Pe parábola del sembrador
Elder Dallin H. Oaks rupive
Quórum Doce Apóstoles gua
Opavave ñandekuéragui odepende ñamoĩ umi imba’eguasuvéva ñandéve ha jajapo umi mba’e omoporãva pe yvy ha ombohetáva pe ñemitỹ.
Umi discurso conferencia general gua nome’ẽi peteĩ autoridad terrenal térã katu umi impresiones del Espíritu. Heta oĩ oñe’ẽva umi jepy’apy yvy’arigua opavave jarekóva rehe. Ha Jesús nombo’éi haguéicha mba’éichapa ojegueropu’akakuaa umi mba’evai yvy’arigua ni umi opresión política Hi’araguáva, hetave ára ha’e oinspira umi Isíervo ko’aĝaguápe oñe’ẽ haĝua umi mba’e ñande jajapova’erã rehe ñamyatyrõ haĝua ñande vida personal ikatu haĝua ñañembosako’i jahajeývo ñande róga yvagaguápe. Che añandúkuri impresiõ añe’ẽva’erãha peteĩva umi Jesús parábola mbo’epy porãite rehe, ikatúva tapiaite ojeporu.
Pe parábola del sembrador ha’e sa’imi parábala oĩva umi tres evangelio sinóptico-pe. Ha avei, ha’e sa’imi parábola Jesús he’iva’ekue Idiscipulokuérape. Pe yvara’ỹi oñeñotỹva’ekue ha’ékuri “pe rreinogua ñe’ẽ” (Mateo 13:19), “pe ñe’ẽ” (Marcos 4:14–15) térã “pe Tupã ñe’ẽ” (Lucas 8:11): Pe Mbo’ehára ha Isiervokuéra mbo’epy.
Umi opa lája yvy ho’ahague umi yvara’ỹi omoha’ãnga pe heta hendáicha ñande jarrecibi ha ñane ñe’ẽrendu umi mbo’epýre. Péicha, umi yvara’ỹi “[ho’ava’ekue] pe tape ykére” (Marcos 4:4) ndohupitýikuri pe yvy ikatuhápe okakuaa; ha’e umi mbo’epy ho’avaicha peteĩ korasõ’hatã ha ojeprepara’ỹvape. Nda’emo’ãvéima mba’eve ko’ãva rehe. Che mensaje ha’e umi ñañe komprometeva’ekuépe ha’etaha Cristo seguidor. ¿Mba’épa jajapo pe Salvador mbo’epyrégui ñande rekovépe?
Pe parábola del sembrador ñane atõi umi circunstancia ha actitud ndohejáitava oimeraẽ tapicha orekóva pe Evangelio mensaje tome’ẽ ñemitỹ porã.
I. Yvy itatygua: Ndahapói
Oĩ yvara’ỹi “ho’áva itatýpe, yvy pokãháme; ha pya’e heñói, pe yvy ipererĩgui. Ha katu pe kuarahy ojopévo, okaipa; ha ndahapógui, ipiru” (Marcos 4:5–6).
Jesús omyesakãkuri kóva oñe’ẽha umi “ohendúvo pe ñe’ẽ, pya’e vy’apópe ogueroĝuahẽva”, ha katu “ndahapóigui ijehegui…oúvo pe jehasa’asy térã pe jejopyvai upe ñe’ẽ rupi, pya’e [oñemyrõ]” (Marcos 4:16–17; oĩháicha Biblia inglés-pe).
¿Mba’éguipa umi ohendúva pe ñe’ẽ “[nda] hapói ijehegui”? Kóa ha’e umi miembro oñemongarairamóva oñekonvertínteva umi misionérope, térã umi heta mba’e iporã ha ojepotáva Tupao gua, térã umi heta ha tuicha mba’eporã oúva ha’égui miembro. Ndoikéigui ipypekuéra pe ñe’ẽ, ikã ha ipiru hikuái oúvo pe mba’evai. Umi Tupaópe jepe okakuaáva —heta árama miembro-va— ikatu ho’a peteĩ situasiõ ndohapóipe ijeheguikuéra. Aikuaákuri umichagua, miembro pe ikonversiõ Jesucristo evangelio-re nahatãiva ni ndopyta’aréiva. Nañaĩhatãiramo umi Evangelio mbo’epýre ni ndajajapóiramo upe he’íva, oiraẽva ñande apytépe ikatu omohatã pe ikorasõ, ha’éva peteĩ itaty umi semilla espiritual-pe ĝuarã.
Pe tembi’u espiritual tekotevẽ jaikove haĝua espiritualmente, ha katu peichavénte ñaimégui peteĩ mundo oñemomombyrýva ohóvo pe Tupãre jegueroviágui ha mba’épa he’ise pe iporãva ha pe ivaíva. Peteĩ ára pe internet ipua’akahápe, ombotuicháva umi mensaje oamenasáva pe fe, ñaimeveva’erã pe verdad espiritual ypýpe ñamombareteve haĝua ñande fe ha japyta pe Evangelio oĩháme.
Mitãpyahukuéra, tuicháramo peẽme ko tekombo’e, péina pereko peteĩ ehemplo. Oñeme’ẽ aja umi Santa Cena emblema peẽ pemondóramo hína mensaje de texto, pe kuchichea, pe ñembosarái videojuegope térã pejapóramo oimerãe ambue mba’e penegávo pende jupe pe nutrición espiritual tekotevẽva, peikytĩ hína umi pende rapo espiritual ha peike peteĩ ita’atýpe. Peẽte voi peheja hína tomano pende rogué ou vove umi jehasa’asy ha’éva pe jepyta añorei, pe kyhyje térã pe ñembohory. Péva ha’e avei umi kakuaápe ĝuarã.
Ambue mba’e ohundíva umi raíz espiritual—ha oñembopya’éva pe tecnología ko’áĝagua rupi, ndaha’éiramo jepe upévaguinte—ha’e jareko peteĩ jehecha pe Evangelio ha pe Tupóre ñama’ẽroguáicha peteĩ cerradura resa rupive. Ko jehecha’i oma’ẽnte peteĩ doctrina, práctica térã defecto pe líder orekóvare ha ndohechái pe plan del Evangelio tuichakue ha umi fruto personal ha colectivo oguerúva. Presidente Gordon B. Hinckley ojapova’ekue peteĩ ta’anga ñe’ẽ rupive ko “cerradura resa rupi jehecháre” Oñe’ẽva’ekue peteĩ BYU auditorio-pe, umi comentarista político “ipochyetereíva rehe” peteĩ upe áragua noticiero-pe. “Máña ñehekombo’epyrépe oñohẽ hikuái pe vinagre injuria ha ira rehegua…” “Añetehápe”, ombopaha, “ndaipórikuri ára ni tenda porãve ha’e haĝua peteĩ sensacionalista avinagrado ikatupyryetéva” 1. Ha katu ndaha’éi ko’ãvaicha, ñaime porã haĝua evangelio-pe, jajejoko ha ñañemediveva’erã ñañe’ẽvai haĝua ha akóinte jeheka pe jehecha tuichaveva’erã ko hechapyrãitéva Tupã rembiapo.
II. Ñuatĩnguéra: Ko yvy’ári ojepotáva ha mba’ereta mbotavy
Jesús ombo’ékuri “oĩha avei ho’áva ñuatĩndýpe; ha umi kuatĩ okakuaa ha ombojahoga, ha ndahi’ái” (Marcos 4:7). He’i “ko’ãva ha’e umi oñeñotỹva ñuatĩndýpe, umi ohendúva pe ñe’ẽ, ha katu ko yvy’ári ojepotáva, ha mba’ereta mbotavy, ha umi ambue mba’e jerekose oike ha ombojahoga pe ñe’ẽ, ha péva ndahi’ái” (Marcos 4:18–19). Péva ha’e, añeteháme, ha’e peteĩ ñe’atõi opavave jajapysakava’erã rehe.
Primero añe’ẽta pe mba’ehepy opombotavýva rehe, maymávape ñanetentágui taha’e ha’e moõpa ñaime pe ñande rape espiritualpe térã taha’e ha’éva pe ñane konversiõ estado. Umi actitud ha prioridad oĩramo mba’e jejoguápe, ha mba’e jaiporu térã mba’e jerekópe, péva ojehero materialismo. Hetaitéma oje’e ha ojehai pe materialismo-re ha sa’íma oĩ ja’eve haĝua hese. 2. Umi oroviáva pe teoría de la prosperidad oreko mba’asy hérava “mba’ereta mbotavy”. Jareko pe mba’ereta térã ñagana heta nde’iséi peteĩ favor divino jehechauka, ni pe ndajarekói mba’ereta nde’iséi yvága ndoipotaiha. Jesús hi’íramo guare peteĩ seguidor ijeroviávape ikatuha ohupyty pe vida eterna ome’ẽramo opa mba’e orekóva imboriahúvape (tojehecha Marcos 10:17–24), nde’íri hína kuri pe mba’ehepy jerereko ivaiha, sino pe Iseguidor actitud ko’ãva rehe. Jaikuaa porãháicha, Jesús orohoryva’ekue pe buen samaritano, oservi haĝua hapichápe, oiporuva’ekue peteĩchagua moneda Judas-pe oñeme’ẽva’ekue avei otraiciona haĝua chupe. Ndaha’éi ningo pláta pe mba’evai apoha, ha katu pe plata jehayhu (tojehecha 1 Timoteo 6:10).
Mormón Kuatiañe’ẽme oñemombe’u peteĩ ára pe Tupã Tupao “oñepyrũ opyta iñakãrapu’ãme” (Alma 4:10) “umi tupaogua tagayguakuéra oñepyrũgui…omoĩ ikorasõ umi pirapire ha mba’erei yvoragua rehe” (Alma 4:8). Oimeraẽ tapicha orekóva heta mba’e ko yvy’ári ikatu opytá “ikéra” espiritualmente umi mba’ereta ha ambue mba’e ko yvy’arigua rupi3. Kóva ha’e peteĩ ñepyrũmby porã ko’ã Salvador mbo’epýgui.
Umi ñuatĩ ikatupyryvéva ombojahogáva pe Evangelio ñe’ẽ ko tekovépe ha’e umi pu’aka ko yvy’arigua Jesús oherova’ekue “umi vyroreíre jepy’apy, ha…umi mba’ereta pota ha…umi teko vy’a ko jeikovepegua” (Lucas 8:14). Hetaiterei ko’ãva jaipapa haĝua, ha katu mbovymi ehemplo ohechaukátama.
Peteĩ ára Jesús oja’ókuri Pedro, Hi’apóstol tuichavévape, he’ívo: “Nde cherape jokose, [neremomba’éigui] pe Tupã mba’éva, ha katu umi yvypóra mba’éva” (Mateo 16:23; Bíblia Inglés-pe he’iháicha; tojehecha aveiD. y C. 3:6–7; 58:39). Jaguerohory umi yvypóra mba’e he’ise ñamotenonde ko yvy’ári ojepotáva Tupã mba’égui umi ñane rembiapo, umi ñandéve imba’eguasúva ha pe ñane’akãmegua rupi.
Ñañeme’ẽ umi “ko yvy’arigua rekovy’ápe” (1) oikóramo ñandehegui adicto, ombyaíva pe don del albedrio imarangatu ha iporãitéva; (2) ñande reiytýramo umi jevy’a mba’eve’ỹva, ñane momombyrýva umi orekóva mba’eguasu eterno-gui; ha (3) ja’éramo ñande jupe jarekoha derécho opa mba’épe, ombyaíva pe crecimiento personal tekotevẽva jakalifika haĝua ñane destino eterno-rã.
Ipu’aka ñande rehe umi “ojeipotáva…ko tekovépe” ñande jokóramo pe kyhyje umi tenonderãgui, ohapejokóva jaha meme haĝua jerovia reheve, jajeroviávo Tupãre ha umi Ipromésare. Ojapo veinticinco año che profesor BYU-gua ahayhuetéva, Hugh W. Nibley, oñe’ẽva’ekue mba’evai oguerúva ñañeme’ẽramo pe yvy’ári ojeipotávape. Peteĩ entrevista aja oñeporandu chupe pe mundo condición ha pe ñande deber ñamosarambi haĝua pe Evangelio-pa oheja oñeha’ã de alguna manera “pe Tuapópe jajapóva oje’adapta ko mundo-pe”4.
Péicha ha’e ombohovái: “Upéva akóinte ha’éva pe quid de la cuestión Tupao ndive, ¿ajépa? Ñaimeva’erã ñapombopochy haĝuaicha, jaje’arriesga haĝuáicha. Upépe ningo oike pe fe…Ja’e ningo pe ñane kompromiso ha’e peteĩ prueba, ja’e ningo ha’eha peteĩ mba’e hasýva ha ndojeporu katúiva pe mundo resa renondépe”5.
Kóva ko Evangelio ñemomba’eguasu rehe oje’eporãkuri BYU campus-pe ojapo mbovy mesemi peteĩ estimado líder católico ndive, Charles J. Chaput, arzobispo Filadelfia gua, máva, oñe’ẽvo umi “jepy’apy okompartíva pe comunidad SUD ha pe católica”, ha’éva “pe matrimonio ha pe familia, pe ñande sexualidad naturaleza, pe santidad de la vida humana ha tekotevẽtereiha pe libertad religiosa”, péicha he’íkuri:
“Ha’ese jey iñimportanteha javivi añetehápe umi mba’e ja’éva jaroviaha. Upéva ha’eva’rã peteĩ prioridad ndaha’éi ñande vida personal ha familiarpe añónte, ha katu umi ñane congregación, ñande desición política, ñande acuerdo comercial, pe trato ñame’ẽva umi imboriahúvape; péva he’ise, opa mba’e jajapóvape”.
“Péina ápe mba’érepa”, [he’ive]. “Pe’aprende pe catolisismo experiencia-gui. Catolico-kuéra jarovia ñane vocación ha’eha ser la levadura de la sociedad. Ha katu oĩ peteĩ línea po’imi odividíva pe ser la levadurade la sociedad pe ser dirigido porsociedad-gui” 6.
Añetehápe, advertencia ome’ẽva pe Salvador jajesareko haĝua pe yvy’arigua jeipotágui ani haĝua ombojahoga pe Tupã ñe’ẽ ñande rekovépe ñanemokyre’ỹ ñamantene haĝua ñemova’ỹme umi ñande prioridad—térã ñamoĩ haĝua ñane korasõ— Tupã rembiapoukapykuérare ha umi líder Itupaoguáre.
Salvador ehemplokuéra ñanemopensa ko parábolare ha’erõguáicha pe parábola mba’eichagua yvy rehe. Pe yvy porãngue odepende mayma ñandekuéra korasõre orekóva pe evangelio semilla. Odependévo mba’éichapa mayma ñandekuéra ñamoĝuahẽ pe enseñanza espiritual, oĩ korasõ hatãva’ekue térã noĩriva preparádo, ambue katu oiko chugui ita ndojeporúigui ha ambue katu omoĩ hesa umi mba’e ko yvy’ariguáva rehe.
III. Ho’a yvy porãme ha hi’a
Pe parábola del sembrador oñembopaha myesakã Jesús ojapóva yvara’ỹi “ho’ava’ekue yvy porãme ha hi’a” heta hendáicha (Mateo 13:8). ¿Mba’éichapa ikatu jajeprepara ha’e haĝuã pe yvy porã ha jareko haĝua péichagua ñemono’õ porã?
Jesús he’íkuri pe “ yvy porã ha’e umi korasõ porã ha potĩme ojokóva pe ñe’ẽ ohenduva’ekue, ha py’aguapýpe hi’a” (Lucas 8:15). Jaguereko pe Evangelio ñe’ẽ ra’ỹi ha odepende mayma ñandekuérare ñamoĩ umi imba’eguasu véva ha jajapo umi mba’e omoporãva pe yvy ha ombohetáva pe ñemono’õ. Ñañeha’ãva’erã japyta ñemova’ỹme pe Jesucristo evangelio-re ha ñañekonverti chupe (tojehecha Colosenses 2:6–7). Jahupyty upe konversiõ ñañembo’éramo, jaleéramo umi escritura, ñame’ẽramo servicio ha ja’úramo py’ỹi pe Santa Cena akóinte jareko haĝua Ijespíritu ñanendive. Jahekava’erã avei upe tuicha korasõ ñemoambue (tojehecha Alma 5:12–14) omoambuéva umi mba’evai jeipota ha umi ñandejehe jepy’apy pe Tupã mborayhu ha Chupe ha Ta’yrakuérape jeservise rehe.
Atestifika ko’ã mba’e añeteguaha, ha atestifika ñande Salvador Jesucristo-gui, hemimbo’e ohechaukáva pe tape ha Ijexpiasiõ ombokatupáva. Jesucristo rérape. Amén