Nodra iVakavuvuli na Peresitedi ni Lotu
Wase 26: Rokova na Siga ni Vakacegu: Me Vuabale Kina na Nomu Marau


Wase 26

Rokova na Siga ni Vakacegu: Me Vuabale Kina na Nomu Marau

Sa solia na Kalou na Siga ni Vakacecegu na siga me da qaravi koya kina, masu ka qaravi koya sa Cecere Sara.

Tukuni e na Bula i Joseph F. Smith

Esa kila ka vakavulica o Peresitedi Joseph F. Smith na itavi bibi vei ira na Yalododonu Edaidai me ra dau doka na Siga ni Vakacecegu. E vakavulici ira talega na Yalododonu me ra qarava na Turaga e na nona siga ka vakayagataka talega na gauna oya me ra vakalougatataki ka vakavulici ira na nodra matavuvale. E tukuna o koya: “E na Siga ni Turaga, me vaka ni’u kila, vakabibi e na gauna ni veiqaravi, au taleitaka me’u dabe vata kina kei iratou na noqu matavuvale ka veivosaki kei iratou, veisiko vata kei iratou, me keitou veikilai vinaka kina. Au dau vinakata me’u vakayagataka na gauna oya vakabibi e na Siga ni Vakacecegu e na inaki oya; me’u veikilai vinaka kei iratou na noqu gone, dau veimaliwai kei ira me baleta na ivolanikalou, ka vakasamataka na veika e yaga cake sara mai na veiwali, na lasa na qito kei na veilasamaki, se na veika tale e so.1

E vakavulica talega ni cala kevaka eda sega ni vakatabuya na siga sa vakarautaka na Turaga. E na dua na Sigatabu, na 12 June 1898, e na Valeniwawa mai Salt Lake City e tukuna kina: “E na noqu lako tiko mai e na soqo oqo au raica e dua na taciqu ka tukuna vei au ni sa sivita mai na siteseni ka raica e dua na ilala levu era vakarau gade tiko kina dua na otela ni veivakamarautaki.â€Ĥ Ke dua vei ira e kaya ni dua na Yalododonu Edaidai, ia na sala era muria tiko ni kua e sega ni lawa ni Kalou, e veicalati kei na veiyalayalati e vakayacora e na gauna ni nona papitaiso, e veicalati talega kei na veiyalayalati e vakayacori ni da curuma yani na vanua tabu era vakadonui ga kina na Yalododonu Edaidai. Era sa vorata na Siga ni Vakacecegu, era sa sega ni vakamuria tiko na ivakarao ni Turaga; era sa vakaraitaka tiko na nodra talaidredre kina lawa, era sa vakayacora talega na veika e sega ni taleitaki e na iserau ni Kalou, e na rawa sara kina me ra mavoa ka vukitani mai na lotu.”2

iVakavuvuli i Joseph F. Smith

E sa lesia ka vakatabuya na Turaga e dua na siga mai na vitu.

E sa bulia ka lesia na Siga ni Vakacecegu na Kalou me siga ni vakacegu, siga ni qaravi koya, na siga me vakayacori kina na veika vinaka, ka siga talega me da yalo raramusumusu ka vakatutusa, me qaravi talega kina o koya sa Cecere Sara vakayalo kei na dina.3

E dua na ka e vinakati vakalevu tiko e na veivanua me kua ni vakalolokutaki na Siga ni Vakacecegu. Na ivakaro: “Mo nanuma na siga ni vakacecegu, mo vakatabuya,” e se lawa tiko ga e na gauna edaidai me vaka e soli vei ira na Isireli e na Ulunivanua o Sainai [Lako Yani 20:8].4

Na Siga ni Turaga e siga ni vakacegu kei na qaravi Kalou, e sa vakaturi ka vakarautaki e na ivakaro ni Turaga vei ira na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai, me da dau doka ka vakatabuya. Me da vakavulici ira na luveda e na ivakavuvuli oqo.5

Sa dua na siga mai na vitu e sa vakarautaki ka vakatabui me siga ni veiqaravi, na siga me da vamanananu kina vakayalo, na siga ni masu kei na vakavinavinaka, ka vakayagataki kina na Vakayakavi ni Turaga me da namumi Koya kina kei na Nona veisorovaki. Me da vakavulici ira na luveda me da dau vakarokorokotaka na Siga ni Vakacecegu ka vakatabuya, baleta ni ra na vinakata me ra vakayacora ka ni a vakarota talega na Kalou. Sa oti oqo me ra na qai vakacegu ka vakayacora tale na veika ni veivakabulabulataki tale e so e na sala dodonu e na vei siga tale e so.â€Ĥ Me da kakua ni vakacacana na Siga ni Vakacecegu.6

Na cava me da vakayacora e na Siga ni Vakacecegu?

Me da dau doka ka vakatabuya na Siga ni Vakacecegu. Qarava na Turaga e na Nona siga [Siga ni Vakacecegu]. Kua ni cakacaka. Kua ni gade mo laki vakasaqara na lasa e na Siga ni Turaga. Vakacegu, ka vakabulabulataka na nomu vakasama e na masu, na wili ivolanikalou, ka vakasamataka na ivakavuvuli ni bula kei na veivakabulai. Oqo na cakacaka dodonu me vakayacori e na Siga ni Vakacecegu.â€Ĥ

Ni ko ni sa lesu mo ni kauta tiko na veika oqo, me ra laki vakaraitaki vei ira na nomuni lewe ni vuvale era sega ni tiko oqo. Tukuna talega vei ira ni o iratou na Mataveiliutaki Taumada ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai eratou sega ni vinakata na kena vakacacani na Siga ni Vakacecegu.7

Sa noda itavi kece na Yalododonu Edaidai me da dau vakatabuya vakavinaka na Siga ni Vakacecegu—era okati kina na cauravou, na goneyalewa, kei ira na lalai. E na rairai duatani beka na kena tukuni tiko vakawasoma na ka dina oqo. Io vei ira e so na tamata, se na lewe ni koro taucoko, era sega ni vakayacora tiko na nodra itavi, era na gadreva na veivakauqeti oqo.

Na cava e vinakati meda vakayacora e na Siga ni Vakacecegu? Na ivakatakila ni Turaga vua na Parofita o Josefa Simici e matata me baleta na iulutaga oqo, ni da na lewai kina o keda, ni rau duavata kei na ivakavuvuli ni iVakabula. Oqo e so na veika rawarawa e vinakati:

Na Siga ni Vakacecegu sa vakaroti kina mo vakacegu kina mai na nomu cakacaka kecega.

Na Siga ni Vakacecegu e sa siga yalataki vei iko mo sokalou kina, mo masu, ka vakaraitaka kina na nomu gugumatua kei na nomu taleitaka na nomu yalo vakabauta e na lotu kei na nomu itavi—ka qaravi koya sa Cecere Sara.

Na Siga ni Vakacecegu na siga e vinakati vei iko mo solia kina na nomu gauna kei na vakarorogo e na nomu qarava na Turaga, e na soqoni, i vale, se na vanua ga o tiko kina—oqo na veika e dodonu me tiko e na nomu vakasama.

Na Siga ni Vakacecegu na siga o dau tiko kina e na soqoni ni Yalododonu kei ira na tacimu kei na wekamu, ka vakarautaki iko kina mo votai e na sakaremede ni vakayakavi ni Turaga; me imatai mo tusanaka taumada vua na Turaga na nomu ivalavala ca vei ira talega na tacimu kei na wekamu, ka vosoti ira na nomui tokani me vaka na nomu gagadre me vosoti iko na Turaga.

E na Siga ni Vakacecegu mo kakua ni vakayacora tale e dua na cakacaka, mo na vakarautaka walega na kemu kakana, ka me taucoko kina na inaki ni lolo me vuabale kina na nomu marau. Sa vakaoqori na ivakarau dina ni lolo kei na masumasu [raica V&V 59:13–14].

Na inaki e vinakati ki na veika oqo e na Siga ni Turaga e sa vakamacalataki vakamatata e na ivakatakila. Me rawa talega kina me kua ni tauvi iko na duka ni ka vakavuravura; ni veika era namaki kina na Yalododonu me ra lako kina vale ni masu ka vakacabora na nodra sakaramede e na Siga ni Turaga. [raica V&V 59:9].â€Ĥ

Na Turaga e sega ni taleitaki ira na sa kila tiko na veika oqo ka sega ni vakayacora tiko.

Na tamata e sega ni vakacegu tiko mai na nodra cakacaka ke ra siviyara tiko teitei, usausa tiko se kelikeli. Era sega talega ni vakacegu tiko ke ra wavoki tiko ga ivale e na Sigatabu, me cakava tiko e so na cakacaka e sega ni rawa ni vakayacori e na duatale na siga baleta ni ra osooso.

Era sega ni vakaraitaka na tamata na nodra gugumatua se vakarokorokotaka na nodra vakabauta e na lotu ni ra vakakusakusa e na mataka lailai ni Sigatabu â€Ĥ ki na veibaranivatu, otela, veisiko vei ira na nodra itokani se na vanua ni veimarautaki kei ira na nodra matavuvale. Era sega ni veiqaravi rawa vakaoqo vua sa Cecere Sara.

Era na sega ni rawa ni qarava se solia na nodra gauna vua na Turaga ke ra vakaqara tiko na veika era na lasa kina se qito tiko, ka sega ni rawa me ra na marau e na yalo ni veivosoti kei na veiqaravi e na vure mai e na noda vakayagataka na sakaramede tabu.

O ira na gone kei na cauravou era sega ni lolo tiko me vaka na kena ivalavala me taucoko kina na nodra marau ni ra wavoki tu ga e na vanua ni volitaki asekirimu se valenikana, se me ra qito tiko, vodo motoka tiko, laki siwa, laki vakasasa, vakaitavi tiko e na qito kaukauwa, na sara vanua se keba tiko e na Siga ni Vakacecegu. Oqo e sega ni sala me kakua ni tauvi ira kina na duka ni veika vakavuravura, io e na vakavuna kina me ra sega ni taura na iyalayala levu ni Turaga, e na solia ga vei ira na rarawa, ka sega na marau, na loma ocaoca kei na nuiqawaqawa ka sa sega na sautu e dodonu me salavata mai na cakacaka kilikili.8

E na vu mai se na vakavuna me da ciqoma taucoko na yaga ni noda vakamuria na Siga ni Vakacecegu ke me da solia na noda gauna e na siga oya, me da vakayacora kina e so na calacaka, se sasaga, se vuli e rawa kina vakavinaka na noda vakasama me rawa kina ni da kila vinaka na noda itavi e na Lotu, kei na lawa ni Lotu, na ivakaro ni Kalou, kei na vunautaki ni kosipeli i Jisu Karisito.â€Ĥ

Na noqu vakabauta ni nodra itavi na Yalododonu Edaidai me ra doka na Siga ni Turaga ka vakatabuya, me vaka e sa vakaroti keda kina na Turaga. Lako kina vale ni soqoni. Vakarorogo ki na ivakasala. Solia na nomu ivakadinadina e na dina. Gunu mai na wai tovure ni vuku kei na ivakasala ni sa dolava vei keda o ira na sa vakauqeti me ra veidusimaki. Ni da sa lako i vale soqoni ira taucoko na nomu matavuvale. Me lagati vata e vica na sere. Me da wilika vata e so na iwasewase mai na iVolatabu, na iVola i Momani, se mai na Vunau kei na Veiyalayalati. Me da veivosakitaka mada na ivakavuvuli ni kosipeli me baleta na kena tosoi na koronivuli ni vuku vakalou, e na taura ga e dua na siga mai na vitu.â€Ĥ

E dodonu me da qaravi ka taqomaki ira vinaka e na loloma na luveda, me dua na siga e na loma ni macawa, me ra vakavulici e na veidokai kei na yalo dodonu, na vakarokorokotaka na ka e dodonu ka vakalou ka vakavulici ira talega me ra rokovi ira na qase kei na malumalumu, ka lomani ira talega na vulagi e tiko e na noda loma ni bai.â€Ĥ Me da dau vakavulica vei ira me ra dau yalo vinaka. Me da dau vakavulici ira na cauravou me ra tamata vakaturaga, kei ira na gone yalewa me ra marama vinaka. E na gauna au dau vakamacalataka kina na marama se turaga, au tukuni ira tiko na cauravou kei na goneyalewa, se tagane kei na yalewa, o koya e vakamuria na yalo rakorako dina, yalo raramusumusu, yalo vosota, na veivosoti, kei na loloma me baleti ira na luveni tamata.â€Ĥ

E vuqa sara na ka eda rawa ni cakava e na Siga ni Vakacecegu e rawa ni da vakamarautaki kina se vakawelei ka vakavulici ira talega kina na luveda e vale e na gauna ni vakacagicagi mai na soqoni ni lotu.â€Ĥ solia vei ira na galala me ra vakamarautaka na yalodra e na kena gauna dodonu, io me ra vakavulici ga e na veika vinaka e na Siga ni Vakacecegu.9

Na yakavi ni Siga Vakarauwai e vinaka me lavaki me da vakavakarau ki na Siga ni Vakacecegu.

Sa nodra itavi dodonu na lewenilotu me ra tuvana na nodra cakacaka me kua na iulubale ni vakayagataki na siga ni Turaga kei na kena vakatabui. Baleta talega na veika oqo mo dau laiva vei ira na cauravou kei na gone yalewa na galala e na loma ni macawa me ra rawa ni vakayacora kina na veika era vinakata se vakaitavi e na qito, ka vakavoca tiko na Siga ni Vakacecegu me baleta na itovo vakayalo kei na veiqaravi. E noda itavi talega me da dau tuvana na noda gauna ni marau me kua ni vakasausataka na noda gauna ni veiqaravi.10

Na Siga Vakarauwai e vinaka me biu tiko vakatikitiki me siga ni veitalanoa momona se me siga ni wilivola me vakarautaki keda tiko ki na Siga ni Turaga.11

Na ivakaro vinaka e na itabagauna oqo â€Ĥ e na rairai vakabeka oqo na kena rogorogo; Kakua ni cakacaka vakaukauwa se nuiqawaqawa voli e na Siga Vakarauwai mo kua ni kauta tani mai na Siga ni Turaga na noda soli keda vua kei na veiqaravi e dodonu me vakayacori e na siga oya.

Na Siga Vakarauwai e siga tiko ni sasamaki e na veivale, savasava, vakasaqa, na culacula kei na botabotani me baleta tiko na Siga ni Vakacecegu. E na veika vakabisinisi e na Siga Vakarauwai sa lavaki tu me vakayacori kina na veika oya, ka vakaotia kina na veika e caka tu vakavo e na loma ni macawa.

Na ka e na yaco se vakayacori e na Siga Vakarauwai e na levu ga na gauna e na vakaraitaki kina na noda vucesa se na noda sega ni veikawaitaki me laki vakavuna na noda sega ni qacoya sara ka sega ni veiyaloni kei na yalo ni veiqaravi. E sega ni dua na turaga se marama e na nona levu ni nona cakacaka mai na mataka ni Siga Vakarauwai se me yacova sara yani na kena yakavi e na sega ni rawa ni qarava vakavinaka na Kalou vakayalo kei na yalo dina.12

Na tamata e vakacacana e na veigauna na Siga ni Vakacecegu e na yali vua na Yalo Tabu ni Turaga.

Mo nanuma na siga ni vakacecegu, mo vakatabuya. E da vakayacora tiko? E dodonu beka me da vakayacora? E dodonu sara ga me da vakayacora me da rawa kina ni yalovata kei na lawa ni Kalou kei na nona ivakaro; ia ni da sa cala e na lawa oya se na kena ivakaro eda sa vakadonuya na noda cala e na lawa ni Kalou. Na cava e na yaco ke da na vakayacora tiko ga? E na vakamuria na veika eda vakayacora na luveda; era na sega ni vakamuria na ivakaro ni Kalou e na kena vakatabui e dua na siga mai na vitu; e na sega talega ni tiko vei ira na Yalo Tabu me ra talairawarawa ki na ivakaro ni Kalou kei na veika e gadrevi kina, e na vakayalia talega na tama ke tomana tiko me vorata na ivakaro.13

Na tamata e dau vakacacana na Siga ni Vakacecegu e na sega ni rawa ni sikovi, o ira talega na lewenilotu era sega ni nanuma me ra dau lotu ka sega ni vakayagataka na sakaramede se bau nanuma mada ga na Siga ni Vakacecegu me dau vakatabui, dokai, e na yaco me malumalumu kina na nona vakabauta, tauvimate vakayalo, e na yali vua na Yalo Tabu kei na veivakadonui ni Kalou, e na gauna e muri e na solia lesu mai na nona itutu e na Lotu kei na nodra vakabulai kei ira na talairawarawa kei na vakabauta.14

E sa vakarota na Turaga, “Mo nanuma na Siga ni Vakacecegu, mo vakatabuya.” E lawa ni Kalou, e sega wale ga vei ira na tamata oqo, e baleti ira kece na kai vuravura. Na lewenilotu e sega ni doka na Siga ni Vakacecegu ka vakatabuya e sa na valavala ca; ke sega ni vakamuria na vosa dina; e na sega talega ni tisaipeli i Karisito; e na sega ni kila o koya na dina, na dina talega e na sega ni sereki koya vakavo ga ni kila ka bulataka.15

Na saraiyaloyalo kei na vanua ni veimarautaki e dola e na Siga ni Turaga ka sa vakayacori tiko na veika oqo, e sega ni vaka na ivakatakila e vakarautaka mai na Turaga, oqo e dua na vuna bibi e na vakarusai kina na nodra vakabauta o ira na vakaitavi e na cakacaka oya. Na nodra itubutubu na cauravou e Saioni me ra qarauni ira vinaka sara na luvedra me ra kakua ni coko e na veika ca oqo, ni ra na beitaki baleta na nodra sega ni qarauni ira vinaka na luvedra, ni ra sa vakaweleweletaki.16

E sa nona itavi na Yalododonu Edaidai me ra doka na Siga ni Vakacecegu, me ra laki vakaitavitaki ira ka vakayacora na nodra itavi sa nuitaki vei ira e na Siga ni Vakacecegu, me ra dau yalodina vei ira na kai nodra ka bulataka na bula kilikili.â€Ĥ E nodra itavi talega na itubutubu me ra dau vakayacora na veika vinaka se ivakaraitaki vinaka vei ira e na veika me baleta na dokai ni Siga ni Vakacecegu, e na nodra masumasu vakavuvale, ka vakayacora na nodra itavi vakalewenilotu ni Yalododonu Edaidai. Na tama kei na tina e sega ni vakavulica na luvena ka vakauqeti ira me ra vakayacora na nodra itavi, era na veivutunitaka na nodra cala.17

O ira na doka na Siga ni Vakacecegu era na marautaka na veivakalougatataki vakayago kei na vakayalo.

Na Sigatabu e siga ni vakacegu, io e sega walega ni koya oya. E siga ni veiqaravi, na siga e dau vakalougatataki kina na bula vakayalo ni tamata. Na siga ni vucesa, e siga me da vakacegu kina vakayago, e so na gauna e dau duidui mai na siga ni vakacegu sa virikotora na Kalou. Na wawale vakayago kei na vucesa e sega ni rau veiyaloni kei na Yalo Tabu ni veiqaravi. Na veika dodonu ni kena qaravi na itavi kei na veika vakalotu e na Siga ni Vakacecegu ni sa veisautaki na bula vakayalo, e na solia na vakacegu vinaka vua na tamata e na Siga ni Vakacecegu.18

Au vinakata dina e yaloqu â€Ĥ me da vakaukauwataki na noda vakabauta; me da leweni Yalododonu vinaka mai na gauna sa oti yani. Oqo e dua na inaki taumada ni noda dau sota vata e na Siga ni Vakacecegu.â€Ĥ E so na gauna au dau vakila ni da dau mai soqoni vata e sega vei au na yalo ni veivutuni. Oqo e rairai vosa kaukauwa ka sega ni da okati kece kina, io au kila talega ni so era dau lako mai e na soqoni ni lotu ka sega tu na nodra inaki. Au nanuma me da mai veikilai kei na Turaga ka vakaraitaka talega vua ni da vakarokorokotaka na Siga ni Vakacecegu ka vinakata me da kila na yalona.â€Ĥ

Au nanuma talega, e dodonu me da vakauqeti e na vakasama ni tiko na nona cakacaka e nuitaka tu vei keda. Me da kila yadua eda na vakalougatataki mai na veika e da kaburaka ka tamusuka. O koya gona me da cakacaka vagumatua ka tiko vei keda na Yalo Tabu e na gauna ni noda soqoni ka tiko e lomana na loloma, me kua walega e na vukuna me baleta na lotu taucoko. Ke me vakayacori na veika oqo e na sega ni dua e na biuta na vale ni veiqaravi ni bera ni vakila se sotava na Yalo Tabu ni Kalou.19

Io, oqo na iyalayala cava e yalataki vei ira na Yalododonu ke me ra dau rokova na Siga ni Vakacecegu? E vakarota vei ira na Turaga ni ra sa vakayacora na veika oqo e na yaloreki kei na mamarau, era na kalougata e vuravura: “io dou na vakalougatataki e na manumanu ni vanua kei na manumanu vuka; io na ka sa kaba e na vunikau kei na ka sa qasi voli e dela i vuravura. Io na co kei na veika vinaka kece ga sa tubu mai e vuravura; io na kakana kei na ka me isulu; na ka me tara kina na vale kei na ka me maroroi e na lololo; na loga ni kau vuata, na i teitei kei na were ni vaini.” [V&V 59:16–17.]

Na veika kece oqo sa buli me yaga vei ira na tamata, me reki kina na tamata ka me marau kina na yalo, me vakabulabulataka na yago ka vakamarautaka na yalo. Na veika kece oqori e sa yalataki vei ira na vakamuria na ivakaro, vei ira kece na ivakaro oqo e bibi talega, me da dau rokova ka vakamuria vinaka na ivakavuvuli ni Siga ni Vakacecegu.â€Ĥ

Me da dau qito e na kena levu taucoko e na veisiga tale e so, io, e na Siga ni Vakacecegu me da vakacegu kina, me da veiqaravi kina, lako yani kina vale ni soqoni, vakayagataka na sakaramede, vakarautaka ka kania ga na kakana e rauti iko, mo qarava na Kalou, e na nomu na taucoko ni vuravura, o na kunea kina na vakacegu e na bula oqo ka rawata na bula tawamudu e na bula sa bera mai.20

Me iUlutaga ni Vuli

  • Na cava na inaki ni Turaga me “vakatabuya se vakamariqeta kina” na nona siga? [Siga ni Vakacecegu]. Na veivakalougatataki cava e so, ni tiko na siga ni veiqaravi kei na vakacegu?

  • Na cava na kena ibalebale me da dau vakacegu mai na noda cakacaka e na Siga ni Vakacecegu? Na cava na veika e so “se na cakacaka e dodonu me vakayacori e na Siga ni Vakacecegu”? Me da vakavulici ira vakacava na lewe ni noda matavuvale me ra doka na Siga ni Vakacecegu?

  • Na cava na kena ibalebale “mo kua ni vadukai mai na veika vakavuravura”? E vukei keda vakacava na noda dau vakarokorokotaka na Siga ni Vakacecegu?

  • E okati vakacava kina noda marautaka ka reki ni da rokova tiko na Siga ni Vakacecegu? (Raica V&V 59:13–14.) E na kauta mai vakacava na yalo rarawa, na yali ni Yalo Tabu, kei na vukitani e na noda sega ni vakarokorokotaka na Siga ni Vakacecegu?

  • Na cava na noda itavi vakavuvale e na Siga ni Turaga? E na Siga ni Turaga, e da na vakavulica vakacava vei ira na luveda na “na noda rokova na veika e dodonu ka vakalou”?

  • Na veika eda dau vakayacora e na vei Siga Vakarauwai e na laki vakavinakataka se vakacacana vakacava na noda veiqaravi e na Siga ni Turaga?

  • Na cava na noda itavi e na noda dau lako yani kina soqoni ni Siga ni Turaga? Na veivakalougatataki cava e na soli vei keda, ke tiko dina vei keda na yalo ni veiqaravi e na noda soqoni vakalotu?

  • Na veivakalougatataki vakayalo cava eda na marautaka ni da rokova na Siga ni Vakacecegu? Na veivakalougatataki cava vakayago e yalataki vei keda? (Raica V&V 59:9–23.)

iVakamacala

  1. E na ivola i James R. Clark, comp., Messages of the First Presidency of The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints, 6 vols. (1965–75), 5:17–18.

  2. Deseret News: Semi-Weekly, 28 June 1898, 1.

  3. E na Conference Report, Epr. 1915, 10.

  4. E na Messages of the First Presidency, 4:210.

  5. Gospel Doctrine, 5th ed. (1939), 242.

  6. Deseret News: Semi-Weekly, 28 June 1898, 1.

  7. Deseret News: Semi-Weekly, 5 Julai 1898, 1.

  8. Gospel Doctrine, 244–46.

  9. E na Messages of the First Presidency, 5:17–18, 20–21.

  10. Gospel Doctrine, 247.

  11. Gospel Doctrine, 242.

  12. Gospel Doctrine, 241–42.

  13. Gospel Doctrine, 402.

  14. E na Messages of the First Presidency, 3:123.

  15. Deseret News: Semi-Weekly, 21 Jan. 1896, 1.

  16. E na Messages of the First Presidency, 4:210.

  17. Deseret News: Semi-Weekly, 28 June 1898, 1.

  18. Gospel Doctrine, 242.

  19. E na Brian H. Stuy, comp., Collected Discourses Delivered by President Wilford Woodruff, His Two Counselors, the Twelve Apostles, and Others, 5 vols. (1987–92), 2:364–65; paragraphing added.

  20. Gospel Doctrine, 245–46.

Salt Lake 20th Ward choir

Na lewe ni matasere levu ni Salt Lake 20th Ward e na yabaki caca ni 1900. E dau nanuma o Peresitedi Joseph F. Smith na sere era dau lagata na “matasere ni Yalododonu” me “vakacaucau loloma ni Kalou” e dua na ka e bibi e na veiqaravi e na Siga ni Turaga (Gospel Doctrine, 259).