o Saioni vei ira na sa mate ka ra se sega ni kila tu na kosipeli, kei na valetabu ni Kalou e na veiulunivanua oqo, kei na so era tara tu e na veivanua, me kedra inaki taumada me vakayacori kina na cakacaka tabu e na yaga vei ira na sa mate ka se sega ni vakavulici e na kosipeli. Kakua ni guilecava na veika oqo. Maroroya e na nomu vakasama ni yaga vei keda na veika oqo.⁹

Na cakacaka levu oqo e na nodra vueti cake mai na wekada era na mate, na nodra duavata na bula kei ira na mate kei na kaukaua ni veivauci … kei na veicakcaka vakalotu e sa vakaraitaki oti me vakayacori e na dua na vanua tabu me yacana na valetabu, o koya e vakaroti keda kina na Kalou me da tara cake kina yacana tabu, … na veika oqo e sa vakaraitaki vei au e na tabagauna oqo e na kena taucoko kei na kena matata sara mai na gauna makawa e vuravura me vaka ni da sa kila tiko¹⁰

Eda nuitaka ni da na raica na siga e na tekivu kina na tara valetabu e na vei yasa ni vanua e nakiti taumada kina, me rawarawa vei ira na tamata; e da na kila talega e dua na itavi bibi era cola tiko na tamata ni Kalou edaidai, oya e na vagolea ko koya na lomadra na qase vei ira na gone, kei na lomadra na gone vei ira na nodra qase [raica Malakai 4:5–6; V&V 2], ka ra vakayacora na cakacaka e dodonu me caka vei ira me ra rawa ni na cokovata taucoko kina e na ivau ni Veiyalayalati Vou ka Tawamudu, mai na dua na kawa tamata kina dua tale. Ni sa tukuna na Turaga, vei ira na Parofita, ni oqo e dua na itavi bibi e soli mai vei keda e na tabagauna oqo.¹¹

Me vaka na nodra sereki mai na yalo mai na valeniveivesu, io eda vakabauta e na rawa ga ni yaco, ni sa vakavulici se vunautaki oti na kosipeli vei ira vakayalo, ka ra sa na vakadonuya kina, kei na cakacaka e dodonu me baleta na nodra vueti mai vei ira na bula tiko ka vakayacora na nodra cakacaka me baleti ira. Na cakacaka oqo e na vakatotolotaki ni o ira kece na vakabauta na vuravura ni yalo, me ra taura na yaga ni kena veivakabulai, e sa vakaraitaki talega na cakacaka levu ni Yabakiudolu, oya na cakacaka ni nodra vueti cake na mate e na valetabu; ni oti oya eda nuitaka me da na marautaka yaga ni vakatakilai … e na sala talega oya e na rairai vakatakila talega mai na Turaga na veika me baleta ira e na vakayacori vei ira na cakacaka oqo. … E na rairai beka ni sa vunautaki na kosipeli vei ira kece na tamata, na veika vinaka se ca, se vei ira na sa veivutuni kei ira na sega ni via veivutuni e na vuravura ni yalo, me vakataki ira eke, na veivueti e na yaco ga mai vei ira na sa veivutuni kei na talairawarawa.¹²

E sa vakaraitaki, e na levu sara na ogaoga e na yaco … o ira na yalododonu na nodra cakacaka vakavaletabu. Ni sa vakatau sara tiko ga vei ira na cakacaka me baleta na nodra vueti na mate e sa nodra icolacola tiko, ka sa vakaraitaki tale tiko ga na levu ni gumatua e na cakacaka ni veilomani vakalou oqo. Na cakacaka oqo, me vaka sa tukuna veikeda na Parofita o Josefa, Rraica sa kilikili sara ka yaga na nodra vakabulai me da bula kina; io me vaka a kaya ko Paula e na vukudra na noda qase, ni na sega ni rawa me ra vakavinakataki sara ko ira ke sega ko i keda; io e na sega tale ga ni rawa me da vakavinakataki sara ko i keda ke sega ko ira.’ “[V&V 128:15.] Na ivakaro ni Kalou vei ira na yalododonu, me ra cakacaka sara vakaukaua me baleta na nodra vueti na nodra mate. …

… Na Yalo Tabu e vakauqeti ira na yalododonu me ra vakayacora na nodra cakacaka me baleta na nodra vueti na mate, oya na kena tei e yalodra na gone na veiyalayalati e vakayacori vei ira na tamadra. Na yalo vata tiko ga oya e sa vaka me tara tale tiko ga na yalodra na tamata dokai e vuravura, o ira na solia tiko na nodra gauna kei na veika tale eso me ra tomitomi mai ka soqoni itukutuku makawa. … Me ra vakayagataka sara vakavinaka na yalododonu, me rawa kina na nodra vueti e na cakacaka vakalou e na Vale ni Kalou. Eda vakavinavinaka vei ira na yalododonu me baleta na nodra gumatua e na cakacaka yaga ka bibi oqo.¹³

Eda kauta ki vuravura na taba ni olive ni sautu. Eda vakaraitaka e vuravura na lawa ni Kalou, na vosa ni Turaga, na dina, me vakasa vakaraitaki e na gauna mai muri me baleta na vueti o ira na mate kei na nodra vakabulai na bula.¹⁴

Me iUlutaga ni Vuli

Na cava na “cakacaka” kei na “ilesilesi” ni iVakabula? Na cava e cakava na iVakabula e na vuravura ni yalo me vakaotia kina na nona cakacaka? (Raica V&V 138:11–12, 18–19, 29–30.)
E caka vakacava na cakacaka ni kaulotu e na vuravura ni yalo? O ira o cei na kaulotu? (Raica V&V 138:29–34, 57–59.)
Na cava me da cakava me da kolava rawa kina na “katuba ni valeniveivesu vei ira na sa vesu tu e na senidodo ni butobuto, nuiqawaqawa, kei na tawa kila”? Na cava e sa bau vukei iko e na nomu tovolea mo vakasaqara na itukutuku baleti ira na nomu kawa me rawa ni o vakaotia kina na cakacaka vakavaletabu?
Eda na rawa vakacava “meda mai ivakabula e na ulunivanua o Saioni”? Baleta na cava “e dua kina na itavi levu e nodra icolacola tiko na tamata ni Kalou edaidai”?
Na cava e so na inaki ni valetabu? Na veivakalougata cava o sa taura baleta ni sa vakayacora oti na cakacaka vakavaletabu vei ira na so, se na nomu soli yaca me vakayacori na nodra cakacaka?
Na cava e na “ mai cakacaka levu ni Yabakiudolu”? Eda na rawa ni vakaitavi vakacava e na cakacaka oqo?
E na vakalougataka vakacava na nomu bula na nomu kila na inaki ni Kalou me baleta na nodra vueti na mate? Na cava e tukuna vei keda na inaki oqo baleta na loloma ni Kalou vei ira na luvena?

Na luvei Peresitedi Joseph F. Smith tagane, O Elder Hyrum M. Smith na Lewe ni Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua, a mate e na 1918, ni bera ni taura o Peresitedi Smith na raivotu me baleta na nodra vueti na mate, ka mai tomani me ika 138 ni wasewase ni Vunau kei na Veiyalayalati.

Cardston, Alberta Temple — E vakatabuya o Peresitedi Smith na qele e na tara kina na valetabu e Cardston, Alberta, Canada, e na 1913.