E Dua na Masu baleti ira na Gone

Elder Jeffrey R. Holland

Mai na Kuoramu ni Le Tinikarua

Me vaka ni da itubutubu e rawa ni da taura matua na noda bula … ena loloma kei na vakabauta, ka soli ki na itabatamata ka tarava, dua na gone ena dua na gauna.

Ni sa cava na imatai ni siga ni Nona veivakavulici vei ira na Nifaiti yalodina, ea vuki na veiqaravi nei Jisu ka sa tucake tale vei ira e dua na ivavakoso duatani ka dau tu vakawasoma e na ruku ni vanua ka yaco kina na noda rai ka so na gauna e voleka sara me ra sega ni laurai.

Na kena itukutuku tabu e kaya, “A sa vakarota me ra [kau mai] vua na gone lalai… .

“Ia … ni ra sa tekiduru e na qele, … sa qai tekiduru tale ga ko koya … ; ka masu Vua na Tamana, ia sa sega ni rawa me volai na Nona masu, … e ka levu ka veivakurabuitaki na veika … [na Nona] masu vei Tamana… .

“Sa tinia na Nona masu vei Tamana ko Jisu … , sa tucake; … ka … tagi, … ka keveti ira yadua na gone lalai, ka vakalougatataki ira, ka masulaki ira [tale] vei Tamana.

“A sa tagi ni sa vakalougatataki ira oti; … [sa qai vosa] vei ira na lewevuqa ka kaya, … Dou raici ira na nomudou lalai.”

E sega ni rawa ni da kila sara na ka e vakila na iVakabula ena mataqali gauna vakaoqo, ia eda kila ni a “rarawa” ko Koya ka “vutugu e lomana” baleta na veivakauqeti ni ca ka dau veitosoyaki ena kedra maliwa na yalogalala.¹ Eda kila ni vakila ko Koya e dua na gagadre levu me masulaki ira ka vakalougatataki ira na gone.

Ena veigauna me vaka eda tiko kina edai, eda raica ni veika rerevaki e tarai vuravura raraba se dua ga na vanua lailai se ki na dui bula yadua, ko i au tale ga au masulaki ira na gone. Ena so na siga e vaka me dua na wasawasa ni veivakatovolei kei na talaidredre e luvuci ira ni bera ni qai rawa mera vorata, ni bera ni dodonu me ra qai sotava. Ka vuqa na gauna e so na kaukauwa ka ra cakacaka tiko oqo e sa vaka me sega ni rawa ni da tarova.

E so vei ira e rairai beka ni dredre na noda tarova ia au vakadinadinataka ena vakabauta ni Kalou bula ni sega ni dredre na Nona tarova. E bula tiko ko koya ka cakacaka tiko na kaukauwa vakamatabete ena yasa ni ilati ruarua. E sega ni da tu taudua ka kakua ni sautaninini me vaka nida biu laivi taudua tu. Ni da vakayacora na noda itavi, e rawa ni da bulataka na kosipeli ka taqomaka na kena ivakavuvuli. E rawa ni da vakaraitaka vei ira na tani na sala dina, na veivakabulai Dina, na Bula marau.² E rawa ni da veivutuni vakaikeda ena sala cava ga ko gadreva mo veivutuni kina ia ni da sa vakayacora taucoko, e rawa me da qai masu. Ena veisala kece oqo e rawa me da veivakalougatataki vaka ikeda ka vakauasivi ko ira era gadreva vakalevu na noda veitaqomaki—ko ira na gone. Me vaka ni da itubutubu e rawa ni da taura matua na noda bula ena sala e dau tauri vata tu kina—ena loloma kei na vakabauta, ka soli ki na itabatamata ka tarava, dua na gone ena dua na gauna.

Ni vakacabori na masu vakaoqo me baleti ira na gone, ke rawa meu tukuna mada e dua na tikina bibi me baleta na nodra taqomaki. Ena tikina oqo au vosa kina vakavinaka ena loloma vei kemuni na itabaqase ena Lotu itubutubu se sega, ka se sega ni dei sara na nomuni vakabauta ena kosipeli, kemuni ka se sega ni taucoko na nomuni yalodina Vua na Kalou, ko ikemuni ka lako ena keba ni Lotu koni dau tara na nomuni valelaca ena sauka ni keba ka sega ni via voleka vei ira na lewe vuqa. Vei kemuni kece oqori—koi keimami ka keimami lomana ka gadreva mo ni mai keba voleka vei keimami—au kaya ni yalovinaka ka qarauna ni na saumi kece na kena isau ni veitutu vakaoqo e rawa me na sega ni saumi ena vuqa na yabaki ni nomuni bula. E sa rui vakaloloma ni so na veika vakaoqo me vaka na mataqali dinau, ka ra na qai sauma na luvemuni se makubumuni ena dua na sala dredre sara ko a sega ni nanuma me vakakina.

Ena Lotu oqo e vuqa sara na galala—ivakaro ena ivolanikalou—me ka ni vuli kei na kila ka, me vakatautauvatani kei na vakasamataki, na veivosakitaki kei na waraki ni so tale na ivakatakila. Eda vuli kece ena “vosa ena vosa, na vunau ena vunau”³ me vaka ni navuci na vakabauta vakalotu ka tukuna na dina ni bula Vakarisito. E sega eke na veivakaukauwataki se lewa, sega na veivakarerei se na sega ni dina. Ia e sega ni dua na gone ena Lotu oqo me tu vua na vakatitiqa me baleta na nodrau dina vua na Turaga o Jisu Karisito na nona itubutubu, na Vakalesui mai ni Nona Lotu, vata kei ni dina na parofita bula kei na iapositolo, ka ra liutaka na Lotu ena gauna oqo me vaka ena gauna e liu, me vaka na “lewa ni Turaga, … na vakasama ni Turaga, … na vosa ni Turaga, … kei na kaukauwa ni Kalou ki na veivakabulai.”⁴ Na iyau ni veika ni vakabauta o ira na parofita era sega ni kere veivosoti ena nodra kere duavata, na veivakatautauvatataki, ena kena ibalebale dina ka vakayagataka na Parofita Josefa Simici e na iotioti ni vosa.⁵ Me vaka e a tukuna vei au ko Elder Neal Maxwell ena veivosaki e na sala ki na hall. “E vaka me sega ni dua na leqa ena veivakatautauvatataki ena siga ka tadola kina na Wasa Damudamu.”

E sega ni rawa vei rau na itubutubu me rau lasama na vakatitiqa kei na lomatarotaro baleta na kosipeli, ka qai kurabui ni ko ira na luvedra era vakalevutaka na lasa ko ya ka vakadonui ira vakaidina. Kevaka e na veika ni veivakabauti kei na veivakadonui, mera qarauni na gone de ra qai kuitaki sobu mai na kui se vatu ni veivakamatei ka ra duri tu e uciwai, koi keda na nodra itubutubu meda vakadeitaka vakaidina meda kabi kina ivakarau dei me vakatautauvatani ni kele ena dua na vanua kaukauwa ka dei. Ena sega ni vukea e dua kevaka eda lutuvata kece ena savu, ka vakamacala ena rogo levu ni savu ni da lutu sobu tiko ni da kila dina ni dina na Lotu kei na ki ni matabete ea maroroi e kea, ia keimami sega wale ga ni vinakata me yalani na nodra galala na gone me ra lewa ga na nodra vakasama. Eda na sega ni nuitaki ira na gone mera yaco vakavinaka kina vanua kevaka era sega ni kila na itubutubu na vanua me kele kina na nodra waqa. E a vakayagataka ko Aisea e dua na duidui ena veika vakaraitayaloyalotaki ena nona tukuna me baleti ira na tawa vakabauta, “[nodra] dali sa savu walega … duria na ivana, era sega ni vakarewataka rawa na laca.”⁶

Au kila ni so na itubutubu era na sega ni kila ni kevaka mada ga era sa vakadeitaka ena yalodra ni tiko na nodra ivakadinadina, e rawa tale ga mera kua ni vakaraitaka vei ira na luvedra ni tu vei ira na vakabauta. E rawa ni da kaukauwa tu, dau lakova na veibose, ia kevaka eda sega ni bulataka na bula ni dina ka tukuna vei ira na luvedra na ivakadinadina kaukauwa mai na yaloda e loma me baleta na dina ni Vakalesui Tale Mai kei na veivakasalataki vakalou ni Lotu mai na iMatai ni Rairai Mai me yacova mai na gauna oqo, sa na qai rawa beka kina vei ira na gone ko ya, ena noda rarawa ka sega ni kidacala, era vuki mera sega ni yavavala vakalevu, dau lakova na soqoni, se sega sara ga ni dau Lotu.

Sega ni dua na gauna dede sa oti keirau a sotava kei Sister Holland e dua na cauravou totoka ka veitaratara mai kei keirau ni sa oti na nona a dau vakaitavi tu ena vakatevoro kei na vakadidike ki na Lotu vakaBuda kei na Idu, ena sasagataki ni kena kunei na Lotu dina. E vakadeitaka, ni tukana, ea kaya ea lewe ni Lotu dina iJisu Karisito ni Yalo Dododnu Edaidai. Ia ea “sega ni kaukauwa ena Lotu,” e a kaya na cauravou oqo. Ea dau vakalewa ka vakatitiqataka na Lotu. Mai na tukani gone ka dau vakalelewa ki na luvena tagane ka sega ni vakabauta ka sega ni kila se bula tiko na Kalou ki na makubuna ka vaqara tiko vakaukauwa oqo na ka ea sa solia oti mada ki na nona vuvale na Kalou! Sa dua dina na i vakaraitaki totoka ni ivakasala ka solia ena dua na gauna ko Elder Richard L. Evans

E a kaya, “So na gauna e so na itubutubu era nanuma cala ni rawa mera cegu tu mada vakalailai ka kakua ni muria vakavinaka na ivakavuvuli ni Lotu se me taura e dua na vakasama ka loma soli kina yavu kei na veika sara era—ena vakasamataki ni vakalailai na sega ni qaravi kei na vakaweleweletaki ni ka vakayalo e sega ni bibi—se era vakila mera vakamalua mada se kua ni muria na yavu ni vakavuvuli ni kosipeli ka na sega ni lakovi ira na nodra vuvale. Se na nodra siga ni mataka na nodra vuvale. Ia,” ni vakadikeva, “kevaka e dua na itubutubu e gole tani vakalailai mai na sala, ena rawa mera sivita sara na gone na nodra ivakavuvuli na itubutubu.”⁷

Ni tuberi e dua na gone (se dua ga!), kevaka e sega ni nakiti, lako tani mai na yalododonu, lako tani mai na yalodina kei na vakabauta kaukauwa baleta ga ni da vinakata me da vuku se lewai keda vaka ikeda sa laiseni e sega ni dua na itubutubu se dua na tamata e sa bau soli vua. Ena veika vakalotu na vakasama dautarotaro e sega ni ivakaraitaki cecere ni bula dodonu me vaka na yalo dauveivakabauti, kei na veivakalewai nakiti kei na vakatarogi ni ibalebale kei na inaki ka rawa ni veivakacacani ni tokitaki ki na matavuvale ka gadreva tiko na vakabauta e vale. Na gole mai na sala dina e rawa ni tu na kedra isau e vakamalua ka sega ni rawarawa na kena laurai. Me vaka e dua na dau vakadidike e kaya, [“Kevaka ko tosoya cake na katakata ni noqu] wai ni sili … ena dua ga na dikiri e na veiyatini na miniti, [au na] kila vakacava na gauna meu qolou kina?”⁸

Ena nodra tara na valevakacevaruru tabu e na lekutu mai Sainai, era a vakoroti na luve iIsireli makawa mera vakadeitaka na nodra dali ni vakadre ka vakaukauwataka na iteki ka tauri ira.⁹ Na kena ibalebale? Na cagi kaukauwa e dau tubu ena noda bula—wasoma. Mo vakavinakataka, bukia vinaka, vakavinakataka ka bukia tale. Ke sa vaka tu ko ya eda kila ni so na gone era na kitaka na digidigi ka na voroka na yalodra na nodra itubutubu. E rawa ni ra kitaka na veika kecega e dodonu na itubutubu ia ena rawa ga me ra lako vakatani na luvedra. Na galala ni digidigi e sa yaco tikoga. Ia ena gauna mo kila ni ko ira na luvemu era kila na nomu vakabauta kaukauwa na Karisito kei na Nona Lotu dina, ena ki ni matabete kei ira era taura tu. Ena veivakacegui vei iko mo kila ni kevaka era digitaka na luvemu mera biuta na sala dodonu ka rabai ilailai era biuta ena nodra kila ni nodra itubutubu era a tudei tu kina. E dua tale e na rawa me ra na lesu tale mai ki na sala ni ra sa vakilai ira tale mai,¹⁰ io ka nanuma na ivakaraitaki loloma kei na ivakavuvuli malumu ko a solia vei ira e kea.

Bulataka na kosipeli me laurai vinaka sara. Maroroya na veiyalayalati era kila na luvemu ni ko a kitaka. Solia na veivakalougatataki ni matabete. Ka tukuna na nomu ivakadinadina!¹¹ kakua ni ko nanuma ga ni ko ira na luvemu era na kila vakataki ira ga na nomu vakabauta. E a tukuna na parofita o Nifai ni nodra itukutuku baleti Karisito ka maroroya na nodra vakabauta baleta na nona kosipeli me rawa ni ra “vakaukauwataki ira na luvedra,” e a kaya—ni “o ira na luvedra me ra kila … [ka vakabauta] na sala dina.”¹²

Me vakataki Nifai eda tarogi keda se cava era kila na luveda? Mai vei keda? Vakataki ira? Era kila li na luveda ni da taleitaka na ivolanikalou? Era dau raici keda ni da wilika tiko ka makataki ira ka tatakube vei ira ena noda bula e veisiga? Era sa bau dolava mai vakasauri na katuba ka raici keda ni da tekiduru ena masu? Era sa bau rogoci keda ni da sega walega ni masu vata kei ira ia eda masulaki ira mai na noda lomani ira vakaitubutubu? Era kila li na luveda ni da vakabauta na lolo me dua na ka levu mai na noda dau lolo ga e na imatai ni Siga Tabu ni veivula? Era kila li ni da a lolovaki ira me baleta na nodra siga ni mataka ka ra sega tu ni kila? Era kila li ni da taleitaka na tiko ena valetabu, sega ni baleta e dua na iulubale bibi e duabau ga e baleta ni solia e dua na ivau vei ira ka sega ni rawa ni musuka na mate se ko ira na mataivalu mai eli? Era kila li ni da lomani ka tokoni ira na veiliutaki eke kei na raraba, veitalia na nodra sega ni vinaka sara vakaoti, ena nodra vakadonuya me ra ciqoma na veikacivi era a sega ni qara me rawa kina ni taqomaki e dua na ivakatagedegede ni bula dodonu era a sega ni bulia. Era kila li na gone ko ya ni da lomana na Kalou mai na yaloda taucoko ka da gadreva tu me da raica na mata—ka cuva ena yava—ni Luvena Sa Dau Lomana Vakalevu? Au masulaka ni vakakina.

Kemuni na taciqu kei na ganequ, ko ira na luveda era vukataki ena gasau ki na siga ni mataka mai na noda sasaga kei na inaki. Ni da raica tiko ena nuiqawaqawa na vuka ni gasau koya ka kila na veika ca kece ena tovolea me vakagolea tani mai na kena sala ni oti na kena biuta na ligada, eda yaloqaqa ena noda nanuma ni ka bibi duadua ena nona vuka vakadodonu na gasau ki na kena takete sa ikoya na dei kaukauwa kei na sega ni yavavala na vakabauta nei koya ka taura tu na dakaititi.¹³

E a kaya ko Carl Sandburg, “E dua na gone lailai ka se qai sucu sa ivakaraitaki ni Nona nanuma na Kalou ni bula ena vuravura me toso tiko.”¹⁴ Na nona bula ni mataka na gone ko ya ka vakakina na nomu, mo kaukauwa tiko. Mo vakabauta tiko. Mo dauloloma ka vakadinadina tiko. Masu tikoga. Na masu oqori ena rogoci ka saumi ena gauna ko sega ni namaka kina. Ena vakauta mai na veivuke na Kalou vua e dua ka sa vakarau vinaka ka na vakauta mai vua e dua na gone—kei na itubutubu ni dua na gone.

“Qai vosa ko Jisu vei ira ka kaya: Dou raici ira na nomudou lalai.

“Ia … era sa rai cake sara, ka raica sa tadola ko lomalagi ka ra sa siro sobu mai kina na agilosi … nodra sala sobu mai na yameyame ni bukawaqa; era sa mai vakavolivoliti ira na gone lalai ka qaravi ira, a sa vakavolivoliti ira na yameyame ni bukawaqa.”¹⁵

Me yaco vakakina au masulaka vakaidina—baleti ira na gone—ena yaca i Jisu Karisito, emeni.